3. Жиынтықтың нүктелік және интервалдық бағалары.

Таңдаманың статистикалық таралуына сипаттамасы нүктелі және интервалдық баға арқылы өткізіледі. Бір сан арқылы анықталатын бағаны нүктелі баға дейміз. Көп нүктелі бағадан құралатын бағаны интервалдық баға дейміз.Бұл баға байқаудың нәтижесіне байланысты, сол себептен ол кездейсоқ баға болады. Осы жағдайды еске алып әр біринтервалдық бағаға белгісіз параметрді табу үшін, сәйкес ықтималдық қойылады. Статистикалық әдістер, сенімділік ықтималдары 1-ге жақын болғанда ғана интервалдық баға алуға мүмкіндік береді. Сенімділік ықтималдық жиілігі: 0,9; 0,95; 0,99; 0,999-тен болады. Фармация, медицина және биология зерттеулерінде сенімділік ықтимал 0,95 тең деп алынады, ал стандарттарды даярлағанда сенімділік ықтималды 0,99 деп аталады.

№ 7 билет

1. Корреляция коэффициентінің мәнділігі жөніндегі жорамалды тексеру

Байланыстың статистикалық ауытқушылығын өлшеуге және бағалауға корреляция коэффициентін анықтайды. Бір санмен корреляция коэффициенті белгілер арасындағы күшін өлшейді, және бағытын анықтайды. Корреляция коэффициентінің формуласы:

∑ d _x .d _y

r _{x y} = --------------------

√ ∑ d²_x^. ∑ d_x²

Х и У – варианттардыңауытқуы

d_x и d_{y –} варианттардыңорташашамаданауытқыуы

Корреляция коэффициентінің аныктағаннан кейін оның мәнділігі жөніндегі жорамалды тексеру керек. Ол үшін экспериментальдық критерийді анықтайды:

t_’экс =n √ n-2 / √ 1-r² n – таңдау көлемі

Егер t_’экс>t _{к р} болса онда корреляциялық коэффициентінің мәнділігі жөнінде айтуға болады, ал t’_экс< t _{к р} болса онда корреляция коэффициентінің мәнділігі айта алмаймыз

2. Фишердің f – критерий

Критерий Фишера позволяет сравнивать величины выбороч­ных дисперсий двух независимых выборок. Для вычисления Fэмп нуж­но найти отношение дисперсий двух выборок, причем так, что­бы большая по величине дисперсия находилась бы в числителе, а меньшая – в знаменателе. Формула вычисления критерия Фишера такова:

    

где - дисперсии первой и второй выборки соответственно.

Так как, согласно условию критерия, величина числителя должна быть больше или равна величине знаменателя, то значе­ние Fэмп всегда будет больше или равно единице.

Число степеней свободы определяется также просто:

k1=nl - 1 для первой выборки (т.е. для той выборки, величина дисперсии которой больше) и k2=n2 - 1 для второй выборки.

В Приложе­нии 1 критические значения критерия Фишера находятся по величинам k1 (верхняя строчка таблицы) и k2 (левый столбец таблицы).

Если tэмп>tкрит, то нулевая гипотеза принимается, в противном случае принимается альтернативная.

3. Өміршендіктің стандарттық кестесі және сенім аралығы.

Медицинада жаңа емдеу әдісінің тиімділігін зерттеуде, пациенттер арасында “өміршеңдіктің” үлесіне эксперимент кезінде дәрігерлердің бақылауында болған және эксперимент кезінде байланыс үзілген пациенттер жатады.

Өміршеңдікті талдау әдістерінің ерекшеліктері

Өміршеңдікті талдау әдістерінің ерекшелігі, олар цензурирленген не толық емес деректерге қолданылады.

Цензурирленген деректер

Зерттеу құбылыс туралы бақылауда толық мәліметтер болмаса, бұл деректерді цензурирленген деректер дейміз.

Өмір уақыты ұзақтығының кестелерін талдау

Өмір уақыты ұзақтығының кестелерін құрау өміршеңдікті сипаттайтын ең қарапайым әдіс.

Өмір уақыты ұзақтығының кестелерінің құрамы

Өмірде болатын өте қиын жағдай мерзімдері интервалға бөлінеді. Әр бір интервалда “тірілердің” саны мен үлесі, “өлгендердің” саны мен үлесі және цензурирленгендердің үлесі есептеледі.

Өміршеңдік қисығы

Қайбір бастапқы жағдайдан кейін t мерзімінен ұзақ өмір сүру ықтималын бинелейтін қисықты, өміршеңдік қисығы дейміз.

Алғашқы кезеңде өміршендік 1-ден болады (барлық субъектілер тірі және бақлауда болады), келешекте өмір сүру қыйсығы ақырындап төмендеп 0-ге жетеді

Мерзімдік әдіс

Нақты мерзімде қазалықты тіркеу үшін мерзімдік әдіс қолданылады. Бұл әдістің формуласы

S(t)=П(1-dti/nti)

Dti-ti мерзімінде өлгендердің саны

Nti-ti мерзімінде бақлауда болғандардың саны

П-бәрліқ мерзімдегі ( 1-dti/nti ) мәнің бір біріне көбейту

№ 8 билет