- •1 Гісторыя як навука, яе метады і прынцыпы .
- •1/ Агульнанавуковыя (аналіз, сінтэз, індукцыя, лагічны і інш.);
- •2 Фармацыйны падыходыход да вывучэння гісторыі.
- •3 Цывілізацыйны падыход да вывучэння гісторыі
- •4 .Прадмет вывучэння гісторыі Беларусі
- •5 Перыядызацыя гісторыі Беларусі
- •1. Першабытнае грамадства (100 тыс. Г. Да н. Э. – іх ст. Н. Э.)
- •2. Феадалізм (іх – 1861г.)
- •4. Сацыялізм (1917 да…)
- •7 Гістарыяграфія гісторыі Беларусі першабытнага перыяду.
- •8 . Перыядызацыя ў вывучэнні першабытнага грамадства
- •9 Археалагічная перыядызацыя перыяда першабытнага грамадства
- •12 Перыядызацыя каменнага веку ў гісторыі чалавецтва
- •13 Ранні і сярэдні палеаліт на тэрыторыі Беларусі
- •14 Поздні палеаліт на тэрыторыі Беларусі
- •15 Прылады працы і гаспадарчыя заняткі людзей у познім палеаліце
- •16 Сярэдні каменны век (мезаліт) на тэрыторыі Беларусі
- •17 Гаспадарка і сацыяльныя адносіны ў перыяд мезаліта
- •18.Археалагічныя культуры плямён парыяда мезаліта на тэрыторыі Беларусі
- •19 Насельніцтва Беларусі ў позднім каменным веку (неаліце)
- •20 Змены ў гаспадарчы жыцці насельніытва ў перыяд неаліта
- •21 З’яўленне вытворчых форм гаспадаркі ў перыяд неаліта
- •22 Сацыяльныя адносіны насельніцтва Беларусі перыяда неаліта
- •23 Культуры плямён насельніцта Беларусі перыяда неаліта
- •24 . Характарыстыка бронзавага веку на тэрыторыі Беларусі
- •26. Гаспадарчае жыццё насельніцтва Беларусі перыяда бронзавага веку.
- •27 Этнічны склад насельніцтва Беларусі перыяду бронзавага веку
- •28 .Агульная характарыстыка жалезнага века на тэрыторыі Беларусі.
- •30 Вытворчыя формы гаспадаркаі ў перыяд жалезным веку.
- •31 Прысвойваючыя формы гаспадаркі насельніцтва Беларусі жалезнага веку
- •33 Побыт, абмен і гандаль насельніцтва Беларусі ў перыяда жалезнага веку
- •34 Змены ў сацыяльных адносінах у перыяд жалезнага веку
- •35 Этнакультурныя працэсы на тэрыторыі Беларусі ў жалезным веку
- •8. Старажытнасці заходніх балтаў ( 5 ст да н.Э. – 8 ст. Н.Э.)
- •37 Крыніцы вывучэння гісторыі Беларусі перыяда ранняга сярэднявечча
- •38 Этнічная змены насельніцтва Беларусі ў перыяд Вялікага перасялення народаў
- •41 Славянскія плямёны крывічоў на тэрыторыі Беларусі
- •42 Плямёны дрыгавічоў і радзімічаў на тэрыторыі Беларусі
- •43 Навуковыя канцэпцыі паходжання беларусаў
- •44 Тэорыя паходжання тэрміна Белая Русь
- •45,48 Полацкае княства ў9-10ст(у12-13ст).
- •46 Полацкае княства ў перыяд Ізяслава, Брачыслава і Ўсяслава Чарадзея
- •47 Тураўскае княства ў 9-10 ст.
- •49Тураўскае княства ў 12-13 ст
- •50. Беларускія землі ва ўмовах пагрозы татара-мангольскай і крыжацкай агрэсіі.
- •51 Сельская гаспадарка насельніцтва Беларусі (9-12 ст.)
- •52,53 Узнікненне гарадоў на тэрыторыі Беларусі у 9-12ст.Рамесная вытворчасць у 9-13ст.
- •54. Гандаль беларускіх зямель перыяду (9-13 ст.)
- •55. Складванне і развіццё феадальных адносін на тэрыторыі Беларусі (9-13 ст.)
- •57. Веча ў грамадскім жыцці на тэрыторыі Беларусі (9 – 13 ст.)
- •58. З’яўленне і распаўсюджванне хрысціянства на беларускіх землях
- •59. Роль і месца царквы ў грамадскім жыцці на беларускіх землях у перыяд ранняга сярэднявечча
- •60. Манументальнае дойлідста Беларусі (9-13 ст.)
- •61.Манументальны жывапіс і кніжная графіка Беларусі (9-13 ст.)
- •62. Дэкаратыўна- прыкладное мастацтва Беларусі (9 – 13ст.)
- •63. З’яўленне пісьменства і яго помнікі на тэрыторыі Беларусі перыяда (9 – 13 стст.)
- •64.Народная абрадавая творчасць Беларарусі (9 – 13 стст.)
22 Сацыяльныя адносіны насельніцтва Беларусі перыяда неаліта
Пад уздеяннем вялікіх гаспадарчых і духоўных перамен родавая арганізацыя дасягнула свайго росквіту. Узмацненне сувязей паміж родавымі абшчынамі і павелічэнне ліку родзічаў сталі падставай перахода да эндагаміі - звычаю абавязковага для мужчын шлюбу толькі з жанчынамі свайго племені. Развіццѐ ўсіх форм прысвойваючай і вытвараючай гаспадарак станоўча адбівалася на дэмаграфічнай сітуацыі, аб чым, у прыватнасці, сведчыць больш за 600 знойдзеных археолагамі неалітычных паселішчаў, дзе маглі пражываць каля 5-6 тыс. чалавек. Вытворчы характар гаспадаркі абумовіў размяшчэнне паселішчаў, зручнае для жывѐлагадоўлі і падсечнага земляробства. Жытло мела напалову зямлянкавую і слупавую канструкцыю і аздаблялася ачагом. Павелічэнне прадукцыйнасці працы вяло да яе індывідуалізацыі. Пры захаванні агульнародавай уласнасці працэс накаплення прылад працы і атрыманых прадуктаў набыў тэндэнцыю да канцэнтравання ў распараджэнне асобных сем'яў на чале з мужчынам, сацыяльная роля якога ў гэты час значна ўзрасла. Новыя заняткі – земляробства і жывѐлагадоўля, а таксама дабыча крэменю, патрабавалі значнай фізічнай сілы. Выраб жа посуду з керамікі, як і рыбалоўства і збіральніцтва заставаліся пераважна заняткамі жанчын. Таму цяпер жанчына, ўступаючы у шлюб, павінна была пераходзіць у чужы род. 3 гэтага часу роднасць пачала весціся па мужчынскай лініі. Вялікая патрыярхальная сям'я складалася з яе галавы (бацькі), жонкі, а таксама жанатых сыноў і іх дзяцей. Імкненне мужчыны як галавы сям'і абмежаваць колькасць карыстальнікаў і спажыўцоў сямейнай маѐмасцю толькі дзецьмі і іншымі бліжэйшымі родзічамі прымушала яго весці асобную ад іншых членаў рода гаспадарку. Распад родавых абшчын на вялікія патрыярхальныя сем'і паслужыў першам этапам яе разлажэння.
Акрамя таго, сталі разбурацца існаваўшыя тэрытарыяльныя межы пражывання родаў. Для кіравання новай тэрытарыяльнай абшчынай спатрэбілася вылучэнне адмысловай групы людзей - патрыярхальнай знаці. У гэты ж час назіраецца рост ваенных сутыкненняў паміж родамі і плямѐнамі за перадзел агульнай і захоп чужой маѐмасці. Адпаведна ўзрасла роля мужчын- воінаў. 3 іх удзелам адбывалася абмеркаванне родавых спраў, абраннестарэйшын, вызначэнне адносін з суседнімі абшчынамі(ладваеннай дэмакратыі). Павелічэнне ваенных сутыкненняўі абумовіла з'яўленне адмысловых паселішчаў, умацаваных абарончымі пабудовамі, -гарадзішчаў.
23 Культуры плямён насельніцта Беларусі перыяда неаліта
У перыяд неаліту на тэрыторыі Беларусі археолагі вызначаюць сваеасаблівыя рысы матэрыяльнай і духоўнай культуры розных плямен, як існаваўшых тут раней, у перыяд мезаліту, так і з‘яўвіўшыхся зноў. Выдзяляюцца яны і па геаграфічнаму прынцыпу, звязаннаму з буйшейшімі рэкамі і іх прытокамі.
- На Усходнім Палессі жылі плямѐны днепра-данецкай культуры.
- Неалітычнае насельніцтва Падняпроў’я засялялі плямѐны верхнедняпроўскай культуры, якая сфарміравалася ў выніку развіцця мясцовай познамезалітычнай культуры. Выяўлена не менш 500 стаянак верхнеднепроўцаў.
- На тэрыторыя Заходняй Беларусі, што была населена плямѐнамі з грабеньчата-накольчатай керамікай, выдзяляюцца плямѐны нѐманскай археалагічнай культуры.
- Тэрыторю Паўночнай Беларусі ў неаліце засялялі плямѐны нарвенскай культуры, якая вела свае паходжанне ад мясцовага насельніцтва кундскай мезалітычнай культуры.