Установа адукацыі “віцебскі дзяржаўны універсітэт імя П.м.машэрава”

Кафедра гісторыі беларусі

Гістарыяграфія гісторыі беларусі тэсты

(спецыяльнасць гісторыя)

віцебск 2010

Гістарычная думка ў старажытнасці і сярэдневякоўі

1. Які старажытны твор быў пакладзены ў аснову "Аповесці мінулых гадоў", што цалкам было характэрна для вывучэння сусветнай гісторыі ранняга сярэдневякоўя?

• "Гісторыя" Герадота

• "Геаграфія" Страбона

• "Натуральная гісторыя" Плінія Старашага

• Біблія

• "Страцегікон"

2. Уплыў якой гісторыка-летапіснай традыцыі выяўляецца ў вызначэнні "Аповесцю мінулых гадоў" Кіева як "маці гарадоў рускіх?

• грэчаскай

• рымскай

• заходнееўрапейскай

• старажытна-рускай

• адсутнічае уплыў якой небудзь традыцыі

3. Як вырашаецца пытанне аб прарадзіме славян у "Аповесці мінулых гадоў"?

• Славяне прыйшлі ва Усходнюю Еўропу з Дуная

• Рассяленне славян адбывалася з Вісла-Одэрскага міжрэчча

• Частка славян, у прыватнасці радзімічы і вяцічы, прыйшлі ад ляхаў

• Рассяленне славян адбывалася ад Кіева

• Такое пытанне ў летапісу не вырашаецца

4. Закончыце фразу: "Летапісцы прытрымліваліся поглядаў сярэдневяковага …"

Ответ: ...

5. Значная ўвага ў сярэдневяковых летапісах надавалася такой катэгорыі як "цуд". Напрыклад гісторыя з хрышчэннем Уладзіміра Святаславіча ў Корсуні. Гэта сведчыць, што летапісцы прытрымліваліся метадалогіі ... (закончыце фразу).

Ответ: …

6. Першай спробай выкладання гісторыі Літвы і Беларусі з агульнадзяржаўных пазіцый Вялікага княства Літоўскага стаў летапісны твор:

"Хроніка Вялікага княства Літоўскага і Жамойцкага"

"Беларуска-Літоўскі летапіс 1446 г."

"Хроніка Быхаўца"

"Галіцка-Валынскі летапіс"

"Летапісец вялікіх князёў літоўскіх"

Вопрос: 7. Ідэя гістарычнага адзінства славян і заканамернасць іх палітычнага аб'яднання ў складзе Вялікага княства Літоўскага абгрунтоўваюцца ў ...

• "Беларуска-літоўскім летапісу 1446 г."

• "Хроніцы Вялікага княства Літоўскага і Жамойцкага"

• "Хроніцы Быхаўца"

• "Аповесці мінулых гадоў"

• "Летапісцы вялікіх князёў літоўскіх"

8. Легенда аб паходжанні вялікіх князёў літоўскіх ад рымскага патрыцыя Палемона, кроўнага родзіча імператара Нерона, як адказ на памкненні вялікіх князёў маскоўскіх на землі Літвы ўзнікла ў летапісным творы:

• "Хроніка Быхаўца"

• "Галіцка-Валынскі летапіс"

• "Баркулабаўскі летапіс"

• "Летапісец вялікіх князёў літоўскіх"

• "Хроніка Вялікага княства Літоўскага і Жамойцкога"

9. Першым творам,які пазнаёміў заходнееўрапейскага чытача з гісторыя Вялікага княства Літоўскага з'яўляецца ...

• "Запіскі пра Маскоўскую вайну" Р.Гейдэнштэйна

• "Запіскі аб маскавіцкіх справах" С.Герберштэйна

• "Хроніка Еўрапейскай Сарматыі" А.Гваньніні

• "Запіскі аб Расіі"Дж. Гарсея

• "Запіскі..." венецыянскага пасла Фаскарыно

10. Першым гісторыкам Вялікага княства Літоўскага лічыцца:

• А.Віюк-Каяловіч "Гісторыя Літвы"

• М.Стрыйкоўскі "Хроніка польская, літоўская, жамойцкая і ўсяе Русі"

• А.Гваньіні "Хроніка Еўрапейскай Сарматыі"

• Ф.Папроцкі "Хатнія звесткі пра Вялікае княства Літўскае з дадаткам гісторыі яго народа"

• С.І.Богуш-Сестранцэвіч "Аб Заходняй Расіі"

11. Гісторыя, як самастойны прадмет, была ўведзена ў навучанне :

• піярамі ў 40-я гг. XVIII ст.

• езуітамі ў 40-я гг. XVIII ст.

• базыльянамі ў канцы XVII ст.

• праваслаўнай царквой ў канцы XVIII ст.

• паводле школьнай рэформы апошняй трэці ХVІІІ ст.

12. Першай спробай пабудовы сістэматызаванага курса гісторыі Вялікага княства Літоўскага стала ...

• "Гісторыя Літвы" А.Віюк-Каяловіча

• "Хатнія звесткі пра Вялікае княства Літоўскае з дадаткам гісторыі яго народа" К.Галоўкі

• "Хроніка польская, літоўская, жамойцкая і ўсяе Русі" М.Стрыйкоўскага

• "Гісторыя літоўскага народа" Т.Нарбута

• "Аб Заходняй Расіі" С.І.Богуш-Сестранцэвіча

13. Асновы археаграфіі і крыніцазнаўства Вялікага княства Літоўскага заклаў...

• Ф.Папроцкі

• К.Вірвіч

• М.Догель

• С.І.Богуш-Сестранцэвіч

• А.Віюк-Каяловіч

14. Адзін з першых даследчыкаў земскага права ў Вялікім княстве Літоўскім, які зрабіў спробу яго класіфікацыі, што было выкарыстана, на думку некаторых гісторыкаў, у першым Статуце.

• С.Будны

• Л.Сапега

• М.Літвін

• Ф.Скарына

• А.Волан

15. Аналізуючы гісторыю станаўлення дзяржавы, Вялікга княства Літоўскага, адным з першых убачыў пачатак крызісу дзяржаўнага ладу...

• М.Гусоўскі

• Ф.Скарына

• М.Літвін

• С.Полацкі

• П.Скарга

16. Бліскучы прапаведнік кальвінізму, рэфармацыйны публіцыст, разглядаў дзяржаву як гістарычную з'яву, бо яна паўстала ў выніку пагрозы натуральным правам людзей. У сваіх даследаваннях грунтаваўся на палітычных вучэннях Арыстоцеля і Цыцэрона.

• С.Будны

• А.Волан

• Л.Сапега

• П.Гёзка

• М.Чаховіц

17. Прыхільнік боскага паходжання дзяржаўнага ладу, якому неабходна падпарадкоўвацца. Разам з тым лічыў, што войны могуць быць справядлівымі і несправядлівымі. Да першых залічваў абарону Айчыны, да другіх - захоп чужых гарадоў і зямель.

• П.Скарга

• С.Полацкі

• А.Волан

• М.Гусоўскі

• С.Будны

18. Галоўныя аб'екты даследавання сярэдневяковых мысліцеляў

• Жыццё і побыт народных мас. Збор этнаграфічнага матэрыялу.

• Дзяражава і дзяржаўны лад. Пошукі ідэальнага манарха.

• Фальклёрная спадчына народа.

• Гісторыя царквы і рэлігійных адносін. Ідэалагічныя спрэчкі паміж канфесіямі.

• Становішча розных сацыяльных груп, узаемаадносіны паміж імі.

19. Прадстаўнікі левага крыла арыян, адмаўлялі дзяражаўную ўладу і прыватную маёмасць, прапаноўвалі ліквідаваць саслоўную няроўнасць, прыгонніцтва. У сваіх палітычных перакананнях абапіраліся на гісторыю станаўлення і існавання раннехрысціянскіх абшчын.

• А.Волан і С.Будны

• П.Гёзка і М.Чаховіц

• М.Гусоўскі і М.Літвін

• Л.Сапега і П.Скарга

• М.Сматрыцкі і С.Полацкі

20. Першае друкаванае выданне збору заканадаўчых актаў XIV-XVIII ст. "Volumina legum", важнейшай крыніцы для вывучэння гісторыі дзяржаўнага ладу Беларусі, Літвы і Польшчы, належыць вядомаму польскаму публіцысту і асветніку

• С.Канарскаму

• А.С.Нарушэвічу

• Г.Калантаю

• Т.Чацкаму

• С.Панятоўскаму

21. Каталіцкі біскуп. сенатар Рэчы Паспалітай, у пытаннях паходжання дзяржавы

прытрымліваўся тэорыі заваявання, лічыў, што дзяржавы ў славян узніклі ў выніку заваявання імі зямель населеных сарматамі, дзе заваёнікі сталі панамі, а пакораныя простымі сялянамі

• І.Л.Храптовіч

• Г.Калантай

• А.С.Нарушэвіч

• С.Канарскі

• Т.Чацкі

22. Польскі гісторык, які ў творы "Аб літоўскіх і польскіх законах, аб іх духу, крыніцах, сувязі і аб рэчах, змешчаных у першым статуце для Літвы, выдадзеным у 1529 г." першым у польскай гістарыяграфіі зрабіў спробу гістарычнай інтэрпрэтацыі правая. Ён лічыў, што літлўскае права, якое ўтрымліваецца ў статутах, мае сваёй крыніцай права, звычаі і традыцыі паўночных народаў і германцаў.

• І.Л.Храптовіч

• Я.Чачот

• А.С.Нарушэвіч

• Т.Чацкі

• С.Канарскі

23. Аўтар "Гісторыі Яна Караля Хадкевіча, ваяводы Віленскага, вялікага гетмана Вялікага княства Літоўскага", у якой асвятляюцца ваенныя дезеянні і ваеннае права Вялікага княства Літоўскага канца XVI пачатку XVII ст.

• І.Л.Храптовіч

• Г.Калантай

• А.С.Нарушэвіч

• Т.Чацкі

• С.Канарскі

24. Якім быў палітычны ідэал Ф.Скарыны?

• гуманная, асветная і моцная манархія

• адмаўляў дзяржаву з усімі яе атрыбутамі і ўслаўляў хрысціянскія свабоды

• асветны абсалютызм

• панаванне каталіцкай царквы

• хрысціянскія свабоды

25. Мяшчане М.Панцырны і С.Аверка з'яўляюцца аўтарамі твора, галоўнай мэтай якога была рэгістрацыя гістарычных фактаў і падзей.

• "Хроніка польская, літоўская, жамойцкая і ўсяе Русі"

• "Магілёўская хроніка"

• "Баркулабаўскі летапіс"

• "Хроніка Вялікага княства Літоўскага і Жамойцкага"

• "Віцебскі летапіс"

26. Езуіт, выкладчык у езуіцкіх ВНУ, рэктар Віленскай акадэміі, па яго ініцыятыве ў езуіцкіх навучальных установах уведзена выкладанне гісторыі і геаграфіі.

• Я.Пашкоўскі

• С.Растоўскі

• К.Бартольд

• Я.Прашгайф

• К.Вірвіч

27. Гісторык-архівіст, з ордэна піяраў, працуючы паслом Рэчы Паспалітай сабраў шмат гістарычных і дыпламатычных дакументаў , якія потым часткова надрукаваў . Яны і сёння не страцілі свайго значхння.

• М.Догель "Дыпламатычны кодэкс Польскага каралеўства і Вялікага княства Літоўскага"

• С.Растоўскі "Гісторыя Літоўскай правінцыі ордэна езуітаў"

• М.Догель "Граніцы Польскага каралеўства і Вялікага княства Літоўскага"

• С.Канарскі "Volumina legum"

• К.Галоўка "Хатнія звесткі пра Вялікае княства Літоўскае"

28. Беларускі вучоны, царкоўны дзеяч, літаратар, Магілёўскі арцыбіскуп, аўтар гісторыка-краязнаўчай працы "Аб Заходняй Расіі", у якой разгледзеў праблему паходжання і адзінства беларусаў, украінцаў і рускіх.

• С.І.Богуш-Сестранцэвіч

• К.Галоўка

• І.М.Даніловіч

• Ф.Папроцкі

• К.Вірвіч