Кесте 1. Санау жүйелерінің арасындағы сәйкестілік кестесі

Ондық с/ж	Екілік с/ж	Сегіздік с/ж	Он алтылық с/ж
0	0	0	0
1	1	1	1
2	10	2	2
3	11	3	3
4	100	4	4
5	101	5	5
6	110	6	6
7	111	7	7
8	1000	10	8
9	1001	11	9
10	1010	12	A
11	1011	13	B
12	1100	14	C
13	1101	15	D
14	1110	16	E
15	1111	17	F
16	10000	20	10

Ондық жүйедегі сандарды басқа жүйеге аудару.

Ондық жүйедегі сандарды басқа жүйеге аудару үшін – берілген ондық санның бүтін бөлігін аударылатын жүйенің негізіне 0 қалдық қалғанша сатылап бөліп, ал бөлшек бөлігін осы негізге көбейтіп, әрбір көбейтіндіден кейін оның бүтін бөлігін айырып отыру керек – көрсетілген дәлдікке дейін. Мысалы: ондық сан - 125,35₁₀, екілік санға айналдыру үшін осы санды екіге бөлеміз, шыққан бөліндіні тағы екіге бөлеміз, одан шыққан санды да, осылайша бөлінді бірге тең болғанша, біртіндеп екіге бөле береміз. Ең соңғы бөліндіден басталып жазылатын қалдық сандар тізбегі ізделініп отырған екілік санның таңбаларын құрайды → 125,35₁₀= 1111101,

Сандарды ондық санау жүйесіне аудару

Екілік сандарды ондық сандарға айналдыру олардың әрбір разрядын (1 немесе 0 санын) тұрған орнына байланысты екінің дәрежелеріне - 1, 2, 4, 8, 16, т.с.с. көбейтіп, шыққан сандарды қосу арқылы жүргізіледі. Мысалы, 1011₂ болып жазылатын екілік сан ондық санға былай түрлендіріледі:

2³ 2² 2¹ 2⁰ - екінің осындай дәрежелері санның разрядтарымен көбейтіліп қосылады

1011₂ = 1*2³+0*2²+1*2¹+1*2⁰ = 8 + 0 + 2 + 1 =11₁₀

Сегіздік, он алтылық санау жүйелеріндегі сандарды ондық санау жүйесіне аудару үшін – санның разрядтарын оның тұрған орнына байланысты дәрежелері арқылы көрсетілген негізіне көбейтіп, шыққан сандарға арифметикалық қосу амалын қолдану арқылы жүргізіледі.

=3840+208+9+0,5=4057,5₁₀

Екілік санау жүйесіндегі сандармен орындалатын арифметикалық амалдар:

Қосу		Алу			Көбейту
0 + 0 = 0		0 – 0 = 0			0 * 0 = 0
0 + 1 = 1		1 – 0 = 1			0 * 1 = 0
1 + 0 = 1		1 – 1 = 0			1 * 0 = 0
1 + 1 = 10		0 – 1 = –1			1 * 1 = 1
Қосу			Алу			Көбейту			Бөлу
+ 111111			– 100000			101			– 1111	11
111			111			* 11			11	10
1000110			11001			+ 101			– 011
						101			11
						1111			0