Пытанні да заліку па беларускай мове (прафесійная лексіка) для студэнтаў вочнай і завочнай формы навучання

1. Беларуская мова сярод іншых моў свету.

2. Мова і соцыум. Функцыі мовы ў грамадстве.

3. Беларуская мова на лінгвістычнай карце свету.

4. Вусная і пісьмовая літаратурная мова.

5. Паняцце білінгвізму. Аспекты беларуска-рускага білінгвізму.

6. З гісторыі беларускай графікі (лацініца, кірыліца).

7. Гістарычныя этапы фарміравання і развіцця беларускай мовы.

8. Лексіка паводле паходжання (спрадвечна беларуская і запазычаная; актыўная і пасіўная лексіка).

9. Лексіка паводле сферы ўжывання (агульнаўжывальная лексіка і лексіка абмежаванага выкарыстання, адрозненне тэрміналагічнай і прафесійнай лексікі).

10. Паняцце тэрміна. Тэрміналогія. Спосабы ўтварэння тэрмінаў, іх паходжанне.

11. З гісторыі беларускай тэрміналогіі. Тэрміналагічныя слоўнікі і даведнікі.

12. Стылістычная дыферэнцыяцыя беларускай мовы.

13. Арфаэпічныя нормы беларускай літаратурнай мовы.

14. Назоўнік: несупадзенне ў родзе, ліку.

15. Канчаткі назоўнікаў І скланення ў Д. і М. склоне адз. ліку.

16. Канчаткі а(-я) / -у(-ю) назоўнікаў ІІ скланення ў Р. скл. адз. ліку.

17. Канчаткі назоўнікаў ІІ скланення ў М. скл. адз. ліку.

18. Канчаткі назоўнікаў ІІІ скланення ў Тв. скл. адз. ліку.

19. Канчаткі назоўнікаў у множным ліку.

20. Асаблівасці скланення некаторых груп уласных імёнаў і прозвішчаў.

21. Прыметнік. Утварэнне і ўжыванне формаў ступеней параўнання якасных прыметнікаў.

22. Выкарыстанне элятыўных форм у беларускай і рускай мовах. Прыналежныя прыметнікі, іх утварэнне.

23. Лічэбнік. Скланенне лічэбнікаў і асаблівасці іх ужывання з назоўнікамі.

24. Дзеяслоў. Спецыфіка спражэння.

25. Ужыванне суфіксаў дзеясловаў.

26. Асаблівасці ўтварэння і ўжывання дзеепрыметнікаў у беларускай мове.

27. Асаблівасці ўтварэнне і ўжыванне дзеепрыслоўяў у беларускай мове.

28. Асаблівасці ўтварэння і ўжывання формаў ступеней параўнання прыслоўяў у беларускай мове.

29. Правапіс прыслоўяў і спалучэнняў слоў, блізкіх да іх.

30. Спецыфіка словазлучэння. Адрозненні ў будове некаторых словазлучэнняў у беларускай і рускай мовах.

Тэматыка рэфератаў па дысцыпліне “Беларуская мова (прафесійная лексіка)”

1. Беларуская мова – дзяржаўная мова Вялікага княства Літоўскага.

2. Ментальнасць і нацыянальны характар. Самасвядомасць беларусаў.

3. Мова ў жыцці народа, яе праблемы на Беларусі. Паняцце білінгвізму.

4. Гісторыя беларускай графікі: кірыліца, лацініца, арабскі алфавіт.

5. Стваральнікі славянскай азбукі Кірыла і Мяфодзій.

6. Леў Сапега – палітычны дзеяч і аўтар Статута Вялікага княства Літоўскага.

7. Лексікалогія. Слова – асноўная адзінка мовы. Значэнне слова, мнагазначнасць, прамое і пераноснае значэнне слова.

8. Фразеалагізм як адзінка мовы. Крыніцы беларускай фразеалогіі. Прыказкі, крылатыя выразы, перыфразы.

9. “Граматыкі” І.Ужэвіча, Л.Зізанія, М.Сматрыцкага.

10. Ф.М.Янкоўскі – вядомы беларускі мовавед.

11. Ф.Скарына – беларускі асветнік і гуманіст.

12. Б.А.Тарашкевіч – аўтар першай “Беларускай граматыкі”.

13. Я.Ф.Карскі – даследчык, заснавальнік беларускай філалогіі.

14. Наш славуты зямляк З.А.Даленга-Хадакоўскі.

15. Фразеалагізмы – устойлівыя спалучэнні слоў. Фразеалагічныя слоўнікі беларускай мовы.

16. Сымон Будны – паслядоўнік Скарыны.

17. Жыццё і творчасць Васіля Цяпінскага.

18. Сімяон Полацкі: светапогляд, грамадска-палітычная і літаратурная дзейнасць.

19. Лексікаграфія. Слоўнікі беларускай мовы.

20. “Слоўнік беларускай мовы” І.І.Насовіча – здабытак нацыянальнай культуры беларускага народа.