
MMATAN04
.pdf
Последние две формулы повторного дифференцирования произведения uv носят названия формул Лейбница.
Основные формулы
|
(1) |
|
|
(ax)(n) = ax(ln a)n; |
|
|
|
|
|
( ex)(n) = ex, |
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
(2) |
|
|
(sin x)(n) = sin |
x + n |
2 |
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
(3) |
|
|
(cos x)(n) = cos |
x + n |
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
2 |
|
|
n + 1)x(m−n), |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
(4) |
|
|
(xm )(n) = m(m |
− |
1) |
· · · |
(m |
− |
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
(5) |
|
|
(ln x)(n) = ( 1)n−1 |
(n − 1)! |
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
xn |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
(n) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
(6) |
|
|
|
|
= (−1)n |
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
x + a |
(x + a)n+1 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
Решения |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
1. x (y) = |
1 |
|
|
, где y (x) = y (x(y)) = y . Находим |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
y (x) |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x (y) = |
1 |
· y · x (y) = − |
y |
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
, |
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
2 |
y |
3 |
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
x (y) = |
− |
y y 3 |
− 3y 2 y 2 |
· |
x (y) = |
3y 2 |
− y y |
, |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y 6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y 5 |
|
|
|||||
xIV (y) = |
|
1 |
((6y y |
− yIV y |
− y y )y 5 |
|
− 5y 4 y (3y 2 |
− y y )) = |
||||||||||||||||||||||||||
|
11 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
1 |
(5y y y |
− y 2 yIV − 15y 3 + 5y y y ) = |
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
7 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
= |
|
1 |
(10y y y |
− y 2 yIV − 15y 3 ). |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
7 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
101 |

2. Дифференцируем по x обе части уравнения |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y2 + 2 ln y = x4, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
полагая в нем y = y(x), |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2y + 2 |
1 |
y = 4x3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
Откуда находим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y = 2x3 |
|
|
|
y |
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 + y2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
y = 6x2 |
|
|
y |
|
|
+ 2x3 |
1 + y2 − 2y2 |
y |
|
|
= |
6x2y |
+ |
4x6y(1 − y2) |
= |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 + y2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 + y2 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
(1 + y2)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(1 + y2)3 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
2x2y |
|
|
|
|
3(1 + y2)2 + 2x4(1 − y2) . |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
(1 + y2)3 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. Найти y(10), если y = √ |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
Воспользуемся формулой (4) из основных формул: |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
y(10) = x |
2 |
|
(10) |
= 2 |
|
|
|
|
|
−2 |
|
|
|
|
−2 |
|
· · · 2 − 10 + 1 x |
2 − |
|
= |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|
3 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
10 |
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
17 |
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
17!! √ |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
= |
|
|
− |
|
|
− |
|
· · · |
− |
|
|
|
|
|
|
= − |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
2 |
2 |
2 |
|
2 |
x10 |
|
210 |
x10 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. Выделим у дроби y = |
|
|
|
|
x2 |
|
целую часть: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 − x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
y = |
(x2 − 1) + 1 |
|
= |
|
|
|
(x + 1) |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
− |
|
|
− x − 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 − x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
Применяя формулу (6), получаем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
y(8) = − |
|
1 |
|
|
|
(8) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8! |
|
|
|
|
|
|
8! |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
= −(−1)8 |
|
|
= |
|
. |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x − 1 |
|
|
|
(x − 1)9 |
(1 − x)9 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
102 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|

5. При вычислении производной y(20) от функции y = x2 e2x применим формулу Лейбница и правило 3).
20
y(20) = x2 e2x (20) = C20k (x2)(k)( e2x)(20−k) = k=0
= x2( e2x)(20) + 20(x2) ( e2x)(19) + 20 · 19 (x2) ( e2x)(18) = 2!
= x2 · 220 e2x + 20x · 220 e2x + 20 · 19 219 e2x = 220(x2 + 20x + 95). 2
6. По формуле Лейбница для дифференциалов с применением правила 3) и формулы (3) имеем
|
|
|
|
|
|
|
|
10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
d10 = d10(x · cos 2x) = |
|
C10k |
dk x d10−k cos 2x = |
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
k=0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= x d10 cos 2x + 10 dx d9 cos 2x = |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
||||
= x210 cos 2x + 10 |
|
|
|
dx10 + 10 dx |
· 29 cos 2x + 9 |
|
dx9 |
= |
||||||||||||||
2 |
2 |
|||||||||||||||||||||
|
= 210(−x cos 2x − 5 sin 2x) dx10. |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
7. Разложим дробь y = |
|
|
1 |
|
|
на простейшие: |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
x2 − 3x + 2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|||||
y = |
|
|
= |
|
|
|
= |
|
− |
|
. |
|
||||||||||
x2 − 3x + 2 |
(x − 2)(x − 1) |
x − 2 |
x − 1 |
|
||||||||||||||||||
Тогда |
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
y(n) = (−1)nn! |
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|||||||||||||
|
|
− |
|
|
|
|
||||||||||||||||
(x − 2)n+1 |
(x − 1)n+1 |
|
|
|
8. Вспоминая формулу понижения степени, запишем
y = cos2 x = 12 + 12 cos 2x.
Откуда
y(n) = 2n−1 cos 2x + n π2 .
103
9. Из формулы синуса тройного угла
sin 3x = 3 sin x − 4 sin3 x
получаем |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y = sin3 = |
(3 sin x − sin 3x). |
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||
|
4 |
|
|
|||||||||||
Откуда следует |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
x |
|
|
π |
− |
3n |
3x + n |
π |
. |
|||
y(n) = |
|
|
sin |
+ n |
|
|
sin |
|
||||||
|
4 |
2 |
4 |
2 |
10. По формуле Лейбница имеем
n
y(n) = (x · 2x)(n) = Cnk x(k)( ex)(n−k) = x( ex)(n) + n( ex)(n−1) =
k=0
=(x + n) ex.
11.Путем последовательного дифференцирования получаем
dy = eu du,
d2y =d( eu) du + eu d(du) = eu(du2 + d2u), d3y = eu du(du2 + d2u) + eu(2du d2u + d3u) =
= eu(du3 + 3du d2u + d3u),
d4y = eu du(du3 + 3du d2u + d3u)+
+eu(3du2 d2u + 3d2u d2u + 3du d3u + d4u) =
=eu(du4 + 6du2 d2u + 4du d3u + 3du du + d4u).
Задачи для самостоятельной работы
Найти производные yx и yx2 от функции y = y(x), заданной неявно:
8.1. y = sin(x + y). |
8.2. x2 − xy + y2 = 1. |
104

Найти производные или дифференциалы указанного порядка:
8.3. y = |
a |
|
|
1 |
|
|
|||
|
; найти y . |
8.4. y = |
√ |
; найти y(100). |
|||||
xm |
|||||||||
1 − x |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||
8.5. y = x2 sin 2x; найти y(50). 8.6. y = x · 2x; |
найти d10y. |
||||||||
Найти производные n-го порядка от следующих функций: |
|||||||||
1 |
|
1 |
|
|
|||||
8.7. y = |
|
. |
8.8. y = √ |
|
. |
||||
x(1 − x) |
|||||||||
1 − 2x |
|||||||||
8.9. y = sin2 x. |
8.10. y = cos3 x. |
|
|
Найти дифференциалы указанного порядка, если u — дифференцируемая достаточное число раз функция.
8.11. y = u2; найти d10y. 8.12. y = ln u; найти d3y.
Ответы
|
|
|
y |
= |
|
cos(x + y) |
|
y 2 |
= |
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y = |
|
2x − y |
|||||||||||||||||||
8.1. |
|
1 − cos(x + y) |
; |
−(1 − cos(x + y))3 . 8.2. |
x − 2y ; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
|
|
|
|
x |
|
|
|
x |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
y 2 = |
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
y |
= |
|
am(m + 1)(m + 2) |
|
|
y(100) = |
199!! |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
x |
|
|
|
(x − 2y)3 |
. 8.3. |
|
|
|
|
− |
|
|
xm+3 |
|
|
|
|
|
. 8.4. |
|
|
|
|
|
|
|
2100 |
× |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1225 |
|
sin 2x). |
||||||||
× |
|
|
|
|
|
|
. 8.5. y(50) = 250(−x2 sin 2x + 50x cos 2x + |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
100 + 1 |
2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(1 − x) |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
d10y = x2x(ln 2)9(x ln 2 + 10) dx10 |
|
|
|
n! |
|
|
(−1) |
|
|
+ |
1 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
8.6. |
. |
8.7. |
xn+1 |
|
(1 − x)n+1 |
. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
8.8. |
|
|
|
(2n − 1)!! |
|
|
. 8.9. |
|
|
2n−1 cos 2x + n |
π |
. 8.10. |
|
3 |
cos x + n |
π |
|
+ |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
(1 |
− |
2x)n + |
21 |
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
2 |
|
||||||||||||||||
|
|
3n |
|
|
|
|
|
|
π |
8.11. |
|
|
|
u |
+ |
|
20 |
|
du2 |
|
|
|
du d2u |
|
|
d3u |
||||||||||||||||||||||
+ |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
2 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
cos |
|
3x + n |
|
|
|
|
|
|
|
|
2u d10 |
|
|
|
|
|
|
du d9u |
+ |
|
90 d2u d8u |
+ |
||||||||||||||||||||||
+240 d3u d7u + 420 d4u d6u + 252(d5u)2. 8.12. 2 |
|
− 3 |
|
|
|
|
+ |
|
. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
u3 |
|
|
u2 |
u |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
105 |

Занятие 9. Правило Лопиталя
Задание
Найти предельные значения данных функций:
1. |
lim |
sin ax |
. |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|||||
|
x→0 |
sin bx |
|
|
|
|
||||
3. |
lim |
|
3 tg 4x − 12 tg x |
. |
||||||
|
x→0 |
3 sin 4x − 12 sin x |
||||||||
5. |
lim |
x ctg x − 1 |
. |
|
|
|||||
|
x→0 |
|
|
x2 |
|
|
|
|
||
7. |
lim |
|
|
xx − x |
. |
|
||||
|
x→1 ln x − x + 1 |
|
|
|||||||
9. |
lim |
|
xn |
(a > 0, n > 0). |
||||||
|
|
|
|
|||||||
|
x→+∞ eax |
|
|
|
|
11. lim ( tg x) tg 2x.
x→π4
2. |
lim |
ch x − cos x |
. |
|||||||
|
x→0 |
|
|
x2 |
|
|
|
|
||
4. |
lim |
|
|
tg 3x |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
π |
|
|
tg x |
|
|
|
|
||
|
x→ 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6. |
lim |
1 − cos x2 |
. |
|||||||
|
x→0 |
x2 sin x2 |
||||||||
8. |
lim |
ln(sin ax) |
. |
|||||||
|
|
|||||||||
|
x→0 |
ln(sin bx) |
||||||||
|
lim |
0 ln x · ln(1 − x). |
||||||||
10. x 1 |
|
|
||||||||
|
→ − |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
1 |
x |
|||||
12. |
x→+0 |
. |
|
|||||||
ln x |
|
|||||||||
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
Напомним правило Лопиталя.
0
Раскрытие неопределенностей вида 0 . Пусть
1)f (x) и g(x) — непрерывные функции в окрестности точки a, где a — конечное число или несобственное число ∞;
2)существуют производные f (x) и g (x) в окрестности точки a, причем g (x) = 0;
3)lim f (x) = lim g(x) = 0;
x→a x→a
4) lim f (x) = A существует.
x→a g (x)
106

Тогда |
|
|
|
|
|
|
|
lim |
f (x) |
= lim |
f (x) |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
x a g(x) |
x a g (x) |
|
|
|
|||
→ |
→ |
|
|
|
|||
Аналогично раскрываются неопределенности вида |
|
∞ |
. |
||||
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
∞ |
Решения
|
lim |
sin ax |
= |
|
0 |
|
|
|
= lim |
|
a cos ax |
= |
a |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
1. |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
x→0 |
sin bx |
|
|
|
x→0 |
|
b cos bx |
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lim |
ch x − cos x |
= |
|
0 |
|
= lim |
sh x + sin x |
|
= |
|
0 |
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x→0 |
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
2x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
= lim |
ch x + cos x |
= 1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
3 tg 4x − 12 tg x |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
− |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. |
lim |
= |
|
|
|
|
|
|
= lim |
cos4 x |
cos2 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 sin 4x − 12 sin x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x→0 |
|
|
|
0 |
|
x→0 |
|
|
cos 4x − cos x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
= lim |
|
|
|
|
|
cos2 x − cos2 4x |
cos x) |
= |
|
|
|
|
lim (cos x + cos 4x) = |
− |
2. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
|
|
|
0 cos2 x cos2 4x(cos 4x |
− |
|
|
|
|
|
− x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
tg 3x |
|
|
|
∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos2 x |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. |
lim |
|
= |
|
|
|
|
= lim |
|
cos2 3x |
= 3 lim |
= |
|
= |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
∞ |
|
|
|
π |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
x→ 2 |
|
tg x |
x→ |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→ 2 |
|
cos |
3x |
0 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
cos2 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
= lim |
|
sin 2x |
= |
|
|
|
0 |
|
= lim |
|
2 cos 2x |
|
= |
1 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
x→π2 |
|
sin 6x |
|
0 |
|
x→π2 |
|
6 cos 6x |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
Другой способ решения этого примера: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tg 3x |
|
|
∞ |
|
|
|
|
|
ctg x |
|
|
0 |
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
= |
1 |
. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lim |
|
|
= |
|
|
= lim |
|
|
|
= |
|
= lim |
|
sin2 x |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
π |
|
|
tg x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
ctg 3x |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
3 |
|
3 |
|
|||||||||||||||||||||
x→ 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→ |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→ 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−sin2 3x · |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
107

|
lim |
x ctg x |
|
1 |
= lim |
x cos x − sin x |
= |
|
|
|
0 |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
5. |
|
x2 |
− |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
x→0 |
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
x2 sin x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
= lim |
|
cos x − x sin x − cos x |
= |
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
sin x |
|
|
|
|
= |
0 |
= |
||||||||||||||||||||||
|
|
2x sin x + x2 cos x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|||||||||||||||||||||||||
|
x→0 |
|
|
− x→0 2 sin x + x cos x |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
lim |
|
|
|
|
|
cos x |
|
|
|
|
|
= |
− |
1 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
= − x |
|
|
0 2 cos x + cos x |
− |
x sin x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|||||
|
lim |
1 |
|
|
cos x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
lim |
1 |
cos t |
= |
|
|
= |
|
|
|||||||||||||||
6. |
x−2 sin x2 |
|
|
= [ замена x |
|
|
|
|
|
|
|
t−sin t |
|
|
|
0 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
x→0 |
|
|
= t] = t→0 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
= lim |
|
|
sin t |
|
|
= |
|
|
0 |
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos t |
|
|
|
|
|
= |
|
1 |
. |
||||||||||||
|
t cos t + sin t |
|
|
0 |
|
−t sin t + cos t + cos t |
2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
t→0 |
|
|
t→0 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lim |
|
|
|
xx − x |
|
|
|
= |
|
0 |
|
|
= lim |
xx(ln x + 1) − 1 |
= |
|
0 |
|
= |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
x→1 ln x − x + 1 |
|
0 |
x→1 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x
xx(ln x + 1)2 + xx 1
=x→1 −x12 x = −2.
8.lim ln(sin ax) = ∞ = lim a ctg ax = ∞ = ln(sin bx) ∞ x→0 b ctg bx ∞limx→0
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
a tg bx |
|
|
0 |
|
lim |
ab |
|
|
|
|
= lim |
= |
cos2 bx |
= 1. |
||||||||
|
0 |
|
|
|
|||||||
x→0 b tg ax |
|
= x→0 ba |
1 |
|
|
||||||
|
|
cos2 ax |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9. Применяя n раз правило Лопиталя, для натурального n имеем
lim |
xn |
= |
|
∞ |
|
= lim |
n! |
= 0. |
|
∞ |
|
||||||
x→+∞ eax |
|
x→+∞ an eax |
|
Для любого ненатурального n > 0 после конечного числа применений правила Лопиталя получим в числители отрицательную степень для x. После чего заключаем, что
lim |
xn |
= 0, (n > 0, a > 0). |
|
||
x→+∞ eax |
|
108

10. |
lim ln x |
· |
ln(1 |
− |
x) = (0 |
· ∞ |
) = lim |
ln(1 − x) |
= |
|
∞ |
= |
||||||||||||||||||||
x→1−0 |
|
|
|
|
|
|
|
x→1−0 |
|
|
|
1 |
|
|
|
∞ |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x ln2 x |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
1 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
x→1−0 |
|
|
|
|
1− |
1 |
|
= x→1−0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 − x |
0 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
= |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
· |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
ln2 x |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
= |
lim |
ln2 x + 2 ln x |
= 0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
x→1−0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e tg 2x ln( tg x) = |
|
|
|
|
|
||||||||||||||
11. |
lim ( tg x) tg 2x = (1∞) = lim |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
x→ |
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→ |
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
lim tg 2x ln( tg x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→ 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= e |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
lim tg 2x ln( tg x) = ( |
∞ · |
0) = lim |
|
ln( tg x) |
= |
0 |
|
= |
|
||||||||||||||||||||||
|
|
ctg 2x |
0 |
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
x→ 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→ 4 |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11
|
|
|
|
|
|
|
· |
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
sin2 2x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
= lim |
|
tg x |
cos2 x |
− |
lim |
|
|
|
|
|
= |
− |
lim sin 2x = |
− |
1, |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
x→ |
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→ |
π |
2 sin x cos x |
x→ |
π |
|
|
|||||||||||||||||
|
4 |
|
|
−sin2 |
2x |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
lim ( tg x) tg 2x |
|
= e−1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→ 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
x ln( |
|
ln x) |
|
|
|
|
|
lim |
|
x ln( |
ln x) |
|
|
||||||||
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
= |
|
|
x→+0 |
|
|
− |
, |
|
|
|||||||||||||||||
12. |
ln x |
|
|
|
− |
|
e |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
x→+0 |
|
|
x→+0 e |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
lim |
x ln( |
|
|
ln x) = (0 |
|
) = |
|
lim |
ln(− ln x) |
= |
∞ |
= |
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
x→+0 |
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
· ∞ |
|
x→+0 |
|
|
1 |
|
|
|
|
∞ |
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
· |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
= lim |
|
− |
ln x |
|
x = |
lim |
|
|
= 0, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
x→+0 − |
|
|
|
|
|
|
x→+0 ln x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
109

lim ln 1 x = e0 = 1.
x→+0 x
Задачи для самостоятельной работы
Найти предельные значения данных функций:
9.1. lim tg x − x . x→0 x − sin x
9.3. lim ln(cos ax) . x→0 ln(cos bx)
9.5.lim x2 e−0,01x.
x→+∞
|
|
1 |
|
|
|
|
9.7. lim x 1−x . |
|
|
||||
x→1 |
|
|
|
|
|
|
lim (2 |
|
x) |
tg πx |
|
||
|
2 |
|
||||
9.9. x 1 |
− |
|
|
. |
||
→ |
|
|
|
|
|
9.2. lim |
x( ex + 1) − 2( ex − 1) |
. |
|||||
|
x→0 |
|
|
|
x3 |
||
9.4. lim |
cos(sin x) − cos x |
. |
|||||
|
x→0 |
|
|
|
x4 |
||
9.6. |
lim |
|
xε ln x (ε > 0). |
||||
|
x→+0 |
√x. |
|||||
9.8. |
lim |
||||||
|
|
|
x |
|
|
x→+∞
9.10. lim ( ctg x)sin x.
x→0
Ответы
9.1. 2. 9.2. |
1 |
. 9.3. |
|
a |
|
2 |
|
|
|
||||
6 |
b |
|
2
9.9. e π . 9.10. 1.
1
. 9.4. 6 . 9.5. 0. 9.6. 0. 9.7. e−1. 9.8. 1.
Занятие 10. Формула Тейлора
Задание
1. Многочлен
P (x) = 1 + 3x + 5x2 − 2x3
разложить по целым неотрицательным степеням двучлена x + 1. Показать, что разложение в ряд Тейлора по степеням x совпадает с исходным видом многочлена.
110