2.3 От жалғағыштарының сөнуін есептеу

ҚОМ кірісіне кеп түсетін оптикалық қуат деңгейі жүйенің энергетикалық потенциалына, ОТ қуат жоғалтуларына, ажыратылатын және ажыратылмайтын жалғағыштардағы қуат жоғалтуларына байланысты болады.

ОТ қуат жоғалтулары нормаланып, мысалыға, екінші мөлдірліктің екінші терезесінде 0,36 дБ/км, үшіншісінде 0,22 дБ/км құрайды. Ажыратылмайтын жалғағңыштардағы қуат жоғаотулары нормаланып, 0,1 дБ болады.

Ажыратылатын жалғастырғыштағы жоғалтулар былай анықталады:

Ар =  аi, i = 1,2,3,4, (2.7)

мұндағы а1- ОТ торабындағы (қосылған жеріндегі) радиалды ығысу салдарынан пайда болған жоғалтулар (9 сурет), дБм;

а2 – бұрыштық қиысу жоғалтуы (10 сурет), дБм;

а3 – осьтік қиысудағы жоғалтулар (сурет 11 ), дБм;

а4 – ескерілмеген жоғалтулар, дБм.

Бірмодалы ОТ радиалды ығысу салдарынан болған жоғалтуларды төмендегі формула бойынша есептейді:

а1 = - 10 lq , (2.8)

мұндағы  - екі ОТ максималды радиалды ығысу шамасы,  =1,138 мкм;

w – ООВ (БОТ бірмодалы оптикалық талшық) диаметрін анықтаушы параметр, w = 10 мкм.

а1 = - 10 lq = 0,056

ОТ бұрыштық қиысу да айтарлықтай оптикалық жоғалтуларға әкеледі. Көрсетілген жоғалтуларды есептеу формулаларына  қиысу бұрышынан да басқа сыну және ауа көрсеткіштері кіреді. ОТ төлқұжаттық мәліметтерінде ПП шамасы келтірілмейтіндіктен бұрыштық қиысудан болатын шығындардың есебі айтарлықтай қиындықтарды туындатады. Сондықтан да а2 = 0,35 дБ деп қабылдаймыз.

Сурет 9 – от радиалды ығысуы

Сурет10 – от бұрыштық қиысуы

Сурет 11 – от осьтік қиысуы

Ажыратылатын жалғағыштардағы оптикалық жоғалтулар, сонымен қатар, осьтік қиысу нәтижесінде де артады.

Осьтік қиысуынан болған жоғалтуды есептеу үшін келесі формуланы қолдануға болады:

а = - 10 lq , (2.9)

мұндағы Z – ОТ кесілген жеріндегі максималды арақашықтық;

d – ОТдиаметрі;

а – аппертурлы бұрыш.

ООВ үшін жоғалтудың аз мәніне қол жеткізу үшін Z = 2,95. а = 4,4 (п.2.1.) максималды мәнін алуға болады

а = - 10 lq = 0,05,

Ажыратылмаған жалғағыштардағы ескерілмеген жоғалтуларды а4 =0,01 дБ тең деп алуға болады.

Белгілі технологияларда ажыратылатын жалғағыштағы жоғалтулар мына шамадан артып түспейді

Ар =  0,5 дБ,

Ар = 0,056 + 0,35 + 0,05 = 0,456  0,5 (дБ)

Ал ажыратылмайтын жалғағыштарда мынадан артық емес Ан  0,1 дБ.

2.4. Энергетикалық потенциалды бөлудің есептеуі

ПРОМ кірісіне кеп түсетін сигналдың оптикалық қуатының деңгейі ТОБЖ энергетикалықпотенциалына, ОТ қуат жоғалтуларына, ажыратқыш жалғағышттардағы қуат жоғалтуына, ажыратылмайтын жалғағыштардағу жоғатуға тәуелді болады. Энергетикалық потенциалды бөлуді есептеуге қажет бастапқы мәліметтерді 2.1 кестесіне енгіздік.

Кесте2.1

Энергетикалық потенциалды бөлуді есептеуге қажетті бастапқы мәліметтер

Параметрлер	Белгіленуі	Өлшем бірлігі	Мәні
Оптикалық сигналдың берілу қуатының деңгейі	Рпер	дБм	16
Қабылдау қуатының минималды деңгейі	Рпр min	дБм	-28
БОТЖ энергетикалық потенциалы	Э	дБ	39
БУ ұзындығы	Lру	км	131,2
ОК құрылыстық ұзындығы	Lс	км	521
РБ ОК құрылыстық ұзындығының шамасы (саны)	Nс	-	27
РБ-гі ажыратылатын жалғағыштардың саны	Nр	-	2
Ажыратылатын жалғағыштағы оптикалық сигналдың өшуі	Ар	дБ	0,5
РБ-гі ОК ажыратылмайтын жалғағыштарының саны	Nн	-	22
Ажыратылмайтын жалғағыштардағы лптикалық сигналдың өшуі	Ан	дБ	0,1
ОТ өшу коэффициенті		дБ	0,22

Оптикалық сигналдың берілу деңгейі Рпер = 16 дБм. Бірінші ажыратылатын жалғағыштан кейінгі сигнал деңгейі:

Рр1 = Рпер – Ар = 16 – 0,5 = 15,5 дБм

Станциялық ОК және желілік ОКбірінші ажыратылмайтын жалғағышынан кейінгі сигнал деңгейі:

Рн1 = Рр1 – Ан = 15,5 – 0,1 = 15,4 дБм

6 км позициядағы ажыратылмайтын жалғағыштан кейінгі дабыл (сигнал) деңгейі:

Рн2 = Рн1 – lс   - Ан = 15,4 – 6  0,22 – 0,1 = 14 дБм

12 км позициядағы ажыратылмайтын жалғағыштан кейінгі дабыл (сигнал) деңгейі:

Рн3 = Рн2 – lс   - Ан = 14 – 6  0,22 – 0,1 = 12,6 дБм

Осылайша, барлық ажыратылмайтын жалғағыштардан кейінгі дабыл деңгейлерін есептейміз. Мысалы:

Рн4 = 11,2 дБм

Рн5 = 9,8 дБм

………………

Рн22 = - 16,8 дБм

22-ші ажыратылмайтын жалғастырғыштан кейінгі дабыл деңгейі 16,8 дБм тең.

2-ші ажыратылмайтын жалғасытрғыштан кейінгі дабыл (сигнал) деңгейі

Рр2 = Рн22 – Ар = -16,8 – 0,5 = -17,3 дБм

2-ші ажыратылмайтын жалғастырғыштан дабыл деңгейі

Рпр = Рр2 = - 17,3 дБм қабылдағышының деңгейі болып табылады

Оптикалық жалғағыш желідегі жалпы сөну мынаны құрайды:

Ару = Рпер – Рпр = 16 – ( - 17,3) = 33,3 дБм

Есептеулер нәтижесі бойынша оптикалық жалғағыш желідегі сөну Э =39 дБ тең болып келетін БТОЖ энергетикалық потенциалынан аз деген қорытынды жасауға болады.

Жүйенің эксплуатациялық артық қорын 5,7 дБм тең деп қабылдауға болады.

SDH транспорттық жүйелері үшін техникалық мәліметтерде қабылдаудың максималды деңгейі келтіріледі. Қабылдаудың есептелген деңгейі қабылдаудың максималды мүмкін деңгейінен жоғары болмауы керек, дегенмен минималды мүмкін деңгейінен де кем болмауы тиіс:

Рпр min  Рпр  Рпр max

- 28 дБм  - 17,3 дБм  -6 дБм

Осылайша, қабылдау нүктесіндегі оптикалық сигнал (дабыл) деңгейлері БТОЖ техникалық де келтірілген мүмкін деңгейінен аз және минималды мүмкін деңгейінен жоғары болып шықты.

3. Байланыс желілерін басқаруды ұйымдастыру

SDH желісінің функционирлеуі оның әртүрлі деңгейде қызмет көрсетілуінсіз мүмкін емес. Желінің қызмет етуі жалпы жағдайда жүйені автоматты, жартылай автоматты немесе қолмен басқаруды, оның тестіленуі мен сигналдың өтуі, орын алатын авариялық жағдайлар туралы статистика жинауды, жүйені әкімшілік басқаруды қамтиды.

Желілік басқару қызмет көрсетулер мен байланыс желілерінің дамуымен қатар, желі элементтерінің құрылымына да әсер етеді. Байланыс желісін басқару жүйесінде (БЖБЖ) мыналарды ажыратып көрсетеді: желі элементі, делдал, операциялық жүйе мен жұмысшы станциясы. Көрсетілген шешім желідегі функцияларды шектемейтіндігіне қарамастан желінің жеке элементтеріне қойылатын талаптарға әсер етеді. Желінің әртүрлі элементтері арасындағңы СЦИ беріліс тракттары болған жағдайында делдал қызметін басқарудың арақашықтық интерфейстегі (берілісті басқарудың интерфейстік желісі – TMN).

Арақашықтық интерфейс функциялары:

• құрал-жабдықтың авариялық күй-жағдайын тексеру;

– TMN конфигурациясының жалғануын тексеру;

– қауіпсіздіктің әкімшілік функциясы (кілт сөз бен оператор профилі);

– құрал-жабдықтағы барлық оқиғаларға арналған сервистік жад;

– жұмысшы сипаттамалардың мәндерін қадағалау.

Желінің жеке элементтері жекеменшік адрестерінен (орындарынан, мекен-жағдайынан) басқа операциялық жүйеге ақпараттық сигналдар, порттардың тоқтатылуы және жүйе жағдайы және ағымдық тексеріс нәтижелері туралы мәліметтерді жеткізуі қажет. Осылайша, мәліметтердің орталықтанған базасында желі таркттарының маршрутизациясы туралы барлық ақпараттар болады.

Жобаланатын желіде бірнеше станция (6 станция) болатындықтан, NCT қызмет көрсетуімен басқарудың операциялық жүйесі ретінде LCT локальді жұмысшы терминалын қолдану мақсатқа лайықты болып табылады.