L1S

Лекцыя 1.

МІЖНАРОДНАЯ ЭКАНОМІКА: АСНОЎНЫЯ ТЭНДЭНЦЫІ РАЗВІЦЦЯ

Мэта: вывучыць прадмет і метады міжнароднай эканомікі, асноўныя тэндэнцыі яе развіцця, разгледзець фактары фарміравання і развіцця сусветнага рынку, міжнародны падзел працы.

План :

1. Прадмет курсу "Міжнародная эканоміка“, аб'екты і cтруктура МЭ.

2. Міжнародны падзел працы (МПП). Міжнародная спецыялізацыя і кааперацыя

3. Сучасныя тэндэнцыі развіцця МЭ.

4. Адкрытая эканоміка: сутнасць, паказчыкі

Міжнародная эканоміка – гэта сусветная, глабальная, геаэканамічная прастора, у якой з мэтай паскоранага сацыяльнаэканамічнага развіцця грамадства, росту эфектыўнасці яго матэрыяльнай вытворчасці на аснове таварнаграшовых адносінаў, перасякаючы нацыянальныя палітычныя межы, адбываецца зварот тавараў, паслуг, капіталаў, дасягненняў навуковатэхнічнага прагрэсу.

Сусветная эканоміка – гэта сукупнасць нацыянальных гаспадарак, узаемазвязаных сістэмай міжнароднага падзелу працы, эканамічных і палітычных адносінаў.

У гэтым вызначэнні дамінантамі выступаюць нацыянальна адасобленыя краіны незалежна ад таго ці іх вытворчасць накіраваная на ўнутраны, ці на знешні рынак (не выдзяляюцца прычыны, якія абумоўліваюць узаемасувязі, стан і перспектывы развіцця сусветнай гаспадаркі).

Заходнія эканамісты звычайна вызначаюць сусветную эканоміку, як сістэму міжнародных эканамічных узаемаадносінаў, універсальную сувязь паміж нацыянальнымі гаспадаркамі, якая уключае гандаль, фінансавыя адносіны, а таксама няроўнае размеркаванне капітальных рэсурсаў і працоўнай сілы.

Асаблівасці сусветнай гаспадаркі як сістэмы:

пратэкцыянізм: расце заклапочанасць стратай працоўных месцаў і прыбыткаў у выніку канкурэнцыі з боку імпарту;

ваганні валюты: пераход да валютных курсаў, якія плаваюць прывѐў да з'яўлення мноства праблем (унутраная і вонкавая раўнавага пры фіксаваных курсах і курсах, што плаваюць. НД і міжнародны абмен, плацяжы, балансы і г.д.);

сусветны крызіс запазычанасці: ѐн адрозніваецца ад банкруцтва асобных краін. Яго наступствы маюць макраэканамічны характар, што спараджае масавае беспрацоўе і фінансавую паніку;

Асаблівасці сусветнай гаспадаркі як сістэмы:

кожная краіна ў сваѐй эканамічнай палітыцы адлюстроўвае ўласныя інтэрасы, ігнаруючы іншыя краіны;

розныя грошы: галоўнае адрозненне ўнутранага гандлю ад міжнароднай, коштавыя суадносіны паміж імі змяняюцца;

розная фінансава-бюджэтная палітыка: акрамя валюты кожная краіна мае ўласныя дзяржаўныя выдаткі і права на падаткаабкладанне. Менавіта гэтыя адрозненні прыводзяць да перасоўвання значных сродкаў і тавараў паміж краінамі.

2. Міжнародны падзел працы (МПП) Міжнародная спецыялізацыя і кааперацыя

Міжнародны падзел працы – гэта замацаваная за пэўнымі краінамі вытворчасць пэўных відаў тавараў або паслуг.

МПП абумоўлівае:

Абмен таварамі і паслугамі паміж краінамі;

рух капіталу паміж краінамі;

міграцыю рабочай сілы;

інтэграцыю.

Спецыялізацыя, звязаная з вытворчасцю тавараў і паслуг, павялічвае канкурэнтаздольнасць.

У выніку МПП развіваецца СІНЕРГІЧНЫ ЭФЕКТ, пры аб’яднанні разрозненых эканамічных аб’ектаў.

Для развіцця МПП важнае значэнне маюць:

адносныя перавагі, якія ўзнікаюць у выніку больш высокай канкурэнтаздольнасці на ўнутраным рынку (здольнасць вырабляць тавар з ніжэйшым сабекоштам);

дзяржаўная палітыка, у залежнасці ад якой можа змяняцца не толькі характар вытворчасці, але і характар спажывання;

канцэнтрацыя вытворчасці – стварэнне буйной прамысловасці, развіццѐ масавай вытворчасці (ствараючы вытворчасць, краіна павінна арыентавацца на знешні рынак);

павышэнне імпарту краіны – развіццѐ масававага спажывання сыравіны, паліва. У сусветнай гаспадарцы масавая вытворчасць звычайна не супадае з радовішчамі сыравіны – адбываецца імпарт рэсурсаў;

развіццѐ транспартнай інфраструктуры.

3. Сучасныя тэндэнцыі развіцця МЭ

Асноўныя тэндэнцыі развіцця міжнароднай эканомікі:

высокая дынаміка развіцця міжнароднага гандлю звязана з паглыбленнем МПП, што вядзе да росту прамысловай і сельскагаспадарчай вытворчасці;

ваганні аб’ѐму міжнароднага гандлю – пад час крызісу тэмпы росту міжнароднага гандлю скарачаюцца, пасля крызісу скарачаюцца абсалютныя памеры гандлю;