Гістарыяграфія навейшага часу

1. У.М.Ігнатоўскі у сваёй працы "Кароткі нарыс гісторыі Беларусі" (1919 г.), напісанай з нацыянальных пазіцый, выкалаў перыядызацыю гісторыі Беларусі паводле … , якой прытрымліваліся і наступныя пакаленні гісторыкаў, хаця ў пачатку 1930-х гг. яна была аб'яўлена ненавуковай.

• прынцыпу эвалюцыі прылад працы і вытворчых адносін

• прынцыпу дзяржаўнасці і грамадскага стану беларускіх зямель

• храналагічнага прынцыпу

• цывілізацыйнага прынцыпу

• фармацыйнага прынцыпу

2. Аўтар комплекснай працы, якая даследуе гісторыю археалагічнага і краязнаўчага вывучэння Беларусі ў сярэдневякоўі і новым часе "Археология и краеведение Белоруссии ХVI в. - 30-е годы ХХ в." Мн., 1996.

• Л. В Аляксееў

• Э.М.Загарульскі

• Г.В.Штыхаў

• Г.А.Каханоўскі

• У.М.Ігнатўскі

3. Рускі археолаг, доктар гістарычных навук, даслелуе археалогію і культуру старажытнай Русі, этнагенез славян, этнічную гісторыю балтаў і фінауграў, пацвердзіў прысутнасць балцкіх элементаў у культуры крывічоў, дрыгавічаў і радзімічаў, прапанаваў тэорыю субстратнага паходжання беларусаў у выніку змешвання славян з балтамі …

• В.В.Сядоў

• Л.В.Аляксееў

• Э.М.Загарульскі

• Б.А.Рыбакаў

• А.М.Ляўданскі

4. Самая старажытная з вывучаных - стаянка першабытнага чалавека на тэрыторыi Беларусi выяўлена ў 1928 г. на тэрыторыi вёскi Юравiчы Калiнкавiцкага раёна археолагам

• В. Вяргеем

• Э. Загарульскiм

• К. Палiкарповiчам

• Ю. Попелем

• М. Чарняўскiм

5. Старажытная стаянка першабытнага чалавека-краманьёнца на тэрыторыi Беларусi, якая атрымала ў навуцы назву Бердыжская, выяўлена ў 1926 г. на беразе р. Сож (каля вёсак Бердыж і Падлужжа) ў Чачэрскім раёне археолагам

В. Вяргеем

• Э. Загарульскiм

• К. Палiкарповiчам

• Ю. Попелем

• М. Чарняўскiм

6. Гісторык антычнасці, доктар гістарычных навук, даследаваў гісторыю раннекласавых грамадстваў у пераходны перыяд ад антычнасці да сярэднявечча, аўтар дапаможнікаў для студэнтаў ВНУ па гісторыі старажытнага свету, выступіў супраць стэрэатыпаў, якія панавалі ў савецкай гістарыяграфіі. Так, ў старажытнай Русі, як і ў іншых краінах, спачатку існавала ў ХІ-ХІ ст. рабаўладальніцкая фармацыя, і толькі ў ХІІ-ХІІІ ст. яе пачаў замяняць феадалізм.

• А.П.П'янкоў

• В.І.Гарамыкіна

• І.Я.Фраянаў

• А.Ю.Дварнічэнка

• М.М.Ціхаміраў

7. Беларускі гісторык і літарутаразнавец, яго галоўнымі тэмамі літаратурнай і навуковай дзейнасці з'яўляліся гісторыя старажытнай Беларусі і беларускай літаратуры. Выказаў арыгінальныя думкі аб этнагенезе славян. Так, ён лічыці, што славянскія плямёны далі пачатак беларускай, украінскай і вялікарускай народнасцям пасля іх перасялення ва Усходнюю Еўропы. На яго думку, беларусы не збалтызаваныя славяне, а аславяненыя балты. Выказаў меркаванне, што найгалоўнейшай з'явай этнагенезу беларусаў і фарміравання іх тэрыторыі з'яўляецца ўзаемапранікненне і змешванне дрыгавіцкага, крывіцкага і радзіміцкага насельніцтва. Вынікам гэтага зрашчэння стала ўтварэнне беларускіх протанароднасцяў - палачан, палешукоў і ліцвінаў.

• А.Сідарэвіч

• Г.Каханоўскі

• М.Ермаловіч

• У.Ігнатоўскі

• У.Арлоў

8. Аўтар фундаментальнай працы "Аграрная реформа Сигизмунда Августа в Литовско-Руском государстве", дзе ўсебакова разгледжаны прычыны, правядзенне і вынікі вызначальных для жыцця беларускай вёскі XVI-XVIII ст. гаспадарчых пераўтварэнняў

• У.М.Ігнатўскі

• Дз.І.Даўгяла

• Т.І.Забела

• У.І.Пічэта

• В.Ластоўскі

9. Беларускі гісторык, які ўпершыню ў беларускай гістарычнай навуцы ўвёў статыстычны метад апрацоўкі дакументальных крыніц па аграрнай гісторыі

• Т.І.Забела

• А.В.Бурдзейка

• Дз.І.Даўгяла

• В.Д.Дружчыц

• К.І.Кернажыцкі

10. Канцэптуальна-метадалагічныя палажэнні па сярэдневякавай гісторыі Беларусі былі закладзены ў "Тэзісах аб асноўных пытаннях гісторыі БССР" (ч.1, 1948). Выберыце гэтыя палажэнні.

• XIV-XVIII стст. з'яўляліся часам знаходжання Беларусі пад уладай Літвы і Польшчы, часам найбольш змрочным у яе гістарычным развіцці

• народныя масы Беларусі на працягу ўсяго сярэдневякоўя пастаянна імкнуліся да Маскоўскай

• дзяржавы

• Вялікае княства Літоўскае з'яўляецца беларуска-літоўскай дзяржавай

• уніяцкая царква адыграла станоўчую ролю ў захаванні беларускай культуры і беларускай народнасці

• барацьба Вялікага княства Літоўскага з Маскоўскай дзяржавай з'яўляецца барацьбой беларускага народа за незалежнасць

11. Працы Я.Н.Мараша "З гісторыі барацьбы народных мас Беларусі супраць экспансіі каталіцкай царквы" (1969), Л.С.Абацэдарскага "Беларусь і Расія. Нарысы руска-беларускіх сувязяў другой паловы XVI-XVII ст." (1978) …

• аб'ектыўна асвятляюць руска-беларускія сувязі і ролю каталіцкай царквы ў гісторыі Беларусі

• з'яўляюцца працягам і развіццём сумнавядомых "Тэзісаў аб асноўных пытаннях гісторыі БССР" (ч.1, 1948)

• раскрываюць праблемы ўзаемаадносін Вялікага княства Літоўскага і Маскоўскай дзяржавы

• аб'ектыўна паказваюць жаданне беларускага народа да ўз'яднання беларускага народа з брацкім рускім народам

• маюць прарасійскую, праправаслаўную скіраванасць

12. Дз.Л.Пахілевіч, П.Р.Казлоўскі, В.І.Мялешка, М.Ф.Спірыдонаў, П.П.Лойка, В.Ф.Голубеў - гэта беларускія гісторыкі 1980-1990-х гг., якія …

• распрацоўвалі аграрную тэматыку, сацыяльна-эканамічныя адносіны на вёсцы ў сярэдневякоўі

• займаліся вывучэннем сацыяльна-эканамічнага развіцця сярэдневяковых гарадоў Беларусі

• займаліся распрацоўкай гісторыі праваслаўнай царквы

• вывучалі ваенную гісторыю

• праяўлялі цікаўнасць да культуразнаўчых праблем

13. У 1960-1980-я гг. беларускія гісторыкі актыўна распрацоўвалі культуразнаўчыя праблемы сярэдневякоўя, скарыніану, гісторыю беларускага кнігадрукавання. Сярод гэтых гісторыкаў былі:

• Я.Л.Неміроўскі

• А.П.Грыцкевіч

• Г.Я.Галенчанка

• С.А.Падокшын

• З.Ю.Капыскі

14. Арыгінальная канцэпцыя ўтварэння Вялікага княства Літоўскага, у аснове якой ляжыць ідэя аб месцазнаходжанні летапіснай Літвы паміж Новагародкам і Мінскам была выказана беларускім гісторыкам … . Яна сфармуліравана ў даследаванні … .

• М.І.Ермаловіч

• М.А.Ткачоў

• Г.М.Сагановіч

• "Па слядах аднаго міфа"

• "Образование Литовского государства"

15. Распрацоўцы пытанняў ваеннай гісторыі сярэдневяковай гісторыі Беларусі прысвечаны артыкулы і манаграфіі беларускіх гісторыкаў:

• М.А.Ткачоў

• Г.М.Сагановіч

• А.П.Ігнаценка

• Я.Н.Мараш

• Ю.А.Лабынцаў

16. Адзін з першых курсаў па гісторыі Беларусія, які стаў ў 20-я гг. ХХ ст. школьным падручнікам. Укажыце яго назву і аўтара.

• "Кароткі нарыс гісторыі Беларусі"

• "Кароткая гісторыя Беларусі"

• "Гісторыя Беларусі"

• В.Ю.Ластоўскі

• У.М.Ігнатоўскі

17. Адна з выдатнейшых прац у 20-х гг. ХХ ст. па гіторыі Беларусі, якая выкарыстоўвалася ў якасці падручніка для тэхнікумаў і вышэйшых школ. Укажыце назву і аўтара.

• "Кароткая гісторыя Беларусі"

• "Гісторыя Беларусі"

• В.Ю.Ластоўскі

• У.М.Ігнатоўскі

• М.В.Доўнар-Запольскі

18. Вядучая тэма ў савецкай, у тым ліку беларускай гістарыяграфіі ў 20-я гг. ХХ ст.

• гісторыя шляхецкіх і магнацкіх родаў

• гісторыя царквы

• гісторыя рэвалюцыйнага і вызваленчага руху

• Ответ 4. этнічная гісторыя

• гісторыя дзяржавы і права

19. Канцэпцыя аб двухкарэнным паходжанні КП(б)Б - гэта канцэпцыя аб паходжанні партыі з …

• двух сацыяльных груп, рабочых і сялян

• двух палітычных партый, Усеагульнага яўрэйскага рабочага саюза і Беларускай Сацыялістычнай Грамады

• двух рэвалюцыйных тэорый, марксісцкай і сацыялістычнай

• двух палітычных партый, сацыялістаў-рэвалюцыянераў і сацыял-дэмакратаў

• двух краін, Расіі і Беларусі

20. Адным з першых, у 1929 г., распачаў барацьбу супраць т.зв. нацыянал-дэмакратызму, супраць беларускага адраджэння, а К.Каліноўскага назваў "міфічным героем"

• М.Майзель

• С.Агурскі

• А.Шлюбскі

• А.Ангарэціс

• М.Шульман

21. У 1930-сяр. 1950-х гг. у савецкай гістарыяграфіі гісторыі Беларусі ўстанавілася метадалогія:

• гістарызму

• аб'ектыўнасці

• марксізм-ленінізму

• сістэмна-структурнага аналізу

• комплекснага даследавання

22. Сталінская канцэпцыя аб двух лагерах у грамадска-палітычным руху другой паловы ХІХ-пачатку ХХ ст. у "Гісторыі ВКП(б). Кароткі курс", якая адмоўна паўплывала на асвятленне гісторыі вызваленчага руху сцвярджае, што ў ім прысутнічала толькі два лагеры:

• дэмаратычны і манархічны

• рэвалюцыйны і дэмакратычны

• контррэвалюцыйны і дэмакратычны

• рэвалюцыйны і контррэвалюцыйны

• дэмакратычна-ліберальны і рэвалюцыйны

23. Думку аб тым, што нацыянальны і рэлігійны прыгнёт беларускага народа з боку польскіх паноў выклікалі іх імкненне да ўз'яднання з Расіяй у крайне тэндэнцыйным "Нарысе гісторыі барацьбы беларускага народа супраць польскіх паноў" (М.,1940) выказаў

• У.М.Перцаў

• І.Ф.Лочмель

• К.І.Шабуня

• С.Х.Агурскі

• Дз.А.Дудкоў

24. У канцы 50 -70-х гг. ХХ ст., калі адбылося выкрыццё культу асобы І.В.Сталіна, беларускія гісторыкі:

• правялі радыкальныя змены ў гістарыяграфіі

• абмежаваліся дэкаратыўнымі зменамі ў гістарыяграфіі

• падтрымалі ленінскую канцэпцыю аб барацьбе трох палітычных лагерах у Расіі канца ХІХ - пачатку ХХ ст.

• прытрымліваліся сталінскай канцэпцыі аб наяўнасці двух палітычных лагераў у палітычнай барацьбе Расіі ХІХ - пачатку ХХ ст.

• актыўна ўзяліся за распрацоўку гісторыі "непралетарскіх" партый

25. У ходзе дыскусіі пра характар паўстання 1863 г. у 60-я гг. ХХ ст. даследчыкі прыйшлі да высновы, што яно не з'яўлялася сялянскім. Статыстычнымі дадзенымі гэта даказаў -

• А.П.Смірноў

• М.В.Біч

• Г.Кісялёў

• С.М.Самбук

• А.В.Мальдзіс

26. Беларускія гісторыкі прытрымліваліся ў 50-70-я гг. ХХ ст. марксісцкага, фармацыйнага прынцыпу ў перыядызацыі гісторыі, а значыць пачаткам капіталістычнай фармацыі на Беларусі яны лічылі:

• канец XVIII ст., пераход Беларусі з феадальнай Рэчы Паспалітай ў склад Расійскай імперыі

• канец 30-х гг. ХІХ ст., крызіс феадалізму, рэформы П.Кісялёва

• 1861 г.. аграрная рэформа

• 80-я гг. ХІХ ст., аграрны крызіс

• 1906 г., Сталыпінская рэформа

27. Надаючы значную ўвагу з першых гадоў савецкай улады асвятленню падзей Кастрычніцкай рэвалюцыі на Беларусі, гісторыі бальшавіцкай партыі, была створана спецыяльная навукова-даследчая ўстанова:

• гістпарт

• інбелкульт

• інстытут гісторыі

• таварыства гісторыкаў-марксістаў

• Акадэмія навук БССР

28. Інстытут гісторыя Акадэміі навук Беларусі, вядучая навукова-даследчая ўстанова, быў створаны ў … годзе (устаўце дату)

29. Першы гістарычны факультэт у ВНУ БССР быў створаны ў:

• 1921 г. Беларускі дзяржаўны універсітэт

• 1924 г. Віцебскі педагагічны інстытут

• 1934 г. Беларускі дзяржаўны універсітэт

• 1944 г. Магілёўскі педагагічны інстытут

• 1944 г. Гродзенскі педагагічны інстытут

30. Беларускі гісторык, акадэмік АН Беларусі, аўтар прац прысвечаных Лютаўскай і Кастрычніцкай рэвалюцыям. Яго працы, хаця і нясуць адбітак савецкага часу, з'яўляюцца глыбокімі навуковымі даследаваннямі, дзе аб'ектыўнае даследаванне бярэ верх над ідэалогіяй. У працах 90-х гг. ХХ ст. абгрунтаваў канцэпцыю Лютаўскай і Кастрычніцкай рэвалюцый як дзвюх фаз, двух этапаў адной буржуазна-дэмакратычнай рэвалюцыі.

• Р.П.Платонаў

• Н.В.Каменская

• А.П.Ігнаценка

• І.М.Ігнаценка

• М.П.Касцюк

31. Беларускі гісторык, аўтар адной з самых першых прац па гісторыі Беларусі, знаходзячыся ў эміграцыі (Латвія), выклаў арыгінальную, крывіцкую, канцэпцыю паходжання беларусаў

• А.Луцкевіч

• Я.Варонка

• В.Ластоўскі

• А.Цвікевіч

• К.Езавітаў

32. Грамадска-палітычны дзеяч, адзін са стваральнікаў БНР, беларускі гісторык, яшчэ ў эміграцыі (1921 г.) надрукаваў манаграфічную працу, прысвечаную развіццю беларускай грамадскай думкі. Пасля вяртання ў БССР надрукаваў першую ў савецкай Беларусі манаграфію, прысвечанаю гісторыі грамадскай думкі і гістарыяграфіі. Выберыце з прапанаванага імя гэтага гісторыка і яго гістарыяграфічную працу:

• Я.Лёсік

• А.Луцкевіч

• А.Цвікевіч

• "Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі"

• "Западноруссизм"

33. Першыя даследаванні па гісторыі беларусаў у Латвіі і Літве ў 1920-я гг., у якіх вызначана іх колькасць, асвятляюцца сацыяльнае становішча, цяжкасці нацыянальна-культурнага і грамадскага развіцця праведзены беларускім грамадскім дзеячам, адным з арганізатараў БНР, выпускніком Віцебскага настаўніцкага інстытута

• К.Езавітавым

• П.Крачэўскім

• В.Ластоўскім

• А.Луцкевічам

• Я.Станкевічам

34. Адзін з буйнейшых навукова-даследчых цэнтраў беларускай эміграцыі, заснаваны ў Нью-Йорку, ажыццяўляе каардынацыю беларускай культурна-навуковай працы на эміграцыі.

• Інстытут беларусаведы і беларускі музей

• Беларускі інстытут навукі і мастацтва

• Беларуская бібліятэка і музей імя Ф.Скарыны

• Беларускае культурна-мастацкае і навуковае таварыства

• Вялікалітоўскі фонд імя Л.Сапегі

35. Беларускі гісторык эміграцыі, які займаецца даследаваннем гісторыі Другой сусветнай вайны, спрабуе па-новаму асэнсаваць гістарычныя падзеі вайны на тэрыторыі Беларусі, удзелу у ёй беларусаў:

• Лiтвiн А. М. "Акупацыя Беларусi (1941-1944): Пытаннi супрацiву i калабарацыi"

• Сямашка Я. "Армiя Краёва на Беларусi"

• Соловьев А. "К. Белорусская Центральная Рада: создание, деятельность, крах"

• Туронак Ю. "Беларусь пад нямецкай акупацыяй"

• Каваленя А. "Прагерманскiя саюзы моладзi на Беларусi"

36. Пытаннi беларускага нацыянальнага руху, нацыянальнай палiтыкi царызму асвятлялiся ў 20-я гг. XX ст. у манаграфii Аляксандра Цвiкевiча:

• "Беларусы"

• "Беларусь: палiтычны нарыс"

• "Западно-руссизм": Нарысы з гiсторыi грамадскай мыслі на Беларусi ў ХIХ i пач. XX ст."

• "Скарочаны курс гiсторыi Беларусi"

• "Нарысы па гiсторыi Беларусi"

23