- •1. Мэта, задачы, змест курса «Гiсторыя культуры Беларусi».
- •2. Перыядызацыя курса «Гiсторыя культуры Беларуси». Гiстарычныя ўмовы развiцця культуры Беларусi ў розныя эпохi.
- •3. Культура беларускіх земляў у эпоху першабытнага мастацтва: матэрыяльная культура.
- •4. Культура беларускіх земляў у эпоху першабытнага мастацтва: дахрысціянскія вераванні.
- •5. Культура беларускiх земляў у IX – XIII стст.: дойлiдства, манументальны жывапiс.
- •6. Культура беларускіх земляў у IX-xiiIст.: дэкаратыўна-прыкладное мастацтва.
- •7. Культура беларускiх земляў у IX – XIII стст.: пiсьменства, літаратура.
- •8. Рэлiгiйна-асветнiцкая дзейнасць Кiрылы Тураўскага, Ефрасiннi Полацкай, Клiмента Смаляцiча.
- •9. Горадабудаўніцтва на беларускіх землях (другая палова xyii – XVIII стст.).
- •10. Ваеннае дойлідства на Беларусі (xiy – першая палова xyii стст.).
- •11. Прыватнаўласніцкія рэзідэнцыі
- •12. Мастацкiя стылi ў архiтэктуры Беларусi: раманскi стыль, беларуская готыка абарончых I культавых збудаванняў.
- •13. Іканапіс Беларусі.
- •14. Францыск Скарына I яго дзейнасць.
- •15. Выдатныя дзеячы эпохi Адраджэння на Беларусi.
- •16. Культура рукапіснай кнігі на Беларусі.
- •17. Узнiкненне I развiццё кнiгадрукавання на Беларусi (xyi – xyiii стст.).
- •18. Замак у Мiры: гiсторыя ўзнiкнення I пераўтварэння ў княжацкую рэзiдэнцыю.
- •19. Манументальны жывапic на Беларусi (xiy – xyiii стст.).
- •21. Развiццё мiнiяцюры I кнiжнай графiкi (па xyiii ст.). Гравюры ф. Скарыны. Вiленская I Куцеiнская школы гравюры.
- •22. Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва Беларусi (xiy – xyiii стст.): мастацкае шкло, мастацкая апрацоўка металу.
- •23. Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва Беларусi (xiy – xyiii стст.): ткацтва, вышыўка, дываны, шпалеры. Слуцкiя паясы.
- •24. Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва Беларусi (xiy – xyiii стст.): разьба па дрэве, выраб дэкаратыўнай кафлi.
- •25. Развiццё адукацыi на беларускiх землях (xiy – сяр. Xyii ст).
- •26. Развiццё адукацыi і літаратуры на беларускiх землях у складзе Рэчы Паспалiтай.
- •27. Культура Беларусі ў XIV – першай палове XVII ст.: літаратура.
- •28. Школьны I прыгонны тэатры на Беларусi.
- •29. Барока I ракако ў архiтэктуры Беларусi.
- •30. Нясвiжскi палацава-замкавы комплекс.
- •31. Музычнае мастацтва Беларусi (па xyiii ст.).
- •32. Класiцызм у архiтэктуры Беларусi.
- •33. Развiццё сiстэмы адукацыi на Беларусi (XIX – пачатак XX ст.).
- •34. Развiццё навуковага беларусазнаўства (XIX – пачатак XX ст.).
- •35. Развiццё лiтаратуры на Беларусi: ад рамантызму праз сентыменталiзм да рэалiзму. Асаблiвасцi беларускай лiтаратуры нашанiваўскага перыяду.
- •36. Музычнае мастацтва Беларусi (XIX – пачатак XX ст.).
- •37. Прафесiйны тэатр на Беларусi (XIX – пачатак XX ст.).
- •38. Архiтэктура Гомеля (канец xyiii – пачатак XX ст.).
- •39. Горадабудаўніцтва на Беларусі ў XIX – пачатку XX ст.
- •40. Эклектыка I мадэрн у архiтэктуры Беларусi.
- •41. Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва Беларусі (XIX — пачатак XX ст.).
- •42. Станковы жывапic Беларусi (XIX – пачатак XX ст.).
- •43. Палiтыка беларусiзацыi ў культурным жыццi насельніцтва бсср.
- •44. Дзейнасць Инстытута беларускай культуры. Навука і адукацыя ў бсср (1920-ыя – 1930-ыя гг.).
- •45. Беларуская лiтаратура I драматургiя ў 1920-ыя – пачатку 1940-х гг.
- •46. Жывапic I графiка ў бсср (1920-ыя - пачатак 1940-х гг.).
- •47. Тэатральнае жыццё у бсср (1920-ыя - пачатак 1940-х гг.).
- •48. Музычная культура ў бсср (1920-ыя - пачатак 1940-х гг.).
- •49. Развiццё архiтэктуры ў бсср (1920-ыя - пачатак 1940-х гг.). Канструктывiзм I функцыяналiзм.
- •50. Культура Заходняй Беларусi (1921 – 1939 гг.).
- •51. Зараджэнне I развiццё беларускай кiнематаграфii ў даваенны перыяд.
- •52. Беларуская культура ў гады Вялiкай Айчыннай вайны.
- •53. Адукацыя ў бсср (другая палова XX ст. – 1991 г.) I на сучасным этапе.
- •54. Навуковае жыццё ў бсср (другая палова XX – пачатак XXI ст.). Развіццё гістарычнай навукі.
- •55. Архiтэктура бсср: другая палова 1940-х гг. – 1991 г.
- •56. Музычнае мастацтва бсср: другая палова 1940-х – 1991 г.
- •57. Тэатральнае мастацтва бсср: другая палова 1940-х – 1991 г.
- •58. Лiтаратурнае жыццё ў бсср: другая палова 1940-х – 1991 г.
- •59. Развiццё кинематаграфii ў бсср: другая палова 1940-х – 1991 г.
- •60. Жывапiс I графiка ў бсср: другая палова 1940-х – 1991 г.
- •61. Скульптура ў бсср: другая палова 1940-х – 1991 г.
- •62. Музеi Беларусi ў XX – пачатку XXI ст
- •63. Мастацтва кiно I смi (канец XX – пачатак XXI ст.).
- •64. Архiтэктура сучаснай Беларусi.
- •65. Сучасная беларуская лiтаратура (канец XX – пачатак XXI ст.).
- •66. Выяўленчае мастацтва Беларусi на сучасным этапе.
- •67. Музычна-тэатральнае жыццё Беларусi на сучасным этапе.
- •68. Культурнае жыццё Гомеля ў савецкi перыяд I на сучасным этапе.
- •69. Тэатральныя, музычныя і кінафестывалі на Беларусі. Святочная культура сучаснай Беларусі.
21. Развiццё мiнiяцюры I кнiжнай графiкi (па xyiii ст.). Гравюры ф. Скарыны. Вiленская I Куцеiнская школы гравюры.
Об истории белорусского изобразительного искусства как о своеобразном синтезе художественных культур Древней Руси и Западной Европы можно говорить начиная со 2-й половины 13—14 вв. Белорусская иконопись и книжная миниатюра развивались под сильным воздействием искусства Византии и фольклорных традиций. Миниатюры Оршанского (13 в.) и Мстижского (14 в.) евангелий свидетельствуют о высоком уровне развития искусства иллюминирования рукописных книг. К шедеврам эмальерного искусства относится крест, изготовленный в 1161 г. полоцким мастером Лазарем Богшей по заказу княжны Евфросинии Полоцкой. С 16 в. в иконописи Беларуси под влиянием западноевропейского искусства изображения обретают объемность («Параскева Пятница», «Одигитрия Иерусалимская», «Поклонение волхвов»). Характерной особенностью белорусских икон было широкое распространение резных по левкасу фонов. В миниатюрах усиливаются черты реализма, они наполняются жизненными реалиями, несколько отходя от византийских канонов. Отчетливо проявляются народные бытовые черты, как, например, в миниатюрах Шерешевского евангелия, а также в иконе «Рождество Богородицы» Петра Евсеевича из Голынца. Получает развитие и портретная светская живопись. В 14—16 вв. формируются основные виды, жанры и техники графики. В 1517 г. на восточнославянских землях выходит первая печатная книга белорусского просветителя-гуманиста Франциска Скорины «Псалтырь», которая положила начало не только книгопечатанию, но и развитию нового вида белорусского искусства — книжной ксилографии. Расцвет белорусской гравюры (ксилографии и гравюры на меди) в 17—18 вв. связан с именами М. и В. Вощанков, Ф. Ангилейки, А. и Л. Тарасевича. В братских типографиях Вильно, Кутейно, Могилева издаются книги разнообразной тематики, отличающиеся национальными особенностями графического оформления.
ВІЛЕНСКАЯ ШКОЛА ГРАВЮРЫ – мастацкі накірунак ў графіцы пачатку XVI (1520-я г.) – XVII стст. Склалася ў Вільні, мела працяг у ВКЛ у сувязі з усходнеславянскім і заходнееўрапейскім мастацтвам і пад уплывам традыцый аздаблення славянскіх рукапісаў. Школа паўплывала на накірунак творчасці Куцеінскай школы гравюры, Магілёўскай школы гравюры. Галоўную ролю ў развіцці адыгралі выданні Ф.Скарыны, друкарняў Мамонічаў, Віленскай акадэміі (1576 – 1773 гг.), еўінскай друкарні і інш. Паводле гэтай школы ў мастацтве шырока развіваліся жанры партрэту, ілюстрацый, франтыспісу, застаўкі, канцоўкі, геральдычнай выявы, ініцыялаў і інш. Вялікі ўклад у гэтую справу зрабілі П.Мсціславец, Л. і С.Зізаніі, шматлікія мясцовыя гравёры (Т.Макоўскі з Нясвіжа, А.Тарасевіч, I.Шчырскі і інш.), а таксама і замежныя. У Віленскай акадэміі вучыўся вядучы майстра Магілёўскай школы гравюры М.Вашчанка.
Кутеинская школа.В 1630 году при монастыре была основана типография, крупнейшая на то время в Белой Руси. В 1631 году печатник Спиридон Соболь здесь выпустил первый "Букварь" на белорусском языке; среди других книг - "Лексикон" Памва Берында, "Брашно духовное," "Новый Завет," "Псалтирь блаженного пророка и царя Давида," "Новый Завет, в нем же и псалтирь," многочисленные ноты. Кутеинская типография имела прочные связи с местной школой гравюры, к формированию которой также был причастен Спиридон Соболь: все изданные в типографии книги была красиво украшены. В конце жизни Спиридон принял в монастыре постриг под именем Сильвестр.