3. Киевская Русь. Проблема возникновения государственности у восточных славян.

Да сярэдзiны IX ст. на ўсей тэрыторыi, заселенай усходнiмi славянамi, пачалi фармiравацца раннефеадальныя княствы. У канцы IX ст. тут узнiкла палiтычнае ўтварэнне – Старажытнаруская дзяржава (Кiеўская Русь) з цэнтрам у Кiеве. Землi крывiчоў, дрыгавiчоў, радзiмiчаў увайшлi ў склад Старажытнарускай дзяржавы. Кiеўская Русь з`яўлялася раннефеадальнай дзяржавай, на чале якой стаяў вялiкi кiеўскi князь. У склад дзяржавы ўваходзiлi асобныя землi на чале са сваiмi князямi. Мясцовыя князi знаходзiлiся ў васальнай залежнасцi ад вялiкага кiеўскага князя. Яны павiнны былi з`яўляцца з дружынай па патрабаваннi вялiкага князя з мэтай ажыццяўлення ваенных паходаў. Падуладнае мясцовым князям насельнiцтва плацiла данiну вялiкаму князю кiеўскаму. Важнейшии органом самоуправления было вече (собр. свободн. граждан для решения общественных дел, одна из форм прямой демократии). У той жа час мясцовыя князi карысталiся амаль неабмежаванай уладай у сваiх княствах.

На тэрыторыi Беларусi склалася два раннефеадальныя княствы – Полацкае i Тураўскае, якiя ўваходзiлi ў склад Старажытнаруская дзяржавы. Геаграфiчнае становiшча Полацкага княства стварала спрыяльныя ўмовы для развiцця эканомiкi, перш за ўсе гандлю, а таксама абумовiла значэнне княства як аднаго з ваенных фарпостаў Русi. У Полацку iснавала мясцовая княжацкая дынастыя. Полацкiя князi iмкнулiся праводзiць незалежную ад Кiева палiтыку. У пачатку XII ст. Полацкае княства ўступiла ў перыяд феадальная раздробленасцi i распалася на шэраг удзельных княстваў: Полацкае, Мiнскае, Вiцебскае, Друцкае, Iзяслаўскае, Лагойскае i iнш. Другое раннефеадальнае княства на Беларусi – Тураўскае – утварылася ў канцы IX ст. Тураўскае княства належала то Полацку, то Кiеву ў якасцi часткi вялiкакняскiх уладанняў. У другой палове XII ст. тут усталявалася самастойная княская дынастыя, аднак ужо ў канцы XII – пачатку XIII ст. на тэрыторыi тураўскага княства ўтварыўся шэраг мелкiх феадальных княстваў: Тураўскае, Пiнскае, Слуцкае, Клецкае, Дубровiцкае.

Государственность восточного славянства начала складываться во 2ой половине I тысячелетия н.э. и окончательно оформилась в X в. Ее центром был Киев, поэтому Древнерусское гос-во принято называть Киевской Русью. Киевская Русь – это средневековое государство в Восточной Европе, возникшее в IX веке в результате объединения восточнославянских племён под властью князей династии Рюриковичей. Однако империя Рюриковичей не была централизованным государственным образованием. Она представляла собой политические обьединения феодалов вокруг великого князя с целью отпора постоянным набегам внешних врагов и сбора дани с собственного населения. Территория современной Беларуси находилась на западной окраине Киевской Руси. Вначале здесь существовали Полоцкое и Туровское княжества. По мере развития феодальных отношений некоторые княжества делали попытки выйти из-под власти Киева. Киевская Русь является первым раннефеодальным гос-вом у восточных славян, которое во многом обусловлено феодальным хозяйственным укладом, сложившемся в то время. Образование Киевской Руси ускорило формирование древнерусской народности с определенными экономическими связями на основе территориальной, культурной и языковой общности, способствовало укреплению ее единства.