PRAWO

PRYWATNE

MIĘDZYNARODOWE

Maksymilian Pazdan

Wydanie IX uaktualnione

Wydawnictwo Prawnicze

LexisNexis~

Warszawa 2005

I

Projekt okładki i stron tytułowych Michał Piotrowski

Redaktor Monika Jiulesza-Czupryn

Redaktor techniczny Małgorzata Tas

© Copyright by Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis Sp. z o.o. Warszawa 2001

Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej książki nie może być powielana

ani rozpowszechniana za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących,

nagrywających i innych — bez pisemnej zgody autora i wydawcy.

ISBN 83-7334-418-7

Redakcja Publikacji Akademickich: ul. Wiśniowa 50, 02-520 Warszawa

tel.: (22) 646-97-47, 646-99-03, fax (22) 646-99-04

Dział Handlowy: ul. gen. K. Sosnkowskiego 1, 02-495 Warszawa

tel.: (22) 723-07-37; centr. (22) 572-95-00 (do 07); fax (22) 572-95-08

www.LexisNexis.pl; e-mail: biuro@LexisNexis.pl Księgarnia Internetowa: http://ksiegarnia.LexisNexis.pl

Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis Sp. z o.o. — Warszawa 2005

Wydanie dziewiąte (uaktual.). Druk ukończono w grudniu 2004 r.

Skład i łamanie: Fotoedytor, Gdańsk. Druk i oprawa: Drukarnia Semafic, Warszawa

SPIS TREŚCI

OBJAŚNIENIA SKRÓTÓW............................................. 11

PRZEDMOWA....................................................... 15

Część ogólna

Rozdział I. WIADOMOŚCI WSTĘPNE.................................... 19

§ 1. Pojęcie I zadania prawa prywatnego międzynarodowego.................... 19

I. Prawo prywatne międzynarodowe w znaczeniu wąskim.................. 19

II. Prawo prywatne międzynarodowe w znaczeniu szerokim................. 22

III. Prawo prywatne międzynarodowe a inne dziedziny prawa................ 26

§ 2. Rozwój prawa prywatnego międzynarodowego.......................... 27

I. Uwagi wstępne .............................................. 27

II. Szkoła statutowa ............................................. 28

III. Fryderyk Karol von Savigny (1779-1861)........................... 30

IV. Nowa szkoła włoska.......................................... 31

V. Czasy nowsze i najnowsze...................................... 32

VI. Polska nauka prawa prywatnego międzynarodowego.................... 34

§ 3. Źródła prawa prywatnego międzynarodowego........................... 36

I. Akty prawa wewnętrznego...................................... 37

II. Umowy międzynarodowe ....................................... 38

III. Prawo zwyczajowe............................................ 43

IV. Prawo wspólnotowe........................................... 43

Rozdział II. NORMY KOLIZYJNE PRAWA PRYWATNEGO

MIĘDZYNARODOWEGO .................................... 45

f § 4. Budowa i rodzaje norm kolizyjnych.................................. 45

I. Budowa normy kolizyjnej....................................... 45

II. Rodzaje norm kolizyjnych...................................... 46

§ 5. Zakres normy kolizyjnej........................................... 47

§ 6. Łącznik normy kolizyjnej ......................................... 47

I. Uwagi ogólne............................................... 48

II. Obywatelstwo..................................... 50

III. Zamieszkanie (domicyl) ........................................ 52

Spis treści

IV. Pobyt zwyczajny (stały) i pobyt prosty....................... 54

V. Inne łączniki................................................ 54

§ 7. Wykładnia. Luki................................................ 55

§ 8. Zagadnienie kwalifikacji .......................................... 55

Rozdział III. OZNACZENIE I ZASTOSOWANIE PRAWA WŁAŚCIWEGO........ 60

§ 9. Kwestia wstępna............................................... 60

§ 10. Odesłanie .................................................... 63

§ 11. Niejednolite prawo ............................................. 66

§ 12. Zmiana statutu ................................................ 68

§ 13. Obejście prawa................................................ 71

§ 14. Klauzula porządku publicznego .................................... 72

§ 15. Problemy związane z pojmowaniem i stosowaniem prawa właściwego........ 75

I. Zasady ogólne .............................................. 76

II. Dopuszczalność stosowania obcego prawa publicznego.................. 78

III. Sposoby usuwania niektórych trudności w trakcie stosowania prawa właściwego . . 80

A. Zabiegi kwalifikacyjne ...................................... 80

B. Dostosowanie ............................................. 81

C. Ocena równoważności (ekwiwalentności) pojęć lub instytucji prawnych .... 82

D. Dostosowanie czynności prawnej do wymagań niewłaściwego prawa..... 83

Część szczegółowa

Rozdział IV. OSOBY FIZYCZNE I PRAWNE............................... 87