pdf математика / Методичка по интегралам
.pdf
|
|
= − |
|
1 |
|
+ C = − |
|
1 |
|
+ C . |
|
|
|
t |
+ |
2 |
tg |
x |
+ 2 |
||||
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
||
Замечание. Если в интеграле òR(sin x, cos x)dx , где R(sin x, cos x) яв- |
|||||||||||
ляется четной |
функцией аргументов sin x и cos x , |
т.е. подынтегральная |
|||||||||
функция R(sin x, cos x) содержит sin x |
и cos x только в четных степенях, |
||||||||||
либо R(−sin x, |
− cos x) = R(sin x, cos x) , |
то удобно применять подстановку |
|||||||||
tg x = t . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тогда, если tg x = t . то
x = arctg t , dx = 1 +dtt2 ,
sin2 x = |
|
tg 2 x |
= |
|
t2 |
|
|
, |
cos2 x = |
|
|
|
|
1 |
|
|
= |
|
1 |
|
||||||
1 |
+ tg 2 x 1 |
+ t2 |
|
|
|
|
|
|
|
1+ tg2 x 1 |
+ t2 |
|||||||||||||||
и, следовательно, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
æ |
|
|
|
t2 |
|
|
|
1 |
|
ö |
|
|
dt |
|
|
= òR1(t)dt , |
|||||
|
|
|
|
|
ç |
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
÷ |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|||||||
òR(sin x, cos x)dx = òRç |
1 |
+ t |
|
+ t |
÷ |
1 |
+ t |
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
è |
|
1 |
|
ø |
|
|
|
|
|
|
где R1 (t) является рациональной функцией аргумента t .
dx
Пример 4.7. Найти интеграл òsin2 x + 2sin xcos x − cos2 x .
Решение. Подынтегральная функция |
|
1 |
явля- |
|||||||
sin2 x + 2sin xcos x − cos2 x |
||||||||||
ется четной относительно sin x |
и cos x , следовательно воспользуемся под- |
|||||||||
становкой tg x = t . Тогда |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
1 |
|
|
|
||||
sin x = |
|
|
|
, cos x = |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
1 + t2 |
1+ t2 |
|
||||||||
|
31 |
|
|
|
|
|
|
|
|
И получаем следующую цепочку равенств
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1+ t2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|||||||||
sin |
2 |
x + 2sin xcos x - cos |
2 |
|
t |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
x |
|
|
|
|
+ 2 × |
|
|
|
|
|
× |
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 + t2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ t2 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 + t2 |
|
|
|
1+ t2 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
dt |
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
t +1- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
= ò |
|
|
= ò |
|
|
= ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
ln |
|
|
2 |
|
|
+ C = |
||||||||||||||||||||
t |
2 |
+ 2t -1 |
(t +1) |
2 |
|
|
|
(t + |
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
t +1 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
- |
2 |
|
1) |
- ( 2) |
2 2 |
+ |
2 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
ln |
|
tg x +1- |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
+ C . |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
2 |
|
|
|
|
tg x +1 + 2 |
|
|
4.4.Интегралы вида òR(sin x)cos x dx , где R(sin x) является рациональ-
ной функцией аргумента sin x .
|
|
Интегралы этого вида при использовании подстановки sin x = t |
приво- |
||||||||||||||||||
дятся к интегралам вида òR(t) dt , где R(t) |
– рациональная функция аргумен- |
||||||||||||||||||||
та t . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
Пример 4.8. Найти интеграл ò |
|
cos x |
|
dx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
4 |
+ sin |
2 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
Решение. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
ò |
|
cos x |
|
dx = {подстановка : sin x = t |
Þ cos x dx = dt }= ò |
|
|
dt |
|
= |
|
|
|
||||||||
4 |
+ sin |
2 |
|
|
4 + t |
2 |
|
|
|
||||||||||||
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
t |
|
|
|
1 |
|
|
æ sin x ö |
|||
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
arctg |
|
+ C |
= |
|
arctgç |
|
|
÷ + C . |
||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
2 |
2 |
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
è 2 |
ø |
4.5.Интегралы вида òR(cos x)sin x dx .
32
Интегралы данного вида приводятся к интегралам вида òR(t) dt , где
R(t) – рациональная функция аргумента , при использовании подстановки cos x = t .
Пример 4.9. Найти интеграл ò 2 +sincosx x dx .
Решение.
ò |
|
sin x |
dx = {cos x = t Þ sin xdx = -dt}= -ò |
dt |
= -ln | 2 + t | +C = |
|
2 |
+ cos x |
2 + t |
||||
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
= −ln | 2 + cos x | +C . |
|
Замечание. Если в интеграле òR(sin x, cos x)dx , где R(sin x, cos x) яв- |
||||||
ляется рациональной функцией аргументов sin x |
и cos x , подынтегральная |
|||||
функция |
R(sin x, cos x) содержит sin x и cos x только в четных степенях, |
то удобно применять подстановку tg x = t .
dx
4.6. Интегралы вида òsinm xcosn x , где m N , n N .
Подстановкой tg x = t данный интеграл приводится к интегралу от ра-
циональной функции следующим образом:
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
m |
|
|
|
|
|
n−2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
æ |
|
|
1 ö 2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
||||||||
|
ò |
|
|
|
|
|
|
= |
ò |
|
+ |
|
(1+ t |
) 2 dt . |
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
ç1 |
|
|
|
÷ |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
sin |
m |
xcos |
n |
|
|
t |
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
x |
|
è |
|
|
|
|
ø |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
В частности, к интегралу вида ò |
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
, где m N , |
n N сводят- |
|||||||||||||||||
sin |
m |
xcos |
n |
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
ся следующие интегралы: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
∙ интеграл вида ò |
dx |
|
|
, используя прежде подстановку |
x |
= t , т.е. |
|||||||||||||||||||||||
m |
|
|
2 |
|
|||||||||||||||||||||||||
|
sin |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
33 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
ìx |
ü |
|
1 |
|
|
|
dt |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
= í |
|
|
= tý = |
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
2m−1 òsinm t cosm t |
|
|
|||||||||||
òsinm x |
î2 |
þ |
|
|
|
|
||||||||||||||
∙ интеграл вида ò |
|
dx |
|
, |
используя прежде подстановку x + |
π |
= t и |
|||||||||||||
|
n |
|
2 |
|||||||||||||||||
|
cos |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
æ |
π |
ö |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
формулу cos x = sinç x + |
2 |
÷, получим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
è |
ø |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
ò |
|
|
dx |
|
= ò |
dt |
|
. |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
x |
n |
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
cos |
|
|
sin |
t |
|
|
|
Надлежащие преобразования получившегося интеграла описаны выше.
5.ИНТЕГРИРОВАНИЕ ПРОСТЕЙШИХ ИРРАЦИОНАЛЬНОСТЕЙ.
5.1.Интегралы с линейной иррациональностью.
Если подынтегральная функция содержит только линейные иррацио-
m1 m2
нальности вида (ax + b) n1 , (ax + b) n2 , …, где a Î R , a ¹ 0 , bÎ R , m1 , n1 , m2 ,
n2 –целые числа, то полезна подстановка (ax + b) = t s , где s – наименьшее общее кратное чисел n1 , n2 . … . С помощью такой подстановки интеграл с
линейной иррациональностью преобразуется в интеграл от рациональной функции.
Пример 5.1. Найти интеграл |
ò |
|
|
|
dx |
|
|
. |
|
|
|
|||
|
2 |
|
1 |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
(2x +1) |
3 |
- (2x +1) |
2 |
|
|
|
|
|
||
Решение. Здесь подынтегральная функция содержит линейные ирра- |
||||||||||||||
2 |
|
1 |
|
|
|
n = 3, |
|
|
= 2 , а наи- |
|||||
циональности (2x + b) |
3 |
и (2x + b) |
2 |
. Следовательно |
n |
2 |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
меньшее общее кратное этих чисел s = 6.
34
Применим подстановку 2x + 1 = t6 . Тогда x = 12 (t6 -1) , dx = 3t5dt .
Таким образом, после замены переменной интегрирования получим
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
3t5 |
|
|
3t5 |
|
|
|
|
|
3t2 |
|
|
|
æ |
|
|
|
1 ö |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
dt = |
|
|
|
|
dt = |
|
|
|
dt = 3 |
çt |
+1+ |
|
|
|
÷dt = |
|||||
|
|
2 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
ò |
|
|
|
|
|
òt4 - t3 |
|
òt3 (t |
-1) |
|
|
|
|
òt -1 |
|
|
ò |
è |
|
|
t -1ø |
|
|||||||||||
(2x +1)3 |
- (2x +1)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
æ |
|
2 |
|
|
|
|
ö |
|
|
æ |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
ö |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ç |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
÷ |
|
|||||||||
|
|
|
ç t |
|
|
|
|
÷ |
|
|
|
(2x +1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
6 |
|
|
|
||||||||
|
= |
3ç |
|
|
+ t + ln | t -1|÷ |
+ C = 3ç |
|
|
|
|
|
+ (2x +1) |
|
+ ln |
(2x +1) |
|
|
-1 |
÷ |
+ C . |
|||||||||||||
|
|
2 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
è |
|
|
|
|
|
ø |
|
|
ç |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
÷ |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
è |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ø |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.2.Интегралы с квадратичной иррациональностью.
∙ Интегралы вида ò |
|
|
dx |
|
, где a , b, c |
– действительные числа. |
|
|
|
|
|
||||
ax2 |
+ bx + c |
||||||
|
|
|
|
|
Интегралы такого вида путем выделения полного квадрата из квадрат- ного трехчлена, в зависимости от знака числа а, приводятся к одному из таб- личных интегралов.
|
|
|
|
Пример 5.2. Найти интеграл ò |
|
|
|
|
|
dx |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x2 |
+ 2x + 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
Решение. В квадратном трехчлене x2 + 2x + 5 |
|
выделим полный квад- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
рат: x2 + 2x + 5 = (x + 1)2 + 4 . Тогда |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
ò |
|
|
|
dx |
|
|
= ò |
|
|
|
dx |
|
|
|
|
= {замена x +1= t |
Þ x = t -1, dx = dt}= |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
x2 + 2x |
+ 5 |
(x +1) |
2 + 4 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= ò |
|
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= ln |
t + |
t2 + 4 |
+ C = ln |
x +1+ |
x2 + 2x + 5 |
|
+ C . |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t2 + 4 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
Пример 5.3. Найти интеграл ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
- 3x2 + 4x -1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
Решение. Выделяя в |
|
|
полный |
|
|
квадрат |
|
в |
|
квадратном |
|
трехчлене |
|||||||||||||||||||||||||||||
− 3x2 + 4x −1 получим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
æ |
|
|
|
|
4 |
|
|
1 |
ö |
æ |
æ |
|
|
|
|
2 |
ö |
2 |
1 |
ö |
|
æ |
1 |
æ |
|
2 ö |
2 |
ö |
|
|
|
|||||||||
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
ç |
|
2 |
|
|
÷ |
|
ç |
|
|
÷ |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
- 3x |
+ 4x |
-1= -3ç x |
- |
|
|
|
x + |
|
|
|
|
ç x |
- |
|
|
- |
|
= |
|
- ç x - |
|
|
|
. |
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
3 |
|
3 |
÷ |
= -3 |
|
|
|
3 |
÷ |
9 |
÷ |
3 |
9 |
÷ |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
è |
|
|
|
|
|
ø |
ç |
è |
|
|
|
|
ø |
|
|
ç |
è |
|
3 ø |
|
÷ |
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
è |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ø |
|
è |
|
|
|
|
|
|
ø |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
35 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Следовательно |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
ò |
|
|
dx |
|
|
= ò |
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
= |
1 |
ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
- 3x2 + 4x -1 |
|
|
æ |
1 |
æ |
|
|
2 ö2 |
ö |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
1 |
|
|
æ |
|
- |
2 |
ö2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
3ç |
|
|
- ç x - |
|
|
÷ |
÷ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- ç x |
|
÷ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
ç |
9 |
è |
|
|
3 ø |
÷ |
|
|
|
|
|
|
|
|
9 |
|
|
è |
|
|
3 |
ø |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
è |
|
|
ø |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
ì |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
ü |
|
|
|
1 |
|
|
ò |
|
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|||||||||
= íзамена : x - |
3 |
= t Þ x |
= t + |
3 |
, dx = dtý |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
× arcsin(3t) + C = |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
î |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
þ |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
1 |
- t2 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
æ |
æ |
|
|
|
|
|
2 |
öö |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
arcsinç |
3ç x - |
|
|
|
|
÷÷ |
+ C = |
|
|
|
|
|
|
|
arcsin(3x - 2) |
+ C . |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
è |
è |
|
|
|
|
|
øø |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
||||||||||||
|
∙ |
Интегралы вида ò |
|
|
Ax + B |
|
|
dx, где A, B, |
a , |
b, |
c – действитель- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ax2 + bx + c |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ные числа.
Чтобы найти такой интеграл надо в числителе выделить производную квадратного трехчлена, стоящего под знаком корня, и почленным делением разложить на сумму двух интегралов, один из которых элементарными пре- образованиями приводится к табличному интегралу , а другой интегралом
вида ò |
|
dx |
|
, который рассмотрен выше. |
|
||||
|
|
|
|
||||||
|
|
ax2 + bx + c |
|
|
|
||||
Пример 5.4. |
Найти интеграл ò |
|
5x − 3 |
dx . |
|||||
|
|
|
|||||||
2x2 |
+ 8x +1 |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
Решение. Найдем производную квадратного трехчлена, стоящего под знаком корня:
(2x2 + 8x + 1)′ = 4x + 8 .
Выделим в числителе производную квадратного трехчлена:
5x - 3 = 54 (4x + 8) -13.
36
Таким образом, после преобразования числителя и почленного деле- ния, получим следующую цепочку равенств:
|
|
|
5 |
|
(4x + 8) -13 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
5x - 3 |
5 |
|
|
4x + 8 |
dx |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
ò |
|
|
|
dx = ò |
4 |
|
|
|
dx = |
|
ò |
|
|
|
dx -13ò |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
||||||
2x2 + 8x +1 |
2x2 + 8x +1 |
2x2 + 8x +1 |
2x2 + 8x +1 |
Найдем каждое слагаемое правого выражения этого равенства.
|
Первое слагаемое: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
5 |
ò |
|
|
|
|
4x + 8 |
|
|
|
|
dx = {2x2 + 8x +1= t Þ (4x + 8)dx = dt}= |
5 |
ò |
dt |
|
= |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2x2 + 8x +1 |
|
t |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
× 2 |
|
|
|
|
+ C = |
|
|
2x2 + 8x +1 + C |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|||||
|
Второе слагаемое: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
13ò |
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
=13ò |
|
|
|
|
dx |
|
|
|
= |
13 |
|
ò |
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
2x2 + 8x +1 |
æ |
2 |
+ 4x + |
1 |
ö |
2 |
|
|
x |
2 |
+ 4x |
+ |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2ç x |
|
2 |
÷ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
è |
|
|
|
|
|
ø |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
= |
13 |
ò |
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
= {x + 2 = t |
Þ x = t - 2, dx |
= dt}= |
13 |
ò |
|
|
|
|
|
dt |
|
|
|
= |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
(x + 2) |
2 |
- |
7 |
|
2 |
|
t |
2 |
- |
|
7 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
13 |
|
|
|
|
|
|
|
13 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
ln |
t + t2 − |
7 |
|
|
+ C = |
ln |
x + 2 + x |
2 + 4x + |
1 |
+ C . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Следовательно
|
|
5x − 3 |
5 |
|
|
|
|
13 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
ò |
|
|
|
dx = |
|
|
2x2 + 8x + 1 − |
|
|
|
ln |
x + 2 |
+ |
x2 + 4x + |
|
|
+ C . |
|||||
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|||||||||||||||
2x2 + 8x + 1 |
2 |
|||||||||||||||||||||
∙ Интегралы вида ò |
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
, где |
A, |
B, a , b, |
c |
|
– дейст- |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
(Ax + B) ax2 + bx + c |
|
|
|
|
|
вительные числа, A ¹ 0 .
37
|
|
|
|
Используя подстановку |
Ax + B = |
1, |
|
этот интеграл приводится к рас- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
смотренному выше интегралу вида ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, где a , |
b, |
c – действи- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
ax2 + bx + c |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
тельные числа. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
Пример 5.5. Найти интеграл ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x 5x2 |
- 2x +1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Решение. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1ü |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ì |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
íx = |
|
|
|
Þ dx |
= - |
|
|
|
|
|
|
dt, t = |
|
|
ý = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
t |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x 5x2 - 2x |
+1 |
|
|
1 5 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
î |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
xþ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
+1 |
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
t2 |
|
t |
|
|
|
|
||||||||||||||||||
= ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
= ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= ln |
t -1 + t 2 - 2t + 5 |
|
+ C = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
t 2 - 2t + 5 |
|
|
|
|
|
|
(t -1)2 + 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= ln |
1 |
|
-1+ |
|
|
|
1 |
|
|
- |
2 |
+ |
|
5 |
+ C = ln |
|
1- x + 5x |
2 - 2x +1 |
|
+ C . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
x2 |
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
Пример 5.6. Найти интеграл ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
(x +1) x2 + 3x + 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Решение. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ì |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
ü |
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= íx + |
1 = |
|
|
|
Þ x = |
|
|
|
|
|
-1, dx = - |
|
|
|
|
|
|
, t = |
|
|
|
|
|
|
|
ý = |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
t |
|
|
|
t2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ò (x + 1) x2 + 3x + 3 |
î |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x + 1þ |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
= ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dt = ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= ln |
t + |
|
+ |
|
|
|
t |
2 |
|
+ t +1 |
+ C = |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
1 |
æ |
1 |
|
|
ö |
2 |
|
|
|
æ1 |
|
|
|
|
ö |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t2 + t +1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
- |
|
+ |
|
|
|
|
|
+ 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
t |
ç |
|
1÷ |
3ç |
|
|
-1÷ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
è t |
|
|
ø |
|
|
|
|
è t |
|
|
|
|
ø |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
= ln |
|
1 |
|
|
|
+ |
1 |
+ |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
+ |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
+1 |
+ C = ln |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
+ |
1 |
|
+ |
|
|
|
|
x2 + 3x + 3 |
|
+ C . |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
+1 |
2 |
|
|
(x +1)2 |
|
x |
+ |
1 |
|
|
x |
+1 |
2 |
|
|
|
|
|
|
x +1 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
· |
|
Интегралы вида |
|
|
|
ax2 + bx + c |
dx, |
где |
a , |
|
|
b, |
|
c |
|
|
|
|
– |
|
действительные |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
числа, a ¹ 0 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
38 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Выделением полного квадрата в квадратном трехчлене и применением
линейной подстановки интеграл òax2 + bx + c dx примет один из следую-
щих видов:
1) при a > 0 получим интеграл вида òt2 + M dt , где M R;
2) при a < 0 получим интеграл вида òM - t2 dt , где M R.
Чтобы найти такие интегралы, сначала подынтегральную функцию представляют в виде дроби, в которой знаменателем является иррациональ- ность, а числителем – выражение, стоящее под знаком корня. Затем в преоб- разованной подынтегральной функции производят почленное деление, и та-
ким образом исходный интеграл ( òt2 + M dt или òM - t2 dt ) преобразуют
в сумму двух интегралов, один из которых является табличным, а другой ин- теграл находится интегрированием по частям один раз. После этого, выражая
из полученного равенства исходный интеграл ( òt2 + M dt или òM - t2 dt ),
получим окончательный ответ.
Пример 5.7. Найти интеграл òx2 + 5 dx .
Решение.
|
|
|
x2 + 5 |
æ |
|
x2 |
|
|
|
5 |
ö |
|
x2 |
dx |
|
|
|||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
ç |
|
|
|
|
|
|
|
|
÷ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
ò x + 5 dx = ò |
|
x2 + 5 |
|
dx = òç |
x2 + 5 |
+ |
|
x2 |
|
|
÷dx = ò |
|
|
dx + 5ò |
x2 + 5 |
. |
|||||||
|
|
|
|
è |
|
|
|
|
+ 5 ø |
|
x2 + 5 |
|
|
Так как
ò |
|
x2 |
|
|
|
x2 + 5 |
|
ì |
|
|
|
|
|
|
|
|
ü |
|
|
|
|
|
|
|
|
ïпо частям : |
|
|
|
ï |
|
|
|
|
ò |
|
|
|||||
|
ï |
|
|
|
|
|
|
|
|
ï |
|
|
|
|
|
|
|
dx = |
ï |
|
Þ du = dx, |
|
ï |
= x x2 |
+ 5 - |
|
x2 + 5 dx; |
||||||||
ïu = x |
|
ï |
|
||||||||||||||
|
í |
|
|
|
|
|
|
|
|
ý |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
ïdv = |
|
|
Þ v = x2 |
+ 5 |
ï |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
ï |
|
|
x |
2 |
+ 5 |
|
|
|
ï |
|
|
|
|
|
|
|
|
î |
|
|
|
|
|
|
þ |
|
|
|
|
|
|
|
39
ò |
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= ln |
x + |
|
x |
2 |
+ 5 |
|
+ C , |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
x2 + 5 |
|
||||||||||||||||||
то |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
ò |
x2 + 5 |
dx = x |
|
x2 + 5 |
− ò |
x2 + 5 |
dx + 5ln |
x + |
x2 + 5 |
+ C . |
Далее, выражая из полученного равенства òx2 + 5 dx , получим ответ:
|
|
|
|
|
1 |
æ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ö |
|
ò |
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
||||
x |
|
+ 5 dx = |
|
ç x |
x |
|
+ 5 |
+ 5ln |
x + |
x |
|
+ 5 |
|
÷ |
+ C . |
|||
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
è |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ø |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример 5.8. Найти интеграл ò9 - x2 dx.
|
Решение. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ò |
|
9 - x2 |
|
dx = 9ò |
|
dx |
|
- ò |
|
|
x2 |
|
|
||
9 - x2 |
dx = ò |
|
|
|
|
|
|
dx. |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
9 - x2 |
9 - x2 |
9 |
- x2 |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Поскольку
ò 9dx− x2
ò |
|
|
x2 |
|
|
|
|
||
9 |
- x2 |
|||
|
|
то
= arcsin 3x + C ;
ì |
|
|
|
|
|
ï |
|
|
|
|
|
ïпо частям : |
|
|
|||
ï |
|
|
|
= dx, |
|
dx = íu = x Þ du |
|||||
ï |
|
xdx |
|
|
|
ï |
|
|
|
Þ v |
|
|
|
|
|
||
ïdv = |
9 - x |
2 |
|
||
î |
|
|
|
|
ò9 - x2 dx = 9arcsin 3x
ü
ï
ï
ïý = -x 9 - x2 + ò 9 - x2 dx ,
ï
= - 9 - x2 ï
ï
þ
- (- x9 - x2 + ò9 - x2 dx)+ C .
Следовательно
40