2 Фармацыйны падыходыход да вывучэння гісторыі.

К.Марксам была распрацввана канцэпцыя матэрыялістычнага тлумачэння гісторыі. Яна заключалася у тым, што гістарычны працэсс разглядаўся як паслядоўная змена спосабаў вытворчасці, абумоўленая барацьбой прыгнечаных класаў супраць эксплуататараў.

Паводле К. Маркса, класавая барацьба выглядала асноўнай рухаючай сілай грамадскага прагрэсу, а змена фармацый – аб‘ектыўным, фатальна непазбежным працэсам, дзе роля саміх людзей адыходзіла на другі план.

К.Маркс выдзяліў 5 асноўных грамадска-эканамічных фармацый:

Першабытнаабшчынная ,Рабаўладальніцкая,Феадальная,Капіталістычная,Камуністычная, а пераход ад адной да другой ажыццяўляецца ў выніку сацыяльных рэвалюцый.

Галоўны недахоп фармацыйнага падыхода, заключаецца у тым, што зробленая на яго падставе выснова аб непазбежнай гібелі капіталізму, апынулася марнай: капіталістычная фармацыя, гібель якой прадракалі прыхільнікі марксізма, не вычерпала сябе, а выявіла резервы для свайго далейшага развіцця. Фармацыйны падыход у гісторыі не вытрымаў праверкі часам, выявіў сваю істотную недасканаласць.

3 Цывілізацыйны падыход да вывучэння гісторыі

У пачатку мінулага ХХ стагоддзя з‘явіўся новы, цывілізацыйны падыход для вывучэння гісторыі чалавецкага грамадства.

У асове цывілізацыйнага падыход у знаходзіцца чалавек у сукупнасці яго інтарэсаў, ведаў і волі, рухаючай сілай прагрэсу чалавецтва з‘яўляецца рост патрэб самаго чалавек.

Пад цывілізацыяй разумеецца ўзровень грамадскага развіцця, яго матэрыяльнай і духоўнай культуры, лакалізаваны па прасторы(тэрыторыі) і часе.

Некаторыя навукоўцы паняцце ―цывілізацыя‖ суадносяць з нацыянальнай культурай, якая існуе на працягу доўгага часу, мае выразныя тэрытарыяльныя межы і характаразуецца асобным, непаўторным шляхам развіцця.

Пад тэрмінам ―цывілізацыя‖ разумецца колькасна вялікія, якасна разнастайныя і самадастатковыя супольнасці людзей, з уласцівымі ім светапоглядам, ментальнасцю, сістэмай каштоўнасцей і культурай, сваеасаблівай сацыяльна-эканамічнай і палітычнай арганізацыяй.

Існуюць агульнапрынятыя вызначэнні: ―усходняя цывілізацыя‖, ―еўрапейская цывілізацыя‖ і інш.

Вылучаецца асобная ―ўсходнеславянская цывілізацыя‖, у якую трапляе і Беларусь.

Без гісторыі нацыя не можа быць жыццястойкай, не можа мець будучага. Вывучэнне гісторыі закладвае аснову для абуджэння гістарычнай памяці і нацыянальнай свядомасці, засцярагае ад паўтарэння памылак мінулага. Вывучэнне нацыянальнай гісторыі спрыяе выхаванню чалавека-грамадзяніна, патрыѐтаі, добрага гаспадара на сваѐй зямлі, які адчувае духоўную сувязь з пакаленнямі продкаў, а значыць, – і адказнасць за працяг іх спраў, за будучыню сваѐй краіны.

4 .Прадмет вывучэння гісторыі Беларусі

Прадметам вывучэння гісторыі Беларусі з‘яўляецца зараджэнне, станаўленне і развіццѐ беларускага грамадства ад старажытнасці да нашых дзѐн. Вывучэнне беларускай мінуўшчыны як састаўной часткі ўсходне- славянскай, агульнаеўрапейскай і сусветнай гісторыі дае магчымасць параўнаць узровень развіцця беларускага народа, дынаміку яго развіцця, вызначэнне месца беларусаў сярод іншых народаў.

У кола пытанняў, якія падлягаюць разгляду і вывучэнню уваходзяць найбольш значныя і разнастайныя формы жыццядзейнасці нашых суайчыннікаў. Гэта пытанні сацыяльна-эканамічнага,

палітычнага характару, праблемы дзяржаўнасці, этнагенезу, культуры Беларусі як суб‘екта гісторыі, разумеючы айчынную гісторыю як арганічную частку еўрапейскай і сусветнай.

Таксама да прадмета вывучэння гісторыі адносяцца асаблівасці гістарычнага развіцця Беларусі працяглая адсутнасць у мінулым сваѐй сапраўднай дзяржаўнасці; амаль несупынныя працэсы дэнацыяналізацыі (спачатку паланізацыі, а потым русіфікацыі); канфесійная ―разарванасць‖ беларускага этнаса (праваслаўе, каталіцызм, уніяцтва); позняе фарміраванне і нязначны лік да пачатку ХХ стагоддзя нацыянальнай інтэлігенцыі (―галавы народа‖ – У. Ігнатоўскі); асаблівасці менталітэта беларусаў (талерантнасць), нізкі ўзровень нацыянальнай самасвядомасці; геапалітычнае становішча: Беларусь знаходзіцца ў геаграфічным энтры Еўропы, паміж Усходам и Захадам, Каталіцызмам і Праваслаўем, таму яна зведала добратворны ўплыў суседніх народаў, але таксама з‘явілася арэнай крывавых канфліктаў, жорсткага супрацьстаяння розных дзяржаў.