1.2 Есептік бөлім

1.2.1 Ұн зауытының дайындау бөлімінің технологиялық жабдықтарын есептеу және таңдау

Бункерлердің саны мен сыйымдылықтарын есептеу

Ұн зауыттарының технологиялық жабдықтарын технологиялық процесстің сұлбасына, зауыттың берілген қуатына және технологиялық жабдықтарға қойылған жүктелген нормаға сәйкес жүргізіледі. Бункер сиымдылықтарын есептеу, бункер сыйымдылықтарын астықтың натурасы мен сақталу уақытына байланысты қабылданады. Ал бункерлердің саны оның пішіні мен өлшемдеріне байланысты болады.

Тазартылмаған астыққа арналған бункерлер

Тазаланбаған дәнге арналған бункерлердің сиымдылығын жобалағанда, олардың ұн тарту зауытының үздіксіз 50 сағаттық жұмысын қамтамасыз ету керектігін ескерген жөн. Бұл элеватордан астықтың қандай уақытта берілуіне қарамастан, ұн тарту зауытының тұрақты жұмысын қамтамасыз етуге, сондай-ақ бірнеше компоненттерден аралық ұн тарту партиясын қалыптастыру жағдайларын туғызу үшін жасалған.

Бункердің жалпы сыйымдылығын мына формуламен анықтаймыз:

V₀ = , м³ (6)

мұндағы , Q – ұн зауытының өнімділігі,т/тәул;

t - астықтың бункерде жату уакыты, t = 50 с.;

y - натурасы, y = 0,75 т/ м³

K - бункердің толу коэффициенті, R = 0,8…0,9.

Vж=140*50/0,75*24*0,85=458 м³

С НИП - 21.10.05 – 85 сәйкестендіріп ғимарат каркастарын өлшемі 3х3м

темірбетон бункерлерден ғимараттың ені бойына тұрғызады. Темірбетон бункерлердің көлденең қимасының ауданы F=7 м².

Бункер 3 этаждан тұрады және әр этаж биіктігі - 4,8 м болса , онда h=14,4 м болады.

Тазаланбаған дәнге арналған бункердің санын анықтасақ:

n= (7)

мұндағы, n – бункер саны , дана

n=458/14,4*7=4,5

Тазаланбаған дәнге арналған бункерлер санын 5 дана деп аламыз.

Бөктіру бункерлерін есептеу

Бөктіру бункерлерінің жалпы сиымдылығы мен санын төмендегі формула бойынша анықтаймыз.

1. Алғашқы бөктіру қабылданған бөктіру уақытымен: t₁ = 8 сағат.

V= 140*8/0.75*24*0.9=69,1

Бөктіру бункерінің жоспардағы өлшемі 3х3 м және биіктігі 14,4 м (3 қабат) етіп аламыз, сонда бункер саны тең болады:

n = 69,1/14,4*7 =0.7

Бөктіруге 1 дана бункер аламыз.

2. Екіншілік бөктіру қабылданған бөктіру уақытымен: t₁ = 2 сағат.

V= 140*2/0.75*24*0.9=17,3

Бөктіру бункерінің жоспардағы өлшемі 3х3 м және биіктігі 14,4 м (3 қабат) етіп аламыз, сонда бункер саны тең болады:

n = 17,3/14,4*7 =0.2

Екіншілік бөктіруге 1 дана бункер аламыз.

3. Үшіншілік бөктіру қабылданған бөктіру уақытымен: t₁ = 0,3 сағат.

V= 140*0,3/0.75*24*0.9=2,6

Бөктіру бункерінің жоспардағы өлшемі 1,5х1,5 м және биіктігі 4,8 м (1 қабат) етіп аламыз, сонда бункер саны тең болады:

n = 2,6/4,8*7 =0.1

Үшіншілік бөктіруге 1 дана бункер аламыз.

Қалдықтарға арналған бункерлер

Ұн зауытының дайындау бөлімінде қалдықтарды келесі өлшемдермен алады:

• I және II категориялар - 1,7%;

• III категория - 0,8%.

Қалдықтардың әрбір категориясына ұн зауыты жұмыс уақытының 10...12 сағат сиымдылықтағы жинақ бункерлері қажет.

1. Тәулік ішінде жиналған қалдықтар санын мына формуламен анықтаймыз:

Q_omx = , т/сағат (8)

мұндағы: Q – ұн зауытының өнімділігі, т/сағ;

а – категория бойынша қалдықтар саны, %;

Қалдықтар саны тең болады:

• I және II категориялар:

140 x 1,7

Q_omx = = 0,1 т/сағ.

100 x 24

III категория:

140 x 0,8

Q_{om x} = = 0,05 т/сағ.

100 x 24

2. Егер t=12 сағат, I және II категориялы қалдықтың көлемді массасы y = 0,35т/м³, ал III категориялы - y² = 0,4 т/ м³ тең болса, қалдықтың әрбір категориясына тән бункерлердің жалпы сиымдылығын 5 формула бойынша анықтаймыз.

• I және II категориялы қалдықтар:

0.1 х 12

V = = 0.16 м³

24 х 0,35 х 0,9

- III категориялы қалдықтар:

0,05 х 12

V₀= = 0.07 м³

24 х 0,4 х 0,9

3. Қалдықтарға арналған бір бункердің сиымдылығын мына формуламен табамыз:

 х Д²

V_б =

h х y

мұндағы,  = 3,14;

Д – бөлек орналастырылған металл типті бункердің диаметрі, Д = 2,8 м;

h – бункер биіктігі, h = 2,5 м;

y – Қалдықтардың көлемді массасы, т/м³.

Мәндерін қоямыз:

• I және II категориялы қалдықтар:

3,14 х 2,8

V_б = 2,5 х 0,35 = 5,7 м³

4

• III категориялы қалдықтар:

3,14 х 2,8

V_б = 2,5 х 0,4 = 5,9 м³

4

4. Қалдықтарға арналған бункерлер санын анықтайтын формула:

V₀

n= (9)

V_б

мұндағы, V₀ – қалдықтардың әр категориясының бункерлерінің жалпы сиымдылығы, м³

V_б - бір бункердің сиымдылығы, м³

Олай болса, бункерлер саны тең болады:

• I және II категориялы қалдықтар:

0.3

n^, = = 0,5

5,7

• III категориялы қалдықтар:

0.14

n^,,, = = 0,23

5,9

I және II категориялы қалдықтарға және III категориялы қалдықтарға 1 дана бункерден пайдаланамыз. Оларды қалдықтарға арналған цехтарға орналастыруға болады.

Технологиялық жабдықтарды таңдау және есептеу

Ұн зауытының дән тазалау бөліміне қажет жабдықтар саны жобаланған технологиялық сызбаға сәйкес зауыт пен машиналардың өнімділігіне тәуелді.

Майдалау бөлімін астықпен үздіксіз қамтамасыз ету үшін дайындау бөлімінің өнімділігі берілген өнімділіктен 10...20% жоғары болуы керек.

Есептелген өнімділік мына формуламен анықталады:

Q_p = Q * k (5)

мұндағы, Q – ұн зауытының берілген өнімділігі, т/тәул.;

к – қор коэффициенті, к = 1,1…1,2. к = 1,2 етіп аламыз.

Q = 140 * 1,1 = 154 т/тәул. немесе 6 т/с

Өлшеу жабдықтары

АВ-50-ЗЭ автоматты өлшеу дозаторы минутына үш рет немесе сағатына 180 рет өлшеу жүргізеді. Автоматты таразы санын мына формуламен анықтаймыз:

Q_p * 1000

n =

24 * E * n

мұндағы, Q_p – есептелген өнімділік, т/тәул.;

Е – таразы шөмішінің сиымдылығы, 25 кг;

n – минутына өлшеу саны.

Онда автоматты таразы саны тең болады:

n =154*1000/24*50*180=0,71

Тазалау алдында және соңында- дайын астықты майдалау бөліміне жіберерден бұрын 1 данадан автоматты порционды АВ-50-ЗЭ таразы орнатамыз.

Машина санын есептеу

Технологиялық сызбадағы дайындау бөлімінде көрсетілген машиналар саны мына формуламен анықталады:

n = (6)

мұндағы: Q_p - есептелген өнімділік, т/сағ.;

q_м - машинаның паспортты өнімділігі, т/с.

Елеу машиналары. А1-БЛС-6 сепараторы, оның өнімділігі 6 т/сағ., онда саны тең:

n =6/6= 1

1 дана А1-БЛС-6 сепараторын алғашқы тазартуда орнатамыз.

Аэродинамикалық тазарту. РЗ-БАБ ауалы сепараторы обойкалық машинадан кейін тұрады, өнімділігі q = 11 т/сағ.

n =6/11=0,54

1 дана Р3-БАБ сепараторын обойкалық машинадан соң орнатамыз.

Вибропневматикалық тазалау.

РЗ-БКТ тасбөлгіш машинасы, өнімділігі q =9 т/сағ., онда саны тең:

n =6/9=0,66

1 дана РЗ-БКТ тасбөлгіш машинасын орнатамыз.

А1-БЗК-9 концентраторы, өнімділігі q =9 т/сағ., онда саны тең:

n =6/9=0,66

1 дана А1-БЗК концентраторын орнатамыз.

Дәнді ұзындығы бойынша ажырататын машиналар.

А9-УТК-6 қарашықажыратқыш триері, өнімділігі q = 6 т/сағ., онда саны тең болады:

n = 6/6=1

1 дана А9-УТК-6 қарашықажыратқыш триерін орнатамыз.

Магнитті сепараторлар.

У1-БМЗ-01 магнитті сепараторы, өнімділігі q = 11 т/сағ., онда саны тең:

n=6/11= 0,54

У1-БМЗ-01 магнитті сепараторын тазаланбаған дәнге арналған бункерлерден кейін, дән тазалаудың алдында орнатамыз.

У1-БМП-01 магнитті сепараторы, өнімділігі q = 11 т/сағ., онда саны тең:

n=6/11= 0,54

Бір-бірден У1-БМЗ-01 магнитті сепараторын әр Р3-БГО-6 обойкалық машинасының алдында, А1-БШУ-2, А1-БШУ-1 дәнді қарқынды ылғалдау шнектерінің алдында, сонымен қатар Р3-БЭЗ энтолейторының алдында, бөктіру бункерлерінің алдында және дән тазалаудың соңында- дәнді майдалауға жіберер алдында орнатамыз.

Дән бетін құрғақ тазалайтын машиналар.

РЗ-БГО-6 горизонталды обойкалық машинасы, өнімділігі q = 6 т/сағ., онда саны тең болады:

n= 6/6=1

1 дана РЗ-БГО-6 обойкалық машинасын дәннің бетін тазалаудың бірінші кезеңінде қолданамыз.

РЗ-БГО-8 горизонталды обойкалық машинасы, өнімділігі q = 8 т/сағ., онда саны тең болады:

n= 6/8=0,75

1 дана РЗ-БГО-8 обойкалық машинасын дәннің бетін тазалаудың екінші кезеңінде қолданамыз.

Ылғалдау машиналары.

А1-БШУ-2 қарқынды ылғалдау шнегі, өнімділігі q = 6 т/сағ., онда саны тең болады:

n=6/6=1

1 дана А1-БШУ-2 қарқынды ылғалдау шнегін біріншілік бөктіру бункерлерінің алдында қоямыз.

А1-БУЗ ылғалдағыш аппараты, өнімділігі q = 6 т/сағ., онда саны тең болады:

n=6/6=1 дана

1 дана А1-БУЗ ылғалдағыш аппаратын астықты екіншілік бөктіруге жіберер алдында ылғалдау үшін қоямыз .

А1-БШУ-1 қарқынды ылғалдау шнегі, өнімділігі q = 12 т/сағ., онда саны тең болады:

n=6/12=0,5

1 дана А1-БШУ-1 қарқынды ылғалдау шнегін астықты гидротемиялық өңдеудің үшінші кезеңінде қоямыз.

Астықты залалсыздандыру машиналары

Р3-БЭЗ энтолейторы, өнімділігі q = 11 т/сағ., онда саны тең болады:

n=6/11=0,54

1 дана Р3-БЭЗ энтолейтор- стерилизаторын орнатамыз.

Технологиялық жабдықтардың дұрыс таңдалғандығын оның пайдалану коэффициентін есептеу арқылы тексереді:

 = (7)

мұндағы, Q – машинаның өнімділігі, т/сағ.;

qм – есептелген өнімділік, т/сағ.;

n – есеп бойынша алынған машиналар саны.

Дайындау бөліміне жабдықтар таңдалғаннан кейін есептер қорытындысын 1 кестеге енгіземіз.

Кесте 1. Жабдықтарды таңдау мен есептеу қорытындысы

Жабдықтар атауы	Жабдықтар маркасы	Өнімділігі, q, т/сағ.	Саны, n	Пайдалану коэффициенті, 
1	2	3	4	5
Автоматты өлшеу дозаторы	АВ-25-ЗЭ	6	1	1
Сепаратор	А1-БЛС-6	6	1	1
Аспиратор	РЗ-БАБ	11	1	0,5
Тасбөлгіш машина	РЗ-БКТ	9	1	0,7
Концентратор	А1-БЗК	9	1	0,7
Триер	А9-УТК-6	6	1	1
Магнитті сепаратор	У1-БМП-01	11	1	0,5
1	2	3	4	5
Магнитті сепаратор	У1-БМЗ-01	11	1	0,5
Горизонтальді обойкалық машина	РЗ-БГО-6	6	1	1
Горизонтальді обойкалық машина	РЗ-БГО-8	8	1	0,8
Қарқынды ылғалдау шнегі	А1-БШУ-2	6	1	1
Қарқынды ылғалдау шнегі	А1-БШУ-1	12	1	0,5
Ылғалдау аппараты	А1-БУЗ	6	1	1

Жабдықтарды пайдалану коэффициентінің есептік мәндерін талдай отырып, жабдықтарды таңдау мен есептеу дұрыс жүргізілді деуге болады, сонымен қатар коэффициент мәні ұсынылған мәнмен сәйкес, яғни ≤1,2.