- •1 Метадалагичныя асновы и прынцыпы вывучэння гисторыи. Яе перыядызацыя. Фармацыйны и цывилизацыйны падыход.
- •2. Прадмет вывучэння гісторыі ў кантэксце цывілізацыйнага, рэгіянальнага развіцця, як складовай часткі ўсх-славянскай і агульна-еўрапейскай гісторыі.
- •3. Айчынныя гістарычныя школы
- •4. Крыніцы вывучэння гімторыі Беларусі
- •5. Матэрыяльная і духоўная культурп першабытнага грамадства
- •6. Прысвойваючая(спажывецкая) і вытворчая гаспадарка. Тэрыторыя Беларусі ў старажытных геапалітычных умовах(4тыс. Да н.Э. – 9 ст. Н.Э.)
- •7. Пачатак рассялення славян на тэрыторыі Беларусі і славянізацыя балтаў.
- •10. Развіццё феадальных адносін у зах.Еўропе і ўзровень сац.-эк.Развіцця бел.Зямель у перыяд сярэднявечча.
- •11. Сацыяльна-эканамічнае і палітычнае перадумовы фарміравання вкл. Роля ўсходнеславянскіх зямель у працэсе дзяржаўнага будаўніцтва вкл.
- •12. Асаблівасці сац.-эк. Развіцця бел.Зямель у вкл.
- •13. Цэнтралізатарская палітыка і ўмацаванне ўлады вялікіх князёў. Крэўская ўнія
- •14. Барацьба з Тэўтонскім ордэнам. Грунвальдская бітва і яе вынікі.
- •16 Эвалюцыя вкл ад адзинауладдзя да саслоуна-прадстауничай манархии (15в-1569)
- •15. Суперніцтва вкл з Маскоўскай дзяржавай. Лівонская вайна.
- •17. Этнічная сітуацыя на бел.Землях у перыяд утварэння вкл. Усходнеславянскі этнічны падмурак.
- •18. Асноўныя канцэпцыі паходжання бел.Народа.
- •19. Галоўныя гіпотэзы паходжання назвы Беларусь
- •20. Фармираванне этничнай тэрыторыи б у 14-15 стст. Эканамичныя и палитычныя фактары кансалидацыи б этнасу.
- •21. Візантыйская імперыя, яе геапалітычнае становішча і духоўны ўплыў на славян.
- •22. Духоўнае жыццё ўсходніх славян у эпоху ранняга сярэднявечча. Паганства (язычніцтва)
- •23. Прыняцце хрысціянства і распаўсюджанне пісьменнасці на бел. Землях.
- •24. Асаблівасці развіцця духоўнай культуры беларускіх зямель у вкл. Месца і роля беларускай культуры ў духоўным жыцці ўсходніх славян і ў агульнаеўрапейскім культурна-цывілізацыйным працэсе.
- •25. Эвалюцыя форм дзяржаўнага і сацыяльна - палітычнага ладу на бел.Землях пасля Люблінскай уніі і ўваходжанне вкл у склад рп да канца XVIII ст.
- •26. Статуты вкл. Працэс сацыяльнай і палітычнай кансалідацыі прывілеяваных саслоўяў у XVI ст.
- •27. Сацыяльна-эканамічнае жыццё ў вкл. Аграрная рэформа 1557 г і яе вынікі.
- •28. Сацыяльна-палітычнае развіццё бел.Гарадоў у XV-xviiIст. Магдэбургскае права.
- •29. Рамяство і гандлёвыя сувязі падчас знаходжання бел.Земляў у складзе рп. Мануфактурная вытворчасць. Фарміраванне саслоўяў. Юрыдычнае і эканамічнае становішча сялян 18 -19 ст
- •31.Асаблівасці сац.-эк. Развіцця Беларусі і асноўныя напрамкі палітыкі самадзяржаўя ў Беларусі пасля уключэння у склад Расийскай имперыі.
- •32. Крызіс феадальна-прыгонніцккай сістэмы,адмена прыгоннага права на Беларус
- •34. Расійскі шлях палітычнай мадэрнізацыі. Буржуазные реформы 60-70 гг. 19ст., асаблівасці іх правядзення на Беларусі.
- •35.Шляхецкія паустанні і іх уплыў на палітыку самадзяржаўя ў беларуских губернях. Паўстаннее 1830-1831 гг. Паўстанне к.Калиноўскага 1863 г.
- •36.Народніцкі и сац-дэмакратычны рух на Беларусі ў 2 пал.19-пач.20 ст.
- •37.Рэвалюцыя 1905-1907 гг. Пачатак парламантарызму.Лютаўская рэвалюцыя 1917 г. Беларускі нацыянальны рух і яго роля ў рэвалюцыйным працэсе пачатку 20 ст.
- •38.Этнічная структура насельніцтва Беларусі ў 17-19 ст. Фарміраванне самасвядомасці бел. Народа.
- •39. Асаблівасці складвання канфесійных адносін на Беларусі ў 16-17 ст. Брэсцкая царкоуна - рэлігійная ўнія. Рэфармацыя і контрэфармацыя, фарміраванне ўніяцкай царквы.
- •40. Канфесійная сітуацыя на бел.Землях у 19-пач. 20 ст. Ліквідацыя царкоўнай уніі і яе наступствы.
- •41.Асноўныя тэндэнцыі і дасягненні ў развіцці культуры ў эпоху Адраджэння і Асветніцтва. Роля і месца бел.Культуры ў еўрапейскім культурна-цывілізацыйным працэссе.
- •42.Нараджэнне і развіццё беларусазнаўства.Складванне бел.Літаратурнай мовы.Першыя праявы бел.Нац. Ідэі ў мастацкай літаратуры, гістарычных і этнаграфічных іследаванняў.
- •50.Шляхі фарміравання бел.Дзяржаўнасці нац.Дэм.І рэв.Клас.Асновах пазіцыя бальшавікоў у нац.Пытанні.Вынікі ўсебеларускага з’езда.
- •43. Беларускае нац.-культурнае адраджэнне ў пач. 20 ст.
- •44. Войны 17-18 ст. І іх наступствы. Казацка-сялянская вайна, вайна рп з Расіяй.
- •45. Паўночная вайна 1700-1721 г.І яе наступствы на бел.Землях.
- •46.Беларусь ў вайне 1812 г.
- •47. Геапалітычнае становішча і сац.-эк.Сітуацыя ў Беларусі ва ўмовах 1 Сусветнай вайны. Галоўныя бітвы на бел.Землях.
- •49.Роля Кастрычніцкай рэвалюцыі ў гістарычным лёсе бел.Народа. Устанаўленне сав.Улады.Барацьба з германскімі і польскімі інтэрвентамі.
- •51. Абвяшчэнне бнр
- •52.Генезіс бел сав.Дзяржаўнасці 1917-1921г. Роля і месца бсср
15. Суперніцтва вкл з Маскоўскай дзяржавай. Лівонская вайна.
З канца XV ст. абвастрыліся адносіны паміж ВКЛ і Расійскай дзяржавай. К канцу XV ст. амаль скончылася палітычнае аб’яднанне паўночна-усходняй Русі пад уладай Вялікага князя Маскоўскага. Маскоўскі Вялікі князь прэтэндаваў на ролю адзінага праваслаўнага гасудара – абаронцу інтарэсаў праваслаўнага насельніцтва. У 1500 г. канчаткова былі разарваны адносіны паміж Рускай і Літоўскай дзяржавамі. Ваенная кампанія 1500–1503 гг. складвалася надта няўдала для Вялікага княства Літоўскага. У выніку у 1503 г. было заключана перамір’е тэрмінам на 6 гадоў. ВКЛ вымушана было адмовіцца на карысць Масквы ад усёй верхнеокскай Украіны, ад Чарнігава-Северскай зямлі, у тым ліку і ад Гомеля, ад значнай часткі Смаленскай і Віцебскай зямель.
19 жніўня 1506 г. ў Вільні памёр Аляксандр Казіміравіч. 8 снежня 1506 г. Жыгімонт быў абраны польскім каралём. Абедзве дзяржавы адразу пачалі рыхтавацца да новай вайны. Ваенная кампанія пачалася ў вясну 1506 г. Але ж вырашальнай бітвы так і не адбылося. Вайна 1506–1508 гг. скончылася “адвечным мірам”, што быў заключаны ў Маскве 8 кастрычніка 1508 г. Аднак Васілій Ш меў на мэце захоп Смаленска. У 1514 г. Смаленск капітуляваў. У 1537 г. было заключана перамір’е на 5 гадоў да 25 сакавіка 1542 г. Яно працягвалася да самай Лівонскай вайны. Значна пагоршылася пасля 1537 года знешнепалітычнае становішча ВКЛ 25-гадовая Лівонская вайна(1558-1583), якую веў за выход да Балтыйскага мора Маскойскі цар Іван IV. Ён лічыў беларускія землі сваей вотчынай і імкнуўся вярнуць іх у склад Маскоўскай дзяржавы. Выхад да Балтыйскага мора закрывалі Польша, ВКЛ, Лівонія(Лівонскі ордэн). Вайна вымусіла ісці на заключэнне дзяржаўнай уніі ВКЛ з Польшчай у мэтах абароны і вызвалення захопленных маскоўскімі войскамі зямель. У 1558 г. маскоўскія войскі распачалі баявыя дзеянні супрать ордэна. Магістр ордэна папрасіў паратунку ў ВКЛ. ВКЛ ўзяло пад апеку Лівонію → цэнтр баявых дзеянняў- бел.землі.Маскоўскія войскі імкліва пайшлі ў наступленне. У 1562г. яны стаялі каля стен Віцебска, Дуброўны, Оршы, Копысі, Шклова. На пачатку зімы 1563г. вялікія сілы рускіх ратнікаў рушылі на Полацк. На чале з Іванам IV(Жахлівы). З 31.01.1563-16.02.1563 аблога Полацка. У 1594г. Расійская дзяржава ўзнавіла вайну. Мэтай чарговага паходу маскоўскага войска стала авалоданне Менскам і Новагародкам. Пад Чашнікамі на рацэ Уле велікакняжацкае войска гетмана Мікалая Радзівіла разграміла ўдвая большы абоз баярына Шуйскага.Пачалася пазіцыйная вайна. У канцы 1570-х гг. Пасля утварэння РП ваенны паход за вяртанне ўсходніх зямель узначальваў кароль Стафан Баторый.
У 1512 г. яны ўзнавіліся, а ў 1514 г. маскоўскае войска, авалодаўшы Смаленскам, рушыла ў глыб ВКЛ у напрамку Друцка і Оршы. Прыпыніць гэту 80-тысячную армію павінна было крыху большае за 30 тыс. велікакняжацкае войска на чале з вядомым палкаводцам, найвышэйшым гетманам Вялікага княства Літоўскага Канстанцінам Астрожскім. Сутычка паміж гэтымі далека не раўназначнымі па колькасці сіламі адбылася 8 верасня 1514 г. на рацэ Крапіўне пад Оршай. Перамагло войска Вялікага княства. Гэта дазволіла на пэўны час спыніць памкненні Васіля III авалодаць cyседнімі заходнімі тэрыторыямі. Пасля бітвы пад Оршай вайна цягнулася яшчэ 8 гадоў. У 1522 г. было заключана мірнае пагадненне паміж Масквой і Вільняй, па якім Смаленск замацоўваўся за Вялікім княствам Маскоўскім. Апошняя ў першай палове XVI ст. вайна, у якой Вялікае княства Літоўскае адваявала толькі Гомель, адбылася ў 1534—1537 гг. Пасля гэтага 20 гадоў паміж Літоўскім і Маскоўскім вялікімі княствамі ваенных канфліктаў не адбывалася.
1512-1522 --- 3 вайна
1534-1537 ---- 4 вайна
Вынікі Лівонскай вайны для ВКЛ:
1.Саюз з Польшай 2.Падрыв эканомікі і палітычнай стабільнасці дзяржавы.