Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
polszcyzna na dawnich kresach wschodnich курсова.docx
Скачиваний:
10
Добавлен:
23.02.2016
Размер:
62.04 Кб
Скачать

Uniwersytet Narodowy w Chmielnickim Katedra filologii slowianskiej Polszczyzna na dawnych kresach wschodnich

Praca roczna studentki grupy FPR–12–1 IV rok Specjalność ,,Tłumaczenie. Polskim i rosyjskim językiem'' Kierunek ,,Filologia” Dasza Karaczun, córka Igora Naukowy kierownik – starszy wykładowca Julia Sierkowa Narodowa skala ___________________________ Ilość punktów:_________ Ocena: IELTS_______ Członkowie Komisji: _________________ ________________________ (podpis)  _________________ ________________________ (podpis)  _________________ ________________________ (podpis)

Chmielnickij – 2015

Plan

  1. Wstęp....................................................................................................................1

  2. Badania polszczyzny na Ukrainie........................................................................3

  3. Badania nad słownictwem kresowym..................................................................5

  4. Kresy Wschodnie- historia...................................................................................7

  5. Zróżnicowanie języka wsi. Badania nad wariantywnością leksykalną w gwarach..............................................................................................................14

  6. Status polszczyzny Kresów Wschodnich...........................................................18

  7. Język Polaków mieszkających na dawnych Kresach wschodnich…………………………………………….…………....................19

  8. Polacy/Polonia na Wschodzie – współczesność………………….....................22

  9. Wnioski..............................................................................................................24

  10. Bibliografia........................................................................................................30

Wstęp

Ostatnie dziesięciolecie XX w. zaowocowało m.in. zwiększonym zainteresowaniem polszczyzną poza obecnymi granicami państwa polskiego, w tym polszczyzną dawnych Kresów Wschodnich, szczególnie zaś zbiorowościami polskimi i polonocentrycznymi na terenie Ukrainy, Litwy i Białorusi.

Sytuacja zbiorowości polskojęzycznych na dawnych Kresach Wschodnich determinuje status ich języka etnicznego w państwach ich zamieszkiwania. Jakie są jej współczesne socjolingwistyczne wyznaczniki? Biorąc pod uwagę kryterium zakresu komunikatywnego (in. kryterium funkcjonalno-komunikatywne), trzeba podkreślić, że polszczyzna nie jest jedynym kodem tych zbiorowości, a tym samym, że jej społeczny zakres komunikatywny jest ograniczony. Polski język etniczny (w jego zróżnicowaniu wariantowym) nie jest kodem państwowym (oficjalnym) w krajach osiedlenia tych zbiorowości, może zatem odgrywać rolę jedynie kodu lokalnego (środowiskowego, grupowego, rodzinnego). Jego ranga jest – tym samym – niższa niż języków oficjalnych danych państw (ukraińskiego, rosyjskiego, litewskiego, łotewskiego). W stosunku do języka standardowego danego kraju polszczyzna może być jedynie ujmowana w funkcji języka mniejszości narodowej lub w funkcji dialektu autochtonicznej polskiej/polonijnej zbiorowości. Od mobilności społecznej tej etnicznej zbiorowości, uregulowań prawnych i polskiej polityki zagranicznej zależy to, czy ten polski etniczny kod może występować w pewnych rolach języka urzędowego, państwowego (por. sytuację języka polskiego na Litwie, Ukrainie i Białorusi). W odniesieniu do autochtonicznych polskojęzycznych zbiorowości na dawnych Kresach Wschodnich ich etniczny kod (język polski w zróżnicowaniu wariantowym) odgrywa przede wszystkim rolę integrującą, stanowi jeden z podstawowych składników ich autocharakterystyki i jedną z podstawowych wartości ich kultury, jest istotnym elementem w procesie identyfikacji członków tych zbiorowości i – tym samym – pełni funkcję socjolektu etnicznego. Wobec członków tych zbiorowości język polski (bez względu na ostateczną postać wariantową) odgrywa rolę kulturotwórczą, umożliwia uczestniczenie w kulturze polskiej i stanowi istotny czynnik w procesach ścierania się dwu konkurencyjnych systemów kulturowych – polskiego oraz systemu oficjalnej kultury państwa pobytu autochtonicznych polskojęzycznych zbiorowości. Wśród odmian polszczyzny na dawnych Kresach Wschodnich występuje współcześnie znaczne zróżnicowanie. Wyraźnie zaznaczają się odmiany standardowe zgodne z normą języka ogólnego we wspólnocie komunikatywnej na terenie Polski, ale mają one ograniczony zasięg społeczny do części inteligencji. Przeważają zakresowo odmiany mieszane: kulturalne i regionalno-gwarowe, które mają tu – przede wszystkim – charakter enklawowy. Dla osób o bardzo słabej znajomości języka polskiego (które tę znajomość utraciły bądź ją dopiero nabywają) charakterystyczne są kresowe dialekty polonijne, które są melanżem języków (bądź dialektów) państw osiedlenia autochtonicznych zbiorowości polonijnych (w tym wypadku chodzi tu o języki wschodniosłowiańskie i bałtyckie) oraz składników różnych wariantów polszczyzny. Użytkownicy polszczyzny na dawnych Kresach Wschodnich są w zdecydowanej większości polilingwalni (lub semilingwalni), ale w odniesieniu do trzech podstawowych przedziałów pokoleniowych (pokolenie najstarsze, średnie, młode) zaznaczają się wyraźne różnice w stosunku do języka polskiego i stopnia znajomości jego wariantów. Pokolenie najstarsze charakteryzuje jeszcze znajomość tradycyjnych kresowych odmian regionalnych polszczyzny, pokolenie średnie w części w ogóle nie zna języka polskiego, a w części posługuje się jego odmianami mieszanymi, pokolenie młode uczy się polszczyzny standardowej, a posługuje się – najczęściej – kulturalną odmianą mieszaną. Polszczyzna kresowa II połowy XX w. doczekała się realizacji artystycznych.

Co to jest polszczyzna?

Pod spodem prezentujemy kilka wybranych definicji objaśniających co to jest polszczyzna. „Polszczyzna” to m.in.: 

  • Czysta to brzęczyszczykiewicz.

  • Rodzima mowa Polaków.

  • Język ojczysty.

  • Mowa polska.

  • Mowa ojczysta.

  • Język polski.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]