Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
0004-(11)Tatarca buyuk sozluk(kiril)-13.911KB.doc
Скачиваний:
6
Добавлен:
01.03.2025
Размер:
14.24 Mб
Скачать

I. Meg. Tuzgan, iské eybérler, çüprek-çaprak.

Yarlı, heyérçé.

kuç. Naçar, éşeké.. // Naçar, yaman gadetlé (kéşé turında). // Naçar, küñélséz.

ALAMALANUV f. Alama helge kilüv.

ALAMALIK i. Alama buluv.

ALAMAÇI i. Çüprek-çaprak cıyuvçı, alama cıyuvçı.

ALAM-SALAM şıy. i. 1. İské-moskı, seleme nerseler. 2. s. meg. Alama, iské.

ALAN i. Urman éçéndegé agaçsız, açıgrak urın.

ALAN-YOLAN: alan-yolan karanuv (kilüv)—tuktavsız yak-yakka karanuv.

ALANLIK i. Urman éçéndegé açıklık, alan.

ALAP i. 1. Aşlık, kibek taşuv öçén kabıktan éşlengen zur érce yaki tub al. 2. s. meg. kuç. Artık zur, bik zur buluvga işare itép eytéle.

ALAPAY s. Kiléşséz zur, cıynaksız, tupas zur.

Alapay bélen şalapay kims.— hervakıt bérge yörüvçé iké kéşé turında eytéle.

ALAR a. 3-zat küplék sandagı zat almaşlıgı, söylemde eytélgen zatnı, prédmétnı almaştıra.

ALARTUV I f. Ala töske kértüv.

ALARTUV II. f. Küzné akaytuv, küznéñ agı bélen géne usal itép karav.

ALARUV I f. Ala töske kérüv, al alanuv.

ALARUV II f. Yemséz, kurkınıçlı itép karav, kurkınıç kıyafetke kérüv, küznéñ agı bélen géne akayıp karav.

ALA-TİLE s. Taplı; ala-kola, çuvar.

ALAÇA i. étn. 1. Térlé tösten buy-buy sugılgan kindér (kübésénçe ak hem kızıldan sugıla). // s. meg. Şundıy kindérden tégélgen yaki éşlengen. 2. dial. Buy-buy itép sugılgan palas, kélem.

ALAÇAK i. Birép toruvçıga kiré kaytaçak burıç; kirésé: bireçek.

ALA-ÇOLA s. 1. k. ala-kola, ala-tile. 2. rev. meg. sir. Az-maz, annan-monnan gına.

ALAÇIK i. 1. Térlé éşler öçén kabık, takta p. b. matériallardan oyıştırılgan kéçkéne karaltı.

2. Isk. Cey aylarında vakıtlıça yeşev öçén kuvış. Şalaş. // Naçar, cimérék kéçkéne öy yaki bulme turında.

ALAŞA i. Péçtérélgen aygır.

Alaşası kolınlav — éşé, tormışı alga kitüv, gél behét kilép toruv turında.

ALBASTI i. 1. Halık ışanuvlarında: yoklaganda kéşéné sataştıra, basa torgan cén, yavız ruh. 2. kuç. Yavız kéç, yavızlık éşlevçé, acdaha (2 meg.).

ALGAY-SALGAY rev. Élénké-salınkı, niçék citté şulay, tertipséz (kéşénéñ gevde torışı, yöréşé turında).

ALGARUV f. isk. 1. Alga kitüv, alga atlav (éşte), 2. Alga éterüv, alga ciberüv.

ALGARIŞ i. k. progréss.

ALGI s. 1. Aldagı, al yaktagı.

Aldagı, kileçek, kilesé. // i. meg. Aldagı kön, kileçek.

söyl. sir. Aldıngı, kulturalı.

ALGIR s. Zirek, ütkén, citéz, uñgan.

ALGI-SALGI rev. k. alkı-salkı.

ALGISAV, ALGISUV f. söyl. Cilkénüv, aşkınuv.

ALGISITUV f. söyl. Cilkéndérüv, aşkındıruv. ALDA rev. 1. Al yakta, karşıda.

Kileçekte.

Kémnen yaki nerseden de bulsa élék.

Bérénçé bulıp, safnıñ, térkémnéñ başında (baruv, kilüv).. // s. meg. Éşte, hézmette kémnen de bulsa östén, aldıngı.

5. heb. funk. Alga kitken.

ALDAVIÇ i. Balık, koş hem hayvannarnı aldap avlarga, totarga yaki ütérérge yardem ite torgan nerse-ler. // s. meg. Yalgan, aldıy torgan, butıy torgan.

ALDAGI s. 1. Algı yaktagı, algı yakta urnaşkan, alda urnaşkan, algı, algı plandagı, algı rettegé.

2. Kileçektegé, kilesé. // Alda torgan, kileçekte ütelérge tiyéşlé. // i. meg. Kileçek.

ALDAGIÇ s. Aldıy torgan, aldandıra torgan.

ALDAKÇI i. Aldıy torgan kéşé, yalgan söylevçé, yalgançı. ALDAKÇILIK i. Aldakçı buluv.

ALDALAV f. söyl. k. aldav.

ALDAN rev. 1. Élék, bérénçé bulıp, evvel. 2. Başta uk.

ALDAN-ALA rev. söyl. Vakıtı c,itmiçe, aşıgıp, uylamıyça.

ALDANUV f. 1. Töş. yun. k. aldav (1—5 meg,).

Yalganga ışanıp yalgışuv. // Bérer kéşé yaki bérer nerse turında yalgış uyda buluv.

Kızıgu.

Otıluv.

ALDAR s. Aldaşırga, yalganlarga künékken, aldaşırga osta bulgan.

ALDATUV f. k. aldav (1—5, 7 meg.).

ALDAV f. 1. Heylelev, heylelep nersesén de bulsa aluv. // Heylelep, kéşéné avır helde kaldıruv; kéşége naçarlık éşlev.

Yalganlav, yalgan söylev.

Yalgan söylep kéşéné yalgıştıruv, yalgış fikérge katérüv, yalganga ışandıruv.

Kızıktıruv.

Sataştıruv, yalgıştıruv, başkaça bulıp kürénüv yaki işétélüv.

Vegde bozuv, hıyayanet itüv. // Kéçlev, namusına kagıluv.

Yalgışuv.

ALDAV-YOLDAV f. 1. söyl. Aldav, heylelev.

2. rev. meg. aldap-yoldap. Térlé heyleler bélen, yuk-barga kızıktırıp. // «Niçék kirek alay», «tırışıp-tırışıp» kébék megnelerde kullanıla.

ALDAŞUV f. söyl. 1. Heylelev, heremlev, başkalarnı aldav. 2. Aldav, yalgan söylev.

ALDI-ARTLI rev. k. allı-artlı,

ALDI-ARTI şıy. i. 1. Al hem art, tire-yak. 2. Ahırı, neticesé.

ALDIM-BİRDÉM: aldım-birdém yasav — 1) satuv-aluv, tovar almaşuv; 2) kız yareşkende kiléşü.

ALDIN s. 1. k. aldıngı. 2. bstén.

ALDINGI s. 1. İñ aldagı, bérénçé.

Başkalardan alda bara torgan, ürnek. // Ukımışlı, progréssiv.. // i. meg. Éşte, ukuda başkalardan alda baruvçı, hézmetke karata soñialistik mönesebet ürneklerén kürsetüvçé.

Hezérgé taleplerge cavap bire torgan, pro» gréssiv.

ALDINGILIK i. 1. Aldıngı buluv, alda buluv.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]