Мазмұны

1. Негізгі бөлім (Технология және техникалық жарақтандыру)......................8

1.1 Технологиялық бөлім.............................................................……………...12

1.1.1 Кәсіпорынды жобалауға арналған бастапқы берілгендер, шикізат пен дайын өнім сипаттамасы…………...................................……………………..15

1.1.2 Таңдалған технологиялық сұлбаны негіздеу, оның ерекшеліктері және сипаттамасы.......................................... ………………………..………..............15

1.2 Есептік бөлім..............................................................................................…..18

1.2.1 Жобаланып отырған кәсіпорынның дайындау бөлімінің технологиялық жабдықтарын есептеу және таңдау..................…………………………………38

1.2.2 Жобаланып отырған кәсіпорының технологиялық жабдықтарының техникалық сипаттамасы және спецификациясы.………………………..........38

1.3 Сапа менеджменті негізіндегі технохимиялық бақылау….........................39

1.3.1 Жобаланып отырған кәсіпорында технохимиялық бақылауды ұйымдастыру.........................................................................................………….39

1.3.2 Жобаланып отырған кәсіпорынның сапа менеджменті жүйесінде сапаны басқару...................................................................……………………………….40

1.3.3 Астықты майдалау технологиялық процессін бақылау ..…………….....28

1.4 Құрылыс бөлімі.............................…………………………………………...53

1.4.1 Кәсіпорынның бас жоспары, оның сипаттамасы және технико-экономикалық көрсеткіштері........................................…………………...........53

1.4.2 Өндірістік ғимараттардың сипаттамасы және жобаланып отырған кәсіпорынның құрылыс конструкциялары, конструктивті элементтері..……21

1.4.3 Жабдықтардың компоновкасы және жобаланып отырған кәсіпорын ғимаратының габаритті өлшемдерін анықтау...……………………………….32

1.5 Аспирациялық бөлім және цехішілік транспорт…..……..............………..38

1.5.1 Жобаланып отырған кәсіпорындағы аспирациялық және пневмотранспорттық қондырғылары..................………………………………56

1.5.2 Аспирациялық қондырғының бағдарлық есебі.........................................15

1.5.3 Астықты өңдеу өнімдерінің цехішілік қозғалыс коммуникациясы........15

1.6 Энергетикалық бөлім......................................................................................15

1.6.1 Электрожабдықтау, электрқуатты жабдықтар, жобаланып отырған кәсіпорынның электрлік жарықтандыру.............................................................15

1.6.2 Электроқозғалтқыштардың қажетті және белгіленген қуатын есептеу..15

1.6.3 Жобаланып отырған кәсіпорынның технологиялық процесін автоматтандыру және басқару.......................................................................15

2. Еңбек қорғау..…………………………………………………………………59

3. Қоршаған ортаны қорғау.......………………………………………………...66

4. Экономикалық бөлім...………………………………………………………..72

4.1 Ұйымдық-экономикалық бөлім.............……………………………………72

4.1.1 Жобаланып отырған кәсіпорынның қажеттілігін негіздеу..........……….72

4.1.2 Жобаланып отырған кәсіпорынның өндірістік қуатын, шикізат және дайын өнім қорын анықтау.................................………………………………..74

4.2 Жобаланып отырған кәсіпорынның экономикалық тиімділігін және шығындарды есептеу........................……………………………………………82

4.3 Жобаланып отырған кәсіпорынның технико-экономикалық көрсеткіштері.........................................................................................................15

Қорытынды және ұсыныстар........……………………………………………...85

Қолданылған әдебиеттер тізімі...........………………………………………….86

Қосымша........…………………………………………………………………….88

Кіріспе

Астықты көп мөлшерде өңдеу астық өңдеу кәсіпорындарының санын арттыруды меңзейді. Астық өңдеу саласындағы техникалық базаны дамыту мен осы салада кездесетін мәселелерді тиімді шешу көп жағдайда астық өңдеукәсіпорындарын құрастыру деңгейіне байланысты.

Жаңа кәсіпорындарды құрастыру немесе қазіргі қолданыстағы кәсіпорындарды жөндеу дамыған технологиялық процестерді қолдану, жаңа техника мен өндірістік процестерді автоматтандырудың жаңа бағыттарын қолдану сонымен қатар қолданыстағы кәсіпорындардың тәжірбиесіне сүйену арқылы жүзеге асуы тиіс.

Астық өңдеу кәсіпорындарын құрастырудың негізінде құрылыс ғимаратының конструкциялық шешімдерімен,онда қолданылған жабдықтармен тығыз байланысқан технологиялық шешімдер жатыр.

Заманауи кәсіпорындарды құрастыру немесе жөндеу сол саланың даму жоспарына байланысты болады. Сол үшін кәсіпорынның техника- экономикалық көрсеткіштерін құрады, соның негізінде кәсіпорынның өзін өзі ақтауы мен белгіленген аймақтағы кәсіпорын құрылысының техникалық қауіпсіздігі белгілейді. Құрылыс аймағын өнеркәсіп құрылысының санитарлық нормаларына сай, транспорттық жолдардың болуымен, шикізаттың, жанар-жағармайдың, судың, электр энергиясының болуымен байланстырады. Сонымен қатар дайын өнімді тұтынушыға тиімді жеткізу мүмкіндіктері қарастырылуы тиіс.

Еліміздің ұн және жарма өндіру саласы дамуында көптеген жетістіктерге жетуде. Бидай құрамының 77...83 % бағалы бөлігі- эндосмермнен тұратын болса, онда ұн және жарма зауытында сапасы эндоспермге жақын 65...75 % ұн алынады.

Ұн және жарма өндіру технологиялық процестерінің тиімділігі дәнді пайдалану мен оған кеткен электр энергиясының шығынымен сипатталады. Сонымен қатар алынатын ұн мен жарманың сапасына әсер ететіндер: өңделетін дәннің технологиялық қасиеттері, ұн мен жарма зауыттарындағы технологиялық процестің құрылымы мен режимі, технологиялық және транспорттық жабдықтардың құрамы.

Дәннен ұн алу технологиялық процесі кезінде дән, күрделі құрылымдық-механикалық, физика-химиялық және биохимиялық өзгерістерге түседі. Сондықтан аталған өзгерістердің заңдылықтарын білу ұн мен жарма өндірісінің технологиясын оқудың негізі болып қана қоймай, аталған процесті дамытудың да негізі болып табылады.

1. Негізгі бөлім

1. Технологиялық бөлім

1. Кәсіпорынды жобалауға арналған бастапқы берілгендер, шикізат пен дайын өнім сипаттамасы

Бұл жобада “Цесна-Мак” макарон фабрикасына арнап, жоғарғы өнімділіктегі қондырғыларды пайдала отырып, қатты бидайдан ұн шығаратын, Астана қаласындағы ұн тарту зауытының дайындау бөлімнің технологиялық процесі қарастырылады.

Макарондық ұн алу үшін 2 типті, қатты бидай мен жоғары шынылықты жұмсақ бидайды пайдаланады. Қатты бидайдың дәні жұмсақ бидайдың дәніне қарағанда көптеген қасиеттері бойынша ерекшеліктерге ие. Негізінен қатты бидай дәнінің формасы ірі әрі ұзын болып келеді. Қатты бидайдың жоғары шынылықтығы оны майдалаған кезде жылтыр жарма бөліктері мен пісірген кезде жабыспайтын консистенциясы шынылы макарон өнімдерін алуға мүмкіндік береді.

Қатты бидайдың құрылымдық- механикалық қасиеттері жұмсақ бидайға қарағанда едәуір басқа. Қатты бидай дәні өте берік, майдалаған кезде толығымен жармаға бөлінеді, ұсақ дисперсті ұнды аз мөлшерде береді. Қатты бидайдың сыртқы қабығы эндосперммен әлсіздеу байланысқан, тез үгітіледі. Сондықтан жармалау жүйесімен ұнтақтау жүйесінен алынатын кебектің күлділігі жоғары- 6,0 % артық және эндоспермнің үлесі аз. Қатты бидайдың алейрондық қабаты жұмсақ бидайға қарағанда әлсіздеу, майдалаған кезде тез үгітіледі де, ірілігі бойынша ұсақ аралық фракциялармен араласып кетеді. Сондықтан ірілігі бойынша аралық өнімдердің күлділігі ірілігі төмендеген сайын артады.

Қатты бидай дәнінің құрамында ақуыз бен шикі сағыз мөлшері шынылығы жоғары жұмсақ бидайға қарағанда салыстырмалы түрде көп. Бұл қатты бидайды макарондық ұн тартуға дайындау технологиясын ұйымдастыру мен жүргізу барысына, дайын өнім- макарондық ұнның шығымы мен сапасына үлкен әсерін тигізеді.

Макарондық ұн тартудың негізгі өнімі жарма- жоғарғы сұрып ұны, жартылай жарма- бірінші сұрып ұны. Жарма мен жартылай жармадан бөлек 15-25 % көлемінде екінші сұрып ұны алынады.

Жоғарғы сұрып ұны- жарма, жарма тәрізді құрылымды, эндоспермнің орталық бөліктерінен алынған ұсақ жарма мен қатты жармашықтан құралады. Түсі- кремді, сарылау келеді. Ұнның түсі- макарондық ұнның сапасының негізгі критерийі болып табылады. Ең жақсы деп ашық сары түсті ұн болып саналады. 10*10 см аудандағы нүктелердің саны 10 аспауы керек.

І сұрып ұны- жартылай жарма, құрылымы жарма тәріздес, эндоспермнің перифериялық бөлігінен алынған жармашықтан тұрады. Сондықтан ұнның құрамында қабықтың бөліктері кездеседі. Ұнның түсі ақшыл- кремді.

ІІ сұрып ұны жіңішке дисперсті құрылымға ие, құрамында қабықтар мен алейрондық қабатының мөлшері зор, сондықтан күлділігі жоғары. Таза күйінде макарон өнімдерін алу мен қатар нан пісіруде қосымша шикізат ретінде қолданылады.

Кестеде технологиялық процессті ұйымдастыру және жүргізу Ережесінің регламентіне сәйкес, қатты бидай мен жоғары шынылықты жұмсақ бидайдан алынатын ұнның негізгі көрсеткіштері келтірілген.

Кесте 1. Макарондық ұнның сапалық көрсеткіштері.

Ұнның сұрыпы	Күлділігі, %, артық емес	Ұн тарту ірілігі					Шикі сағыздың мөлшері, %, кем емес
		Сырғыма		Өтім
		номер	%, артық емес		номер	%
Қатты бидайдан: - жарма	0,75	140	3,0		260	12,0 артық емес		30,0
жартылай жарма	1,10	190	3,0		43	40,0 артық емес		32,0
екінші сұрып	1,75	27	2,0		38	65,0 кем емес		28,0
Жұмсақ бидайдан: - жарма	0,55	150	3,0		260	15,0 артық емес		28,0
жартылай жарма	0,75	190	3,0		43	50,0 артық емес		30,0
екінші сұрып	1,25	27	2,0		38	65,0 артық емес		25,0
наубайханалық ұнтартулар үшін жарма	0,55	150	3,0		43	5,0 артық емес		28,0