1-БЛОК

1. Менеджменттің мәні, мазмұны,мақсаты және міндеттері

2. Жүйелердің негізгі түсініктері. Ашық және жабық жүйелер

3. Басқарушы және басқару жүйесі. Сыртқы және ішкі орталар

4. Менеджмент мектептерінің даму кезеңдері және түрлері. Менеджер және оның іс-әрекетінің бағыты. Менеджерге қойылатын талаптар

5. Әртүрлі бағыттағы мектептердің қосқан үлесі. Ғылыми басқару мектебі мен басқарудың классикалық мектептерінің қараған мәселелері

6. АҚШ-тағы және жапондық менеджмент

7. Басқару үдерісінің түсінігі. Басқару үдерісінің мазмұны және негізгі сипаттамалары. Басқару үдерісінің типтері

8. Ұйымдастыру негіздері. Ұйымдық құрылым құрудағы әртүрлі көзқарастар. Ұйымдық құрылымға қойылатын талаптар

9. Мотивацияның маңызды теориясы

10. Ұйымның сызықтық және функционалдық құрылымы. Олардың артықшылықтары мен кемшіліктері

11. Ұйымға сыртқы ортадан тікелей әсер ететін факторлар

12. Ұйымға сыртқы ортадан жанама әсер ететін факторлар

13. Басқару шешімінің мәні, қасиеті және рөлі. Шешімдер жіктелуі. Шешімдерді шығару және қабылдау технологиясы

14. Ұйым түсінігі және түрлері. Олардың басты сипаттамалары

15. Шешім қабылдау ортасы. Басқарушылық шешімдерді қабылдау процесіне әсер етуші факторлар

2-БЛОК

1. Бақылаудың табиғаты мен мақсаты. Бақылау типтері. Бақылау үдерісі. Тиімді бақылау сипаттамасы

2. Стратегиялық және тактикалық жоспарлау. Стратегиялық жоспарлау моделі

3. Басшылық ұғымның түсінігі. Басқару тәсілдері. Гренг пен Рейвеннің жіктеуі бойынша биліктің 5 түрі

4. Басқару еңбегін бөлісу. Басшылық стилінің үш түрі. Билік беру өнері

5. Басқарудағы коммуникацияның рөлі және оның түрлері. Коммуникация үдерісі қарым-қатынас кедергісі және оны жою әдістері.Вербалсыз қатынас құралдары

6. Дау-жанжалдың табиғаты мен себептері. Дау-жанжалды жіктеу және реттеу

7. Стрестің (шиеленісудің) табиғаты мен себептері

8. Ұйым туралы түсінік. Ресми және бейресми ұйымдар

9. Билік пен ықпалдылықтың формалары. Билік пен лидерлік саласындағы зерттеушілер Френч және Рейвеннің жіктеулері бойынша биліктің 5 негізгі формасы

10. Жоспар түрлері. Бизнес-жоспар туралы түсінік, мақсаты және мәні

11. Өкілеттілікті делегирлеу. Жауапкершілік. Сызықтық өкілеттіліктер

12. Мотивацияның мазмұндық теориялары. Макклеландтың қажеттіліктер теориясы

13. Мотивацияның процессуалды теориялары. В.Врумның күту теориясы

14. Басқару стилі: автократиялық, демократиялық және либералды

15. Көшбасшылық. Көшбасшылыққа қолданылатын тәсілдер

3-БЛОК

1. Жағдайды талдау. Басқару ғылымба әлде өнер ме?

2. Жағдайды талдау. Роза Райхман кәсіпкерме әлде менеджер ме?

3. «Дельфа» тәсілімен «Пікір жинау» тәсілінің бір-бірінен айырмашылығын талдаңыз

4. А.Маслоу бойынша қажеттілік иерархиясының сұлбасын сызып талдаңыз

5. Сызықтық құрылымның сұлбасын сызыңыз

6. Қызметтік (басқарушы) құрылымның сұлбасын сызыңыз

7. Басшының өсу жолындағы кедергі болатын бес себепті талдаңыз.

8. Басқару деңгейлерінің сұлбасын сызыңыз

9. Менеджердің жұмыс уақытын пайдалану құрылымын талдап сұлбасын сызыңыз

10. Жағдайды талдау. Қызметкерлердің біреуі сізге жиі өте маңызды емес шағымдармен келеді. Бұл жағдайда сіз не істеуіңіз керек?

11. Жағдайды талдау. Менің көп уақытым қоластымдағы қызметкерлердің жұмысын бақылаумен кетеді. Қалай ойлайсыз солай істеуім қажет пе?

12. Хоторн экспериментінің нәтижесін талдаңыз

13. Жағдайды талдау. Жеке тұлғалар арасындағы қайшылық пен төл аралық қайшылықтарды мысал келтіріп талдаңыз.

14. Қайшылық үдерісінің моделін сызып талдаңыз

15. Жанама экономикалық ынталандыру әдістерімен ақшалай емес ынталандыру әдістерін бір-бірімен салыстырып нақты мысалдар келтіріңіз.

16. Г.Форттың неліктен күндік еңбек ақыны 5 долларға көтеріп, жұмыс күннің ұзақтығын он сағаттан сегіз сағатқа төмендетті. Г.Форттың көздеген мақсаты не еді?

17. Стратегиялық жоспарлау үдерісінің сұлбасын сызыңыз нақты мысал келтіріп талдаңыз.

18. Ұйымның ашық жүйесінің сұлбасын сызып нақты мысал келтіріңіз.

19. Функционалдық ұйым сұлбасын сызыңыз.

20. «Дельфа» тәсілімен морфологиялық тәсіл арасындағы айырмашылықты нақты мысал келтіріп талдаңыз.

21. Сізге қай пән оқитыныңызды - менеджмент пе, әлде қаржы курсын ба – таңдау керек. Оқуды аяқтағаннан кейін, Сіз алдыңызға жеке кәсіппен айналасуды көздейсіз. Бірнеше кіріспе курстан кейін сіз менеджментен «В», ал қаржыдан «С» бағасын алдыңыз. Қай курсты таңдайсыз? Шешім қабылдауда қандай әдіс қолдандыңыз? Сипаттап беріңіз.

22. «Logy Com» компаниясы Қазақстан нарығында компьютерлерді өткізумен айналысады. Бұл өнім нарығындағы компания үлесі 38%.

23. Бір жұмыскер былай деген екен:  «Мен өз жұмысымда жақсы жалақы аламын, бірақ өз жұмысыма қанағат емеспін.

24. «Рахат» кондитерлік компаниясының қызметіне SWOT-талдау жасаңыз.

25. Сусындар өндіруші «Coca-Cola» компаниясының қызметіне SWOT-талдау жасаңыз.

26. Сүт тағамдарын өндіретін «фудмастер»  компаниясының қызметіне SWOT-талдау жасаңыз.

27. «Казпочта» компаниясының миссиясын тұжырымдап, БКГ матрицасы бойынша орнын анықтап, қажетті стратегиялық баламанының қолданылуын негіздеңіз.

28. «Агропродукт» сүт өнімдер  компаниясының миссиясын тұжырымдап, БКГ матрицасы бойынша орнын анықтап, қажетті стратегиялық баламанының қолданылуын негіздеңіз.

29. Ұйым құрылымының қай түрі бөлімдердің жеке шаруашылық дербестілігін ұйғарады?

30. Мотивацияның қай теориялары адамның мінез-құлқына, оның қабылдау мен сезіміне негізделген? Тәжірибелік мысал келтіре отырып, осы теорияларға толық сипаттама беріңіз.

1-блок

1.Менеджменттің мәні, мазмұны, мақсаты және міндеттері

Менеджмент (ағылшынша мanage – басқару, меңгеру, ұйымдастыру) – ұйымда немесе кәсіпорында жұмыс істейтін адамдардың еңбегін басқара отырып, алға қойған мақсатқа жетуді ұйымдастыра білу, әлеуметтік, оның ішінде білім беру үрдістерін басқару принциптері, әдістері, құралдары мен нысандарының жиынтығы. Ағылшын тіліндегі Оксфордт сөздігінде бұл ұғымға мынадай түсінік беріледі:

А) адамдармен қарым-қатынас жасау әдісі, үлгісі;

Ә) билік және басқару өнері;

Б) шеберліктің ерекше түрі және әкімшілік дағды;

В) басқару органы, әкімшілік бөлігі.

Менеджмент – бұл ұйым мақсаттарына жету үшін адамның материалдық және қаржылдық ресурстарды ұтымдылау пайдалану процесі

“Менеджмент” ұғымының мәні мен мазмұны “басқару” түсінігіне ұқсас. Сонымен қатар менеджмент жоспарлау,ұйымдастыру, үйлестіру, бақылау, ынталандыру сияқты қызметтерді атқарады.

Жоспарлау фирманың іс-әрекеттерінің мақсаттарын, оларға жетудің басты бағыттары мен құралдарын анықтауды белгілейді.

Ұйымдастыруға фирманың құрылымын құру және көзделген мақсаттарға жету үшін оның бөлімдерінің өзара өсері мен үйлесімдігін қамтамасыз ету жатады.

Мотивацияға(ынталандыру) жұмыскерлердің еңбекке деген ішкі ынтасын оятып жандандыру жатады. Осы бөлімде экономикалық қана емес, психлогиялық аспект орын алады.

Бақылауға жоспарланған нәтижелер мен нақты қол жеткен нәтижелердің сәйкестігін анықтау және фирма қызметеріне түзету енгізу жатады.

Ғылыми менеджменттің негізін салушы белгілі ағылшын ғалымы Фредрик Уинстоу Тэйлор (1856 – 1915). Оның еңбекті ұйымдастыру және өндірісті басқару жүйесі алғаш рет АҚШ-та 19 ғасыр мен 20 ғасыр тоғысында кең пайдаланыла бастады. Қазіргі замандағы менеджмент, негізінен, барлық экономикалық мектептердің тәжірибелері мен бағыттарының жетістіктерін қорытындылау арқылы дамуда. Менеджмент мақсат қоюға, жоспарлауға және саясатты қалыптастыруға міндетті. Ол үшін болжам жасайды. Менеджмент бойынша дәлелденген және жоспарланған операциялары бар ұйымдық құрылым жасау, адамдар арасында міндеттерді бөлу және жауапкершілік деңгейді белгілеу, нұсқау шығару мақсатында әр түрлі шешімдер қабылданады. Қазақстанда менеджмент қағидаттары, тәсілдері, амалдары нарықтық экономиканың өркендеуіне сай кеңінен таралған.

2. Жүйелердің негізгі түсініктері. Ашық және жабық жүйелер

Жүйелік- табиғат құбылысының жалпылама қасиеті болып саналады. Қоғам әрқашанда ұйымдасқан түрде болады да, белгілі бір жүйе ретінде жұмыс істейді. Табиғи байланысқан осы жүйенің өзі тұтастай жиынтық түрінді өзінің алғы шарты болады, әрі оның мақсатты дамуы қоғамның барлық элеметтерін өзіне бағындыруға немесе содан оның жетіспейтін органдарын құруға бағытталған.

Жүйе дегеніміз- тұтасай құрылымды құрайтын, жаңа қасиетке ие болатын өзара әрекеттесетін элеметтердің жиынтығы.

Жүйелердің алуан түрлі нышаны болады. Дегенмен, алуан түрлі бола тұрса да, бүкіл жүйені шартты түрде үш түрге бөлуге болады: техникалық, биологиялық және ілеуметтік, соның ішінде әлеуметтік-экономикалық.

Жүйенің жалпы қасиеті иерархиялығы (төменнен жоғарыға бағыну тәртібі), яғни жүйе неғүрлым күрделі құрылымға енгенде оның элементіне айналуы және керісінше жүйе элементі дербестік ала отырып, өзі де жүйеге айналады.

Жүйенің негізгі екі түрі болады: жабық және ашық жүйе.

Жабық жүйенің белгіленген нақты шекарасы болады, оның іс-әрекеті қоршаған орта жүйесіне біршама тәуелсіз. Мәселен, кәдімгі сағат – жабық жүйе. Оны бұрағанда тетіктері тоқтаусыз, әлі дәл жүретін болады. Сағатта жиналған энергия көзі болған кезде, оның жүйесі қоршаған ортаға тәуелсіз.

Ашық жүйенің ерекшелігі сыртқы ортамен тығыз байланыстылығында. Энергия, мәліметтер, материалдар-бұл жүйе шекарасы арқылы сыртқы ортадан енетін объектілер. Мұндай жүйе өзін өзі қамтамасыз ете алмайды, оның өмір сүруі сырттан келетін энергияға, мәліметтергежәне материалдарға тәуелді. Сонымен қоса, ашық жүйенің сыртқы ортаның өзгерістеріне бейімделгіш қабілеті бар және де мұның өзі жүйенің одан әрі жұмыс істеуі үшін қажет.

Басшыларнегізінде ашық жүйемен жұмыс істейді, өйткені барлық ұйымдар ашық жүйеге жатады. Адамдардың ұйымының өмір сүруі сыртқы әлемге тәуелді.