- •1. Прадмет і задачы гіст навукі. Цывілізацыйныя і фармацыйныя тэорыі гіст развіцця.
- •3.Гіст Старажытнага свету на бел землях: перыядызацыя, умовы жыцця, асноўныя характарыстыкі перыяду
- •4.Этнагенез беларускага народа
- •2. Перыядызацыя гіст б: асноуныя этапы сацыяльна-эк і паліт развіцця
- •9.Вялiкае княства Лiтоўскае: канцэпцыi, перадумовы I асноўныя прычыны фарміравання
- •10.Палiтычны лад вкл
- •13.Барацьба вкл з Тэўтонскім ордэнам і суперніцтва з Маскоўскай дзяржавай
- •15.Культура Беларусi другой паловы хiii – першай паловы хvii ст. Адраджэнне на Беларусі. Роля беларускай культуры часоў вкл ў агульнаеўрапейскім культурна-цывілізацыйным працэсе
- •21. Тэндэнцыі развіцця фальваркава-паншчыннай гаспадаркі ў Рэчы Паспалітай.
- •25. Унунтранная палiтыка Расіі ў беларускіх губернях (1795 –1917 гг.): саслоўная, нацыянальная, канфесійная
- •26.Беларусь у вайне 1812 г.
- •29.Беларускі нацыянальны рух на Беларусі ў першай палове хіх ст.: асноўныя арганізацыі і характэрныя рысы.
- •30. Беларускі нацыянальны рух на Беларусі ў к. Хіх ст. – пачатку хх ст.: развіццё дэмакратычна-рэвалюцыйнага руху. Узнiкненне палiтычных партый.
- •33.Геапалітычнае становішча і сацыяльна-эканамічная сітуацыя ў Беларусі ва ўмовах Першай сусветнай вайны.
- •36.Станаўленне беларускай савецкай дзяржаўнасці: I-е абвяшчэнне бсср I II абвяшчэнне бсср
- •37.Усталяванне савецкай грамадска-палітычнай сістэмы ў бсср.
- •38.Узмацненне адміністрацыйна-партыйнага кантролю ў сферы культуры ў 1930-я гг.
- •39.Савецка-польская вайна 1919–1921 гг.
- •40.Брэсцкая і Рыжская дамовы ў гістарычным лёсе беларускага народа
- •44.Палітыка беларусізацыі
- •47.Фармаванне сучаснай тэрыторыі Беларусі.
- •48.Сацыяльна-эканамiчнае развiццё Беларусi паслi Вялiкай Айчыннай вайны, аднаўленне гаспадаркi (1945–1960 гг.).
- •49.Асноўныя тэндэнцыі індустрыяльнага развіцця бсср (1970-я – перш. Палова 1980-х гг.).
- •54.Духоўнае і культурнае жыццё беларускага народа на мяжы хх-ххі стст.
- •55.Бел. На міжнароднай арэне
4.Этнагенез беларускага народа
Этнас – устойлівая этніцная міжпакаленная супольнасць людзей, якая склалася на пэйнай тэрыторыі. Характэрныя рысы этнасу: тэрыторыя, мова, самасвядомасць, культура, побыт, псіхіка.
Этнагенез – працес фармавання этнічнай супольнасці.
Фармаванне: плямёнаў (100т да н э – 9 ст н э), народнасць (XIV-XVIст), народ/этнас(ХІХст).
2 шляхі этнагенезу: шлях кансалідацыі аўтахтонных элементаў, і уключэнне ў працэс этнагенезу перасяленцаў ці мігрантаў.
5. Рассяленне славян па тэр Б і славянізацыя балтау. Тэорыя субстратнага паходжання.Этніческая історія Б разделяется на 2 періода: 1) Доіндоевропейскій (40-3тыс); 2) Індоевропейскій: балцкій(3тыс-5в.н.э.; Славянскій(5-…). Этнос – устойчівая группа людей, кот сложілась історіческі на опред тер, імеет общій язык, культуру, самосознаніе і псіхологіческіе черты. Доіндоевропейскій період – населеніе Бел. незавісімо от разных языковых групп. Едінственной ізвестной группой явл угрофіны. В 3 тыс. до н.э. этніческій состав населенія Б начінает меняться. Індоевропейцы, родіна кот на тер передней Азіі начінают расселяться в Европе, средней Азіі, і Іранскім нагорье. В процессе своего расселенія оні смешіваются с местным населеніем і делятся на языковые семьі:-прагерманцев; -праславян; -прабалтов; -іраноговорящіх. Прагерманцы расселілісь между рекамі Рейн і Одр, праславяне – от Одра до Днепра, прабалты – от моря до верховьев волгі і іраноговорящіе – на восток от Днепра. Т.о с 3тыс до 5в.н.э. основным населеніем былі балтскіе племена, в 5-6вв пріходят славяне і в результате взаімодействія славянской і балтской культур форміруются новые этніческіе группы.
6. Станауленне раннефеадальных дзяржауных утварэнняу усходніх славян. Хрысцiянства прыйшло на ўсходнеславянскiя землi. Даследчыкi мяркуюць, што ўжо ў IX ст. у Полацкай зямлi былi хрысцiяне. У 988 г. вялiкi кiеўскi князь Уладзiмiр пачаў хрышчэнне Русi. Услед за Кiевам прымусова пападала пад абрад хрышчэння насельнiцтва двух iнш важных цэнтраў – Полацка i Ноўгарада. Язычнiцкае насельнiцтва хрысцiлася пры¬мусова. Забаранялася старая абраднасць i ўводзiлася новая, падлягалi забыццю iмёны старых божастваў, месцы язычнiцкiх маленняў разбуралiся. Хрысцiянства стала дзяржаўнай рэлiгiяй. З прыняццем хрысцiянства разумовы, духоўны, рэлiгiйны стан грамадства зазнаў iстотныя змены. Пасля прыняцця хрысцiянства ў буйных гарадах i княствах пачалi стварацца епархii. У 992 г. узнiкла епархiя ў Полацку. У XII ст. каля Полацку ўзнiкаюць манастыры. Культура старажытных бел. зямель мае шмат агульнага з культурай iнш усходне-славянскiх народаў. Аднак пры ўсей агульнасцi культуры Старажытная Русi на тэр сучасная Б яна мела сваю спецыфiку. Найбольш яскрава гэта выявiлася ў матэрыяльная i духоўнай культуры Полацкай зямлi. У IX—XIII ст. у Полацку развiвалася пiсьменства, вялося летапiсанне, шырока распаўсюджвалiся рамествы. Полацк уплываў на гаспадарчае i культурнае развiццё суседнiх неславянскiх народаў. З прыняццем хрысцiянства ў архiтэкрутры Беларусi пачынаецца ўзвядзенне манументальных культавых пабудоў. У сярэдзiне XI ст. у Полацку ўслед за Ноўгарадам i Кiевам быў пабудаваны Сафiйскi сабор. У XII ст. у Вiцебску была пабудавана Благавеншчанская царква, у Больчыцах – 4 мураваныя саборы, у Полацку – Спаскi сабор. Помнiкам манументаль¬най архiтэктуры Гродна з`яўляецца Барысаглебская царква, пабудаваная ў XII ст. На Б развiвалася пiсьменства. Разам з перакладнымi лiтаратурнымi творамi тут з`яўляюцца i арыгiнальныя. Ма¬юцца звесткi аб тым, што летапiсы складалiся ў Полацку, Тураве, Новагародку. З прадстаўнiкоў кнiжнай асветы гэтага перыяду трэба адзначыць Смаляцiча, Тураўскага, Полацкую. Смаляцiч напiсаў шмат кнiг, казанняў, пасланняў, тлумачэнняў. Тураўскi з`яўляўся епiскапам г. Турава. Ён быў выдатным царкоўным аратарам. Прамовы Тураўскага ўяўляюць сабой узоры царкоўнага красамоўства. Полацкая паходзiла з сям`i полацкiх князеў. Прыняўшы манаства, яна пачала працаваць над перапiсваннем кнiг. Манастыр, у якiм знаходзiлася Ефрасiння, хутка стаў буйным культурным i рэлiгiйным цэнтрам. Аб высокiм узроўнi прыклад¬нога мастацтва сведчыць крыж, якi заказала Ефрасiння таленавiтаму мясцоваму майстру Богшы.