Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
0004-(11)Tatarca buyuk sozluk(kiril)-13.911KB.doc
Скачиваний:
6
Добавлен:
01.03.2025
Размер:
14.24 Mб
Скачать

2. Başkort kabilelerénéñ bérsé.

KATAR (katar) i. isk. Ret, saf, tézém.

KATAR i. Éçké organnarnın laylalı tışçaları yalkınsınuv avıruvı.

KATARGI i. Borıngı zur kuş köyme, parom.

KATAŞLIK i. Arıştan başka börtéklé aşlıklar, katı aşlık.

KATGIY s. Kiskén, nık kararlı, ikélenüséz, tevekkel. || Taşlamasız, katı, ayavsız. || Xelitkéç; ikéle-nüge, ozak uylanırga urın kaldırmıy torgan.

KATGIYLIK i. İkélenüsézlék, kararlılık. \\ Katılık, kiléşmevçenlék.

KATKAK i. dial. Cir östénde kibép katkan balçıklı urın, takır (1 meg.)

KATKANAK s. dial. Katkan balçıklı.

KAT-KAT s. 1. Küp katlı, küp katlamlı, katlı-katlı. || Aslı-éslé.

2. Küp mertebe, bérniçe kat.

KATLAM i. 1. Kat-kat bulıp torgan nersenéñ bér katı. || Géologik plast.

2. küç. k. katlav II.

Katlam basımı — bil gélé bér cir katlamına téşe torgan yaki şul katlamdagı sıyıklık, gazlarnı kısa torgan basım.

KATLAMA i. Östéne may, şiker, mek kébék tem-letkéçler yagıp, kat-kat béklengen téçé kamır ceyme-sénnen péşérélgen aşamlık.

KATLAMLI s. Katlamı bulgan, katlamnardan torgan, kat-kat..

KATLANU f. 1. Katlar, katlamnar teşkil itüv.

2. Bégélüv, bégerlenüv.

KATLAV I f. İké yaki bérniçe kat itüv, kat-kat itüv.

KATLAV II i. 1. Bérer ösyözge tüşelép, ceyélép yatkan massa. || Katlam, géologik plast.

2. cıy. i. Sotsial-ékonomik xelleré, dönyaga karaşları, kultura dereceleré buyınça bériş kéşéler.

KATLAV-KATLAV s. Küp katlavlardan, katlamnardan torgan.

KATLAVLANU f. 1. Kat-kat, katlav-katlav buluv.

İctimagıy katlavlarga ayırıluv, différéntsia-tsiyelenüv.

Kıyınlaşu, çétéréklenüv, kiyérénké tös aluv.

KATLAVLI s. 1. Katlangan, béklengen.

Ayırım katlavlardan, katlamnardan torgan.

Forması, tézéléşé bélen bik çétéréklé; ayırım kisekleré küp bulgan, xikmetlé.

4. küç. Küp ayırım öléşlerden, yüneléşlerden, bulénéşlerden torgan, küp tarmaklı, küpyaklı, küp-kırlı. // Küptörlé vakıygalarnı yaki ménesebetlerné, beylenéşlerné éçéne algan.

5. küç. Añlav, çişüv, xel itüv kıyın bulgan; çétéréklé, meşekatlé, avır.

Katlavlı xézmet— ozak xozérlék hem küp bélém, küp künékme talep ite torgan xézmet.

KATLAVLILANU sir. f. Katlavlı bulıp kitüv, katlavlanuv.

KATLAVLIK sir. i. k. katlavlılık.

KATLAVLILIK i. Katlavlı buluv sıyfat

KATLAVSIZ s. Katlavlardan tormıy torgan, totaş. // Gadi, sade, cinél añlayışlı.

KATLAVSIZLIK i. Gadilék, sadelék; éçkérséz-lék«, samimilék.

KATLI-KATLI s. Küp katlı, küp katlamlı.

KATMAR(LI): katmat)(lı) çeçek — tac yafrakçıkları katlı-katlı bulgan çeçek turında.

KATNAR i. dial. Tüşemnén öské yagı, tufraksa bélen kıyık arası, oçırma. Stéklografiye şul Fédka torgan timér yul éşçésé, parovoz slésarénıñ kat-narına (éy tübeséne) kitérélép, proklamaatsiye bik küp itép basıldı. T. Gosman.

KATNAV f. dial. İşélgen bavnı yuvanaytuv yaki tukılgan, ürélgen nerézné kalınaytuv öçén, cép yaki tasma östep tukıp, ürép çıgu, kat östev.

KATNAŞ I a. 1. Bérer éşte, vakıygada başkalar bélen bérge küréztélgen éşçenlék, yardem, bulışlık.

2. sir. Aralaşu, yéréşü, üzara baglanış.

KATNAŞ II s. 1. Bilgélé bér nersenéñ~gbérniçe térénnen yaki törlé éléméntlardan, komponéntlardan torgan, sostavı katlavlı bulgan, törlé nerézler bérge aralaşıp kuşılgan.

2. beyl. meg. Bélen, bérge, aralaş. || Bélen bér ük vakıtta.

Katnaş kuşma comle — iyerçénlé hem tézme cém-lelerden torgan kuşma cömle. Katnaş san mat.— bötén hem kiyézklerden torgan san.

KATNAŞLIK i. Mönesebet, kagılış.

KATNAŞMA i. 1. İké yaki bérniçe tér katnaştırılıp yasalgan massa, bérişlé matde. || İké yaki bérniçe kultura (sort* katıştırudan barlıkka kilgen aşlık, igén h. b.

2. Töp massaga östeme bulıp katıtpkan neréz.

KATNAŞU f. Bérer vakıygada, şögılde başkalar bélen bérge éşléklélék kürsetüv. // Aralaşu, bérge kugaıluv, iş buluv.

KATNAŞÇI i. Béreo kolléktiv éşte katnaşkan kéşé.

.KATNAŞÇILIK i. Katnaşçı buluv.

KATUV I f. 1. Katı xelge kilüv.

Tuñu, suvınuv neticesénde yaki tüben témpératura teesirénde katı xelge kilüv (sıyıklıklar turında).

küç. öşüv, küşégü.

Yabışıp kibü, yabışıp kaplav. || Yüneléş kiléş "bélen. Nersege bulsa da buyaluv, pıçranuv.

Kérlenüv, pıçranuv; tupaslanuv.

Xereketsézlenüv, üzgeréşséz xelde kaluv. || Bérer nersege evérélép, xereketséz kaluv.

küç. Vayımsızlanuv; usallanuv; xissézlenüv.

8. tup. Ülüv, démégü.

KATUV II i. 1. Kızu yörgende yaki yögérgende kinet avırttırıp sulış kısıluv, tın bétüv kürénéşé (sulış apparatının zegıyflégé yaki bérer avıruv netice-sénde bula). // Şul kürénéşné tudıra torgan bérer törlé avıruv (mes. büsér).

2. küç. Ekrénlep cıyıla kilgen poşınuv, kaygı yaki açu xisé.

KATUV III f. 1. Kuşu, kuşıldıruv; aralaştırıp bolgatuv; butav.

İké yaki bérniçe cépné (yaki bav cebén) bérge kuşıp bétérüv, işép bér cép (bav, kindére) yasav.

Kém bélen de bulsa aralaşırga télek béldérüv; şunıñ xeléne kérüv (ayırım tézmeler sostavında).

KATUV IV f. 1. Yalgav, devamın östev.

2. Ütkerüv, uzdıruv (vakıt turında).

KATUŞKA i. Bav sıman eybérler (timérçıbık, şnur h. b.) uratıla torgan maxsus tsilindr, zur şüré.

KATI s. 1. Fizik cisémner turında: gaz hem sıyıklıklardan üzge bularak, |Gadettegé şartlarda üz formasın, külemén saklıy ala torgan.

2. Yençüge, kisüge, süzuga h. b. déformatsiyelerge zur karşılık kürsete torgan. || Nık, köçlé; biréşmi torgan.

3. Bilgélé bér teesirge biréşmi torgan.

KATIK i. Oyıtkı salıp, maxsus éçétélgen, oyıtılgan sét.

KATIKLI s. Katık katılgan (aş turında).

KATI-KOTI. cıy. i. Katkan, kipken, kaksıgan kamır aşamlıkları.

KATIK-SÖT cıy. i. Sét hem sétten xezérlengen törlé aşamlıklar.

KATILANU f. Katı (1 — 4 meg.) bulıp kitüv, katı xelge kilüv.

KATILIK i. 1. Katı buluv.

Katgıylık, katı toruv. // Kırıslık, reximsézlék.

Temé yaki teesiré köçlé buluv (çey, temeké h. b. turında).

KATINŞA i. söyl 1. Vakçıl, xatın-kızlar éşé-ne tıgıluçan ir kéşé; k. Xatınşa.

2. s. meg. Içkınırlık itép téynelgen.

KATINŞALANU f. söyl. Katınşa (!. meg.) bulıp kitüv; katınşalık kürsetüv.

KATINŞALIK i. söyl. Katınşa xolıklı buluv sıyfatı, vakçıllık.

KATIR: katır tufrak —bik küp natriy séndérgen, dımlansa katıp kite torgan tufrak.

KATIRGAN i. dial. k. krıcovnik.

KATIRGI i. Kalın, katı kegaz; karton.// Katırgıdan torgan, katırgıdan éşlengen törlé eybérler, détaller. // s. meg. Katırgıdan éşlengen.

KATIR-KOTIR avaz. iyer. Katı azıklarnı açık işétélérlék avaz çıgarıp çeynev, kimérüv tavışın béldére.

KATIRU f. 1. Katılandıruv, katı, kiyérénké xelge kitérüv.

Tuñdıruv.

Çıg. yaki yün. kiléş bélen kilgende: bérer érétmeden koyıp yaki bérer yabıştıruçan sıyıklık, izme

yardeménde nıklı prédmétlar, korılmalar yasav.

KATIŞ I s. 1. Nerse bélen de bulsa aralaşkan, bérge butalgan.

sir. Şiklé, tınıçsız; vesveselé, gasabi.

i. meg. dial. k. katnaş I.

KATIŞ II beyl. 1. Ayırgısız bérge aralaşkan buluvnı béldére.

2. sir. Bérretten, aralaş.

KATIŞLI s. dial. Duvamal, kavdar.

KATIŞTIRU f. 1. Katnaştıruv.

2. Kirekmegen nersené kitérép kuşuv , bérer ner-sené urınsız kullanuv.

KATIŞUV f. 1. Bérge aralaşu, bérge butaluv, kuşıluv. || Kilép kuşıluv. //Katnaşu.

Aralaşu, küréşüv-yéréşü, alışu-biréşü.

Kısıluv, tıgıluv, çitten kilép katnaşu.

KAV i. dial.X. Çakma bélen ut kabızu öçén kullanıla torgan maxsus kiptérélgen gémbe, meşke, ku.

2. k. kavdan.

Kavut — ut saklav öçén kaldırılgan uçak, kalav.

KAVGA i. dial. 1. k. gavga.

2. isk. Afet-kaza kilgenén béldérgende kaga torgan zur baraban. || Şundıy baraban kuyılgan urın—gadette avılnın koyı yaki çişme yanı.

KAVGALANU f. daal. Kaygırıp dulkınlanuv, xafalanuv.

KAVGALI s. daal. Gavga, talaş çıgaruçan.

KAVDAN i. 1. Korıgan, sargaygan ülen (sabagı).

2. daal. Bıltırgı ülen, kavdar.

KAVDAR i. 1. Bıltırgı kuyı, biyék ülenner; yagulık itép kullanıla torgan korı ülen.

2. s. meg. Kabalanuçan; yarsıp kitüçen, kızu kanlı.

KAVDARLANU f. 1. Kavdar xolıklıga evérélüv.

2. Aşıgu, kabalanuv; kızıp kitüv.

KAVDARLI s. Aşıgıçlı, kabalan (kürénéş, va-kıyga turında).

KAVZI i. At muyınına taga torgan dürt poçmaklı kıngırav.

KAVLAK i. dial. 1. Biyék bulıp üsken yeş ülen, kurpı.

2. küç. Yana buvın.

KAVLAN i. 1. Bik biyék bulıp üsken ülenner. 2. Sarı çeçeklé biyék bér ülen, borıngı médiñi-nada kullanılgan.

KAVLAV f. dial. k. kuvuv. || Kéşé malıy kuvıp alıp kitüv.

KAVRIY i. Koşlar tiréséndegé üsénté, kevse sıman kalemnen hem şunnan tarmaklangan mamıklı ozın téklerden tora. // s. meg. Kavrıylı, kavrıylardan torgan.

Kavrıy kalem — oçlangan hem karaga manıp yazu öçén kullanıla torgan kavrıy. Tinçurin. Kavrıy (kavrıysıman) bolıt— atmosféranın yugarıgı katlamnarında bula hem tarmak-tarmak bulıp, bödrelenép küréne torgan ak bolıt.

KAVRIY-KAVRIY s. Küp kavrıylardan tora torgan.

KAVSTİK: kavstik soda — zeherlé natr (natriylı sélté).

KAVÇUK i. Kaybér üsémléklernén sét sıman sogınnan alına torgan yılastik sumala, rézina hem rézina eybérler éşlev öçén kite.

KAVŞANU f. Tışkı teesirden bigrek, üz fikérlerénnen kavşav.

KAVŞAV f. Köçlé kiçéréşten kaltırav, nişler-ge bélmiçe aptırap kaluv; totrıksızlanuv. // Kinet kilép çıkkan katlavlı xellerden yugalıp kaluv, fikér çuvaluv, dulkınlanuv, tétrenüv.

KAVŞAVLI s. Kavşagan, eserlengen.

KAVŞANKIRAV f. Béraz kavşav, kavşıy töşü.

KAÇAK i. 1. Doşman yavınnan yaki éçké doşman-nardan h. b. kaçıp, ilén-yortın taşlap kitken kéşé.

Doşman yavınnan h. b. kaçıp yörüv xelé.

dial. k. kaçkın. || s. meg. Kaçıp yörüvçen, kaçuçan.

KAÇALKA i. Utırıp tirbelér öçén dugasıman tabançaga bérkétép yasalgan urındık.

KAÇKALAK s. Kaçuçan, kaçıp kitüçen,

KAÇKI dial. k. kaçkın (1 meg.).

KAÇKIN i. 1. Xékémnen, xékümet organnarınnan kaçıp, yeşérénép yörüvçé kéşé; dézértir.

kaça torgan.

KAÇKINLIK i. Kaçkın buluv xelé.

KAÇU f. 1. Xevéf-xeter kötélgen urınnan, höcumnen yaki doşman kulınnan aşıgıp hem kübésénçe yeşérén revéşte kitüv; çitte yeşérénép yeşev. // Karşı yaknı, ézerléklevçényé, karavılçını h. b. küzden ıçkındırmıyça, yeşérénüv. // Kaçışlı yanında yeşérénüv, posuv. d // Eydevçé, oyıştıruçı h. b. küzéne kürénmeske tırışıp, bérer cirge posuv.

2. Oçraşmaska, kürénmeske tırışu; çitterek yörüv.

// küç. Çitleşü; baş tartuv.

3. Mösélman gadeté buyınça irlerden yöz yeşérüv, svyleşmeske tırışu (xatın-kızlar turında).

4. Yükl. form. Nindi de bulsa éş yaki eybérnéñ Nervakıt kul astında buluvın, anı télegen vakıtta faydalanırga yaki başkarırga mömkin buluvnı béldére.

5. Yugaluv, cüyélüv, bétüv (yaxşı, unay sıyfatlar turında).

6. Atalanuv (yort xayvannarı turında).

KAÇU-POSU f. Karşı yaknı yaki ézerléklevçénüvé

küzete-küzete yeşérénüv, nersege bulsa da ışıklana-ışıklana kaçu, kaçıp baruv.

KAÇINU f. Posarga tırışıp, sıyınıp yeşérénüv.

KAÇIR i. İşek bélen biyenén yaki aygır bélen işeknéñ kuşılgagı.

KAÇIRU f. 1. yvkl. k. kaçu.

Kaçıp kiterge rmömkinlék birüv. || Nindi de bulsa rmömkinlékné ıçkındıruv, faydalanmav.

Yeşérüv.

  1. Kaplatuv, atalandıruv (yort xayvannarı turında).

KAÇIŞ-KAÇIŞ i. k. kaçışlı.

KAÇIŞLI. i. Bilgélengen bér meydan eylenesénnen çitke çıkmıyça, bérbéréñnen kaçıp uynala torgan uyın.

KAŞ i. 1. Küz uyımınıñ östénde dugalanıp torgan kalku téş hem şunda üsken kuyı tékler.

Yézék-bélezék, broşka h. b. ş. eybérlerge bizek itép bérkétéle torgan kıymmetlé asıl taş yaki métall kisegé.

İyarnéñ alda hem artta kalkıp torgan iké kırıyı.

k. kaşlak. // s. meg. Tav bité sıman kalkıp torgan.

dial. Kalkulık östé.

KAŞAVAY: kaşavay çana —utırıp baruv öçén maxsus caylangan, artlı (küşlé) çana.

KAŞAGA i. 1. Tereze yaki işék östé turısına éçké yaki tışkı yaktan gorizontal kadaklangan takta.

2. Éçké sténanıñ yugarı öléşéne, işék, tereze başlarına yaki matçaga — şnurlarga, kadaklar reténe éléne torgan bizeklé, ozın tukıma.

Miç avızı östéndegé kişte sıman çıgıntı yaki uyıntı; kuçkar.

dial. küç. Büréknén mangay turısına tégélgen hem gadette töşérélmeslék itép bérkétéle torgan kozırégı.

KAŞAGALAV f. Kaşagalı itüv, kaşaga kuyuv.

KAŞAK: urman kaşagı i—- Urman kırıyı.

KAŞAV i. Atnıñ tenén kırıp tazartuv öçén maxsus kırgıç, at kırgıçı.

KAŞAYAK i. Séyl. 1. Vak-téyak savıt-saba kuyuv öçén maxsus şürlék. Sténaga kaşayak bérkétüv.

2. k. kaşık-ayak.

Kaşayak munçalası — savıt-saba yuva torgan munçala térgegé.

KAŞBAV, KAŞMAV i. étn. Algı yagı seylen, éncé hem teñkeler, asıl taşlar bélen bizelgen tasma yaki takıya sıman xatın-kız baş kiyémé.

KAŞKA i. 1. Xayvannarnın mangayında bula torgan ak tap, ak yon üsken téş.

s. meg. Mañgayında ak tap, ak yon üsken téşé bulgan.

Kaşkalı at.

KAŞKALAK i. Su tavıgısımannar sémyalıgınnan urta zurlıktagı ak mangaylı bér koş.

KAŞKALI s. Mangayında kaşkası bulgan.

KAŞKARA i. Kaşnı karaltuv öçén maxsus buyav.

KAŞKARIY i. Kırgıy astra.

KAŞKİ isk. térk. Ükénép, bér éş, xelnéñ buluvvın küpsénép yaki buluvvın télep eytélgen cömleler bélen kile; eger, gerçe.

KAŞKIR i. dial. Dala bürésé; gomümen büré.

KAŞ-KÜZ cıy. i. Kaş hem küz. // Tabigat birgen unay sıyfattan faydalana bélüv turında.

KAŞLAK s. Kalkıp çıgıp torgan, kalku (réléf turında),

KAŞLAN i. Kalku kır, kalku cirdegé basuv.

KAŞLIK i. Zur bulmagan kalkulık; tav bité.

KAŞMA i. dial. Kiyéz kélem, bizeklé kiyéz ceyme.

KAŞTAN i. 1. Urta poyasnıñ cılırak yaklarında üsép, aksıl koñgırt töstegé çiklevék bire torgan agaç.

Şul agaçnın sargılt-kéren töslé, yuka kabıklı çiklevékleré.

s. meg. Kaştan ciméşé (kaştan çiklevégé) töséndegé.

KAŞU f. 1. Gadette tırnaklar bélen tenné katı itép ışku, tırnav.

2. küç. Kamçılav, tayaklav, kıynav.

KAŞUÇ, KAŞAVIÇ i. dial. k. kaşav.

KAŞUÇLAV f. Atnı kaşav bélen çistartuv, kırgıçlav.

KAŞIK i. 1. Bérkabım aş sıyışlı, ozınça saplı say savıt.

2. küç. Gailede üzéne azık öléşé talep itüçé ayırım şexés, can.

O Kaşık küterüv — 1) azıklanuv, tuklanıp toruv (gai-ledegé can başına karata). 2) möstekıyl revéşte aşıy béle başlav (bebiler, narasıy balalar turında).

KAŞIK-AYAK, KAŞIGAYAK cıy. i. Törlé savıt-saba (kaşık, tarélka, çüméç h. b.)

O Kaşık-ayak şaltırav — gailede vak-téyak ızgış-talaşlar buluv.

KAŞIKLAP rev. 1. Kaşık sıyımı bélen.

Kaşıknı tutırıp, kaşık bélen.

küç. Az-azlap, vak öléşler bélen.

KAŞIKLIK i. 1. Kaşık yasavga kite torgan agaç.

2. Kaşıklar, çüméçler hem telinkeler kuyıla torgan maxsus kişte.

KAŞINU f. Üz-üzéñné éş-yış kaşıp toruv; tennén, kıçulı téşé bélen bérer nersege ışkınuv.

KAYUV I a. isk. k. kaysı.

KAYUV II f. Matériye yaki künnén. çitén çigép yaki tégép bizekler töşérüv.

KAYUVK xeb. gadi. s. Bétté, temam, helak.

KAYUVLI s. Kayılgan, kayıp .çigélgen.

KAYUVTA i. Zur köymelerde, korablarda komanda kéşéleré yaki passacirlar öçén bülme.

KAYA sor. a. 1. Kaysı cirge, kaysı yakka.

mén. süz. Baş cömledegé anda, şunda süzleré bélen mönesebetke kérép, iyerçén urın cömlené baş cömlege beylev öçén kullanıla.

kis. meg. söyl. Eñgemedeşnéñ süzleré bélen kiléşmegende yaki kétélgen, faraz itélgen xaletnéñ çınbarlıktagınnan ayırması zur buluvvın ritorik sorav bélen béldérgende kullanıla. || Ütken zaman sıyfat figılnéñ yuklık forması yanında kilép, ritorik raslav eylenmesé tézi.

sor. a. söyl. k. kayda.

5. xeb. funk. Ritorik cömlelerde: „kaya kitté,kayda, nişlep yuk" megnesén béldére. || „Biréde barmı, yuk bit" megnesén de.

6. ı. funk. Tıñlavçının igtibarın celép itüv, anı nindi de bulsa bérer éşke tartuv öçén kullanıla.

KAYAGI s. Kayan kilgen; kaysı yaknıkı.

KAYAZ i. Karp sıman balık téré; rusçası: usaç.

KAYAN sor. a. 1. k. kaydan.

2. Nişlep, ni sebeplé, nilékten, ni öçén (şél-telé sorav apedé bélen eytéle).

KAÑ avaz iyer. Kazlar kıçkırgan tavışnı béldére.

KAÑGI i. bor. 1. Küçme tormışta könküréş kirek-yaragı téyelép yörtéle torgan bik zur arba.

2. Poxodta zapas korallar téyelgen arba, küçme arsénal.

KAÑGIY i. isk. Ekiyettegé tav ilé, yırak hem bilgéséz cir megnesénde.

KAÑGIL: kañgıl svyaklé dial. — yanak kalkımı zur bulgan, yañak, bit söyegé çıgıp torgan.

KAÑGILDATUV f. Kaz kıçkırganga oxşaşlı özék hem yañgıravıklı avaz çıgaruv.

KAÑGILDAV f. Kañ-kañ itép kıçkıruv (kazlar turında).

KAÑGIRU, KAÑGIRAV f. 1. Minxérev, tintérev, zipénsézlenüv. || Urın ézlep aptırav; ézlegenéñné taba almıyça yörüv.

2. Künékmegen, gadetlenmegen şartlarda, çit ilde yeşev.

KAÑKAYUV f. Muyınnı suzgan kiléş katıp kaluv.

KAÑSA i. dial. Maxsus formadagı söyek térépke, çélém.

KAHKAHE i. Tıynaksız xaxıldav, meyéxerelé kélüv. || Mıskıl, sarkazm.

KAHKAHELÉ s. Açuv katış mıskıllı, sarkastik.

KAHKAHELEV: kahkahelep kélüv — kıçkırıp, mıskıl lap kélüv, kahkapelé kélüv.

KAHER i. 1. Kargışlı ceza. // Katı mönesebet; rencétülé mégamele, şefkatsézlék.

Katı açu.

tir. Kaherlevge, kargışka layıklı neréz. —

// Vak-téyak karşılıklar, kıyınlıklarga, şulay uk doşman itép sanalgan kéşélerge karata açusız gına eytéle torgan kargav süzé. // Soklanuv ahené bélen eytéle.

KÉBİ beyl. isk. k. kébék.

KÉTÉL, KÉGL i. tipogr. Tipografiye xeréflerénéñ zurlıgı. bér tertipte tézélgen kéçkéne tayaklarnı agaç şar bélen berdérép av-daruv yanı.

2. Şuşı uyın öçén şomartılgan kéçkéne tayaklar.

KÉTÉLBAN i. sport. Kégli uynıy torgan urın, meydançık, bülme.

KÉLT; kélt itép iske töşü — k. kılt itép iske töşü.

KÉLTÉR-KÉLTÉR avaz iyer. Ritmik tigéz tavış çıgarunı béldére.. 3. Mansur.

KÉLTÉREVÉK s. Kéltérep torgan, tigéz, ritmik.

KÉLTÉREV f. 1. Ritmik tigéz tavış çıgaruv (me-selen, çananıñ bik cidél géne şuvıp baruvı, tégü maşinası tavışı h. b.). // küç. Cidél géne, şoma gına baruv (bérer éş h. b.).

2. k. géldérev.

KÉLT-KÉLT avaz iyer. Segat télé yörgen kébék ritmik kabatlanıp torgan tavışnı béldére.

Kélt-kélt itüv — salmak kına ritmik tavış çıgaruv (segat télénéñ yéréşé turında).

KÉLE i. İşék, kapka h. b. ş. kébéklernén bigé.

KÉLEYME i. 1. Tovarda anın sıyfatın, artikulın, éşlep çıgargan prédpriyetiyénéñ isémén h. b. kürsetken bilgé, péçat. || Yandırıp (meselen, xayvan tiréséne), sugıp (meselen, agaç eybérlerge) yasalgan tamga. II Gadette xeréf formasında cinayatçénéñ tenéne yandırıp yasalgan tamga (kaybér illerde hem 1863 yılga kader Rossiyede kullanıla).

2. Kéleyme suguv koralı.

O Kéleyme suguv —1) bérer nersenén. bilgésén, tösén birüv.; 2) xurlıklı isém birüv.

KÉLEYMELÉ s. 1. Kéleyme sugılgan.

2. küç. Naçar bér yagı bélen tanılgan, xalıkka bilgélé (kéşé turında).

KÉLEYMELENÜV f. téş. yün. k. kéleymelev.

KÉLEYMELEV f. Kéleyme suguv.

KÉLEM i. İdenge ceyüv, sténalarnı bizev h. b. lar öçén kullanıla torgan törlé-törlé töste, bizeklep éşlengen palas. || küç. Nindi de bulsa urınnı totaş kaplap algan nerse (gadette üsémlékler turında).. 3. Mansur.

KÉLEMÇÉ i. Kélem suguçı.

KÉLENÇÉL i. bot. Yaltırap torgan kıyak yafraklı, kar érüv bélen çıgıp, aksıl şemexe çeçek ata torgan sugançalılar sémyalıgınnan bulgan ülen üsémlék; rusçası: proléska.

KÉLET i. İgén saluv, törlé nerseler saklav hem cey könénde toruv öçén yort yanına yaki annan çitkerek salıngan miçséz maxsus bina.

KÉLETÇÉ i. k. kladovoyçı.

KÉLEŞÇE i. Nersené de bulsa kıstırıp aluv hem suvırıp çıgaruv h. b. lar öçén xézmet ite torgan kıs-kıç formasındagı métall instrümént.

O Kéleşçe kébék — bik katı. // Kéleşçe bélen tartıp aluv (süzné) — az süzlé ké-şéné bik avırlık bélen géne söyletüv.

KÉLEV i. dial. k. gıybadet.

Kélev itüv — gıybadet kıluv.

KÉLEVLÉK i. dial. Gıybadet kıluv urını.

KÉM a. 1. Nindi yaki kaysı kéşé ikenén bélérge télep soraganda kullanıla.

Nindi kéşé, nindi éş bélen şögıllenüçé h. b. buluvvın açıklav megnesénde kile. // Yakın tanış, bérer üz itken kéşé. || De kisekçesé yanında bérkém, piçkém almaşlıkları megnesénde kile.

dne, méne almaşlıkları bélen kilép, nersené de bulsa ayırıp kürsetüné, basım yasap eytüvné béldére.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]