2. Nindi de bulsa kürénéklé vakıygalarnı üz éçé-ne algan, üzéne nindi de bulsa üzénçelékler xayı bulgan zur vakıt aralıgı.

Üséşnéñ, bérer éşçenléknéñ bér stadiyesé, ayırım bér moméntı.

söyl. Xezérgé zaman, xezérgé vakıt.

géol. Géologik sistéma katlavlarınıñ utırmaları barlıkka kilgen vakıt aralıgı, eranıñ bér öléşé.

ÇORDAŞ i. Kém bélen de bulsa bér vakıtta yeşegen yeki yeşiy torgan kéşé.

ÇORLAP rev. dial. Şarlap, urgılıp, bik köçlé bulıp (meselen, suv agıp çıguv).

ÇORMA i. bynéñ, munçanıñ tüşemé bélen tübesé arasındagı urını.

ÇORMAVIK i. Araliyeler sémyalıgınnan bérer nersege çornalş, ürmelep üse torgan üsémlék; rus-çası: plyuşç.

ÇORMALUV f. dial. k. çornaluv.

ÇORMAV f. dial. k. çornav.

ÇORNAVIÇ i. maxé. Cépné h. b. ş. çornav öçén kullanıla torgan caylanma.

ÇORNALUV f. 1. Téş. yün. k. çornav (1 — 3 meg.).

söyl. Üzén üzé nersege de bulsa urav, térüv; kiyénüv.

Nindi de bulsa bérer prédmétnı per yaktan kaplav, kaplap aluv turında.

ÇORNAM i. Nersege de bulsa ozınça tigéz yeki yomgak itép çornalgan cép h. b. ş. beylemé.

ÇORNAV f. 1. Cépné h. b. ş. nersege de bulsa urav. II Bérer nersegevrav (tukıma, çüprek kisegén p.'b. ş. larnı).

Térüv. II söyl. Térép yasav, térép xezérlev.

söyl. Bérer kéşé yeki nerse tiresénde buluv, eylendérép aluv.

her yaktan kaplav, kaplap aluv.

küç. Kayda da bulsa bérer törlé xalet buluv, şundıy xalet barlıkka kilüv.

I. Meg. Fiz. Nersege de bulsa çornalgan ütkergéçler.

ÇORNAVÇI i. Nindi de bulsa cépné, bavnı h. b. ş. çornav éşén başkaruvçı, şul éş bélen daimi şvgıllenüvçé.

Çornavçı maşina —cép, bav h. b. ş. çornav öçén xézmet ite torgan maşina.

ÇORSIZ s. 1. söyl. Artık şuk, artık şayan. 2. dial. Kéyséz, kapriz, üzéüzlé.

ÇORSIZLANUV f. 1. söyl. Şayaruv, şuklanuv.2. dial. Kéysézlenüv, üzéüzlélenüv.

ÇORT ı. gadi s. Orışuv, tirgev süzé bularak kullanıla.

ÇORT-ÇURAMAN cıy. i. gadi s. k. çürt-çuraman.

ÇOS s. dial. Buldıklı, ölgér, uñgan.

ÇOŞ i. dial. k. şéş II.

ÇOÑGIL i. Yılgadagı yeki küldegé bik tiren çokır, bik tiren urın.

Çoñgıl-çoñgıl bulıp—çokır-çakırlanıp, sikeltelenép.

ÇOÑGILT avaz iyer. Bérer avır nerse suga töşkende barlıkka kilgen tavışnı béldére.

ÇU i. isk. Çolgav.

ÇUVAK s. söyl. Yavım-téşémséz, bolıtsız.

ÇUVALANDIRUV f. söyl. k. çuvaltuv.

ÇUVALANUV f. dial. k. çuvaluv.

ÇUVALTUV f. 1. Beylendérüv, çiyelendérüv, töyénlendérüv; butav.

Bérer éş bélen yérérge irék kuyuv, şuna mém-kinlék birüv.

söyl. Kıyınlaştıruv, çiténleştérüv, katlavlan-dıruv; butav (éşné h. b. ş.).

Beyleiyéşén yugaltuv, açıklıgın yugaltuv (fikérnéñ, uynıñ h. b. ş.); butalçıklandıruv (fikérné, uynı h. b. ş.).

ÇUVALUV f. \. Tertipséz revéşte ürélüv, işélüv, beylenüv; beylenüv-töyénlenüv.

2. Kém yeki nerse tiresénde buluv, kaynaşuv. // Üzénéñ bérer cirde buluvı bélen kémge de bulsa komaçavlav.

söyl. Kém bélen de bulsa aralaşuv, bérer törlé éş yörtüv, bérer törlé mönesebette buluv. || Yakın mönesebette buluv, mexebbet beylenéşénde buluv.

söyl. Megnesé, faydası bulmagan yeki yaramagan éş h. b. ş. bélen şögıllenüv. II Butaluv, yaramagan éşke katnaşuv.

Katlavlanuv, çiténleşüv, kıyınlaşuv (éş h. b. ş.). II Añlav-téşénüv avırlaşuv, açıklıgı yugaluv.

küç. Beylenéş yugaluv, beylenéş bétüv, açıklık yugaluv (fikérde, uyda, söylemde h. b. ş.); butalçıklanuv (fikér, uy h. b. ş.).

i. meg. k. çuvalış.

O Çuvalıp kaluv — aptırap kaluv, nişlerge bélmev.

ÇUVALÇIK s. 1. Çuvalgan, butalıp bétken; tuzgıgan.

2. Açık bulmagan; tertibé, ézléklélégé bulmagan; logikasız. 3. Katlaulı, katlavlangan, butalçık. || i. meg. Bérer butalçık xel, butalçık nerse; çuvalçıklık.

ÇUVALÇIKLI s. söyl. k. çuvalçık.

ÇUVALÇIKLANUV f. Çuvalçık xelge kilüv, çuvaluv.

ÇUVALÇIKLIK i. 1. Çuvalçık (2 meg.) buluv.

2. Bérer butalçık xel, butalçık nerse; butalçıklık.

ÇUVALIŞ i. 1. Kémge yeki nersege karata kümek protéstnın, rizasızlıknıñ, kartı çıguvnıñ çagılı-şı. II Xalıknın révolyutsion xaraktérdagı oyışkan çıgı-şı.

2. Tertipsézlék, ıgızıgı, şav-şu.

ÇUVALIŞUV f. söyl. Butaluv, butalışuv; tertipséz xelge kilüv.

ÇUVAN i. Tennéñ may bizé yeki nindi de bulsa tukıması yalkınsınuvdan barlıkka kilgen érénlé şéş.

Çuvanına tiyüv — kémné de bulsa borçıgan, gazaplagan h. b. ş. xelge, meselege kagıluv.

ÇUVAR s. 1. bslégé törlé töstegé çeçekler, buylar h. b. ş. bélen kaplanıp alıngan; törlé töste bulgan (gadette tukımalar turında). II Tésénde kara yeki karasuv taplar bulgan; aklı-karalı, aklı-kızıllı (xayvannar, koşlar turında). II Törlé töste bulgan, törlé töstegé tapları bulgan (koş, böcekler).

2. Törlé-törlé bulgan, bér işten bulmagan; törlé éléméntlardan torgan. II küç. Törlé-törlé kürénéşlerné, vakıygalarnı üz éçéne algan.

3. küç. söyl. Cinél hem yış üzgerüvçen, daimi bulmagan, tiz alışınıp torgan (xis-toygı h. b. ş.).

Çuvar balık zool. — séleyman balıgı sémyalıgınnan kübrek Tönyak Évropa küllerénde yeşiy torgan, zur bulmagan balık; rusçası: ryapuşka. Çuvar bolan zool. — çuvar töstegé, ak tapları bulgan bolan.

Çuvar yörek, çuvar xolık — tıngısız, gél borçıla, dulkınlana torgan kéşé turında. // Çuvar yöreklé (küñéllé, xolıklı) — 1) tıngısız, gél borçıla, dulkınlana torgan. 2) mexebbeté cinél hem yış alışınıp torgan, xisleré daimi bulmagan kéşé turında.

ÇUVARLANDIRUV f. k. çuvarlatuv.

ÇUVARLANUV f. 1. Téş. yün. k. çuvarlav.

Çuvar töske kérüv, çuvarga eylenüv, çuvar buluv.

Sız söyl. Küz açık kürmes xelge kilüv, küz bélen bérer törlé çuvarlık, karangılık toyuv turında (gadette küz alları çuvarlanuv tézmesénde kile).

ÇUVARLATUV f. Çuvarga eylendérüv, çuvar itüv.

ÇUVARLAV f. 1. Çuvar itüv, çuvar tös birüv, çuvar töske kértüv. || Bizev.

Kaplav, kaplap aluv, sırıp aluv.

Söylemné h. b. ş. éçtelékke bik uk karamagan süzler bélen bizev, söylemge şundıy süzler kıstıruv; artık nezaketlé yeki téçé itép yazuv.

ÇUVARLIK i. Çuvar buluv, çuvar tös.

ÇUVAT i, dial. Déya séténnen ezérlengen kımız.

ÇUVAL i, isk. Kapçık.

ÇÜYÉN i. 1. Üglérod bélen timér katnaşmasınnan gıybaret érétme (korıç koyuv hem koyılma eybérler yasav öçén kullanıla). II s. meg. Şul métalldan éşlen-gen, şundıy matérialdan yasalgan. // s. meg. Çuyın koya torgan, çuyın éréte torgan. II s. meg. küç. Tésé, katılıgı yeki başka bé-rer sıyfatı bélen çuyınnı xetérletken.