54.Рэспубліка Беларусь у міжнародным супольніцтве.

У 1987 г. сацыялістычныя краіны-удзельніцы Варшаўскага Дагавора абвясцілі аб тым, што не пачнуць ваенных дзеянняў супраць іншай дзяржавы або саюза дзяржаў, калі самі не стануць аб’ектамі іх узброенага нападу. Яны ніколі не прыменяць першымі ядзернай зброі, не будуць мець тэрытарыяльных прэтэнзій ні да адной краіны свету і не будуць лічыць іх сваімі ворагамі.

У другой палове 80-х гадоў пашыраўся палітычны дыялог паміж СССР і ЗША. Савецка-амерыканскія перамовы на вышэйшым узроўні адбыліся ў Жэневе (1985), Рэйк’явіку (1986), Вашынгтоне (1987), на востраве Мальта (1989). У выніку гэтых сустрэч былі вызначаны асноўныя стратэгічныя накірункі знешняй палітыкі абедзвюх дзяржаў, якія ў далейшым прывялі да кардынальных перамен ва ўсім міжнародным супольніцтве.

У 1989 г. была завершана вайна ў Афганістане. Ажыццяўляўся вывад савецкіх войск з краін Усходняй Еўропы і Манголіі, сярод якіх было шмат ваеннаслужачых-беларусаў. Краіна прызнала прыярытэт міжнароднага права, і перш за ўсё Дэкларацыю правоў чалавека, абавязалася прывесці ўсё ўнутранае заканадаўства ў адпаведнасць з міжнародным правам.

У канцы 80-х гадоў у сацыялістычных краінах Усходняй Еўропы адбыліся так званыя “аксамітныя рэвалюцыі”, у выніку якіх улада перайшла ад камуністаў да іх палітычных праціўнікаў. Была ліквідавана Берлінская сцяна, адбылося аб’яднанне Германіі. Вясной 1991 г. былі распушчаны Савет Эканамічнай Узаемадапамогі і арганізацыя Варшаўскага Дагавора. Сацыялістычная сістэма спыніла сваё існаванне. Прэзідэнт ЗША Біл Клінтан павіншаваў народ сваёй краіны з пераможным заканчэннем “халоднай вайны”. ЗША сталі адзінай у свеце звышдзяржавай, уступілі на шлях усталявання ў ім “свайго новага парадку”.

Пасля ліквідацыі СССР пачалося прызнанне Рэспублікі Беларусь як суверэннай дзяржавы. Былі падпісаны з сумежнымі дзяржавамі дагаворы аб граніцы і абвешчана аб тым, што ў Беларусі няма тэрытарыяльных прэтэнзій да іх.

26 лютага 1992 г. Рэспубліка Беларусь падпісала Хельсінкскі Заключны акт. З гэтага моманту яна не толькі стала раўнапраўным удзельнікам хельсінкскага працэсу, але і нясе разам з іншымі дзяржавамі адказнасць за захаванне міру і бяспекі ў Еўропе.

Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь 1994 г. вызначыла асноўныя прынцыпы знешняй палітыкі суверэннай дзяржавы. У артыкуле 18 запісана: “Рэспубліка Беларусь у сваёй дзяржаўнай палітыцы зыходзіць з прынцыпаў роўнасці дзяржаў, непрымянення сілы або пагрозы сілай, непарушнасці межаў, мірнага ўрэгулявання спрэчак, неўмяшання ва ўнутраныя справы і іншых агульнапрызнаных прынцыпаў і норм міжнароднага права”.

Рэспубліка Беларусь далучылася да Дагавора аб скарачэнні войск у Еўропе. Яна зменшыла колькасць агульных узбраенняў. У 1992 г. Беларусь вывела са сваёй тэрыторыі тактычную ядзерную зброю, нягледзячы на тое, што стратэгічныя і тактычныя ядзерныя ракеты ЗША і блока НАТА заставаліся нацэленымі на яе. Толькі ў чэрвені 1994 г. афіцыйныя колы ЗША інфармавалі аб перанацэленасці іх ракет. У 1996 г. ядзерная зброя была поўнасцю выведзена за межы краіны.

Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь 3 ліпеня 1996 г. прапанаваў стварыць у Цэнтральнай і Усходняй Еўропе прастору, свабодную ад ядзернай зброі. Рэспубліка Беларусь – нейтральная бяз’ядзерная дзяржава ў цэнтры Еўропы.

У эканамічным супрацоўніцтве РБ развівала сувязі з краінамі Садружнасці Незалежных Дзяржаў, перш-наперш з Расіяй. 2 красавіка 1996 г. быў падпісаны Дагавор аб Супольнасці суверэнных дзяржаў – Рэспублікі Беларусь і Расійскай Федэрацыі. Гэты дагавор забяспечыў грамадзянам абедзвюх краін роўныя правы ў атрыманні адукацыі, ахове здароўя, працаўладкаванні, аплаце працы, заканадаўстве і іншых галінах.

Важным крокам у далейшым паглыбленні інтэграцыі Рэспублікі Беларусь і Расійскай Федэрацыі стала падпісанне 2 красавіка 1997 г. у Маскве Дагавора аб Саюзе Беларусі і Расіі. Яго неад’емнай часткай стаў Статут Саюза Беларусі і Расіі, якім прадугледжваецца забеспячэнне ўстойлівага сацыяльна-эканамічнага развіцця Беларусі і Расіі, іх бяспекі, абараназдольнасці, узаемавыгаднага супрацоўніцтва з краінамі Еўропы і свету.

8 снежня 1999 г. у Маскве быў падпісаныДагавор аб стварэнні Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі. Беларуска-расійская інтэграцыя ўзнялася на якасна новую ступень. На долю Расіі прыходзіцца больш паловы агульнага аб’ёму знешняга гандлю Беларусі.

Рэспубліка Беларусь развівала гандлёва-эканамічнае супрацоўніцтва не толькі з краінамі СНД, але і з дзяржавамі далёкага замежжа. У яе знешняй палітыцы выразна вызначыліся ўсходні і заходні вектары. Важнымі гандлёвымі партнёрамі Беларусі з’яўляюцца еўрапейскія краіны, у іх ліку Германія, Вялікабрытанія, Польшча, Нідэрланды, Літва, Латвія і інш. У 2002 г. аб’ём гандлю з імі склаў каля 5 млрд. дол. Рэспубліка Беларусь прыцягвала ў сваю эканоміку капіталы і вопыт замежных інвестараў і міжнародных валютна-фінансавых арганізацый, стварала сумесныя прадпрыемствы, дазваляла замежным фірмам займацца на сваёй тэрыторыі бізнесам і прадпрымальніцтвам.

Развівалася супрацоўніцтва Рэспублікі Беларусь і замежных краін у галіне навукі, літаратуры і мастацтва. Гэта – сумесныя распрацоўкі беларускімі і замежнымі вучонымі навукова-даследчых тэм, пераклад і выданне за мяжой твораў беларускіх пісьменнікаў і паэтаў, гастролі майстроў беларускай сцэны і дэманстрацыя работ беларускіх мастакоў і скульптараў у іншых краінах і г. д.

Адным з напрамкаў міжнароднай дзейнасці Рэспублікі Беларусь з’яўлялася вырашэнне праблем, звязаных з ліквідацыяй вынікаў аварыі на Чарнобыльскай атамнай электрастанцыі. У атмасферу была выкінута вялікая колькасць радыеактыўнага рэчыва, 70 % якога прыйшлося на тэрыторыю Беларусі. Забруджанай аказалася трэцяя частка плошчы рэспублікі, на якой пражывала больш за 2,2 млн. чалавек. У крытычным стане апынуліся 20 % лясоў, 73 рэспубліканскія і 162 мясцовыя заказнікі, 336 помнікаў прыроды. Сярод іх – Белавежская і Налібоцкая пушчы, Бярэзінскі і Прыпяцкі запаведнікі, Асвейскае возера і інш.

Нягледзячы на вялікія намаганні, зробленыя кіраўніцтвам краіны па пераадоленню наступстваў чарнобыльскай катастрофы, а таксама на дапамогу ўрадавых арганізацый і грамадскасці замежных краін, праблема Чарнобыля па сённяшні дзень застаецца вострай. Патрабуюцца яшчэ нямалыя сродкі і пэўны час. Наогул, пераадолець вынікі такой буйной тэхнагеннай катастрофы, як чарнобыльская, Беларусі магчыма толькі з дапамогай міжнароднага супольніцтва.

Удзел спартсменаў Беларусі ў Алімпійскіх гульнях. Спартсмены Беларусі ўпершыню ўдзельнічалі на XV Алімпійскіх гульнях у Хельсінкі (Фінляндыя) у 1952 г. У складзе зборнай каманды СССР тады былі 4 беларускія лёгкаатлеты і 2 фехтавальшчыкі. Першы алімпійскі сярэбраны медаль сярод беларускіх спартсменаў заваяваў М. Крываносаў (кіданне молата) на XVI Алімпійскіх гульнях у 1956 г. у Мельбурне (Аўстралія).

На XXVI Алімпійскіх гульнях у 1996 г. у Атланце (ЗША) Рэспубліка Беларусь упершыню была прадстаўлена самастойнай нацыянальнай камандай. У яе складзе было 162 спартсмены. Залатыя медалі заваявала К. Хадатовіч (акадэмічнае веславанне, байдарка-адзіночка). Беларускія спартсмены на гэтых гульнях атрымалі яшчэ 6 сярэбраных і 8 бронзавых медалёў.

На XXVIII Алімпійскіх гульнях у Афінах (Грэцыя) у 2004 г. у камандзе Беларусі налічвалася 147 спартсменаў па 23 відах спорту. Заваявана 15 медалёў: 2 залатыя (Ю. Несцярэнка – бег на 100 м і І. Макараў – дзюдо), 6 сярэбраных і 7 бронзавых. У неафіцыйным камандным заліку Беларусь заняла 26‑е месца сярод 202 краін-удзельніц, а па колькасці медалёў – 18‑е месца.

На XXIX Алімпійскіх гульнях у Пекіне (Кітай) 2008 г. у склад каманды Беларусі ўваходзіў 181 спартсмен. Рэспубліка Беларусь з 4 залатымі, 5 сярэбранымі і 10 бронзавымі ўзнагародамі (усяго 19 медалеў) заняла па якасці медалеў 16-е месца, па колькасці – 13-е сярод 204 краін-удзельніц. Залатыя медалі заваявалі А. Арамнаў (цяжкая атлетыка, да 105 кг.), А. Мянькова (легкая атлетыка, кіданне молата), Р. Петрушэнка, А. Абалмасаў, А. Літвінчук, В. Махнеў (грэбля на байдарках і каноэ, байдарка-чацверка, 1000 м.), А. Багдановіч, А. Багдановіч (грэбля на байдарках і каноэ, байдарка-двойка, 1000 м.).

У зімовых Алімпійскіх гульнях беларускія спартсмены ўдзельнічаюць з 1964 г. Першым з беларускіх спартсменаў, які атрымаў бронзавы медаль на XV зімовых Алімпійскіх гульнях у 1988 г. у Калгары (Канада), быў канькабежац І. Жалязоўскі на дыстанцыі 100 м. На XVII зімовых Алімпійскіх гульнях у 1994 г. у Лілехамеры (Нарвегія) Беларусь упершыню выступала асобнай нацыянальнай камандай. На XIX зімовых Алімпійскіх гульнях у 2002 г. у Солт‑Лейк‑Сіці (ЗША) каманда Беларусі ў складзе 62 спартсменаў у неафіцыйным камандным заліку заняла 19‑е месца, а хакейная зборная каманда – 4‑е месца.

На ХХI зімніх Алімпійскіх гульнях у Ванкуверы (Канада) у 2010 г. у неафіцыйным медальным заліку зборная Беларусі заняла 17-е месца з адной залатой, адной сярэбранай і адной бронзавай узнагародамі. “Золата” прынес 30-гадовы фрыстайліст-акрабат Аляксей Грышын, “серабро” – 30-гадовы біятланіст Сяргей Новікаў у індывідуальнай гонцы на 20 км, “бронзу” – 23-гадовая біятланістка Дар’я Домрачава ў індывідуальнай гонцы на 15 км. Гэтая Зімняя Алімпіяда стала для беларускай сборнай першай, дзе яе прадстаўнік заваяваў залаты медаль.

Беларуская пражыванне значнай часткі этнасу па-за межамі этнічнай тэрыторыі. Ва ўсе часы па розных прычынах насельніцтва беларускіх зямель перасялялася ў іншыя краіны. Першая хваля масавай эміграцыі з Беларусі адбылася на мяжы ХІХ і ХХ стст. Развіццё капіталізму, расслаенне і абеззямельванне сялянства, аграрная перанаселенасць, збядненне дробных вытворцаў абумовілі масавы выезд сялян за межы Беларусі. Першая сусветная вайна, Лютаўская і Кастрычніцкая рэвалюцыі, нямецкая, а затым польская акупацыя Беларусі ў 1918 – 1920 гг. абумовілі новую хвалю эміграцыі. У міжваенны перыяд асабліва значнай была эміграцыя насельніцтва з Заходняй Беларусі як вынік цяжкага сацыяльна-эканамічнага становішча працоўных, нацыянальнага і рэлігійнага націску ў складзе Польшчы. Шмат жыхароў Беларусі апынулася па‑за межамі рэспублікі ў гады Другой сусветнай вайны. Каля 1,5 млн. чалавек былі эвакуіраваны на ўсход СССР, далёка не ўсе яны вярнуліся ў рэспубліку. Амаль 380 тыс. жыхароў Беларусі былі прымусова вывезены на працу ў Германію. Многія тысячы беларусаў аказаліся за мяжой ў ліку савецкіх ваеннапалонных. Пакінулі Радзіму і члены многіх беларускіх палітычных арганізацый, устаноў і ваенных фарміраванняў, якія былі створаны фашыстамі на акупіраванай тэрыторыі. У пасляваенныя гады сотні тысяч грамадзян Беларусі апынуліся за мяжой Бацькаўшчыны пасля далучэння Беласточчыны да Польшчы (1945) і падчас узаемнай рэпатрыяцыі палякаў з Беларусі ў Польшчу і беларусаў з Польшчы ў Беларусь, у выніку прымусовых высяленняў, асабліва з Заходняй Беларусі ў іншыя рэгіёны СССР.

Характэрнай асаблівасцю пасляваеннай беларускай эміграцыі было тое, што яна заявіла аб сабе як аб самастойнай этнічнай супольнасці ў замежжы, стварыўшы свае нацыянальныя асяродкі, рэлігійныя, культурныя арганізацыі, навуковыя цэнтры, сродкі інфармацыі. У пасляваенны перыяд значна павялічыўся адток насельніцтва Беларусі ў іншыя рэгіёны Саюза. Гэта арганізаваная вярбоўка працоўных рэсурсаў на новабудоўлі, асваенне цалінных зямель у Казахстане і прыродных рэсурсаў Сібіры і Поўначы, планавае размеркаванне выпускнікоў навучальных устаноў, добраахвотныя індывідуальныя перасяленні.

Найбольшая колькасць беларусаў пражывае ў Расіі (1 млн. 200 тыс.), на Украіне – 460 тыс. беларусаў, у Латвіі – 120 тыс., у Літве – 63 тыс., у Польшчы – каля 300 тыс. беларусаў. У ЗША, па сцвярджэнні даследчыкаў, у розныя часы асела 600 – 650 тыс. беларусаў. Прыкладна 70 тыс. беларусаў пражывае ў Канадзе. Ёсць згуртаванні беларусаў і ў краінах Заходняй Еўропы – Англіі, Францыі, Італіі, Даніі, Бельгіі і інш. Беларускія згуртаванні існуюць таксама ў Аўстраліі і краінах Лацінскай Амерыкі – Аргенціне, Бразіліі, Парагваі, Уругваі і інш. Усяго за межамі Рэспублікі Беларусь пражывае прыкладна 3 – 3,5 млн. беларусаў.

22. Паустанне 1863-1864гг. у Беларуси. Выспяванне паўстання 1863-1864 гг . у Польшчы , Літве і Беларусі было звязана ў першую чаргу з імкненнем беларускай шляхты адрадзіць Рэч Паспалітую ў межах 1772 Частка буйных памешчыкаў спадзявалася дасягнуць мэты мірным шляхам безудзельны сялянства . Прыхільнікаў такой тактыкі дзеянняў называлі «белымі» . Найбольш рашуча настроеная частка шляхты звязвала ажыццяўленне сваіх мэтаў з падрыхтоўкай і правядзеннем збройнага чыну супраць самадзяржаўя пры падтрымцы сялян. Прыхільнікаў такой тактыкі дзеянняў называлі "чырвонымі". Кіраўніком "чырвонага" плыні шляхецкіх рэвалюцыянераў у Беларусі быў Канстанцін Вікенцій Калиновсий пазней , у беларускай савецкай навуцы , які атрымаў імя Кастусь. Нарадзіўся ён на Гарадзеншчыне ў сям'і беззямельнага шляхціца. Да рэвалюцыйнай дзейнасці далучыўся ў час вучобы на юрыдычным факультэце Пецярбургскага універсітэта . Вярнуўшыся пасля вучобы на Радзіму , ён стаў старшынёй Літоўскага правінцыйнага камітэта ( ЛПК ) у Вільні - цэнтры « чырвоных » у Літве і Беларусі , які ўзначаліў падрыхтоўку ўзброенага паўстання супраць царскіх уладаў , які пачаўся ў Польшчы ў 1863 раней часу і нечакана для рэвалюцыянераў Літвы і Беларусі. 2.Свои погляды К. Каліноўскі выказаў у нелегальнай рэвалюцыйна -дэмакратычнай газеце «Мужыцкая праўда» , якую разам са сваімі паплечнікамі выдаваў у 1862 - 1863 гг . У ёй Каліноўскі прапагандаваў ідэю народнай сялянскай рэвалюцыі і сфармуляваў ідэю дэмакратычнага народнага дзяржавы : « ... не народ для ўрада , а ўрад для народа» . Заклікі ў газеце ён падпісваў псеўданімам « Яська - гаспадар з-пад Виьт » . Аднак адсутнасць адзінага плана баявых дзеянняў , недахоп сіл і зброі , аб'яву ваеннага становішча ў беларуска - літоўскіх губернях і правядзенне карнай аперацыі супраць паўстанцаў пад кіраўніцтвам віленскага генерал -губернатара М. Мураўёва , рознагалоссі паміж удзельнікамі паўстання прывялі да паразы. Увосень 1863 ўзброенае паўстанне ў Беларусі было подавлено.Арестованный К. Каліноўскі , знаходзячыся ў турме , напісаў і перадаў на волю тры лісты , вядомыя пад назвай « Лісты з-пад шыбеніцы » (« Лісты з-пад шыбеницы » ) . З іх вынікала, што К. Каліноўскі не прызнаваў маскоўскае або польскі ўрад сваім для беларусаў. Ён заклікаў беларускі народ ваяваць «за сваё чалавечае і народнае права , за сваю веру , за сваю родную зямлю » , У апошнія кінуцца жыцця , стоячы пад шыбеніцай , К. Каліноўскі пасля ^ з'явы яму смяротнага прысуду , у якім яго назвалі ' дваранінам » , прамовіў: « У нас няма дваран - усе роўныя ! »

36. ПалитыкаиндустрыализацыиуБССР. Курс на індустрыялізацыю быў узяты ў снежні 1925 гады 14 з'ездам ВКП (б ) . У самым пачатку была выразна вызначаны метады і стратэгія гэтага курса , пры якім меркавалася , што будуць выкарыстоўвацца метады НЭПа . Мэта індустрыялізацыі ў БССР былі рашэнне вытворчых задач і паляпшэнне ўмоў народа ў культурным і жыццёвым плане . З-за таго , што некаторыя фактары не могуць паддавацца дакладнаму рахунку , да прыкладу: знешнепалітычнае становішча , ураджай і г.д. , было выпрацавана 2 варыянты курсу , а менавіта: аптымальны і зыходны (максімальны і мінімальны ) . Сталін , выцесніўшы сваіх апанентаў ( Каменеў , Троцкі , Зіноўеў ) , якія хацелі правесці звышындустрыялізацыя за кошт сялянскіх гаспадарак шляхам канфіскацыі іх сродкаў , пачынае ажыццяўляць менавіта гэтую палітыку ў жыццё. У красавіку 1929 пачаў выкарыстоўвацца аптымальны варыянт першай пяцігодкі. Але сродкаў для ажыццяўлення ў жыццё метадаў аптымальнага варыянту не хапала. У выніку чаго шырока пачынае прымяняцца такія спосабы , як: павелічэнне падаткаў , «замарозка» заработнай платы , прымусовая падпіска на дзяржаўны пазыку . Грошы і абсталяванне , неабходныя для ажыццяўлення індустрыялізацыі , атрымліваліся шляхам адмовы ад усіх метадаў Непал і прымусовага канфіскацыі збожжа ў сялян . Гэта значыць правядзенне індустрыялізацыі ішло за кошт насельніцтва . У пачатку першага пяцігадовага плана , гэта значыць з пачатку 1929 года, асноўная ўвага надавалася харчовай і лёгкай прамысловасці. Гэта было зроблена ў сувязі з тым , што мясцовай сыравіны было дастаткова , кадры былі практычна складзены. Першая пяцігодка індустрыялізацыі БССР прадугледжвала развіццё ўсіх галін народнай гаспадаркі , пры якім асноўная ўвага надавалася прамысловай вытворчасці , якое працавала на мясцовым сыравіну. Другая асаблівасць першага пяцігадовага плана прадугледжвала паўсюднае выкарыстанне саматужна - рамеснай вытворчасці . Два першыя гады пяцігадовага плана далі цалкам добрыя вынікі , а менавіта: -    удзельная вага прамысловасці БССР у прамысловасці СССР павялічыўся ў два разы  -   У 1929 годзе былі пабудаваны новыя фабрыкі ў Магілёве, у Мінску , запалкавая фабрыка ў Барысаве , абутковая фабрыка ў Гомелі -    зарэгістраваныя на біржы беспрацоўныя практычна зніклі -    удзельная вага рабочага класа падвысіўся з 11,3 да 20 %  -   былі створаны новыя галіны ў прамысловасці: машынабудаванне , станкабудаванне , паліўная галіна     вытворчасць прадукцыі ў буйной прамысловасці павялічылася больш чым у 4 разы Другі пяцігадовы план праходзіў у перыяд з 1933 па 1937гг . і праходзіў у трохі іншых умовах , а менавіта: -    Многія асобы , якія займаюць адказныя пасады ў апараце БССР былі рэпрэсаваныя  -   на змену хозрасчета прыйшла камандна - загадным сістэма   -  назіралася падзенне сельскагаспадарчай вытворчасці з-за празмернай калектывізацыі Вынік - прамысловая вытворчасць у БССР вырасла толькі ў 1,9 разоў , што было значна ніжэй запланаваных паказчыкаў . Кваліфікацыя працоўнага класа была нізкай , пісьменнасць пакідала жадаць лепшага . Усю віну ўскладалі на шкоднікаў. Трэцяя пяцігодка праходзіла ў перыяд з 1938 па чэрвень 1941 г. , і была супярэчлівая як у метадах, так і ў выніках . Вынікі індустрыялізацыі ў БССР За гады 3- х пяцігодак у БССР былі створаны новыя галіны ў прамысловасці , уведзены ў дзеянне больш за 1000 сярэдніх і буйных прадпрыемстваў. Хуткімі тэмпамі развівалася станкабудаванне і металаапрацоўка . Агульная колькасць прадстаўнікоў працоўнага класа павялічылася ў 3,3 разы і складала больш за 700 тысяч чалавек. БССР стала ператварацца ў аграрна - індустрыяльную краіну. Але былі і негатыўныя наступствы індустрыялізацыі , а менавіта: пагаршэнне матэрыяльнага становішча насельніцтва , зарплата дасягнула ўзроўню 1928 толькі ў 1940 годзе, цана сялянства у правядзенне планаў індустрыяльнага развіцця была высокай.

37.Палитыка калектывизацыи у БССР З сярэдзіны 1920- х гадоў , паралельна з індустрыялізацыяй , у БССР развіваліся і розныя формы кааперацыі. Якія ўваходзілі ў кааператыўныя саюзы калектыўныя гаспадаркі аб'ядноўвалі толькі 3 % сельскага насельніцтва. Кіраўнік Наркама земляробства Д.Ф. Прышчэпаў аддаваў перавагі простыя формы кааперавання. Этапы калектывізацыі ў Беларусі

 1. З 1928 па першую палову 1929 года. Ажыццяўлялася пераважна эканамічнымі метадамі.  2. З канца 1929 па 1934 года. Разам з эканамічнымі метаду праводзілася шляхам адміністрацыйнага прымусу. У 1927 годзе адбыўся 15 з'езд ВКП (б ) і быў названы « з'езд калектывізацыі" . Назіралася драбненне сялянства і зніжэнне іх таварнасці з-за падтрымкі маламаёмных , ўзмоцненага падаткаабкладання заможнай часткі насельніцтва і палітыкі бальшавікоў у гады НЭПа . Індустрыялізацыя і урбанізацыя прадугледжвала ўзмоцнены попыт на сыравіну і сельскагаспадарчую прадукцыю. Кажучы простымі словамі , фінансаванне індустрыялізацыі павінна было адбывацца за кошт схаванага росту коштаў на прамысловыя тавары. У СССР у 1927-1928 гадах выліўся хлебозаготовочный крызіс , які быў выкліканы тым , што сяляне пачалі прытрымліваць свой хлеб. Цяжкасці з нарыхтоўкамі паўтарыліся і ў 1928-1929 гадах. Кажучы пра метады вырашэння гэтых праблем яны былі адны - гвалтоўнае адабранне хлеба ў сялян . Калектыўныя гаспадаркі існавалі як спосаб зручнага выбівання рэсурсаў з вёскі , і з 1929 года кіраўніцтва пачало фарсіраванаму працэсу калектывізацыі . Гаворачы аб метадах , можна сказаць , што выкарыстоўваліся не толькі адміністрацыйныя меры , але і эканамічныя. Самыя эфектыўныя з мер - раскулачванне , пры якім « кулаком » мог быць абвешчаны любы селянін , які не пажадаў ўступаць у калгас. У студзені 1930 кіраўніцтва КП (б ) Б заклікала завяршыць калектывізацыю і накіравала ліст у Маскву з просьбай абвясціць рэспубліку зонай суцэльнай калектывізацыі . Для забеспячэння высокіх паказчыкаў у вёску былі пасланыя спецыяльныя ўпаўнаважаныя. У дапамогу калектывізацыі на прадпрыемствах і ў гарадах ствараліся спецыяльныя брыгады. Як вынік - да сакавіка 1930 было павялічана колькасць калгасаў практычна ў 10 разоў. Узмоцненая калектывізацыя суправаджалася схаваным , і нават актыўным супрацівам. У сувязі з чым Масква павінна была ўмяшацца. У 1930 годзе , 2 сакавіка выйшла ў свет новая артыкул Сталіна , званая «галавакружэнне ад поспехаў» , у якой гаварылася пра тое , што вінаватым ва ўсіх промахаў былі мясцовыя работнікі . Масавая калектывізацыя змянілася іх адлівам , і да жніўня 1930 калгасаў у БССР засталося толькі 11%. Новая хваля суцэльнай калектывізацыі адбывалася з восені 1930 году, калі ў калгасах апынуліся каля ? усіх сялянскі гаспадарак. Велізарную карысную ролю ў калектывізацыі згулялі МСТ ( Машынна - трактарныя станцыі) . Акрамя МТС выключную ролю адыграў НКВД. У перыяд з 1933 па 1934 года былі выяўленыя і ліквідаваныя больш за 3 - х тысяч ўяўных дыверсантаў. Масавыя рэпрэсіі , заканадаўства , якое было падтрымкай савецкай сістэмы - было характэрным з'явай перыяду калектывізацыі ў БССР .

35.Эканомика БССР у перыяд НЭПа. Пасля заканчэння грамадзянскай вайны Савецкае дзяржава апынулася ў крызісным стане. Перспектывы сусветнай рэвалюцыі станавіліся ўсё больш прывіднымі. Краіна апынулася ў палітычнай ізаляцыі. Кіруючая партыя губляла давер мас. Вынікам палітычнага і сацыяльна -эканамічнага крызісу стала павелічэнне колькасці ўзброеных выступленняў супраць Савецкай улады і яе палітыкі «ваеннага камунізму».Хутка рос недавер да Савецкай улады. Вельмі цяжкім было становішча ў Беларусі. Эканоміка рэспублікі была разбурана. З 715 прамысловых прадпрыемстваў пасля вайны засталося 235. Пасяўныя плошчы скараціліся на 36,5 % , панізілася ўраджайнасць , зменшылася пагалоўе жывёлы. Не хапала хлеба , тавараў народнага спажывання. Ўзмацніліся масавы палітычны і крымінальны бандытызм , крадзеж. Шырока распаўсюдзіліся нелегальныя ( кантрабандныя ) адносіны з прыгранічнымі раёнамі Польшчы , Латвіі , Літвы. Патрабавала вырашэння праблема бежанцаў. Кіраўніцтва бальшавіцкай партыі стала перад выбарам: або ісці на новую грамадзянскую вайну , якую ў дадзеных умовах яно выйграць не магло , або прызнаць свае памылкі і пайсці на адмену ваеннага камунізму , і прапанаваць радыкальную праграму пераадолення крызісу. Быў абраны другі шлях . Новая эканамічная палітыка ( НЭП ) была прынятая на Х з'ездзе РКП (б ) у сакавіку 1921 г. продразверстку была заменена натуральным падаткам. Сяляне атрымалі права распараджацца сваёй прадукцыяй , якая заставалася пасля выплаты падаткаў. Улічваючы памеры продразверстку , на тэрыторыі Беларусі харчовага падатку быў усталяваны ўдвая вялікім. Для збору падаткаў быў сфармаваны штат ўпаўнаважаных . На кожны павет былі створаны па дзве спецыяльныя выязныя сесіі ревтрибунала , якія судзілі неплацельшчыкаў на месцы. Прысуды былі суровымі , аж да 3 - х гадоў турмы і канфіскацыі маёмасці. 1 жнівень 1922 года уводзіўся адзіны натуральны падатак. Замест 18 відаў харчавання новы падатак павінен быў здавацца шасцю асноўнымі прадуктамі. У гэтым жа годзе ўводзіліся грашовыя падаткі , якія складалі 21% ад натуральнага . На пачатак 1923 г. уводзіўся адзіны сельгаспадатку , які выплачваўся часткова прадуктамі , часткова - грашыма.З 1 студзень 1924 падатак спаганяўся толькі чырвонцамі ў памеры 5% прыбытку з гаспадаркі. Ўвядзенне НЭП ў Беларусі супала па часе з перадачай зямлі сялянам . У 1921 г. сялянства павялічыла сваё землекарыстанне на 11,4 % . У верасні 1922 Прэзідыум ЦВК БССР прыняў закон аб « Працоўным землекарыстанні » , які абвясціў свабоду выбару формаў землекарыстання. Законнымі прызнаваліся арцелі , прыватныя ўладанні ў выглядзе адрубоў і хутароў . Дазвалялася на сайт зямлі ў арэнду і выкарыстанне наёмнай працы , заахвочвалася развіццё кааперацыі. За 1923 - 1928 гг . ў Беларусі на хутары выйшла 25 % сялянскіх гаспадарак. Арэнда ў сельскай гаспадарцы Беларусі не атрымала шырокага распаўсюджвання . У 1925 г. арэндай карысталіся 7,7 % , у 1927 - 11% сялян. У 1929 г. у сельскай гаспадарцы працавала 81,1 тыс. наёмных работнікаў. Хутка расла кааперацыя . У 1929 г. налічвалася 3348 таварыстваў : меліярацыйных , насенняводчых , машынных , крэдытных і інш спажывецкай кааперацыі было ахоплена 30% насельніцтва. Ішоў працэс скарачэння камун , сельскагаспадарчых арцеляў і таварыстваў па сумеснай апрацоўцы зямлі . Калі ў 1921 г. на тэрыторыі Беларусі налічвалася 710 калектыўных гаспадарак , то ў 1925 г. іх стала 433 , якія былі ў асноўным створаны на плошчах зямельнага фонду . Да 1927 г. сельская гаспадарка БССР было адноўлена. У гады НЭП існавала прыватная , кааператыўны і дзяржаўны гандаль . У 1922 - 1923 гг . у Беларусі прыватнікам належала 90 % гандлёвых прадпрыемстваў і 85 % абароту . Знешні гандаль ажыццяўлялася праз камісарыят знешняга гандлю РСФСР. Склалася сетка крэдытных устаноў. У яе ўвайшлі Дзяржбанк ў Мінску і 9 філіялаў у акруговых цэнтрах , Беларуская кантора Промбанка ў Мінску , а таксама спецыялізаваныя , камерцыйныя і інш НЭП ахапіў і сферу прамысловасці. Была ўведзена новая сістэма кіравання буйной нацыяналізаванай прамысловасцю. Дзяржава ў асобе ВСНГ і яго мясцовых органаў забяспечвала кіраўніцтва прадпрыемствамі , якія перакладаліся на гаспадарчы разлік . Глаўкі былі ліквідаваныя , замест іх ствараліся трасты і сіндыкаты . Значнае развіццё дробнага вытворчасці было адной з асаблівасцяў Беларусі. У 1923 г. у Беларусі было 3212 прыватных прадпрыемстваў , гадавы абарот якіх складаў 5432,1 тыс. рублёў. Ішоў працэс кааперавання дробнай прамысловасці. На 1 кастрычнік 1927 налічвалася 265 вытворча -прамысловых арцеляў . Асноўная маса дробных прадпрыемстваў належала прыватным асобам або знаходзіліся ў арэндзе. У гады НЭП былі адноўлены і пабудаваны дзесяткі фабрык і заводаў , у іх ліку гарбарны завод « Бальшавік» і абіўная фабрыка ў Мінску , абутковая і кандытарская фабрыкі ў Гомелі і інш Усяго за гады аднаўлення было пабудавана 106 новых прадпрыемстваў. Да канца 1925 валавы прадукт прамысловасці перасягнуў ўзровень 1913 г. на 28,5 % . У цэлым , прамысловасць Беларусі мела паўсаматужных характар ​​і грунтавалася на мясцовым сыравіну. У 1926 г. у дробнай прамысловасці было занята 73 % рабочых , на яе долю прыходзілася 58 % валавога вытворчасці. Аднаўленне народнай гаспадаркі з'явілася не толькі вынікам эфектыўнасці НЭП , але і гераічных намаганняў рабочага класа , сялянства , а таксама дапамогі савецкіх рэспублік. Разам з тым , новая эканамічная палітыка мела шэраг супярэчнасцяў. Яна ажыццяўлялася без рэфармавання палітычнай сістэмы , прававой базы. Засноўвалася не на аб'ектыўных эканамічных законах , а на сацыяльным замове , валюнтарызму . Гэтая дваістасць НЭП , якая балансавала на супярэчнасьцях паміж абагульненым і прыватнакапіталістычнага гаспадаркай , абумовіла вузкія рамкі для свабоднага рынку , прыватнай ініцыятывы , нарастаючую тэндэнцыю да згортванню гэтай палітыкі. У 1926 г. быў узяты курс на павелічэнне падаткаў , выцясненне з рынку дробнага вытворчасці і гандлю , скарачэнне грашовага і таварнага крэдыту прыватнікам . Гэта прывяло да згортванню дзейнасці прыватных прамысловых і гандлёвых прадпрыемстваў. Толькі за адзін 1927/28 год колькасць прыватных гандлёвых прадпрыемстваў скарацілася больш , чым на 5 тыс. Каб пераадолець крызіс хлебных нарыхтовак , Сталін запатрабаваў ўжываць надзвычайныя меры - прыцягваць да судовай адказнасці тых , хто адмаўляўся здаваць хлеб дзяржаве . Рэзкае павелічэнне вытворчасці збожжа , павышэнне эфектыўнасці сельскай гаспадаркі ў цэлым партыя бачыла ў абагульванні сялянскіх гаспадарак , стварэнні калгасаў. Новая эканамічная палітыка , якая выклікала ажыўленне ў прамысловасці , гандлі , сельскай гаспадарцы, у іншых сферах жыццядзейнасці, скончылася.

31. Утварэнне БССР. Пасля вызвалення тэрыторыі Беларусі ад нямецкіх акупантаў у 1918 г. савецкая ўлада таксама актывізавала працу па стварэнні беларускай нацыянальнай дзяржаўнасці. Яна зыходзіла з таго , што большасць беларусаў падтрымлівае ўмацаванне саюза з брацкім рускім народам у складзе адзінай дзяржавы . У канцы сьнежня 1918 ЦК РКП (б ) прыняў рашэнне аб адукацыі БССР . У звароце Цэнтральнага бюро беларускіх секцый РКП (б ) падкрэслівалася : «У гэтай жудаснай барацьбой павінны прыняць удзел і мы , беларусы : наш 12 -мільённы народ , падначалены волі польскіх , літоўскіх каралёў і рускіх цароў , зараз , каб быць свабодным , абавязаны , як адзін чалавек , стаць на абарону Расійскай Савецкай Федэратыўнай Рэспублікі , на абарону сацыялізму » . Вялікую падрыхтоўчую работу па стварэнню беларускай дзяржаўнасці ў форме Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі правёў створаны пры Народным камісарыяце па справах нацыянальнасцей РСФСР Беларускі нацыянальны камісарыят. Пытанні практычнага выканання гэтай задачы былі разгледжаны 25 снежні 1918 г. ў Нар - комнаце з работнікамі Белнацкама . членамі Цэнтральнага бюро беларускіх камуністычных секцый і камітэта Маскоўскай беларускай секцыі РКП (б ) . 27 снежня ўжо пры ўдзеле работнікаў Паўночна - Заходняга абласнога камітэта РКП (б ) былі абмеркаваны пытанні пра тэрыторыі рэспублікі , структуры і складзе яе ўрада. Быў падрыхтаваны праект Маніфеста аб абвяшчэнні БССР . 30 сьнежня 1918 г ў Смаленску адбылася VI Паўночна - Заходняя абласная канферэнцыя РКП (б ) . 206 яе дэлегатаў прадстаўлялі партарганізацыі Мінскай , Магілёўскай , Віцебскай , Смаленскай , часткі Чарнігаўскай і Віленскай губерняў. Канферэнцыя прыняла пастанову аб абвяшчэнні Заходняй камуны Беларускай савецкай рэспублікай. Канферэнцыя абвясціла сябе I з'ездам камуністычнай партыі ( бальшавікоў ) Беларусі і пацвердзіла непарыўную ідэйную , тактычную і арганізацыйную сувязь з РКП (б ) . У рэзалюцыі ад 30 сьнежня 1918 гаварылася : « VI абласная канферэнцыя бальшавікоў лічыць неабходным абвясціць сацыялістычную рэспубліку Беларусь ... » . Старшынёй Часовага рэвалюцыйнага ўрада быў зацверджаны Д. Жылуновіч (Цішка Гартны). I з'езд КП (б ) Б прыняў пастанову аб межах Беларусі, у адпаведнасці з якім у яе склад ўваходзілі Менская , Магілёўская , Смаленская . Віцебская , Гродзенская губерні з часткамі прылеглых да іх мясцовасцяў , населеных пераважна беларусамі. У пастанове канкрэтна ўказваліся гэтыя тэрыторыі : у Ковенскай губерні - частка Новааляксандраўскага павета ; у Віленскай - Віленскі павет , часткі Свянцянскага і Ашмянскага паветаў ; ў Чарнігаўскай - Суражскі , Мглінскі , Навазыбкаўскі паветы. З Смаленскай губерні ў карысць РСФСР маглі быць выключаны Гжатск , Сычэўскі , Вяземскі і Юхноўскага паветы ; з Віцебскай - часткі Дзвінскага , Рэжыцкі і Люцынскага паветаў. 1 студзеня Часовы рабоча -сялянскае Савецкі ўрад Беларусі абнародавала Маніфест аб абвяшчэнні Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусь ( ССРБ ) . Да 8 СТУДЗЕНЯ 1919 г. ўрад ССРБ пераехала са Смаленска ў Мінск. Яго камісарыяты ствараліся на базе аддзелаў Аблвыканкамзаха. У склад Прэзідыума ўрада ўваходзілі Д. Жылуновіч , А. Мяснікоў , М. Калмановіч . У снежні 1918 - студзені 1919 г. у Беларусі была створана адзіная сістэма дзяржаўнай улады: комбеды былі зьлітыя з Саветамі , ліквідаваныя ваенна - рэвалюцыйныя камітэты . Саветы сталі адзінымі органамі ўлады , якія працавалі пад кіраўніцтвам партыйных бальшавіцкіх арганізацый . 2-3 лютага 1919 г. у Мінску адбыўся I Усебеларускі з'езд Саветаў рабочых , сялянскіх і чырвонаармейскіх дэпутатаў , на якім было абвешчана пастанова УЦВК "Аб прызнанні незалежнасці БССР». Адначасова з'езд прыняў "Дэкларацыю аб усталяванні федэральнай сувязі БССР і РСФСР» , у якой прызнавалася неабходнасць ўстанаўлення цесных эканамічных і палітычных сувязяў паміж двума рэспублікамі . З'езд вызначыў тэрыторыю БССР у складзе Мінскай і Гродзенскай губерняў. У сувязі з заявай прадстаўнікоў Віцебскай , Магілёўскай і Смаленскай губерняў і рашэннямі ЦК РКП (б ) і ЦК КП (б ) Б з'езд прыняў рашэнне Віцебскую , магіляў- Леўскі і Смаленскую губерні ў склад БССР ня ўключаць . I Усебеларускі з'езд Саветаў прыняў Канстытуцыю БССР , узорам для якой была ўзятая Канстытуцыя РСФСР. У Асноўным законе замацоўвалася дыктатура пралетарыяту і вызначаліся яе важнейшыя задачы - пераход ад капіталізму да сацыялізму , ліквідацыя падзелу грамадства на варожыя класы , знішчэнне эксплуатацыі чалавека чалавекам , адмена прыватнай уласнасці на зямлю , лясы , нетры і вады , на сродкі вытворчасці і ператварэнне іх у агульнанароднае здабытак. Праца прызнаваўся самай галоўнай абавязкам грамадзян. Канстытуцыя БССР ўзаконіла раўнапраўе грамадзян незалежна ад іх нацыянальнасці і расы , права на правядзенне сходаў і арганізацыю саюзаў , свабоду слова , бясплатную адукацыю . Гэтыя правы Канстытуцыя гарантавала толькі працаўнікам. На асоб , якія належалі да эксплуататарскім класах , яны не распаўсюджваліся . У адпаведнасці з Канстытуцыяй БССР вышэйшая ўлада ў рэспубліцы належала з'езду Саветаў. У перыяд паміж з'ездамі яе ажыццяўляў Цэнтральны Выканаўчы Камітэт БССР , адказны перад з'ездам Саветаў. У адпаведнасці з рэкамендацыяй ЦК РКП (б ) I Усебеларускі з'езд Саветаў разгледзеў пытанне аб адукацыі Літоўска- Беларускай ССР. Папярэдне , 2 лютага 1919 , гэтае пытанне абмяркоўвалася ЦБ КП (б ) Б з удзелам старшыні УЦВК Я. Свярдлова і старшыню літоўскага Савецкага ўрада В. Міцкявічус - Капсукаса , а таксама іншых прадстаўнікоў Беларусі і Літвы. Згоду удзельнікаў гэтага нарады на аб'яднанне было аднадушным . Матывавалася яно неабходнасцю аб'яднання сіл беларускага і літоўскага народаў перад пагрозай вайны з боку Польшчы , а таксама , як падкрэсліў Я. Свярдлоў , тым , каб «засцерагчы гэтыя рэспублікі ад магчымасці праявы ў іх нацыянальна - шавіністычных памкненняў » . Аб'яднанае паседжанне ЦВК Беларускай ССР і ЦВК Літоўскай ССР , якое адбылося ў Вільні , сфармавала ўрад Літоўска- Беларускай ССР - Саўнаркам на чале з В. Міцкявічус - Капсукасом і абрала ЦВК Літвы і Беларусі на чале з К. Ці- ховским . У склад новага дзяржаўнага ўтварэння ўвайшла тэрыторыя Мінскай , Віленскай і частка Ковенскай губерняў з насельніцтвам больш за 4 млн чалавек. Афіцыйнай назвай наватворы стала - Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Літвы і Беларусі ( ЛітБел) . Сталіцай стаў г. Вільні. У сувязі з нападам польскіх войскаў ўрадЛітБел ССР 28 красавіка 1919 г пераехала ў Мінск. Паколькі да сярэдзіны Ліпеня 1919 тры чвэрці тэрыторыі Літоўска- Беларускай ССР былі акупаваныя інтэрвентамі , ліпеня 16 СНК ЛітБел спыніў сваю дзейнасць , а кіраванне свабоднымі паветамі перадаў Мінскаму губревкому . Да вясны 1920 палітычная сітуацыя змянілася. 12 ліпеня 1920 г. у Маскве быў заключаны мірны дагавор паміж урадам буржуазнай Літвы , які называў па месцы знаходжання Ковенскай , і РСФСР. Апошняя пагадзілася на ўключэнне ў склад Літвы беларускіх тэрыторый з Гродна , Шчучынам , Ашмянамі , Смаргонню , Браславам . Віленскі край з Вільняй таксама прызнаваліся часткай Літвы. Розныя палітычныя сілы Беларусі па - рознаму ставіліся да дамовы паміж РСФСР і Літвой. ЦК КП (б ) ЛиБ прыняў рашэнне аб аднаўленні беларускай савецкай дзяржаўнасці. Ліпеня 30 партыйна - арганізацыйная тройка з Мінскай губерні , якая выконвала да 5 верасня 1920 г. , пакуль КП (б ) ЛиБ ня падзялілася на самастойныя партыйныя арганізацыі Беларусі і Літвы , функцыі партыйнага кіруючага цэнтра , прыняла рашэнне аб адукацыі Военревкома Беларускай рэспублікі. У яго склад увайшлі А. Чарвякоў , В. Кнорын , І. Адамовіч. І. Клішэўскі , В. Ігнатоўскі , А. Вайнштейн . Бел - военревком з'яўляўся часовым надзвычайных органам улады на вызваленай тэрыторыі Беларусі. У працэсе выпрацоўкі «Дэкларацыі аб абвяшчэнні незалежнасці Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусь » міжпартыйная барацьба абвастрылася. Тым не менш ЦК КП (б ) ЛиБ , ЦК прафсаюзаў Мінска і Мінскай губерні , ЦК Бунда 31 ліпені 1920 г. абвясцілі незалежнасць ССРБ . 1 жніўня Дэкларацыя была абвешчана ў Мінску на шматлюдным агульнагарадзкім мітынгу . У ёй пацвярджалася аднаўленне савецкіх асноў грамадскага і дзяржаўнага ладу ў Беларусі , абвешчанага 1 студзеня 1919 года , падкрэслівалася , што рэспубліка будуецца на прынцыпах « дыктатуры пралетарыяту і выкарыстання ўсяго вопыту Савецкай Расеі». Да склікання Усебеларускага з'езда Саветаў ўлада пераходзіла да Ваенна - рэвалюцыйнага камітэту. У дэкларацыі паказвалася таксама , што рэспубліка з'яўляецца самастойным , суверэннай дзяржавай , і агаворваліся яе мяжы , хоць у той складаны час вызначыць іх дакладна і справядліва было даволі складана. Спецыяльная камісія КП (б ) Б прыйшла да высновы , што ў склад рэспублікі павінны ўвайсці Мінская . Магілёўская , Гродзенская губерні цалкам. Віцебская - без Дзвінскага , Рэжыцкі і Люцынскага паветаў. З Смаленскай губерні ўключаліся часткова Гжатск , Сычэўскі , Вяземскі і Юхноўскага паветы , з Ковенскай - частка Новааляксандраўскага павета , з Віленскай - увесь Вілейскі павет , частка Свянцяны -скага і Ашмянскага паветаў , з Сувалковского ваяводства - Аўгустоўскі павет . Акрамя таго , у склад ССРБ камісія ўключыла чатыры паўночных павета Чарнігаўскай губерні: Суражскі , Мглінскі , Стара- Дубскі , Навазыбкаўскі . Увосень 1920 лёс Беларусі апынулася як бы ў фокусе супрацьстаяння буржуазнай Польшчы , аннексионистскую палітыку якой падтрымлівалі краіны Антанты і Савецкай Расіі , якая дамагалася мірнай дамовы , каб утрымаць ўсталяваную ў ёй улада. 12 кастрычнік 1920 ў Рызе адбылося падпісанне міру паміж РСФСР , УССР , з аднаго боку , і Польшчай - з другога. Інтарэсы Савецкай Беларусі на перамовах прадстаўляла дэлегацыя РСФСР. Сітуацыя на перамовах у Рызе была не на карысць Беларусі. Польская дэлегацыя не прымала ў разлік яе існаванне. 11 ліс 1920 года ЦБ КП (б ) Б , разгледзеўшы з улікам рэкамендацый ЦК РКП (б ) тэрытарыяльнае пытанне , прыняло пастанову: "ЦБ лічыць неабходным існаванне Савецкай рэспублікі Беларусі ў яе сапраўдных межах. Пытанне аб пашырэнні тэрыторыі Беларусі лічыць несвоечасовым » .

13-17 сьнежня 1920 ў Менску праходзіў Усебеларускі з'езд Саветаў. З 218 яго дэлегатаў 155 прадстаўлялі Кампартыю Беларусі , 16 ставіліся да спачуваючым, 5 дэлегатаў было ад Бунда . 1 - ад БПС -Р , т. е. склад з'езду гаварыў аб вядучай ролі КП (б ) Б у кіраўніцтве нацыянальна - дзяржаўным будаўніцтвам. З'езд прыняў зварот да працаўніку народу Беларусі. Былі ратыфікаваныя ўмовы папярэдняга мірнага дагавора з Польшчай і пацверджаны мандат ўраду РСФСР на права ўстанаўлення ад імя ССРБ межаў , заключэння міру і падпісання звязаных з ім дамоваў. У адпаведнасці з Рыжскім мірным дагаворам ад 18 сакавіка 1921 г. у складзе БССР засталося 6 паветаў Мінскай губерні - Мінскі , Барысаўскі , Бабруйскі , Ігуменскі , Мазырскі , Слуцкі. Іх агульная плошча склала 59.632 км2 . Тут пражывала 1.000.000 634 тыс. чалавек. Гомельская і Віцебская губерні знаходзіліся ў складзе РСФСР. Стварэнне БССР у такім выглядзе выклікала рэзкі пратэст беларускіх сацыялістычных партый. У кастрычніку 1920 канферэнцыя сацыялістаў- рэвалюцыянераў , сацыял -дэмакратаў і сацыялістаў- федэралістаў запатрабавала перагляду прелиминарного свету і вызначэння межаў з Польшчай і Расіяй па этнаграфічнаму прыкмеце. Разам з гэтым выказвалася патрабаванне вызвалення беларускіх тэрыторый ад польскіх і расійскіх войскаў , неўмяшання Польшчы і Расіі ва ўнутраныя справы Беларусі. Канферэнцыя звярнулася да сацыялістаў Польшчы і Расіі , усяго свету з просьбай падтрымаць іх патрабаванні. Такім чынам , па праблеме самавызначэння Беларусі не было поўнага адзінства.