10 Сынып. Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: § 5. Қола дәуіріндегі ру-тайпалардың шаруашылығы, қоғамдық қатынастары және мәдениеті

Сабақтың мақсаты:

• Қола дәуірінде Қазақстан аумағында көшпелі мал шаруашылығының және жер шаруашылығының дами бастағанын түсіндіру.

• Кәсіп түрлерін соның ішінде металл өндіру кәсібін жоғары меңгергенін көрсету. Қола дәуіріндегі қоғамдық қатынас пен діни наным-сенімдердің адам өміріндегі рөліне тоқталу.

Сабақтың түрі: аралас

Әдісі: интерактивті

Сабақтың көрнекілігі:

1. Карта

2. Тірек-сызба, суреттер, кестені пайдалану.

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

• Оқу құралын тексеріп түгелдеу

• Әнұран орындау, «Хабар»

• Оқушылар зейінін сабаққа аудару

Көрнекілік: карта, суреттер, сызба, кесте .

Үй тапсырмасын сұрау:

• Қола дәуірі және оның ерекшеліктері туралы не білесіңдер?

• Қоланың пайда болуының адам өмірінде тарихи маңызы қандай?

• Андронов мәдениеті туралы не білесіңдер?

• Беғазы - Дәндібай мәдениеті Андронов мәдениетінен несімен ерекшеленеді?

• Орталық Қазақстандағы қола дәуірінің ескерткіштері туралы айтып беріңдер.

• Солтүстік және Батыс Қазақстандағы ескерткіштердің ерекшеліктері туралы әңгімелеңдер.

• Шығыс Қазақстандағы ескерткіштердің зерттелу тарихы туралы не білесіңдер?

• Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу аймағындағы ескерткіштердің маңызы неді?

Сабақтың жоспары:

1. Шаруашылықтың дамуы

2. Қола дәуіріндегі металл өндіру

3. Қоныстар мен тұрғын үйлер

4. Үй кәсібі мен қолөнердің дамуы.

5. Қола дәуірі кезіндегі қоғамдық қатынастар

6. Діни нанымдар мен әдет-ғұрыптар

Металл өндірудегі табыстар

Кен орындары

Кен өндіру құралдыры-балға, шоттар, сыналар, келі-келсаптар

Мыс пен қалайыны белгілі мөлшермен қосу

Әр түрлі қалыптар

Сәндік бұйымдар жасау

Үшінші

Сабақты бекіту:

• Қола дәуірінде шаруашылықтың қандай түрлері дамыды?

• Қола дәуіріндегі металл өндірудің дамуын неден көреміз?

• Қола дәуіріндегі ру-тайпалар қоныстар мен үй-жай салуда қандай тәсілдерді қолданды?

• Үй-жай кәсібі мен қолөнердің дамуы неге байланысты болды?

• Қола дәуіріндегі қоғамдық қатынастардың дамуын неден байқауға болады?

• Қола дәуірінде діни наным-сенімдердің шығуы неге байланысты болды? Осы наным сенімдердің бізге жеткендері бар ма?

Бағалау: өзін-өзі

Үйге тапсырма:§5.

10 Сынып. Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: § 6. Қазақстанда темір дәуірінде өмір сүрген тайпалардың зерттелуі

Сабақтың мақсаты:

• Б.з.б. VIII-VII ғасырларда Қазақстан аймағында мекендеген тайпалар темір құрал-сайман жасай бастағанын, осы кезде өмір сүрген сақ тайпалары туралы ғылыми деректерді, олардың археологиялық ескерткіштерінің зерттелуінің маңызын түсіндіру.

• Бәсекеге барынша қабілетті білімді азамат тәрбиелеу

Сабақтың түрі: аралас

Әдісі: интерактивті

Сабақтың көрнекілігі:

1. Карта

2. Тірек-сызба, суреттер, кестені пайдалану.

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

• Оқу құралын тексеріп түгелдеу

• Әнұран орындау, «Хабар»

• Оқушылар зейінін сабаққа аудару

Үй тапсырмасын сұрау:

• Қола дәуірінде шаруашылықтың қандай түрлері дамыды?

• Қола дәуіріндегі металл өндірудің дамуын неден көреміз?

• Қола дәуіріндегі ру-тайпалар қоныстар мен үй-жай салуда қандай тәсілдерді қолданды?

• Үй-жай кәсібі мен қолөнердің дамуы неге байланысты болды?

• Қола дәуіріндегі қоғамдық қатынастардың дамуын неден байқауға болады?

• Қола дәуірінде діни наным-сенімдердің шығуы неге байланысты болды? Осы наным сенімдердің бізге жеткендері бар ма?

Сабақтың жоспары:

1. Тас дәуіріне сипаттама

2. Жазба деректер

3. Дәуірдің тарихнамасы

4. Сақ тайпаларының археологиялық ескерткіштерінің зерттелуі.

Парсы жазба деректері бойынша сақ тайпалары үш үлкен тайпаға бөлінеді:

1. Тиграхауда сақтары- шошақ бөрік киген сақтар;

2. Хаомаварга сақтары-хаома сусынын қайнатушылар;

3. Парадарайя сақтары-теңіздің ар жағында тұрушы сақтар.

Бекіту:

• Темір дәуіріне сипаттама беріңдер.

• Сақтар туралы жазба деректер қандай грек, парсы ғалымдары мен философтарын білесіңдер? Олардың қалдырған деректерінен не білуге болады?

• Сақтар туралы қытай деректері қандай мағлұматтар береді?

• Анахарсистің әлем философиясындағы алатын орны қандай?

Бағалау: өзін-өзі.

Үйге тапсырма:§6.