
- •Биостатистика пәні және оның міндеттері. Зерттелетін құбылыстың шынаиы табиғатың зерттеу үшін биостатистиканың маңызы
- •Өміршеңдікті талдау. Өміршеңдікті талдау әдістерінің ерекшеліктері
- •Медицина – биологиялық зерттеулерді жоспарлау және жүргізу
- •Бірфакторлық дисперсиялық талдау.Бірфакторлық дисперсиялық талдаудың схемасы.
- •Негізгі статистикалық әдістер.
- •Корреляциялық талдаудың негізгі ұғымдары және жоспарлары.
- •Медико-биологиялық зерттеулерде қолданатын өлшеу шкалаларының негізгі түрлері.
- •Эпидемиологиялық талдаудағы статистикалық әдістер.
- •Дисперсиялық талдау. Жалпы, факторлық және қалдық дисперсия
- •1.Дискретті статистикалық қатар. Вариациалық қатар.
- •2. Қалыпты таралған жиынтықтардың параметрлері жөніндегі жорамалдарды тексеру
- •3.Дискретті статистикалық таралудың сандық сипаттамалары:тандама орташа, тандама дисперсия,орташа квадраттық ауытқу, мода, медиана.
- •Таңдамалы тәсіл. Бас жиынтық және тандама
- •2. Эпидемиологиялық көрсеткіштер. Қауіп факторы бойынша ауру сырқаулықты талдау.
- •3. Жиіліктер және салыстырмалы жиіліктер полигоны және гистограммасы.
- •Дисперсиялық талдау көмегімен тексерілетін статистикалық жорамалдар.
- •Сызықты регрессия.Ең кіші квадраттар әдісі.
- •Жиынтықтың нүктелік және интервалдық бағалары.
- •Корреляция коэффициентінің мәнділігі жөніндегі жорамалды тексеру
- •Фишердің f – критерий
- •3. Өміршендіктің стандарттық кестесі және сенім аралығы.
- •Орайластық кестелерін Хи-квадрат критерий бойынша талдау.
- •3. Интервалдық статистиқалық қатар. Стерджес формуласы.
- •Корреляция коэффициенті және оның негізгі қасиеттері
- •Зерттелетін құбылыстың шынайы табиғатын зерттеу үшін биостатистиканың маңызы
- •Өмір уақыты ұзақтығының кестелері.Өміршендік қисығы.
- •Статистикалық жиынтық және оның түрлері
- •Биомедициналық деректерді талдау үшін Стьюденттің t – критерий Стьюдент критерий
- •Колмогоров-Смирновтың сәйкестік критерий
- •Логрангілік критерийі.Йетс түзетуі.
- •3. Медициналық – биологиялық тәжірибелерді жүргізу кезендері.
- •Эпидемиологиялық талдау ұғымы.Эпидемиология түрлері.
- •3. Екі таңдама үшін орта мәндердің айырмашылығын бағалау үшін Стьюденттің t- критерийін қолдану.
- •Фишердің нақты критерийн қолдану.
- •Sas,spss,statistica қолданбалы бағдарламалар пакетін қолданып,биомедициналық деректерге статистикалық талдаулар жасау.
- •Пирсонның корреляция коэффициенті және оның қасиеттері.
- •Дискретті статистикалық таралу
- •2. Колмогоров – Смирновтың сәйкестік критерийі
- •Параметриялық және параметриядан тыс критерийлер
- •2. Жарамалдарды тексерудің негізгі кезендері.
- •3. Биостатистиканың нысандары,пәні және міндеттері
- •1. Детирминация коэффициенті.Корреляцияның статистиқалық манызы.
- •2. Интервалдық статистикалық қатардың сандық сипаттамалары
- •1. Аурулардың даму қауіпі факторларын сандық бағалау
- •2. Жалпы, факторлық және қалдық дисперсиялар
- •3.Биомедициналық деректерді талдау үшін Стьюденттің t – критерийін қолдану
- •1. Лонрангелік әдісті өміршендік талдауда қолдану.
- •2. Эпидемиялық көрсеткіштерді бағалау.
- •3. Медициналық – биологиялық тәжірибенің кезендері.
- •2. Негізгі статистикалық әдістер
- •3. Орайластық және күту кестелері
- •Өміршендік талдау әдістері
- •2. Берілген сенім ықтималдығы бойынша сенім аралықтарын табу
- •3. Эпидемиологиялық көрсеткіштер және оны бағалау
- •Сызықты корреляция.Пирсонның корреляциялық коэффициенттін табу.
- •2. Тікелей стандарттау әдісі.
- •1. Дисперсиялық талдау көмегімен тексерілетің статистикалық жарамалдар
- •2. Дисперсиялық талдаудың негізгі ұғымдары
- •2. Фишердің f – критерийі.
- •3. Йетс түзетуі.Орайластық кестелерін Хи-квадрат критериййі бойынша талдау.
- •1. Өміршендіктің стандарттық қатесі және сенім аралықтары.
- •Салыстырма жиіліктер полигоны және гистограммасы.
- •1. Эпидемиологиялық талдаудың негізгі критерийлері
- •3. Спирменің рангілік корреляциясының коэффициенті
- •Биомедициналық зерттеулерге қолданылатын статистикалық жорамалдар ұғымы.
- •Жорамалдарды тексерудің негізгі кезеңдері.
- •3.Бас жиынтықтың параметрлерінің нүктелік және аралық бағалары.
- •1. Корреляциалық және функционалдық байланыстың мәні.
- •2. Эпидемиологиялық талдауда статистикалық әдістер.
- •3.Колмогоров –Смирновтың сәйкестік критерийі.
- •Интервалдық статистикалық қатар.
- •2. Стерджс формуласы. Интервалдық статистикалық қатардың сандық сипаттамалары.
- •Медициналық – биологиялық тәжірибенің кезендері
- •Эпидемиологиялық талдауда статистикалық әдістер
- •2. Берілген сенім ықтималдығы бойынша сенім аралықтарын табу.
- •3. Биомедициналық деректерді талдау үшін Стьюденттің t – критерийін қолдану.
- •Пирсонның Хи-квадрат сәйкестік критерийі.
- •2. Орайластық кестелер. Хи-квадрат арқылы орайластық кестелерді талдау.
- •Фишердің нақты критерийі.
- •3. Медициналық-биологиялық эксперименттің кезендері.
- •Биостатистика даму кезендері. Биостатистика және оның бөлімдері туралы ұғымдар.
- •Жорамалдарды тексерудің негізгі параметрлік және параметрлек емес критерийлері.
- •1.Сызықты корреляция.
- •3.Жорамалдарды тексерудің негізгі кезендері.
- •1. Берілген сенім ықтималдығы бойынша сенім аралықтарын табу.
- •2. Параметрлердің арасындағы күш мен байланыстың сипатың анықтау.
- •Таралудың эмпириқалық функциясы.
- •2. Корреляциялық талдаудың негізгі ұғымдары және міндеттері.
- •Регрессия коэффициентінің мәнділігі жөніндегі жорамалды тексеру.
- •3. Дискретті статистикалық қатар.
- •1. Статистикалық деректерді графика арқылы бейнелеу.
- •2. Қауіп факторлары бойынша ауру-сырқаулықты талдау.
- •Жиынтық параметрлерінің нүктелік және аралық бағалары.
- •2. Қауіп факторлары бойынша ауру-сырқаулықты талдау.
- •3. Дискретті статистикалық қатар.
- •Спирменнің рангілік корреляциясының коэффициенті
- •Дискреттік және интервалдық қатарлар.
- •3. Жиіліктер және салыстырмалы жиіліктер гистораммасы.
- •Колмогоров-Смирновтың сәйкестік критерийі.
- •2. Дискреттік және интервалдық қатарлар.
- •Орайластық кестесі.
- •1.Жиіліктер және салыстырмалы жиіліктер полигоны мен гистораммасы.
- •2.Медицина-биологиялық зерттеулерде қолданылатын өлшеу шкалаларының негізгі түрлері.
- •3. Орайластық кестелерді өзгерту.
- •3. Дисперсиялық талдау.
- •Жалпы, факторлық және қалдық дисперсия.
- •Медицина – биологиялық экспериментін кезендері.
- •Екі топты салыстыру. Стюдент критерийі.
- •Медициналық-биологиялық зерттеулерді жоспарлау және жүргізу.
- •3.Таралудың эмпирикалық функциясы.
Зерттелетін құбылыстың шынайы табиғатын зерттеу үшін биостатистиканың маңызы
Биологияда, медицинада қолданылатын математикалық әдістер мен тәсілдердің жиынтығын биостатистика дейміз.
Халық денсаулығын сипаттайтын және оған әсер ететін сыртқы факторлардың деректерін өңдеуде
Кәсіптік ортадағы факторларды клиникалық-гигиеналық мөлшерлеуде, дәрі-дәрмектердің мөлшерін есептеуде, кейбір дертті емдегенде және сақтандыру шараларының нәтижелеріне баға бергенде статистикалық әдістерді қолдану
Емдеу-сақтандыру қызыметін бағалаудастатистикалық әдістерді қолдану
Дәрігерлердің қызметін бағалаудастатистикалық әдістерді қолдану
Өмір уақыты ұзақтығының кестелері.Өміршендік қисығы.
Медицинада жаңа емдеу әдісінің тиімділігін зерттеуде, пациенттер арасында “өміршеңдіктің” үлесіне эксперимент кезінде дәрігерлердің бақылауында болған және эксперимент кезінде байланыс үзілген пациенттер жатады.
Өміршеңдікті талдау әдістерінің ерекшеліктері
Өміршеңдікті талдау әдістерінің ерекшелігі, олар цензурирленген не толық емес деректерге қолданылады.
Цензурирленген деректер
Зерттеу құбылыс туралы бақылауда толық мәліметтер болмаса, бұл деректерді цензурирленген деректер дейміз.
Өмір уақыты ұзақтығының кестелерін талдау
Өмір уақыты ұзақтығының кестелерін құрау өміршеңдікті сипаттайтын ең қарапайым әдіс.
Өмір уақыты ұзақтығының кестелерінің құрамы
Өмірде болатын өте қиын жағдай мерзімдері интервалға бөлінеді. Әр бір интервалда “тірілердің” саны мен үлесі, “өлгендердің” саны мен үлесі және цензурирленгендердің үлесі есептеледі.
Өміршеңдік қисығы
Қайбір бастапқы жағдайдан кейін t мерзімінен ұзақ өмір сүру ықтималын бинелейтін қисықты, өміршеңдік қисығы дейміз.
Алғашқы кезеңде өміршендік 1-ден болады (барлық субъектілер тірі және бақлауда болады), келешекте өмір сүру қыйсығы ақырындап төмендеп 0-ге жетеді
Мерзімдік әдіс
Нақты мерзімде қазалықты тіркеу үшін мерзімдік әдіс қолданылады. Бұл әдістің формуласы
S(t)=П(1-dti/nti)
Dti-ti мерзімінде өлгендердің саны
Nti-ti мерзімінде бақлауда болғандардың саны
П-бәрліқ мерзімдегі ( 1-dti/nti ) мәнің бір біріне көбейту
№ 10 билет
Статистикалық жиынтық және оның түрлері
Статистикалық жиынтық деп – белгілі сапалық және сандық қасиеттермен берілетін барлық қарастырып отырған объектілер жиынын айтамыз.
Барлық объектілерінен құрылатын жиынтықты жалпы жиынтық дейміз.
Бас жиынтықтың объектілер санын жиынтық көлемі дейміз және «N» әрпімен белгілейміз.
Бас жиынтықтан іріктеп алынған объектілер – іріктелген немесе таңдамалы жиынтық деп аталады және оның көлемі «n» белгіленеді.
Варианттардан және олардың жиілігінен не салыстырмалы жиілігінен құралатын қатарды статистикалық дискреттік қатар дейміз.
Биомедициналық деректерді талдау үшін Стьюденттің t – критерий Стьюдент критерий
Тандаманы көлемі аз шамада болса, қалыпты таралған кезделсоқ шамалардың екі бас орташасың салыстыру үшін Стьюдент критерииін қолданады.
Тандама бақлауыың нәтижесі бойынша таңдама орташалар Хв,Ув және дисперсия бағаларың анықталады,сонан кейін t эксперименталдық мәнін формула арқылы есептейміз.
tэкс
=
nx, nу -X,және У шамалардың тандама көлемдері
tэкс шыққан мәннің t қауапті (Р1 t)
Стьюдент таралуымен салыстырамыз f = nx + nу -2
Р айқындылық деңгейі = 0,05
Егер t экс < tқау - Но қабылдаймыз
Егер tэкс >tқау - Но қабылдамаймыз