Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
0004-(11)Tatarca buyuk sozluk(kiril)-13.911KB.doc
Скачиваний:
6
Добавлен:
01.03.2025
Размер:
14.24 Mб
Скачать

2. Şundıy métalldan yasalgan, urtası çıgınkı, tébé tar çülmek, savıt.

Çuyın yulı isk. söyl. — k. timér yul. Çuyın kisegé kitégé) — k. çuyınnın undürténçé kiçesé (kisegé). // Çuyınnın undürténçé kiçesé (kisegé) — tösé-bité bik kara bulgan, kara tutlı ké-şé turında eytéle.

ÇÜYÉR i. söyl. k. çuyırtaş.

ÇÜYÉRTAŞ i. Su bélen yuvılıp şomartılgan yomrı taş.

ÇUK I i. 1. Nersené de bulsa bizev öçén xézmet ite torgan, törlé töstegé céplerden, néçke bavlar-dan h. b. ş. maxsus éşlengen bér beylem.

Nersenéñ de bulsa çiténnen kuyı bulıp totaş salınıp töşken cépler, néçke bavlardan h. b. ş. gıybaret buy, çaçak.

Kulnıñ bélezékten alıp barmak oçlarına ka-der bulgan öléşé.

Üsémlék sabagında yeki tarmagında bérge cıyılıp üsken ciméşler yeki çeçekler.

s. meg. bot. Bik néçke bulıp tarmaklangan (üsémlék tamırı).

O Çük kébék itép kiyénüv —bik yaxşı kiyénüv.

ÇUK II s. isk. Küp. II s. meg. Éş, tıgız, yış bulgan, yış üsken.

ÇUKKANATLI s. zool. Yézgéçleré kul çugına oxşagan, şunı xetérletken (balıklar turında).

ÇUKLANUV f. 1. Téş. yün. k. çuklav 1.

2. Çuk revéşén aluv, çuk revéşéne kérüv.

ÇUKLAV f. 1. Çuk I (1 meg.) bé^len bizev,çuk taguv. 2. Çukka oxşatuv, çuknı xetérletép bizev.

ÇUKLI s. 1. Çuk I (1 meg.) bélen bizelgen, çuk tagılgan. 2.Çit-çitleréne çuk I (2 meg.), çaçak totılgan.3.bot. Çeçekleré çuk sıman bulgan.

ÇUKMAR i. 1. tar. Élékte borıngı xalıklarda ko ral bulıp xézmet itken, bér başı yomrı kıska avır küsek. 2. Nersenéñ de bulsa yomrı başı.

Çukmar başlı — bér başı yomrı bulgan, yomrı başlı.

Çukmar söyek — bot söyegénéñ yugarı öléşénde bot muskulların totaştıruv öçén xézmet ite torgan kalkım.

ÇUKMARBAŞ i. Kaybér cir-su xayvannarınıñ (meselen, bakanın, gébérlé bakanın. h. b. ş.) uvıldıktan barlıkka kilgen balası.

ÇUKMARLAV f. 1. isk, Çukmar bélen kıynav, çukmar bélen suguv.

2. Küç. Söyl. Tenkıyt itüv, faş itüv.

ÇUKMARLI: çukmarlı tayak — başı yomrı tayak.

ÇUKOT i. Çukot milli okrugınş tép yeşevçélerén teşkil itken xalık ataması hem şul xalıknın ayırım kéşésé.

ÇUKOTÇA rev. Çukot télénde.

ÇUKRAK s. Böténley işétmi yeki bik naçar işéte torgan. II i. meg. İşétmi torgan kéşé.

Çukrak buva — suvı akmıy torgan buva. Çukrak gvm-be — kipkennen soñ éçé kara-kéren tuzanga eylene torgan şar sıman gémbe (kara ışanuv buyınça, iméş, bu tuzan kéşénéñ kolagına kérép, anı çukraklandırırga mamkin).

ÇUKRAKLANDIRUV f. Çukrakka eylendérüv, işétmes xelge kitérüv.

ÇUKRAKLANUV f. Çukrakka eylenüv, işétmes buluv.

ÇUKRAKLIK i. Çukrak buluv.

ÇUKRAK-TÉLSÉZ s. Böténley işétmi torgan hem söylev seleté bulmagan. II a. meg. Şundıy kéşé.

ÇUKTAMIR i. bot. Bik néçke bulıp tarmaklangan tamır (üsémlék tamırı turında).

ÇUKU f. 1. Azıknı tomşık bélen élektérép alıp aşav (koşlar turında).

Tomşık bélen élektérüv; tomşık bélen élektérép aluv, tomşık bélen çokıp çıgaruv.

dial. Çokuv, kazuv.

Çukıp aluv, çukıp çıgaruv — cezalav yözénnen bérer kéşénéñ küzlerén kazıp aluv, kazıp çıgaruv.

O Çukırga toruv, çukırga gına karap toruv — beylenérge toruv, karşı süz eytérge ezér buluv.

ÇUKÇA i. söyl. k. çukot.

ÇUK-ÇUK I ı. Dungıznı çakıruv süzé.

ÇUK-ÇUK II avaz iyer. Törlé koşlar sayragan tavışnı béldére.

ÇUKILDAŞUV f. söyl. k. çukırdaşuv.

ÇUKINDIRUV f. 1. Yana tugan balanı resmi töste xristian dinéne kabul itüv yolası başkaruv (xristiannarda). II Kémnen de bulsa xristian dinén kabul ittérüv, kémné de bulsa xristian dinéne küçerge mecbur itüv.

küç. gadi s. Ütérüv, dvméktérüv.

küç. gadi s. Bik şep kitérép çıgaruv; kélkége kaldıruv, kiregén birüv.

ÇUKINUV f. 1. Xristian dinén kabul itüv yözénnen üzéne bértörlé dini yola başkaruv. II Üzéne bértörlé maxsus yola başkarıp, xristian dinén kabul itüv, xristian dinéne küçüv.