5. Küç. İskélékten, ütkendegéden kalgan kürénéş.

KALDIK-POSTIK s Éz-mez géne kalgan. || i. meg. Taşlandık, yaraksız nerseler.

KALDIRU f. 1. Kaya da bulsa kitkende, barganda üzén bélen almav. || Nersené de bulsa bilgélé urınga kuyuv, urnaştıruv h. b.; kaya da bulsa kitkende bérerséne tapşıruv öçén birüv h. b.

Üzénnen soñ bérer nersenéñ barlıkka kilüvéne, çıguvına sebepçé buluv.

Bérer nersené kém öçén de bulsa saklav; bulép kuyuv, ayırıp kuyuv; yaki nindi de bulsa maksat bélen saylap alıp kaluv.// Saklap kaluv, timev; böténley yukka çıgarmav, bétérmev.

Kémnén de bulsa faydalanuvına, karamagına birüv, tapşıruv. //Üzénnen soñ nindi de bulsa miraska, milékke iye itüv.

Kémnén yaki nersenén de bulsa torışın, anın nindi xelde, kürénéşte buluvvın üzgertmev; şul torışın, xelén, kürénéşén saklav h. b.

Nerseden de bulsa mexrum itüv, alıp kitüv yaki birmev.

Nindi de bulsa maksat bélen totkarlav; bérer nindi sebep bélen cibermi kaluv, ütkermev.

II Nindi de bulsa urın, éş tekdim itép alıp kaluv; éşten çıgarmav. || söyl (Klasstan) küçérmev.

Kayan da bulsa yaki bérer kéşé yanınnan çıgıp kitüv.// Taşlap kitüv, kaigırtuçısız, terbiyeçéséz itüv.

Bérer urınga yaki éşke barmıy kaluv. // Bérer yüneléşné çitletép kitüv, ütüv. || Ukıganda, yazganda, söylegende h. b. vakıtta bérer nersené töşérüv, eytmi ütüv. || Bérer nerse éşlerge komaçavlav, mém- kinlék birmev turında.

Bérer éşnéñ vakıtın almaştıruv, ikénçé vakıtka küçérüv.

Kémnen yaki nerseden uzıp kitüv, al ga çıgu.

Bérer nerse bélen kiléşmevné yaki bérer nerse turında söylevden tuktavnı talep itkende kullanıla.

Nindi de bulsa uyında otılırga mecbur itüv. || Bérer törlé udaysız xelde kalırga mecbur itüv.

14. Yuklık formasında kilép, barısın da, böténésén de éşlev, karav, eytüv h. B. Añlata.

KALDIRÇA i. dial. k. kaltırça.

KALKAVIÇ i. Karmak cébéne yaki yetmege bérké-télgen, suv östénde batmıyça tora torgan béké, kayrı kisegé h. b. || s meg. Su östénde batmıyça kalkıp tora torgan.

KALKAN i. Borıngı gaskerilernéñ kılıç, sédgé kébék salkın korallardan saklanuv öçén taktadan yaki métalldan maxsus éşlengen kul sugışı koralı. // küç. Saklagıç, sakçı.

Kalkan çeçek bot. — zont formasındagı çeçek.

KALKANSIMAN: kalkansıman biz anat. — kéşé hem xayvannar organizmında matdeler almaşınuda katnaşa torgan éçké sékrétsiye bizé.

KALKU I f. 1. Küterélüv, toruv, ayakka basuv (kéşéler turında).

Sıyıklık éçénnen éske küterélép çıgu. || Katı eybér éçénnen yaki astınnan berép çıgu (suv, par, tir h. b.). II Küpérép, kabarıp çıgu; barlıkka kilüv (meselen, tende bérer nerse).

Üsüv, zurayıp kitüv, küterélüv (igénner, balalar h. b.).

Küterélüv, çıgu (kük cisémneré turında).

küç. Küpten bulgan vakıygalar, bulgan xeller N. b. iske töşü.

KALKU II s. 1. Küterélép torgan, kalkıp torgan. || i. meg. k. kalkulık.

Çıgınkı, kabarınkı.

Ozın, zur, biyék.

Küç. Açık, sengatlé, ayırıbrak, açıgrak itép, assızımlap (birüv, gevdelendérüv turında).

KALKULANU f. kayt. yün. 1. Küterélép toruv, kalku bulıp toruv yaki kürénüv.

2. Üsép kitüv, buyga ozınayuv.

KALKULI s 1. Kalkular bulgan, tavlı, küterénké (réléf).

2. Kabarınkı, çıgınkı.

KALKULIK i. Tire-yün bélen çagıştırganda biyégrek bulıp, küterélép torgan urın. || géogr. Diñgéz östé tigézlégénnen 200 m çaması biyék bulgan urın.

KALKIM i. Kalkıp torgan urın.

KALKINU f. 1. Kuzgaluv, yatkan yaki utırgan urınnan az gına küterélüv. || küç. Tik, gamséz yeşev xelénnen çıgu, xereketke kilüv.

küç. Üsüv, zurayuv.

söyl. Kémnén de bulsa küz aldında, tiresénde buluvv butalıp yörüv.

KALKITU f. Yugarırak, éskerek küterüv, kalku itüv.

KALMIK i. Kalmık Avtonomiyelé réspublikasında yeşevçé töp xalık ataması hem şul xalıknıñ bér kéşésé. // s. meg. Şul xalıkka karagan, şul xalıkka mönesebetlé.

KALOŞ i. k. galoş.

KALPAK i. 1. Oçlayıp kitken, tügerek h. b. ş. formalı matériye yaki yon baş kiyémé.

2. maxé. Törlé formadagı kapkaç, yapkıç.

KALTA i. isk. Kün akça yançıgı.

KALTAYUV f. k. kalcayuv.

KALTIY-KOLTIİ rev. Tigézséz yulda yak-yakka yan-tayıp, avgalap.

KALTIRAVIK s. 1. Kaltırıy torgan.

beyék-özék çıkkan, kaltırap torgan (tavış).

i. dial. k. koyka.

KALTIRAVIKLI s. Kaltırap torgan. //rev. meg. Kaltırap, tigézséz.

KALTIRANU f. 1. Dér-dér kilép sélkénüv (tududan, kurkudan yaki cilden).

2. özék-özék kaltırap çıgu (tavış turında).

KALTIRANULI s. Kaltıranıp torgan, kaltıravıklı.

KALTIRATUV f. 1. Kaltıranuv xeléne kitérüv.

z-sız. Salkınnan, kurkudan h. b. kaltırav barlıkka kilüv turında.

küç. Kurkıtuv, kurkuga töşérüv.

KALTIRAV f. 1. Tende éş hem vak-vak xereketler yasaluv, dér-dér kilüv (salkınnan, kurkudan, bérer törlé avırudan). // Yış-yış, tigézséz tibü (yörek turında). // Tirbelép, déréldep toruv (cansız eybérler turında).

Tigézséz, özék-özék bulıp çıgu, yañgırav (tavışlar turında).

rev. meg. küç. Kémné yaki nersené artık kadérlep, can atıp kaygırtıp yeşev turında.

O Kaltırap toruv — 1) saklap totuv, artık saranlık kürsetüv, bér bértégén de érem itmev turında; 2) kurku, xevéflenép yeşev turında.

KALTIRAVLI s. k. kaltıravıklı.

KALTIRÇA i. 1. Kindér suguv öçén şürége cép çornıy torgan koral.

2. küç. Ozak faydalanudan iskérgen, cimérélüv xeléne kilgen törlé maşinalarga karata kélép eytéle.

KALU f. 1. Bilgélé bér urında torunı, buluvnı devam itüv, annan kitmev. || Nindi de bulsa urında üzéñnén buluvvıñnı, toruvıñnı bérer nindi maksat bélen devam itüv. || Alınmav sebeplé bérer cirde buluvnı devam itüv. || söyl Bérersé yanında buluv, kém bélen de bulsa buluv.

Kémné de bulsa alıştıruv, kémnéñ de bulsa urının aluv.

Nindi de bulsa xelde, torışta buluvnı devam itüv. \\ Üz fikérlerén, karaşların, printsipların h. b. üzgertmev turında. || Bér klasstan ikénçé klasska küçe almav turında.

4. Nindi de bulsa xel, sıyfat üzgeréşséz saklanuv.|| Xetérde, başta toruv; xetérlev, iste buluv. || Yugalgan, yukka çıkkan nersenéñ kaldıgı, ézé sıyfatında buluv. || Kém de bulsa ülgeç, yeşevné, torunı devam itüv. // Çıgımnardan, faydalangannan soñ da bétmev.

z-sız. Nerse de bulsa éşlerge géne kirek buluv, turı kilüv, tiyéş buluv turında.

Nindi de bulsa çik, momént kilép citkençé bilgélé bér zurlıknı teşkil itép toruv.

Bér-bér xelge töşü, bér-bér xelde buluv. || Nindi de bulsa kiyémné -salgannan soñ öléşçe yaki böténley kiyémséz buluv turında. || Yetim, tol h. b. xeléne töşü.

8. Kémnéñ de bulsa öléşéne tiyüv, anıñ karamagına, milkéne küçüv (yort-cir, miras, kitap h. b.).

9. Bérer nerseden mexrum buluv; nersené de bulsa yugaltuv. // Nindi de bulsa yaman, kurkınıç xelden kotıluv.

Bérer nerse yanınnan ütép kitüv turında.

sval. Karta yaki başka şundıy uyın da otılıp, uyın ataması isémén aluv.

Başkalarga Karaganda ekrénrek baruv yaki yulda totkarlanuv sebeplé artta buluv.

Başkalarga Karaganda ekrénrek éşlep, vakı-tında ütiy almav, bétére almav, in soñgı buluv.

Ekrén üséş neticesénde tiyéşlé derecege citmev, başkalar bélen çagıştırganda tübenrek buluv turında.

söyl Bérer törlé transportka utırıp kiterge ölgére almav.

16. yökl. form, kalmav. Yanındagı yuklık formasındakilgen figıl añlatkan éşnén piçşikséz éşleneçegén, üteleçegén béldére.

yökl. form, kalmav. Üzénnen aldagı isém añlatkan prédmét tulısınça tikşérélgen, ütelgen H. b. buluvnı béldére.

Çıgış kiléşéndegé temamlıktan soñ kilép, tiyéş bulgan urınga barmavın béldére.

Yüneléş kiléşéndegé isémnen soñ kilép: 1) üz vakıtında başkarmav, nindi de bulsa vakıtka kiçék-térüv turında. 2) bérer nerse bélen géne çiklenüv (aşav-éçüvde mox-taclık turında).

-ırga -rga formasınnan soñ: 1) bérer maksat bélen bilgélé bér urında buluvnı devam itüv. 2) uftanuv, ükénüv, açınuv megnelerén añlata. 3) barı tik şulay gına éşlerge turı kilüv, başka çara bulmav megnesén añlata.

Yokı, éş, uyın h. b. ş. isémnerden soñ kilép, şular béldérgen xelnéñ bulxmavın, ütelmevén, başkarılmavın añlata.

Kölkége, oyatka, xurlıkka İ. b. ş. süzlerden soñ: şul xelge töşü megnesén añlata.

yard. sr. funk. Xel figıl yanında kilép:

éş-xelnéñ temamlanmavın, devam itüvén béldére.

rmömkinlék buluv, şunnan faydalanırga tırışu, rmömkinlékten faydalanuv megnesén añlata. 3) éş-xelnéñ neticesén béldére. 4) bilgélé bér torışka, xelge küçüvné béldére. 5) éş-xelnéñ tiz arada, öléşçe géne bulıp utuyın béldére.

yard. f. funk. -sı kuşımçalı sıyfat figıl bélen kilép: 1) al da éşlenesé éş, ütelesé nerse buluvnı añlata. 2) ütelmegen, başkarılmagan éş öçén ükénüné béldére.

beal. funk. kala. 1) urınnı yaki vakıtnı béldérgen sanlı tézmeler yanında tulı külemge citmi

kalgan mikdarnı kürsetüv öçén kullanıla: kaldırıp, kaldırganda. 2) soñ, tış, başka.

KALFAK i. étn. Seylen yaki éncé bélen çigélép, berxétten tégélgen, mangay turısına kiyéle torgan xatın-kız baş kiyémé.

KALFAKÇI i. Kalfak çigüv ostası.

KALFAKLAP rev. Yavlıknı algı yaktan kalfakka oxşatıp, mangayga töşérébrek arttan beylev turında.

KALŞAYUV f. k. kalcayuv.

KALIM i. étn. Kıznın ata-analarına kiyev yagınnan akçalata yaki eybérlete biréle torgan yolım (kaybér könçıgış xalıklarda ıruglık çorınnan kalgan yola).

KALIMLIK i. Kalım tülev öçén bilgélengen akça, eybér, mal-tuvar.

KALIN s. 1. Arkılı kisémé zur bulgan; kirésé: yuka. || Bérniçe kat eybérden torgan.

k. yuvan.

Kuyı (çeç, kaş, urman h. b. turında).

Tulı, yuvan gevdelé (kéşé). // İtleç (tennéñ, bitnén ayırım urın-narı turında).

Gülep çıkkan, tüben, tupas (tavış turında).

Kalın tirélé — bér nersege de isé kitmi torgan, gamséz (kéşé turında).

KALINAYTU f. 1. Kalın itüv.

2. Yuvan itép kürsetüv.

KALINAYUV f. 1. Kalınlık artuv. 2. Tazaruv, yuvanayuv (kéşé turında).

3. Kalınga eylenüv; tupaslanuv (tavış turında).

KALINLIK i. 1. Prédmétnıy arkılı kiséménén zurlıgı.

2. Kalın buluv sıyfatı.

KALINLI-NÉÇKELÉ s. Kalın hem néçkeden torgan.

KALINU z-sız, k. kaluv (1 meg.).

KALINÇA s. Kalın gına, kalınga tartımlı.

KALIP i. 1. Ayak kiyémneré tékkende, éşlegende kullanıla torgan, ayak tabanına oxşatıp agaçtan yasalgan forma. || Éşlepe h. b. ş. kébék eybérlerge bilgélé bér revéş birüv öçén kullanıla torgan forma. // Revéş, forma.

maxé. Korıç h. b. métallarnı érétép koyuvda kullanıla torgan forma. //Kirpéç suguv éşénde kullanıla torgan forma.

ed. Matur edebiyetta çınbarlıknı çagıldıruv çaraları hem alımnarı cıyılması; forma.

küç. Ezér ürnek, ştamp, şablon.

Kalıpka salınuv — bilgélé bér cayga, köyge salınuv (tormış, éş h. b.). //Bér kalıpta sugıluv, buluv — ox-şaş buluv, bértöslé buluv.

KALIPLANU f. Bilgélé bér formaga, revéşke kérüv.

KALIPLAV f. Kalıpka tartuv, kalıpka kidérüv; kalıpka saluv.

KALIPLAŞU f. Nindi de bulsa formada nıgıp kaluv, urnaşu.

KALIŞUV f. 1. Barganda, xereket itkende kémnen de bulsa artta kaluv, anıñ adımına ölgérmev.

2. küç. Üzénéñ éşé, sıyfatı h. b. yagınnan başkalardan tüben buluv.

KALVİL i. Almagaçnıñ könyak sortı; alması alsu-sarı töste.

KALGA i. isk. k. krépost.

KALKA a. maxé. 1. Sızım yaki resémnernéñ küçérmesén aluv öçén maxsus éşkertélgen üte kürénmelé kegaz.

2. lingv. İkénçé bér télden tögel tercéme itép alıngan süz (meselen, kornéplod — tamırazık, civoy ugolok—canlı poçmak).

KALKALAŞTIRU f. 1. Kalka yardeménde tögel küçérme aluv.

2. lingv. İkénçé bér télden tögel tercéme itép süz yasav.

KALKULYATSİYE i. maxé. Tovarnıy, produktnıñ üzkıymmetén hem satuv beyesén iseplep çıgaruv.

KALKULYATSİYELEV f. Kalkulyatsiye yasav.

KALMAR i. zool. Başayaklı mollyusklar.

KALSON i. Ozın balaklı irler ıştanı (éçké kiyém).

KALTSÉKS i. méd. Grippka karşı kullanıla torgan daruv.

KALYAN i. Könçıgışta temeké tartuv priborı (anda tétén suv aşa çistarıp uza).

KALCA 1. Turalgan- it kisegé.

2. küç. Téşémlé urın, fayda kitére torgan éş.

KALC,ALAP rev. "Kalcalarga ayırıp, kalcalarga bulép, kalca-kalca itép.

KALCALI s. 1. Kalcalap turalgan.

2. küç. Téşémlé, fayda kitére torgan.

KALKAYUV f. Bérer nindi sebep bélen tigézséz xelge kilüv, kekreyüv, bögélüv, çıgıp toruv (burene, taktah. b.). || Kekreyüv, buvıntıklanıp kalkıp çıgu.

KAMA [kama] i. zool. Kuyı koñgırt töstegé kıymmetlé méxlı imézüçé yırtkıç suv xayvanı. || Şul xayvannın tirésé. || s. meg. Şul xayvannın tirésénnen tégélgen, éşlengen.

KAMAKIŞ i. dial. k. añkav.

KAMALAV I sr. Kama totuv, kama méxı tégü.

KAMALAV II sr. dial. k. kamav.

KAMALU f. Tire-yaktan kamap alınuv, kamal ışta kaluv. || i. meg. k. kamalış.

KAMALI s. Kama totkan, kama bélen çitlengen (bürék, tun h. b.).

KAMALIŞ i. Kémnéñ yaki nersenéñ doşmannar tarafınnan çolganıştagı xelé.

KAMAV f. 1. Kémné yaki nersené de bulsa uratıp, eylendérép aluv; her yaktan bilev.

Çıgarga, çigénérge rmömkinlék kaldırmıy uratıp aluv, bocraga aluv.

dial. Kadérlev. | i. meg. Kadér-xörmet.

KAMAVLI s. Kamap alıngan, kamalışta kalgan.

Kamavlı rifma — şigır strofasındagı bérénçé hem soñgı yullarnıñ rifmalaşuvı.

KAMAŞU f. 1. Açı nerse aşagannan soñ téşke tiyüv, téş çagıluv.

(Küzler) çagıluv (kéçlé yaktılıktan, açık töslé buyavlardan h. b.).

Oyuv yaki artık arudan ayaklarnıñ buysınmavı, tigéz, téz basmavı, yörüv tigézlégén yugaltuv.

KAMBALA i. zool. Küzleré gevdesénéñ bér yagına gına urnaşkan yassı diñgéz balıgı.

KAMBUZ i. maxé. 1. Korabldegé kuxnya.

2. Kazan kuyılgan çuyın yaki timér miç (korablde).

KAMZUL i. Külmek östénnen kiye torgan ciñséz hem yakasız kıska éé kiyémé.

KAMZULLIK s. 1. Kamzul tégerge bilgélengen, kamevl ga citerlék.

2. i. meg. Kamevl tégerge yaraklı matérial.

KAMKA I i. zool. béké katı kanatları kızıl, sarı, ak töste bulıp kara tértkéler téşken böcek; rusçası: bocya korovka.

KAMKA II i. isk. Kıtay yéfegé.

KAMSA i. zool. Séld balıkları sémyalıgına kére torgan vak diñgéz balıgı; xamsa.

KAMUS II i. daal. étn. Bolan tirésénnen tékken ayak kiyémé.

KAMÇADAL //, Kamçatka da yapş torgan clrlé yaglık vekilé.

KAMÇAT: kamçat bürék étn. — tübeséne xetfe, kırıyına kondız méxı totılgan bürék (kübésénçe xatın-kız kigen).

KAMÇATÇI i. 1. Kamçat bürék tégüçé, şundıy bürék tégü ostası.

2. Kamçat bürékler bélen ézüde itüçé.

KAMÇI i. 1. Kayış yaki bavdan ürép, işép yasalgan kıska saplı çıbırkı. || Cezalav, suktıruv öçén maxsus kullanıla torgan şundıy kayış çıbırkı.

2. éfv. söyl Yılan. Yılan dime—çaga, kamçı diseñ — kaça. Eytém.

O Kamçı aluv, kamçı aşav — kıynaluv, kamçı ce-zası aluv.

KAMÇILAV f. 1. Kamçı bélen sugıp kuvuv (atlarnı). || Suktıruv, kamçı bélen cezalav.

küç. Tenkıytlev.

küç. Yıldırım uynav, arışlar ölgérgende yırak-tan yeşén yeşnev.

Kamçılav utı — yıldırım, acagan.

KAMIL i. a.-x. 1. ölgérgen aşlıknıñ köpşesé, sabagı.

2. İgénnerné urıp cıygannan soñ tamır östénde kalgan sabak töbé.

KAMILLI s. Kamıd bélen kaplaigan.

KAMIT i. 1. At muyınına kidéréle torgan cigüv eybéré.

2. küç. Küp köç kuyunı sorıy torgan bérer éş, meşe-kat h. b. //Kamıt bavı — kamıtka terte hem duganı bérkétép kuyuv öçén xézmet ite torgan kün élmek.// Kaxmıt sugu (tiyüv) — at muyının kamıt bélen kırdırıp çilendérüv. // Kamıt énesé — kün hem kalın tupas tukımalar tégü öçén kullanıla torgan maxsus zur éne. //Kamıt ayak (sıyrak)—téz hem baltırlar bér-bérsénnen yıragayuv revéşéndegé kekré ayak (kéşé turında).// Kamıt kiyüv — avır éşke alınuv, cavaplılıknı üz östéne alu

KAMITLANU f. Kamıtka oxşav, kamıt revéşén alıp kekreyüv.

KAMITLAV f. Kamıt kidérüv.

KAMITLI s. Kamıtlangan, kamıt kidérélgen, cigülé.

KAMITÇI i. Kamıt yasavçı, kamıt yasav ostası.

KAMIT-ÉŞLÉYE cıy. i. Kamıt, éşléye h. b. cigüv kirek-yaragı.

KAMIŞ i. 1. Sazlıklarda üse torgan kıyaklı biyék ülen üsémlék. || s. meg. Kamıştan yasalgan, kamış-tan éşlengen. // Kamış bélen yabılgan, kaplangan.

2. k. kamışlık.

3. s. küç. Zifa, téz (kéşé gevdesé turında).

Kamış kirpéç — k. kamışit. Kamış turgayı, kamış çıpçıgı zool. — kamış arasında hem yar buyı kuvaklıklarında yeşiy torgan sayrar koş.

KAMIŞİT i. maxé. Kamıştan yasalgan tözü matérialı (gips, balçık h. b. ş. nerseler kuşıp préslangan plitalar).

KAMIŞ-KÜREN cıy. i. Kamış hem şuna oxşaş kıyaklı ülenner.

KAMIŞLI s. Kamışı bulgan, üzénde kamış üsken.

KAMIŞLIK i. Kamış (küp) üse torgan urın.

KAMET i. isk. 1. Gevde, buysın.

2. dini. Namazga kéréşü aldınnan ayak üre ukıla torgan doga.

Kamet tvşérüv dini — namazga kéréş yasav.

KAN i. 1. Organizmda tamırlar buyınça xereket ite torgan kızıl sıyıkça (tennéñ küzeneklerén tuyın-dırıp, matdeler almaşunı teemin ite).

küç. Bér kannan — bér ana yaki atadan buluv bélen beylenéşlé yakın tuganlık turında.

Mallarnıñ kilép çıgışı, tokımı turında.

4. küç. Sugış kırında köreşép ülüv; ülém.

Kan kardeş — neséldeş, tugan.

KANA [kana] kis. söyl Lebasa, bit, iç.

KANAT i. Süsten yaki timér çıbıktan kat-kat işélgen kalın, nık bav.

KANAT [kanat] i. 1. Oçuv organı (koşlarda, böceklerde h. b.). || Koşlardagı şul organnın iden sébérüv öçén faydalanıla torgan öléşé. || Taba aşların maylav öçén cıyıp beylengeneré kavrıylar. //tart. form. Kanatım. Yaratuv, irkelev hem ixtiram xisleré bélen eytéle torgan mérecegat süzé.

Balıklarnıñ suda xereketlenüv organı.

Samolétnıñ yak-yagına urnaşkan koş kanatına oxşaş yassılıklar.

4. Üreçe

Cil tégérmené çarıgındagı eylene torgan kalak. // Kombaynda, urak maşinasında aşlıknı kiskéçke yüneldére hem urılgan aşlıknı éém-éém itép çitke taşlap bara torgan kalak.

Su hem pıçrak çeçrevden saklav öçén tegermeç östéne aska taba kolaşalandırıp urnaştırılgan kalay yapma (avtomobil, vélosipéd k. b. larda).

Kapka, tereze, şkaf h. b. ş. iké yakka açılmalı kapkaçları.

Nersenén de bulsa yan öléşé yaki binanıñ yan korpusı; fligél.

xerbi. Xerbi saflardagı gaskerlernéñ opérativ tézéléşéndegé uñ yaki sul yak öléşé.

polit. Nindi de bulsa politik oyışmanıñ, partiyenéñ uñ yaki sul gruppirovkası.

küç. Tayanıç, térek.

KAPATLANDIRU f. Dertlendérüv, ruxlandıruv.

KANATLANU sr. \, Kanat çıgu, kanat üsüv, oça başlav (koşlar turında).

2. küç. Dertlenüv, ruxlanuv.

KANATLI s. Kapattam. éşlengen, kanat buylap yéri torgan.

KANATLI [kanatlı] s. 1. Kanatı bulgan, oça torgan.

2. küç. Aşkınuçan, omtıluçan.

KANAV i. Artık tiren itmiçe kazılgan ozın, tar çokır.

KANAV [kanav] f. Kai çıgu, kan aguv.

KANBA i. 1. Tapkırlap çigüv öçéy kullanıla torgan kraxmallap éşlengen çélter sıman sirek tukıma.

2. küç. Nersenén de bulsa nigézé. // Esernéñ töp syucét liniyesé.

KANDALA i. Kéşé kanı bélen tuklanuçı parazit böcek. || Sudagı yaki urmandagı parazit böcek.

Kandala ülené bot. — nık tarmaklanıp üsüvçen, ak yaki sarı çeçek ata torgan naçar islé üsémlék (kandala bétérüv öçén kullanıla).

O Kandala oyası — kandalası küp bulgan bülme yaki mébél.

KANDAŞ s. 1. Kanın birüçé (kan aluçı); bértüv-gan.

2. Ruxi yaktan nık beylengen.

KANÉÇKÉÇ s. Merxemetséz, katı küñéllé, kansız, yavız.

KANKAN i. Gevdené torléçe edepséz xereketlendérép biyüv,frantsuz éstrada biyüvé.

KANKOYGIÇ s. Kan koyıla torgan, küp kan tügéle torgan.

KANLANU sr. Kanga buyaluv, kan bélen pıçranuv.

KANLI s. I. Kanga buyalgan, kanlangan. // Kan katış, kan bélen. || Kan agıp torgan, kan sarkıp torgan (yara h. b. lar turında).

2. Ütéréşü, küp kéşéler helak buluv bélen bara torgan (sugış h. b.). // Küp kan tügélüge, küp korbannarga sebepçé bulgan.

KANNİBAL i. kit. 1. Kéşé aşavçı, vexşi kéşé.

2. küç. Çikten tış reximséz, yırtkıç kéşé. Bél,

KANSU s. .Kan kébék, kan töséndegé.

KANSULANDIRU f. Kansuv töske kértüv.

KANSULANU f. Kan töséne kérüv, kan kébék buluv.

KANSIZ s. 1. Kanı az, kanı bétkep; tvéséz.

2. küç. Reximséz, kéşélékséz.

KANSIZLANU f. 1. Kan yugaluv, tössézlenüv.

2. küç. Reximsézlenüv, kéşéléksézge-eylenüv.

KANSIZLIK i. 1. Kansız buluv, kan azlık.

2. küç. Reximsézlék, kéşéléksézlék.

KANSIRAV f. isk. Béraz gına kan çıgış, kan kürénép toruv; kanlanıp toruv.

KANT i. Külmek hem forma kiyémneréne tégéle torgan gadette ikénçé töstegé tar gına tasma yaki şnur.

KANTAR i. Nindi de bulsa katı eybérnéñ formasız zur kisegé.

KANTARLI s. Kantarları bulgan, kantarlardan torgan, zur-zur kiseklé.

KANTATA i. 1. muz. Solistlar, xor hem orkéstr öçén yazılgan zur külemlé tantanalı muzıkal eser.

2. ed. Borıngı tantanalı lirik şigır téré.

KANU f. Basıluv, kanegatlenüv (susın, uç, açu h. b.). || küç. İgénner, cir h. b. suga tuyınuı turında. Tuyuv, tuyınu, ci-terlék aluv.

KANÇA isk. sor. a. 1. Küpmé, niçe.

2. rev. isk. Nikader, niçaklı.

KANIGU I f. 1. Yuk-bar sebepler bélen beylenép yédetüv. || Kémné de bulsa doşman kürép, ada beylenüv. || Bérer nerse bélen yédetüv.

2. Bérer nerse bélen artık mavıgu, suña birélüv.

KANIGU II f. Kan töşü [küzge], kanlanuv. || Kan basuv (küzné), açu, yarsudan bérni kürmes xelge kilüv.

KAN-YAŞ cıy. i. Tiren kaygı, avır gazap; cebér.

Kan-yeş tuguv — tiren kaygı, avır gazap, cebér kiçérüden bik nık yılav.

KANCIGA i. isk. İyarge eybér bérkétérge caylap kuyılgan kayış.

KAP I i. \, Gadette kalın kegazden, çıptadan yasalgan zur kapçık. || Kegazden yasalgan kéçkéne pakét.

sir. Futlyar, tışça. // Konvért.

isk. Tiré.

KAP II i. Tartma (şırpı, knopka h. b. saluv "öçén).

KAP III kis. Nek, tvp-tögel.

KAP-YOT i. Saran, komsız kéşé. [

KAP-YOTLANU f. Saranlanuv, komsızlanuv.

KAP-YOTLIK i. Kap-yot buluv, saranlık, komsızlık.

KAPKA i. 1. Korılma, sténa, koyma h. b. ş. urın-iarda kérép-çıgıp yörüv öçén maxsus éşlengen açıklık hem şul kérép-çıgıp yörüv urının yabu öçén tupsalı caylanma. || küç. söyl. Xucalık. || küç. xerbi. Doşman çolganışın yaki kir-telerné ütüv öçén tar aralık (tavlarda, diñgézde, sugış kırında h. b.).

2. sport. Xokkéy, futbol kébék sport uyınnarında tup, şayba yaki şarnı berép kértüvden saklana torgan urın.

O Kapka baganaları bértugan — tugai bulmagan, çit kéşéler turında.

KAP-KAYNAR s. Artık. der. k. kaynar.

KAPKAN i. dial. k. kapkın.

KAP-KARA s. Artık. der. k. Kara.

KAP-KARAÑGI s. Artık. der. k. karañgı.

KAP-KART s söyl Artık. der. k. kart.

KAPKAÇ i. 1. Savıt-saba, çilek kébék nerézlernéñ östén kaplıy, yaba torgan caylanma, savıtnıñ östé.

2. Törlé nerselerdegé kaplavıç, kéçkéne işék.

KAPKAÇI i. sport. Futbol, xokkéy uyınnarında kapka aldında sakta torgan uyınçı.

KAPKIN i. 1. Koşlar hem cenlékler totuv öçén prucinadan hem iké timér dugadan gıybaret bulgan av caylanması.

2. küç. Kémné de bulsa kulga töşérüv, élektérüv maksatı bélen oyıştırılgan xeyle.

KAPLAVIÇ i. 1. Nersené de bulsa éské yaktai kaplap tora torgan caylanma, kapkaç.

2. Doşman igtibarın üzleréne celép itép, töp, köçlernéñ kitüvéne yaki nindi de bulsa opératsiyené başkarıp çıguvına yardem itüv öçén maxsus bilgélengen otryad yaki kéşéler.

KAPLAM i. 1. Nersené de bulsa kaplap al gan tışkı katlam.

2. Organizmnı tulısınça yaki öléşçe géne kaplagan tışça, katlav. Yon kaplamı.

KAPLAMA i. 1. Külmek h. b. ş. larda sedef hem élektérgéçler urnaşkan planka.

2. dial. Bal, may h. b. lar saluv öçén kapkaçlı kéçkéne savıt.

KAPLAMIŞ i. dial. k. kaplama 2.

KAPLAN i. zool. Méçésımannar sémyalıgınnan kara taplar téşken sarı tirélé éré yırtkıç xayvan.

KAPLANU f. 1. Téş. yün. k. kaplav.

Tébé, askı yagı bélen éske eylenüv; astı éske eylenüv.

Yéz bélen nersege de bulsa yatuv, yözné kaplav.

Yéztüben yıgıluv, yöztüben avıp töşü.

küç. Barlık igtibarnı bérer nersege yüneltüv, bérer nerse bélen bik nık mavıgu.

KAPLATUV f. 1. Yökl, yün. k. kaplav.

2. Mallarnı kuşıldıruv, yögértüv.

KAPLAV f. 1. Bérer nersenéñ östéne, tübeséne ikénçé bér nersené tüşev, ceyüv.

Bér eybérné ikénçé bér eybér bélen bérkev.

İké prédmét arasına turı kilép, alarnıñ bér-bérséne kürénérlék buluvvına komaçavlav.

4. Kérép-çıgıp yörüv, ütüv yulın biklev, yabu.

Tereze, işék h. b. larnı bérer nerse bélen yabu, tomalav.

Bérer nersenéñ astın éske eylendérüv. || küç. Sunı, éçémlékné töbéne kader éçü, buşatuv.

7. Tomalav (bolıt, toman, karañgılık, küz yeşé h. b. lar turında).

9. Aydar.

küç. Kiñ meydanga, prostranstvom, ölkege taraluv, ceyélüv turında (tavış, kurkınıç xel, dehşet, krizis h. b.).

Basuv, kümép kitüv (ülen, kar, tuzan h. b. larnıñ bérer nersené). || Başka kürénéşten köçlérek bulıp, anıñ teesirén yugaltuv, basuv. || Bik küp buluv, küplep çıgu (cıyırçık, sipkél h. b. Lar).

10. küç. Totılgan rasxodlarnı kaytaruv.

11. küç. Citéşsézléklerné, naçar éşlerné yeşérüv, kürsetmev. || Bulgan selet yaki alga omtılışnı basıp, tomalap toruv.

12. küç. Üz teesiréne duçar itüv (kaygı-xesret, küdélsézlék h. b. lar).

13. xerbi. Maxsus bilgélengen otryad yaki sugışçılarnıñ, doşman igtibarın üzleréne celép itép, töp köçlernéñ çigénüvéne yaki nindi de bulsa opératsiyené başkarıp çıguvına yardem itüvé.

KAPLAVLI s. Östé yabılgan, kaplangan.. || Tışlangan.

KAPLUN i. a-x. İtke simértüv maksatı bélen'péç-térélgen éteç.

KAPMA-KARŞI s. 1. Bér-bérséne turı kilmegen, oxşamagan; bér-bérsén inkyar ite torgan, böténley kirésénçe bulgan. // Klrşılıklı.

2. rev. Kara-kardlı, yözge-yöz.

KAPTACLAV f. Yazgı sular hem çüp-çar kérme-sén öçén çişmelerné timér-béton bélen buralap, öslerén tomalav.

KAPTIRGIÇ i. Torlé nerselerné kıstıruv, élek-térüv, bérkétüv öçén xézmet ite torgan caylanma.

KAPTIR-KOPTIR rev. Aşık-poşık, tiz-tiz.

KAPTIRMA i. Kiyém h. b. nerselerde élektérüv, kaptıruv öçén xézmet ite torgan, bér başka bogép éşlengen caylanma.

KAPTIRMALAV f. Kaptırmasın élektérüv.

KAPTIRMALI s. Kaptırması bulgan, kaptırma bélen élektéréle, yabıla torgan.

KAPTIRU I f. 1, Kabarga birüv.

2. Aşarga birüv, béraz gına aşatuv.

KAPTIRU II f. 1. Élektérüv (sedefné, kaptırmanı p. b).

söyl, Karmak bélen balık totuv.

Çabıp kadap kuyuv (baltanı).

söyl küç. Élektérüv, ıçkınmaslık itép totuv. || Aldap kulga töşérüv, sérén aluv.

//Totuv, yeşérénép yorgen kéşéné élektérüv, kulga aluv.

KAPU i. isk. 1. k. kapka 1.

2. k. kapkaç 2.

KAPÇIK i. 1. Koyıla, çeçéle torgan eybérlerné salıp saklav hem bér urınnan ikénçé urınga taşu öçén, tupas tukımadan yaki kegazden bér başı gına açık kaldırılıp tégélgen kap.

söyl Börtéklé eybérlerné ülçev béremlégé: 3—5 pot -çaması.

Xayvannarda yaki üsémléklerde anıñ bér öléşén yaki organın üz éçéne algan tışça.

xerbi. Gaskernén tulı kamalışı.

KAPÇIKLANU f). 1. Kapçık formasın aluv, salınuv, kiñeyép kaluv (kiyémner turında).

2. Şéşénkélenüv (küz töbé, tamak astı h. b.)

KAPÇIKLI s 1. Kapçık totkan, kapçık kütergen.

2. Kapçıkka tutırılgan, kapçıkka salıngan.

KAPÇIKLIK s 1. Kapçık tége torgan, kapçık tégerge yaraklı.

2. Bér kapçık tégerge citerlék.

KAPÇIKÇI a. isk. söyl k. spékulyant.

KAPŞAVIÇ i. Küp kéne kortlarnıñ, mollyusk, buvıntıgayaklılarnın, kaybér cenlék-canvarlarnıñ sizü, élektérüv, e kaybér vakıtta sulış organı da bulıp xézmet ite torgan avız yanındagı xereketçél üsénté.

KAPŞANU f: Karmalanuv, ézlenüv.

KAPŞAV f. 1. Kul bélen ézlev, karmalav.

Bérer nersenén urınıñ tabu, bilgélev öçén pülémét utı, ut költesé yaki bérer pribor bélen ézlev, tikşérüv.

küç. Céntéklep karav, dikkat bélen küzetüv.

küç. Nersené de bulsa bélérge, ézéne töşerge, tabarga tırışıp töpçénüv.

KAPIL rev. 1. Kinet, bik tiz. 2. s meg. söyl Kabınıp kitüçen, xolıksız, totrıksız.

KAPIL-KOPIL rev. Aşık-poşık, annan-monnan.

KAPILLIK i. 1. Kinetlék, tizlék.