- •Мазмұны
- •Қысқаша тарихы мен өт жолдарының анатомиясы
- •Механикалық сарғаюдың этиологиясы және патогенезі
- •2. Гемолитикалық
- •3. Механикалық
- •Механикалық сарғаюдың жіктелуі
- •I. Өт қабының, өт шығару жолдарының және ұйқы безінің ауруларының жіктелуі
- •II. Халықаралық аурулар жіктелуі
- •III. Өт жолдарының тыртықтанып тарылулары мен зақымдануының жіктелуі
- •IV. Механикалық сарғаюдың жіктелуі (Напалков п.Н. Және Артемьева н.Н. Бойынша, 1973ж.)
- •V. Механикалық сарғайған науқастың ауырлық дәрежесін анықтауды п.Н. Напалков бойынша
- •VI. Механикалық сарғаюдың ауырлық дәрежесін Борисов а.Е. Пен Чжао а.В. Ұсынған жіктелуі
- •VII. Бауырдан тыс холестаздың клинико-морфологиялық классификациясы (в.И. Витлин бойынша, 1965 ж.)
- •VIII. Өт қабы гипертензиясының жіктелуі (Виноградов в.В бойынша 1971 ж.)
- •IX. Механикалық сарғаюға әкелетін аурулардың жіктелуі (Савельев в.С. Және Кирненко а.И.,2006ж)
- •X. Механикалық сарғаюдың жиі қолданылатын жіктелуі:
- •Механикалық сарғаюдың зерттеу әдістері
- •I. Жалпы өт жолдарын арнайы тексеру әдістері
- •II. Лабораториялық және биохимиялық зерттеулер
- •III. Аспаптық зерттеу әдістері і. Рентген сәулесімен зерттеу
- •1. Пероральді холецистография.
- •2. Өт жолдарына контрастты затты көк тамыр арқылы жіберіп зерттеу.
- •3. Инфузиялық – тамшылы холецистохолангиография.
- •II. Ультрадыбысты зерттеу (удз).
- •III. Удз бақылауымен тері – бауыр арқылы қойылатын микрохолецистостомия.
- •IV. Эндоскопиялық ретроградты холангиопанкреатография (эрхпг).
- •V. Теріні және бауырды тесу (пункциялау) арқылы орындалатын холангиография.
- •Тері және бауыр арқылы холецистохолангиография жасау.
- •VI. Эрхпг мен тері бауыр арқылы холангиографияны бірге қолдану.
- •Vіi. Фистулография
- •Vііі. Ангиография.
- •Iх. Лапароскопия.
- •X. Компьютерлік томография (кт).
- •Xі. Магнитті - резонансты холангиопанкреатография.
- •Xіi. Лапароскопиялық тері – бауыр арқылы жүргізілетін микрохолецистостомия.
- •IV. Операция кезіндегі жалпы өт жолдарын тексеру әдістері
- •Холангиомонометрия
- •8. Операция кезіндегі холангиоскопия.
- •Механикалық сарғаюдың операция алдындағы консервативті емі
- •Механикалық сарғаюдың хирургиялық емі
- •V. Тері арқылы бауыр арқылы холангиостомия
- •VI. Эндоскопиялық ретроградты холангиопанкреатография және эндоскопиялық папиллосфинктеротомия
- •Тікелей хирургиялық әрекеттер Хирургиялық ену жолдары.
- •Ііі. Билиодигестивтік анастомоздар салу арқылы өт жолдарына ішкі дренаж салу
- •Іv. Холедоходуоденоанастомоз
- •V. Папиллосфинктеротомия
- •Операциядан кейінгі кезең.
- •Механикалық сарғаю кезіндегі антибактериальдық терапия.
- •Механикалық сарғаюы бар науқастардың операциядан кейінгі асқынуларының алдын алу үшін циклоферон препаратын қолдану нәтижелері
- •Ситуациялық сұрақтар
- •Тесттік бақылау сұрақтары
- •Қолданылған әдебиеттер тізімі
Ііі. Билиодигестивтік анастомоздар салу арқылы өт жолдарына ішкі дренаж салу
Жедел холециститке байланысты операция жасау кезінде билиодигестивтік анастомоздар салуға тура келеді. Негізгі көрсеткіштері:
Механикалық сарғаюы бар науқастарда жалпы өт өзегінде ұсақ тастар болса
Ұлтабардың үлкен үрпегінде алынбайтын тас болса
Жалпы өт жолының терминальдық бөлімінің тарылуы 2 см көп болса
Жалпы өт жолы қуысынан тастардың толық алынғанына күмән болса
Ұйқы безінің басының операция жасауға келмейтін қатерлі ісігі болған жағдайда
Бірақ жедел холецистит кезінде бауырастылық кеңістікте қабыну процестерінің болуына байланысты билиодигестивтік анастомоз салмастан бұрын дұрыс шешім қабылдау керек. Егер науқаста перитонит болатын болса, билиодигестивтік анастомоз салуға болмайды. Сонымен бірге гепатодуоденальдық жалғамды және он екі елі ішектің қабырғасында қабыну процестерінің әсерінен инфильтрация болған жағдайда да анастомоз салмаған дұрыс. Науқастардың жағдайы қосалқы аурулардың салдарынан өте ауыр болған жағдайда операцияның көлемін ұлғайтуға болмайды. Сондықтан өт жолдарын сыртқа қарай дренаждау өте қауіпсіз операция болып есептеледі.
17 - сурет. Билиодигестивтік анастомоздар
Билиодигестивтік анастомоз жасау негізінен іш қуысындағы процестерге, гепатодуоденальдық байламдағы инфильтрацияның түріне, гепатикохоледохтың және ұлтабардың қабырғасының жағдайына байланысты.
Іv. Холедоходуоденоанастомоз
Холедоходуоденоанастомоз операциясын бауырдан тыс өт өзектерінің кеңеюі, бауыр мен ұлтабар байламында қабыну процестері болмаған жағдайда жасайды. Анастомозды өте кең қылып (2 см кем болмау керек) салады. Ол өт сұйығының және қалып қойған тастардың он екі елі ішектің қуысына қиындықсыз өтуіне мүмкіндік береді.
Холедоходуоденоанастомоз операциясы техникалық орындалуы жөнінен күрделі емес және қауіпсіз анастомоздардың бірі.
Холедоходуоденоанастомозды салуға көрсеткіштер:
Механикалық сарғаюы бар науқастарда жалпы өт өзегінде ұсақ тастардың болуы
Фатеров емізікшесіндегі алынбайтын тастардың болуы
Холедохтың төменгі бөлігінің тарылуының ұзындығы 2 см-ден көп болса
Жалпы өт өзегінен тастардың толық алынғандығына күмән болса
Ұйқы безінің басының ісігі болса
Холедоходуоденоанастомоз операциясының кемшілігі - өт өзегінің анастомоздан төменгі бөлігі «қалта» сияқты болып кеңеюі. Бұл өттің қоюлануына, тастардың түзілуіне, және холангиттің пайда болуына әкеледі.
Холедоходуоденоанастомоз операциясының ішіндегі көп тараған түрлері: Юраш – Виноградов, Флеркен, және Финстерер әдісімен жасау (18 – сурет).
18 - сурет. Холедоходуоденоанастомоз.
а – Киршнер әдісі; б – Финстерер әдісі; в – Флеркин әдісі; г – Юраш – Виноградов
Бұл әдістердің бір бірінен айырмашылығы жалпы өт өзегіндегі және ұлтабар қабырғасындағы кесудің бағыты:
Юраш – Виноградов әдісі – жалпы өт өзегі ұзына бойы кесіледі, ал ұлтабар көлденең кесіледі
Флеркен әдісі – жалпы өт өзегі көлбеулеу, ал ұлтабар ұзына бойы кесіледі
Киршнер әдісі – жалпы өт өзегі көлденең, ал ұлтабар ұзына бойы кесіледі
Анастомоздың диаметрі 2 см-ден аз болмау керек. Оның себебі салынған анастомозда тыртықты тарылу процестері 80% дейін болады.
Егер де іш қуысында қабыну процестері болса, екі қабатты тігіс салынады. Ал бір қабатты тігісті қабыну процестері болмаған жағдайда ғана салуға болады.
