1.6.2 Электрқозғалтқыштардың қажетті және орнатылған қуатын есептеу.
Кәсіпорындағы барлық электрқозғалтқыштардың қуаттылығын анықтауда өнделетін шикізаттың бір бірлігіне келетін қуаттылықты, ал пайдаланғанда өңделетін өнімнің бірлігіне келетін электр энергиясының шығынын есептейміз. Осыны есепке ала отыра формуламен жалпы қуаттылықты есептеп табамыз [12].
P=Q*P уд, кВт (34)
мұндағы, Q – кәсіпорынның өнімділігі ; т/тәул;
Руд – 1 т дәнді өңдеуге кететін қуаттылық, кВт, ұн зауытындағы пневмотасымалдағыштарды қолдануға қуаттылығы Р уд = 3,2 квт [12] деп аламыз.
Мәндерді қоя отырып қажетті қуаттылықты анықтаймыз.
Рпотр = 140х3,2=448 кВт
Электрқозғалтқыштың қуаттылығын есептегенде дәннің физикалық құрамында өзгеру мүмкіндігін есептеу керек, сондықтан жалпы қажетті қуаттылықты 10%-ға дейін ұлғайту керек.
Рпотр = 448х1,1= 492,8 кВт
Жобаланатын ұн зауытының әр бөлімшесіне қажетті қуаттылығын жобамен былай бөлеміз: [7]
-дайындық бөлімшесіне - 18%
-тартатын бөлімшеге- 77%
-шығаратын бөлімше - 5%
Ұн зауытындағы дайындау бөліміндегі қажетті қуаттылықты формула бойынша есептейміз:
Pпотр. общ. = Pпотр * Pпотр% /100, кВт (35)
Мәндерді қойып:
Рпотр. общ. = 492,8*18/100=88,7 кВт
Электрқозғалтқыштың қойылған қуаттылығын анықтау үшін кесте құрамыз.
Кесте 4- Электрқозғалтқыштың қойылған қуаттылығы.
-
Жабдық атауы
Машина
Маркасы
Саны
шт.
Қойылған қуаттылық, кВТ
Жалпы қойылған қуаттылық, кВТ
1
2
3
4
5
Сепаратор
А1-БЛС-6
1
1,38
1,38
Тас ажыратқыш машина
Р3-БКТ-9
1
0,30
0,30
Триер
Қысқа қоспалардан
А9-УТК-6
1
3,0
3,0
Триер
Ұзын қоспалар
А9-УТО-6
1
2,2
2,2
Обойкалық машина
Р3-БГО-6
1
11,0
11,0
Аспиратор
Р3-БАБ
1
0,26
0,26
Ылғалдағыш машина
А1-БУЗ
1
7,5
7,5
Барлығы
25,64
Бекітілген қуаттылықты анықтау үшін қуаттарды жиынтықтап кВт-ты аламыз. Қажетті қуат бекітілген қуаттан сұраныс коэффициентінің ұн зауыттарына сұранымына теңдігімен 0,75...0,85 (7) ажыратылады. Жобаланатын кәсіпорынның сұраныс коэффициентін мына формуламен анықтаймыз:
Кст=Руст/Рпотр=25,64/88,7=0,29 (36)
Қалдықтарды пневмотасымалдауда, жарыққа, шеберханаларды қоймаларды жылытуға кететін қуат жеке есептеледі, 1 т ұнды дайындауға кететін электр қуатының шығынын келесі тәуелділікпен табамыз:
,
(37)
мұндағы, Н –ұнның шығымы, %
ηэ–электр двигательінің пайдалы қозғалыс коэффициенті: ұн зауытында ηэ=0,9;
ηс –жүйенің пайдалы қозғалыс коэффициенті, ηс =0,97;
ηт –трансформатордың пайдалы қозғалыс коэффициенті, ηт=0,96.
Мәндерді қоя отырып келесі ұғымды аламыз:
кВт/сағ
Яғни, 1 тонна өнімді өңдеуге кететін электр энергиясы – 122,2; ал тәуліктік электрэнергия - 9540кВт/тәу.
Өнімді өндіруге кететін электрэнергияның шығымын есептеу
Технологиялық процесс үшін кететін жалпы қажетті қуатты мына формула бойынша табамыз:
(38)
мұндағы, Pқаж. – жалпы қажетті қуат, кВт;
Q – кәсіпорын өнімділігі, т/тәул;
Рменш – тәуілігіне 1т астықты өңдеу үшін кететін қуат, кВт.
Обойный ұнын тарту үшін Рменш =2,25...2,5 [12]
Сәйкес мәндерді қойып алатынымыз:
1 т ұнды өндіру үшін энергия шығымы W:
(39)
мұндағы, Pқаж. – жалпы қажетті қуат, кВт;
Н – ұн шығымы, %;
ηэ – электрқозғалтқыштардың пайдалы әсер коэффициенті: ұн зауыттары үшін ηэ=0,9;
ηж – желінің пайдалы әсер коэффициенті, ηс=0,95...0,97;
ηт – трансформатордың пайдалы әсер коэффициенті,
ηт=0,95...0,96.
Сәйкес мәндерді қойып алатынымыз:
Жылдық активті энергияның шығыны келесідей анықталады:
(40)
мұндағы, Wменш – 1 т өнімді өндіру үшін энергия шығыны, кВт*сағ/т;
М – бір жылдық өнімнің массасы, т.
Сәйкес мәндерді қойып алатынымыз:
