![](/user_photo/2706_HbeT2.jpg)
- •1.Предмет физики.
- •2. Кинематика материального пункта.
- •3.Силы в природе.
- •5.Механика цвердага цела.
- •6. Вагальны рух.
- •7. Рух у інэрцыяльных сістэмах адліку.
- •8. Механіка вадкасцей і газау.
- •9.Асновы мкт ідэалльнага газу.
- •10. Размеркаванне малекул па хуткасцях
- •11. Вызначэнне пастаяннай Авагадра
- •12. Першы пачатак тэрмадынамікі
- •18. Патэнцыял поля пунктавага зараду, дыполя, сістэмы зарадаў. Сувязь патэнцыялу і напружнасці поля
- •20. Энергія сістэмы пунктавых зарадаў. Энергія зараджаных праваднікоў. Энергія зараджанага кандэнсатара. Энергія і шчыльнасць энергіі электрастатычнага поля
- •22. Электраправоднасць цвёрдых цел.
- •23. Несамастойныя і самастойныя газавыя разрады
- •24.Электраліты. З-н Ома для электралитаў Электроліз.
- •25.Магнітнае поле току. Індукцыя магнітнага поля. Магн. Паток.
- •26.Сіла Ампера, Лорэнца. Эффект Холла.
- •27.Магнітныя ўласцівасці рэчыва
- •28. Электрамагнітная індукцыя
- •29. Электрычны вагальны контур
- •30. Квазістацыянарныя токі. Атрыманне пераменнай эдс.
- •31.Эл. Маг. Поле, эл.Маг. Хвалі.
- •32.Фотаметрыя. Крыніцы и прыемнікі святла. Асноўныя фотометрычныя веліч. І адз. Іх вым.
- •33. Асноўныя паняцці геаметрычнай оптыкі. Праламленне святла на плоскай мяжы падзелу двух асяроддзяў. Сферычныя люстры і тонкія лінзы. Цэнтраваныя аптычныя сістэмы
- •34.Інтерф. Св. Метады назірання інтерф. Ў оптыцы. Двухпрамен. Інтерф. Многапрамен. Інтер. Інтерферометры. Прыменненне інтерференцыі.
- •35. Дыфракцыя святла. Дыфракцыя Фрэнеля на розных перашкодах. Дыфракцыя Фраўнгофера. Дыфракцыйная рашотка. Дыфракцыя святла на прасторавых рашотках.
- •36. Натур. І паляр. Святло. Віды палярызацыі. Паляр. Св. Пры адбіцці і праламленні на мяжы дзвюх дыэлектрыкаў. Падвойнае праменепраламленне. Штучная апт. Анізатрапія. Паляр. Прыборы.
- •37. Дысперсія святла. Нармальная і анамальная дысперсія святла. Метады вымярэння дысперсіі. Асновы электроннай тэорыі дысперсіі. Прызменныя спектральныя прыборы
- •40. Цеплавое выпраменьванне. Выпраменьвальная і паглынальная здольнасці цела. Закон Кірхгофа і яго вынікі. Выпраменьванне абсалютна чорнага цела. Законы Стэфана-Больцмана і Віна.
- •41. Аптычная піраметрыя. Размеркаванне энергіі ў спектры выпраменьвання абсалютна чорнага цела. Фатоны. Формула Планка.
- •42. Квантавыя ўласцівасці выпраменьвання. Фотаэлектрычны эфект. Законы фотаэфекту. Раўнанне Эйнштэйна. Прымяненне фотаэфекту.
- •43. Ціск святла. Доследы Лебедзева. Досдеды Вавілава. Дослед Ботэ. Эфект Комптана.
- •44. Асновы квантавай механікі. Хвалі дэ Бройля. Доследы па дыфракцыі электронаў.
- •45. Прынцып невызначальнасцей Гейзенберга. Хвалевая функцыя і яе фізічны сэнс. Раўнанне Шродзінгера
- •46. Доследы Резерфорда. Планетарная мадэль атама. Доследы Франка і Герца. Доследы Штэрна і Герлаха.
- •47. Мадэль атама вадароду па Бору. Спектральныя серыі выпраменьвання атамнага вадароду.
- •49.Тармазное і характарыстычнае рэнтгенаўскія вьшраменьванні і іх спектры
- •51.Састаў ядра. Нуклоны.
30. Квазістацыянарныя токі. Атрыманне пераменнай эдс.
Пастаянны
(стацыянарны) ток у любы момант часу мае
адно і тое ж
значэнне. Ток, які з цягам часу змяняецца
па велічыні або па велічыні
і напрамку, называюць пераменным.
Пераменны ток, імгаеннае
значэнне якога аднолькавае ва ўсіх
папярочных сячэннях правадніка,
называецца квазістацыянарным. Звычайна
пад пераменным разумеюць
ток, які змяняецца ў часе згодна з
гарманічным законам
дзе і
—
імгненнае значэнне току; Іт
—
яго амплітуднае
значэнне;
—
кругавая частата; f
- частата току;
Т
—
яго перыяд;
—
пачатковая фаза.
У
замкнёным ланцугу пераменны ток узнікае
пад
уздзеяннем пераменнай ЭРС. Пры змяненні
ЭРС на канцах ланцуга электрычнае
поле не можа змяніцца імгненна ва ўсім
ланцугу. Таму ток
у дадзены момант часу ў розных сячэннях
неразгалінаванага ланцуга можа мець
неаднолькавыя значэнні. Аднак пры малой
частаце ваганняў ЭРС
і не вельмі вялікай даўжыні ланцуга час
распаўсюджвання змяненняў поля
ў ланцугу т значна меншы за перыяд
ваганняў Т,
і
таму можна лічыць,
што імгненнае значэнне току ў любым
сячэнні ланцуга будзе аднолькавае.
Пераменны ток, для якога выконваецца
ўмова
,
называюць
квазістацыянарным.
Такім
чынам, ток прамысловай частаты можна
лічыць квазіста-цыянарным пры даўжыні
ланцуга ў некалькі сотняў кіламетраў.
Пры даўжыні
ланцуга не больш, чым 1 м, квазістацыянарным
будзе пераменны
ток частатой 107
Гц. Квазістацыянарны ток з цягам часу
змяняецца,
але яго імгаеннае значэнне можна
разглядаць як адпаведны стацыянарны
ток і прымяняць да яго тыя законы, што
характэрныя для
пастаяннага току (напрыклад, закон Ома,
правілы Кірхгофа). Атрыманне
пераменнай ЭРС.
Пераменнае
сінусоіднае напружанне ў лініях
пераменнага току ствараецца генератарамі
пераменнага току. Каб зразумець прынцып
дзеяння
такога генератара, разгледзім драцяную
рамку, што верціцца з
пастаяннай вуглавой хуткасцю
у аднародным магнітным полі індукцыяй
В
(рыс.
14.1). Вось вярчэння рамкі перпендыкулярная
напрамку
ліній магнітнай індукцыі, плошча рамкі
S.
Паток магнітнай індукцыі,
што пранізвае рамку,
,
дзе
— вугал паміж вектарамі
нармалі рамкі n
і магнітнай індукцыі В.
П
ры
раўнамерным вярчэнні рамкі з вуглавой
хуткасцю
,
паток
,
згодна з законам электрамагнітнай
індукцыі, у рамцы ўзнікае ЭРС
,
дзе
- максімальнае значэнне (амплітуда) ЭРС
індукцыі.
Актыўнае супраціўленне ў ланцугу пераменнага току. Каб лепш зразумець з'явы, што адбываюцца ў ланцугах пераменнага току, якія ўтрымліваюць розныя элементы (рэзістары, катушкі індуктыўнасці, кандэнсатары), разгледзім спачатку найбольш простыя прыклады.
Няхай
ланцуг, да якога падведзена напружанне
,
уяўляе
сабой актыўнае супрзціўленне R.
Будзем
лічыць, што ўмовы квазістацыянарнасці
выконваюцда, і таму
для знаходжання імгаеннага значэння
току прыменім закон Ома:
,
(*) дзе
-
амплітуда
току. Такая
ж сувязь існуе і паміж дзейнымі значэннямі
току і напружання:
3 выразу (*) вынікае, што ў правадніку з актыўным суп-раціўленнем ваганні току па фазе супадаюць з ваганнямі напружання. Графік залежнасці імгаенных значэяняў напружанасці і току і век-таряая дыяграма паказаны на рыс. 14.7, а,і б.
Ёмістасць у ланцугу пераменнага току
Велічыня
называецца
індуктыўным супраціўленнем.
Ёмістае
сапраціўленне тым меншае, чым большае
емістасць канденсатара і частата
ваганняў.
У адзінках СІ ёмістае супраціўленне выражаецца ў омах.
Т
ок
у ланцугу змяняецца згодна з тым.
жа законам, што і напружанне, але
апярэджвае яго па фазе на П/2.
Графік залежнасці току і напружання ад
часу і вектарная дыяграма прыведзены
на рыс. 14.9, а
і б.
Прычына адставання напружання ад току заключаецца ў тым, што пакуль ток ідзе ў адным напрамку, зарад на абкладках кандэнсатара (а значыць, і напружанне) узрастае. Калі ток дасягае максімуму і пачне спадаць, зарад усё яшчэ ўзрастае і дасягае максімуму ў той момант, калі і=0. Памяншэннё зараду і напружання на кандэнсатары пачынаецца толькі тады, калі ток змяняе свой напрамак.
Індуктыўнасць у ланцугу пераменнага току
В
елічыня
называецца
індуктыўным супраціўленнем.
Індукцівнасць
супраціўленне
у
СІ
выражаецца ў омах.
Ток у катушцы змяняецца, як і напружанне, па гарманічным законе, але адстае па фазе ад напружання на іг/2.
Графікі залежнасці напружання і току ў катушцы ад часу і вектарная даяграма паказаны на рыс. 14.11, а і б.
Закон Ома для ланцуга пераменнага току
Велічыня
называецца
поўным супраціўленнем ланцуга, дзе R
—
актыўнае супраціўленне,
а рэактыўнае супраціўленне
.
3
улікам гэтага раўнання
(*)
Раўнанне (*) нагадвае закон Ома для пастаяннага току. Але паколькі дзейныя значэнні токаў і напружанняў прапарцыйныя іх амплітудным значэнням, то формула (*) сапраўдная і для дзейных значэнняў: I=U/Z
Аднак
пры вызначэнні імгаенных значэнняў
току формулу (*) неабходна
запісаць у комплекснай форме:
(1), дзе
—
комплекснае супраціўленне (імпеданс):
(**)
3
формулы (**) вынікае, што імпеданс актыўнага
супраціўлення
,
імпеданс
катушкі індуктыўнасці
,
а кандэнсатара
Формулу (1) называюць законам Ома для пераменнага току.
Магутнасць пераменнага току
Імгненная
магутнасць-
(*)
3 формулы (*) вынікае, што імгаеняая магутнасць складаецца з дзвюх частак, адна з якіх не залежыць ад часу, а другая вагаецца з частатой, у два разы большай за частату ваганняў току.
Магутнасць
,
што не залежыць ад часу, называюць
актыўнай,
а магутнасць
— рэактыўнай.
Актыўная магутнасць заўсёды дадатная. Гэта азначае, што энергія перадаецца ад генератара ў нагрузку. Рэактыўная магутнасць можа быць як дадатнай (энергія ад генератара перадаецца ў рэактыўную нагрузку), так і адмоўнай (рэактыўная нагрузха перадае энергію генератару).
Энергетычныя затраты, якія ідуць на падтрыманне ў ланцугу пе- , раменнага току, характарызуюцца сярэдняй магутнасцю. Для пера-меннага току можна абмежавацца разлікам сярэдняга значэння магутнасці за перыяд ваганняў Г.
Сярэдняя
магутнасць
Актыўная магутнасць у адзінках СІ вымяраецца ў ватах (Вт). Вымяральны прыбор, якім вымяраюць актыўную магутнасць, называецца ватметрам.
Поўная
магутнасць вымяраецца ў вольт-амперах
(В • А). У
ланцугу з чыста актыўнай нагрузкай (
)
поўная магутнасць
супадае з актыўнай.