Добавил:
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

Лабораторные работы и методические указания по теме Функции многих переменных (110

..pdf
Скачиваний:
1
Добавлен:
15.11.2022
Размер:
552.81 Кб
Скачать

Задание 5. Найти дифференциалы первых двух порядков

функции u:

 

 

 

 

1:

u = x2 cos y + 3yz2

2:

u = xy2 ¡ 5y tg x

3:

u = (xy ¡ x + y)ex+y

4:

u = (x + 2y)4 ¡ z sin y

5: u = ln(x + 3z) ¡ y4 + zy

6:

u = cos xy ¡ yp

 

 

z

7:

u = sin x ¢ sin(3y + x)

8:

u = (x2 + y3)2 ¡ 3x

9:

u = sin(5x + y2) ¡ z ln y

10: u = xey ¡ yex

11: u = cos(x ¡ y2) ¡ zx2

12: u = exy ¡ zx2

13: u = y2(3x ¡ 2y)

14: u = e45x ¡ x tg y

15: u = sin x + sin(zy2)

16: u = ln(x ¡ 3y) + z2 sin x

Лабораторная работа № 3 Неявные функции и их приложения

Задание 1. Найти частные производные первого и второго по-

рядков функции z = z(x; y), заданной неявно следующим уравнением:

1: z = px2 ¡ y2 tg p z 2: z3 ¡ 3xyz = 8 x2 ¡ y2

3:

5:

7:

x + y + z = e¡x¡y¡z x2 + y2 + z2 = 2xyz

x2 + y2 + z2 = 1 4 9 16

4:

6:

8:

x + y + z = ez xz = ln yz + 1

ez ¡ xyz = 2

11

9:

x2 + zx + z2 + y = 0

10: z ¡ x =

 

y

 

 

 

 

 

tg (z

¡

x)

11:

x + y + z = ln (xyz)

12:

x ¡ z = z ln

µy

 

 

 

 

 

 

 

z

 

13:

x3 + y3 ¡ 3xyz ¡ z3 = 1

14:

z3 ¡ xz + y = 0

15: x3 + 2y3 + z3 ¡ 3xyz + 2y ¡ 3 = 0

16: 2 ln (xyz) = x2 + y2 ¡ z2 ¡ 1; x > 0; y > 0; z > 0

Задание 2. Введя новые переменные, преобразовать следующие

уравнения:

 

1: y00(y0)¡3 ¡ x = 0;

x = x(y)

2:

y00 + (ey ¡ x)(y0)3 = 0;

x = x(y)

3:

y0y000 ¡ 3(y00)2 = 0;

x = x(y)

4: y00 ¡ y0 ¡ (y0)3x3 = 0; 5: y2 + (x2 ¡ xy)y0 = 0;

6: xy00 ¡ y0 + xy = 0;

7: 4(1 ¡ x2)y00 ¡ 4xy0 + a2y = 0; 8: x3y000 + 2x2y00 ¡ xy0 + y = 0; 9: y0 + 2xy = 2x3y3;

10: y0 (xy + x2y3) = 1;

11: xy00 + 2y0 ¡ xy = ex; 12: y00 + 2y0=x ¡ a2y = 2;

13: x4y00 ¡ c2y = 0;

14: x3y00 + xyy0 ¡ y2 = 0;

x = x(y)

 

 

 

 

y = tx;

y = y(t)

 

 

x2

 

 

 

 

t =

 

 

 

 

;

y = y(t)

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x = sin 2t;

y = y(t)

 

t = ln x;

y = y(t)

 

u = 1=y2; u = u(x)

 

 

1

 

 

 

 

 

 

u =

 

;

u = u(x)

 

y2

 

y =

u

;

 

u = u(x)

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y =

u

;

 

u = u(x)

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y =

u

;

 

x =

1

;

u = u(t)

 

 

 

 

 

 

t

 

 

 

 

t

 

y = uet;

x = et;

u = u(t)

12

15: xyy00 ¡ x(y0)2 + yy0 = 0; u = ln ³

y

´;

t = y;

u = u(t)

 

 

 

x

 

16: y00 =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

; u =

 

 

y

 

 

; t = ln

x ¡ 1

; u = u(t)

 

(x ¡ 1)2(x ¡ 2)2

 

x ¡ 2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x + 2

 

 

 

 

 

 

 

Задание 3. Приняв u и v за новые независимые переменные

 

функции z, выразить через них частные производные zx0 ; zy0 :

 

1:

 

u = xp

y; v = ey ln x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2:

 

x = u cos v; y = u sin v

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3:

 

u = ln µ

 

 

 

;

v = p

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4:

 

x = cos u; y = cos v

 

 

 

 

 

 

 

 

y

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x = (u + v)2; y = (u ¡ v)2

 

5:

 

u = ln xy; v = p

 

 

 

 

 

 

+ p

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6:

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

y

 

 

 

 

 

 

 

7:

 

u =

1

 

; v = xy2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8:

 

x = arctg (uv); y = u=v

 

x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

9: u = x ¡ 2p

y; v = x + 2p

 

 

 

 

 

10: x = u; y = uv

 

 

 

 

 

y

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

u

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

11:

 

u =

 

 

 

+ 2y; v =

 

 

 

 

+ 2x

 

 

 

 

 

 

 

 

12:

x = ln pu2 + v2; y= arctg ³

 

´

x

y

 

 

 

 

 

 

 

 

v

13:

 

u = xy; v = xy3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

14:

x = uev; y = veu

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

15:

 

u = y tg ³

 

 

´; v = y

 

 

 

 

 

 

 

 

 

16:

x = sin u; y = sin v

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Задание 4. Приняв u и v за новые независимые переменные, пре-

образовать следующие уравнения:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

@2z @2z

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1:

 

 

 

¡

 

 

 

 

 

= 0; u = x ¡ y; v = x + y

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

@x2

@y2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2:

 

@2z

+ y

 

 

 

@2z

+

1

 

@z

 

 

= 0; u = x; v = 2p

 

 

(y > 0)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y

 

 

 

 

 

 

@x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

@y2

2 @y

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

@2z

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

@2z

 

 

 

 

 

 

 

@2z @z

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

1

 

 

3:

2

 

¡ 2

 

 

+ 5

 

 

 

 

 

¡

 

 

 

 

 

= 0;

 

 

 

u =

 

 

(x ¡ y); v =

 

 

(2x + y)

@x2

@x@y

 

@y2

 

@x

 

 

3

3

 

 

@2z

 

 

 

 

 

 

 

 

 

@2z

¡ 3

 

 

 

@2z

 

 

 

 

@z

 

 

 

@z

 

 

 

 

 

 

 

 

u = x + y; v = 3x ¡ y

4:

 

 

+ 2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+ 2

 

 

 

+ 6

 

= 0;

 

 

 

 

 

 

@x2

 

@x@y

 

@y2

@x

@y

 

 

 

 

 

 

 

@2z

 

 

 

 

 

 

 

 

 

@2z

 

 

 

 

 

 

 

@2z

@z

 

@z

 

 

 

 

 

 

 

 

u = 2x ¡ y; v = x

 

5:

 

 

+ 4

 

 

 

 

 

+ 5

 

 

 

+

 

 

+ 2

 

= 0;

 

 

 

 

@x2

 

@x@y

 

@y2

 

@x

@y

 

 

 

13

6:

 

@2z

 

4

@2z

 

 

= 0; y =

u + v

; x =

u ¡ v

 

 

 

 

 

 

 

@x2 ¡

@y2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

@2z

 

 

2

 

@2z

 

 

@z

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y

 

7: x

 

 

¡ y

 

 

 

 

 

 

¡ 2y

 

 

 

 

= 0; u = xy; v =

 

 

 

 

@x2

 

@y2

 

@y

x

 

 

 

 

2

@2z

¡ 2x

 

 

 

@2z

 

@2z

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8:

x

 

 

 

 

 

 

 

+

 

 

= 0;

 

u = xe

; v = y

 

 

@x2

 

@x@y

@y2

 

 

9:

x

2

@2z

¡ 2xy

 

@2z

¡ 3y

2 @2z

= 0;

 

u =

y

; v = yx

3

 

@x2

 

@x@y

 

 

 

@y2

 

 

x

 

10: x

2

@2z

+ 2xy

 

@2z

+ y

2

 

 

@2z

= 0; u =

y

 

; v = y

 

 

@x2

@x@y

 

 

@y2

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

@2z

 

 

 

 

 

 

 

@2z

+ (2 ¡ cos2 x)

@2z

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

11:

 

 

¡ 2 sin x

 

 

 

= 0;

 

 

u = x; v = y ¡ cos x

@x2

@x@y

@y2

 

 

 

2

 

@2z

¡ 2y tg x

 

@2z

 

 

2 @2z

3

 

@z

 

 

 

 

 

 

 

12: tg

x

 

 

 

 

+ y

 

 

 

 

 

+ tg

x

 

= 0; u = y sin x; v = y

@x2

@x@y

@y2

@x

 

 

@2z

 

 

2p

 

 

@2z

 

 

 

@2z

 

1

 

@z

= 0; u = p

 

+ p

 

; v = p

 

 

13: x

 

 

 

 

 

 

+ y

 

+

 

x

x

 

 

 

xy

 

y

@x2 ¡

 

@x@y

@y2

2 @y

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

14: y

2 @2z

 

+ 2y

 

@2z

+

@2z

 

= 0; y = v; x =

u + v2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

@x2

@x@y

@y2

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

15:

 

@2z

¡

y

@2z

 

= 0; x =

u + v

; y =

(v ¡ u)2

(y > 0)

@x2

@y2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

16

 

 

 

 

@2z

 

 

@2z

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

16:

 

 

+

 

 

+ m2z = 0; 2x = u2 ¡ v2; y = uv

@x2

@y2

Задание 5. Перейдя от функции z(x; y) к функции w(u; v), преоб-

разовать к новым переменным следующие уравнения:

1: y2zxx00 ¡ (x + y)zyy00 = 0;

если u = xy ; v = x ¡2 y; w = xy + z

2: zxx00 + 2zxy00 + zyy00 = 0;

если u = 5x; v = 2x ¡ 2y; w = 12(x + y + z)

14

3: zxx00 + 2zxy00 + zyy00 = 0;

если u = x; v = x ¡ y; w = x ¡ y + z

4: zxx00 + 2zxy00 + zyy00 = 0;

если u = 13x; v = x ¡ y; w = x + y + 3z

5: zxx00 + 2zxy00 + zyy00 = 0;

если u = x; v = x ¡4 y; w = 4z ¡ x ¡ y;

6: zxx00 + 2zxy00 + zyy00 + zx0 + zy0 = 0;

если u = 2x; v = x ¡2 y; w = 2x ¡ 2y + 4z

7: zxx00 + 2zxy00 + zyy00 + zx0 + zy0 = 0;

если u = x; v = 4(x ¡ y); w = x ¡ y + 3z

8: zxx00 + 2zxy00 + zyy00 + zx0 + zy0 = 0;

если u = 5x; v = y ¡ x; w = 2y ¡ 2x + z

9: zxx00 ¡ 2zxy00 + zyy00 = 0;

если u = x + y; v = xy ; w = xz 10: x2zxx00 ¡ 2xyzxy00 + y2zyy00 = 0;

если u = xy; v = y; w = z ¡ y 11: xzxx00 + 2xzxy00 ¡ xzyy00 + zx0 + zy0 = 4;

если u = x + y; v = x ¡ y; w = zx

12: zx0 + 12xzxx00 = y1;

если u = xy ; v = y; w = yz ¡ x

13: 2zxx00 + 2zxy00 + zyy00 + 4zx0 + 4zy0 + z = 0;

если u = 2y ¡ x; v = x; z = we¡(x+y)

15

 

14: (1 ¡ x2)zxx00

+ (1 ¡ y2)zyy00

 

= xzx0 + yzy0 ;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

если x = cos u; y = cos v; z = ew

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

15: y2zxx00 = (x + y)zyy00 ;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

если

u = 2x; v = x ¡ y; w = 2x

¡

2y + 4z

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

16: (1 ¡ x)zxx00 ¡ zyy00 ¡ zx0 = 0;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

p

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

если u =

y

 

 

p

 

 

 

 

 

 

 

 

y

 

p

 

 

 

 

p4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+

 

 

1 ¡ x; v =

 

 

¡

1 ¡ x; w =

 

2z

1 ¡ x

 

 

 

 

 

2

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Лабораторная работа № 4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Экстремум функции многих переменных

 

 

 

 

 

 

 

 

Задание 1.

 

 

Найти экстремумы функции, заданной следующим

уравнением:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1:

u =

ax + by + c

 

; a2 + b2

+ c2

> 0

 

 

2:

u = xy +

a

+

b

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 + x2 + y2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

y

 

3:

 

p2

 

¡ xy + 2xz ¡ y + y

3

+ z

2

 

 

4:

u = x

2

¡ 2xy + 4y

3

u = 2x

 

 

 

 

 

 

 

5:

u = x2 + 3xy ¡ 8 ln jxj ¡ 6 ln jyj

 

 

 

 

 

6: u = 3x2y ¡ x3 ¡ y4

7: u = x2 ¡ xy + y2 ¡ 2x + y

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8:

u = ex+2y(x2 ¡ y2)

9: u = ex¡y(x2 ¡ 2xy + 2y2)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10: u = x3 + y3 + 3axy

11: u = (x2 + 2y2)e¡(x2+y2)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

12: u = x4 + y4 ¡ 36xy

13: u = x3 ¡ 2y3 ¡ 3x + 6y

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

14: u = 4 ¡ (x2 + y2)32

 

15: u = x +

 

y2

 

+

 

z2

 

+

 

2

; x > 0; y > 0; z > 0 16: u = xy +

 

 

1

 

 

 

4x

 

y

z

2(x + y)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

16

Задание 2.

Исследовать функцию на условный экстремум:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

¼

 

¼

 

1:

u = x ¡ y;

если tg x ¡ 3 tg y = 0; jxj <

 

; jyj <

 

 

 

2

2

 

2:

u = xyz;

если xy + xz + yz = 9; x > 0; y > 0; z > 0

3:

u = xy2z3;

 

если x + 2y2 + 3z3 = 1; x > 0; y > 0; z > 0

4:

u = xy + yz

если x2 + y2 = 2; y + z = 2; x > 0; y > 0; z > 0

 

1

 

1

 

 

1

 

1

 

1

 

 

 

 

 

5:

u = 1 +

 

 

+

 

; если

 

 

 

+

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

x

y

x2

y2

8

 

 

 

 

 

6:

u = 2x + y ¡ z + 1;

если x2 + y2 + 2z2 = 22

 

 

 

7:

u = xy2;

если x + 2y = 1

 

 

 

 

 

 

 

 

8:

u = 5 ¡ 3x ¡ 4y; если x2 + y2 = 25

 

 

 

9:

u = xy + 2xz + 2yz;

если xyz = 108

 

 

 

10:

u = x ¡ 2y + z; если x + y2 ¡ z2 = 1

 

 

 

11:

u = x2 + y2 + 2z2; если x ¡ y + z = 1

 

 

 

12:

u = x3 + y2 ¡ z3 + 5;

 

если x + y ¡ z = 0

 

 

 

13:

u = x2 ¡ y2;

если

x

+

y

= 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

a

b

 

 

 

 

 

 

 

 

 

14:

u = x ¡ y + 2z; если x2 + y2 + 2z2 = 16

 

 

 

15:

u = xy; если x3 + y3 ¡ 3xy = 0

 

 

 

 

 

 

 

 

16:

u = ln (xy);

если x3 + xy + y3 = 0

 

 

 

17

+ ln(y2 + 2x)

МЕТОДИЧЕСКИЕ УКАЗАНИЯ К ВЫПОЛНЕНИЮ ЛАБОРАТОРНЫХ РАБОТ ПО ТЕМЕ ¾ФУНКЦИИ МНОГИХ ПЕРЕМЕННЫХ¿

Лабораторная работа № 1 Предел и непрерывность функции многих переменных

Задание 1. Найти и изобразить область определения функции многих переменных:

1

u = px2 + y2 ¡ 4

Решение: Данная функция определена, если

8

< x2 + y2 ¡ 4 > 0; : y2 + 2x > 0:

Следовательно, областью определения функции является пересечение множеств на плоскости: f(x; y) : x2 + y2 > 4g Tf(x; y) : y2 > ¡2xg:

Множеству f(x; y) : x2 + y2 = 4g соответствует окружность с центром в точке (0,0) и радиусом 2, а множеству f(x; y) : y2 = ¡2xg

парабола с вершиной в точке (0,0). Поэтому область определения будет иметь вид, изображенный на рисунке:

 

 

2

-2

0

2

y•=-2x

 

x•+y•=4

 

 

 

-2

 

18

Замечание. В пособии [6] более подробно разбираются типовые задачи, соответствующие заданиям 2–4 лабораторной работы № 1 и заданию 1 лабораторной работы № 2. Там же приводится необходимый

теоретический материал.

Задание 2. Для данной функции u = u(x; y) :

а) Вычислить повторные пределы lim lim u(x; y); lim lim u(x; y);

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x!0 y!0

 

 

 

 

 

 

 

y!0 x!0

б) Вычислить двойной предел

 

lim u(x; y) или доказать, что он

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x!0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

не существует.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y!0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2y2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

u =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2y2 + (x ¡ y)2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

lim lim u(x; y) = lim

 

lim

 

 

 

 

x2y2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Решение: Вычислим x!0 y!0

 

 

 

 

 

 

 

 

x!0 ½y!0 x2y2 + (x ¡ y)2 ¾.

Так как для любого x 6= 0 внутренний предел

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

lim

 

 

 

x2y2

 

=

 

 

 

 

 

 

x2 ¢ 0

 

 

 

 

 

=

 

0

 

 

= 0;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2 ¢ 0 + (x ¡ 0)2

x2

 

y!0 x2y2 + (x ¡ y)2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

то lim lim u(x; y) = lim 0 = 0:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x!0 y!0

x!0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2y2

 

¾. Так как для

 

lim lim u(x; y) = lim

 

 

lim

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Вычислим y!0 x!0

 

y!0

½x!0 x2y2 + (x ¡ y)2

любого y 6= 0 внутренний предел

 

 

 

0 ¢ y2

 

 

 

 

 

 

0

 

 

 

 

 

 

 

 

lim u(x; y) = lim

 

 

 

 

 

 

=

 

= 0;

 

 

 

0 ¢ y2 + (0 ¡ y)2

 

 

 

x!0

 

 

 

 

x!0

 

 

 

 

 

 

y2

 

 

 

 

то lim lim u(x; y) = lim 0 = 0:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y!0 x!0

y!0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Таким образом, lim lim u(x; y) = lim lim u(x; y) = 0:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x!0 y!0

 

 

 

 

 

 

y!0 x!0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Однако двойной предел не существует. Для доказательства вос-

пользуемся определением предела функции по Гейне ([6], с. 5, 7).

Возьмем две последовательности точек на плоскости.

1

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

(xn1 ; yn1) = µ

 

;

 

n!!1(0; 0) и (xn2

; yn2) = µ

 

; ¡

 

n!!1(0; 0).

n

n

n

n

Тогда

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

u(xn; yn) = u µn

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

; n= 1 1 n

 

 

¢ 1 1 2

 

= 1n+ 0 = 1 n!!1 1;

1 1

 

 

1

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

n2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

¢

 

+

µ

 

¡

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

n4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

n2

n2

n

n

 

 

 

 

 

 

 

 

 

19

 

 

u(xn; yn) = u µn

; ¡n

1

 

1

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

= 1 1

 

 

¢

 

 

 

1 2 =

 

 

 

 

 

4 =

 

n2

1

 

1 +

 

2

 

2

 

 

1

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

n2

 

 

 

 

 

n4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

¢

 

 

+

µ

 

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

n4

n2

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

n2

n2

n

n

 

 

 

 

 

 

 

 

n4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

n4

¢

 

 

 

n!!1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

=

 

 

=

 

 

0:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 + 4n2

n4

1 + 4n2

1 + 4n2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

n4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Значения пределов различны ( lim u(xn1 ; yn1) = 1; lim u(xn2 ; yn2) = 0);

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

n!1

 

 

 

 

 

 

 

 

n!1

 

 

 

 

следовательно, предел функции не существует.

Задание 3. Выполняется аналогично заданию 2.

Задание 4. Исследовать функцию на непрерывность по отдель-

ным переменным и по совокупности переменных в точке О(0,0):

u = 8

 

xy

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

; x2 + y2 6= 0

 

 

 

 

 

 

 

 

x2 + y2

 

 

 

 

 

 

 

 

> 0; x2 + y2 = 0:

 

 

 

 

 

 

 

 

<

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Решение: Согласно определению непрерывности функции ([6], с. 13)

>

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

рассмотрим

2 ¢ x ¢ 0

 

 

2 ¢ 0 ¢ 0

 

 

 

 

 

 

u(x; 0) =

 

= 0; u(0; 0) =

= 0

lim u(x; 0) = lim 0 =

x2 + 02

02 + 02

 

 

 

 

 

 

) x!0

 

x!0

0 = u(0; 0) ) функция непрерывна по переменной x в точке О(0,0).

Аналогично, рассмотрим

 

 

 

 

 

 

 

 

u(0; y) =

 

2 ¢ 0 ¢ y

= 0; u(0; 0) = 0

 

lim u(0; y) = lim 0 = 0 =

 

02 + y2

 

 

 

 

 

 

) y

!

0

y

!

0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

u(0; 0) ) функция непрерывна по переменной y в точке О(0,0).

Докажем, что функция u(x; y) не является непрерывной по сово-

купности переменных в точке (0,0).

Вычислим предел заданной функции по направлению y = kx; x!0:

Имеем

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

lim u(x; y) = lim u(x; kx) = lim

 

2kx2

= lim

2kx2

 

=

 

2k

:

 

+ k2x2

 

 

1 + k2

x!0

x!0

x!0 x2

x!0 x2(1 + k2)

 

 

y=kx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Следовательно, lim u(x; y) не существует (т.к. зависит от траектории по

x!0 y!0

20

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]