31.Асаблівасці сац.-эк. Развіцця Беларусі і асноўныя напрамкі палітыкі самадзяржаўя ў Беларусі пасля уключэння у склад Расийскай имперыі.

Пасля 3 падзелау РП да Расіі былі далучаны бел. земли з насельництвам больш 3 млн чал.На працягу кароткага тэрмину часу царызм (На чале з Кацярынай 2) ожыцяўляў рад мерапрыемстваў, каб умацаваць сваю уладу.

1. Тэрытарыяльна-адміністрацыйны падзел зямель ВКЛ, ствараліся генерал-губернатарствы.Літоўская(Мінская, Гродненская, Віленская), Беларуская (Віцебская, Магілёўская)

2. прысяга Екацерыне 2. Усе саслоўі, якія мелі землі, павінны былі прысягнуць Екацерыне 2. Тыя, хто адказаўся атрымалі тэрмін 30 дзён, каб з’ехаць за мяжу дзяржавы.

3. Разбор шляхты. – прадстаўленне дакумента на валоданне зямлі. Хто не прадстаўляў дакументаў, тых пераводзілі ў саслоўе сялян.

4. Паўстанне 1830-1831 г.( 10000 ўдзельнікаў паўстання лішыліся земляў, было вырашана накіраваць на бел.землі ваеначальнікаў, фаварытаў, якія прадстаўлялі расійскую палітыку на нашых землях.)

5. Быў заменены падатак падымны на падушны.

6. Уніяты(80 % веруючых) пераводзілі прымусова ва праваслаўе

7. 1840 г – адмена назвы ВКЛ, увядзенне назвы паўночна-заходні край. Замена расійскімі законамі 1588 г 3 статута, забіралі ў рэкруты на 20 г.

8. Увядзенне яўрэйскай аселасці.

32. Крызіс феадальна-прыгонніцккай сістэмы,адмена прыгоннага права на Беларус

 Прычыны адмены прыгон. права:

1.Сац.-эк. адсталасць, незадавол. сял. у выніках працы.

2. Ваенна-тэхн. адсталасць, паражэнне у Крым. Вайне

3. Жаданне урада прадухіліць сял. бунт шляхам рэформы.

 Мэтай сялянскай рэформы 1861г. з'я л. адмена пры-гоннага права. Пайсці на гэту рашучую меру цара Аляксандра прымус ла сведамленне сац.-эк. ва-енна-тэхн чнай адсталасц кра ны, якая асабл ва выразна праяв лася ходзе Крымскай вайны(1853-1856), а таксама не-бяспек хуткага нарастання антыпрыгонн цкага сяля-нскага руху, што пагражау перерасц сялянскую рэ-валюцыю. 19 лютага 1861г. Аляксандр падп са "Ман фест" "Палажэнн " аб вызваленн памешчыц-к х сялян ад прыгоннай залежнасц . Яны атрымал , хоць не адразу, асабистую волю, правы чалавека, фармальна незалежнага ад пана. Селянін мог сам звяртацца у дзярж. Установы, заключаць гандлёвыя здзелки , пераязджаць у горад, записвацца у сас-лоуі мяшчан купцоу , паступаць на службу ці наву-чальную установу. У гэтых адносинах рэформа 1861г. каранным чынам змяняла становишча сялян. Пакольки памешчык траціу уладу над вёскай, "Палажэнн 19 лютага" прадугледжвалі новы парадак к равання сяля-намі , Паводле закона селянин павинен бы заплациць памешчыку выкуп за зямлю, за св. свабоду. Выкуп асабистай свабоды быу замаскраваны шляхам завышэння цаны на зямлю. Неабходных для выкупу грошай у сялян не было, а памешчык хацел атрымаць іх адразу. Выйсце з гэтага становишча забяспечыу урад: пры выкупе сяляне плацілі 20% адпаведнай сумы, а астатн я 80% памешчыкам давала дзяржава. Сяляне на працягу 49 гадоу павінны былі выплачваць не толькі суму долгу, але вялікія працэнты за пазыку. Выкупныя плацяжы спаганялися да першай расийскай рэвалюцы 1905-07гг., Каб памешыкі не застал ся адразу пасля рэформы без рабочых рук, "Палажэнням 19 лютага 1861г." прадугледжвалася, што выкупиць св. надзелы сяляне не магл раней, чым праз 9 гадоу . Увесь гэты час яны личылися "часоваабавязанымі " па-в нны был за карыстанне надзелам, як раней, адбы-ваць паншчыну або плац ць памешчыку чынш. Размеркаванне зямлі памиж памешчыкам і сялянам прадугледжвалася "Устауным граматам ". Паустанне 1863г. прымусила царски урад прыняць пэуныя захады з мэтай адцягнуць ад удзелу бел. лит. сялян.

У кастрычнику 1863г. генерал-гебер-натар М.М.Мурауёу , які кіравау падауленнем паустання на Беларуси Литве, падпісау загад аб выдзяленн сялянам, абеззямеленым у 1846-56гг., 3-дзесяцинных сямейных надзела ; сялянам, яких памешчык пазбавил зямли пазнейшыя гады, надзелы вярталися цалкам. Нягледзячы на паражэнне паустання, царски урад не адважыуся адняць у бел. лит. сялян тыя льготы, якия были им дадзены 1863г. У цэлым адзначаныя меры стотна аблягчал становишча сялян у зах. губернях у параунанн з иншым рэгиёнам Расии садзейничали больш хуткаму развиццю на Беларусі і Літве капіталістычных адносін.

Прадугледжвалася захаваць права уласнасці дваран-памешчык. на зямлю, а сял. даць асабістую вольнасць без надзялення іх зямлею. Адмена прыгон. Права - сведчанне працэсу мадэрнізацыі, пераход ад феадал. да бурж. адносін. Памешч. страцілі паліцэйскую і суд. уладу над сял., вызваляліся ад усякай адказнасці за выплату сял. падаткау і выкананне павіннасцей на карысць дзярж.. За гэта адказвалі самі сял. на аснове “кругавой парукі”(калектыунай адказнасці). Сял. не атрым. зям..пры раздзеле зям. памешч. пакінулі сабе самыя лепш. зем., што прывяло да церазпалосіцы. Парадак размеркавання зямлі замацоувауся у “устауных граматах”. Сял. за свой зям. надзел на працягу 9 г. выплачвау грошы памешч., так каб ен паклаушы яе у банк пад 6% гад., мог атрым. штогод сумму роуную гад. чыншу, які ен атрымлівау да рэф.. 20%-сял. плацілі памешч., 80%-дзярж. На прац. 49г. сял. павінны дз.выплаціць гэтую сумму, і працэнты за пазыку.да поунага выкупу зям. сял. лічыліся “часоваабавязаннымі”Вынікі: памешчыкі на тэр.Б трымалі больш паловы зям..

 

33. Шляхі развіцця капіталістычных адносін. Спецыфіка прамысловага перавароту ў Беларусі. Будаўніцтва чыгунак, фарміраванне пралетарыяту і буржуазіі. Узнікненне індустрыяльнага грамадства ў другой палове 19 ст.

19 ст. Характэрызуецца рэзкім пад’ёмам сельскай гаспадаркі, эканомікі ва ўсім міры. У Расійскай Імперыі назіраліся змены ў палітычным жыцці. Адбываецца пераход ад мануфактуры да маш вытворчасти Бел. 60-90 гг. вызначалася прамысловай рэвалюцыяй.,якая прыйшла сюды разам з развіццем капитализму. Развиццё прамысловасці сведчыла аб тым, што побач з феадал. сац-эканам. укладам ўзнікае капиталистычны. Гэтыя суадносины были прыкладна 63% (феад) супраць 37%(капит-ы шлях развицця). Машынная вытворчасць патрабавала высокаквалификаваных майстроу, таму прымусовая праца неписьменных прыгон. сялян, якая пераважала на памешчыцких прадпрыемствах, пачала саступаць месца выкарыстанню квалификаванай вольна-рабочай силы на гарадских прамысловых прадпрыемствах.Пачалося фармираванне новых сац пластоу – буржуазии. Хомск, Косава – першыя суконныя фабрыки. Першы паравы рухавик – гомельки маентак графа Румянцаву. Пасля вайны 1812г назіраўся хутки рост гараоў и их насяленне. Тлумачыўся ён не стольки эканам. фактарами, кольки існаваннем “мяжы яурэйскай аселасци”. Важную ролю у працэссе урбанизацыи Б. адыгрывали мястэчки. Пераважная большасць мястэчак належала памешчыкам. Перавод вёски у разрад мястэчка патрэбна было атрымаць дазвол у губернатара. Да сяр 19 ст. істотную ролю у таварна-грашовых адносінах адыгрывалі кирмашы. Яны праводзилися у мястэчках и гарадах у пэуныя дни, звязаныя з царк. святами.

У 1862г. на паун.-зах. частцы бел. тэрыторыі пракладзена 1 чыгунка Пецярбург-Варшава, якая праходзила праз Вильню, Гродна, Беласток.У 1880-1890 г. пачаўся рух па Палеских чыгунках,якія уключалі. Станцыі Мазыр, Кобрын, Жабинка, Пінск,Лунинец,Гомель, Брэст.