5.Сабақты бекіту,қорытындылау:

Өлеңнен не түсіндіңдер?

Өлең мазмұнын қара сөзбен кім айтып береді?

6.Үйге тапсырма беру:

Өлеңді жаттап келу.

7.Бағалау.

Сабақ №4 « »________2012 жыл

Сыныбы : 5

Сабақтың тақырыбы: Сұлтанмахмұт Торайғыровтың «Шілде» өлеңі.

Оқушының танымын дамытарлық ізденістер эмпирикалық әдіспен меңгерілуге тиіс.

Түскендей әуе жерге қырық күн шілде

Ішкен мас, жегендер тоқ күнде–күнде.

Қысқа түн қымқырылды, таң көрінді:

« Кел, шық» деп иек қағып жарық күнге

( Абайдың «Қыс» өлеңіндегі кейіптеуге ұқсастығы)

Ән салды таңды мақтап сансыз торғай,

Бас иіп, бәйек болып, жерге қонбай, (кейіптеу).

Шайқалып таң желіне тербетілді.

Көк майса көзі ілініп тұрған сондай, (эпитет).

Асыл шөп, жасық шықтың иісі аңқып,

Батқандай мелдегінен нұрға қалқып.

Күлімдеп көктің жүзі көңілі шат:

Жауһардай күн шығар деп бізге балқып.

Көлбеңдеп көкке қарай жердің буы.

Айнадай (теңеу) анандайдан көлдің суы.

Би билеп суда тұрған барлық қамыс, (кейіптеу)

Ән салды домбырамен құстың шуы. (кейіптеу).

Мақтанып қара түнде нұрын шашқан, (эпитет)

Айдың да өлеусіреп түсі қашқан; (кейіптеу)

Шығарын сұлу (эпитет) күннің сезгеннен соң,

Бірі жоқ, тамам жұлдыз бетін басқан (кейіптеу)

Жайылып төрге қарай таңның ағы... (метафора)

Оқушылардың талдау әрекетіне берілетін ізденіс тапсырмалары:

1. Сұлтанмахмұт Торайғыровқа дейін қандай ақынның ішінде табиғат суретін адам сипатында кездестіріп едіңдер? Оны қандай атаумен атадық? (кейіптеу).

2. Табиғат құбылысын түр-түс бояуымен беруді не деуші едік? (эпитет) Оны қай жолдардан таптыңдар?

3. Табиғатқа қатысты «Нұр» сөзінің қайталану мәнісін қалай түсіндіңдер?

4. Өлеңнің қай жолында күрделі балауды кездестірдіңдер? Оның атауы қандай еді?

2. Адам өміріне қатысты сипаттарын жеке жіктеңдер (жеке жұмыс, өздік жұмыс, дербес жұмыс).

Көрінді ауыл-ауыл маңайдағы.

Қарайып, өрген сиыр түйеменен

Ауылдың малға толды әрбір жағы.

Ыңыранып қой қотанда таңды көріп,

Күн шықса, жайылысқа кетпек өріп.

Төбеттер үй алдында жаңа жатты,

Түн бойы қой күзеткен, ұйқы бөліп.

Таяқты, жалаң аяқ шалдар тұрып,

Сүйкенген үйлеріне қойларды ұрып.

Бір молда шәугім ұстап, тысқа шықты

Бүкшеңдеп, арба айнала қақырынып.

Қисайған қос секілді жалғыз қара

Ауылдан арқан бойы тұрды дара.

Қолтықтап «Әптиек» пен «Құрандарын»,

Жиылып жатыр сонда біткен бала.

Ауыспалы мағынада тұрған сөзді тап. Оны не деп атаймыз?

III. Төмендегі шумақтың әрі табиғат құбылысына, әрі адам өміріне қатысты сипаттарына қатысты екенін дәлелде. Ол ой-түйініңді не кішігірім шығарма ретінде, не өлең түрінде жазып көр.

Күн хабар сонда берді нұрын шашып,

Бір күлді жүзіменен амандасып:

«Ал бізге сәуле түсті, алақай!» - деп,

Ой мен қыр қарап тұрды жымыңдасып.

Сабақ №5 « »________2012 жыл

Сыныбы : 5

Сабақтың тақырыбы: Мағжан Жұмабаев «Қысқы жолда»

Мақсаты:

Білімділік.Мағжан Жұмабаевтың өмір жолынан және шығармашылығынан мағлұмат алу.

Тәрбиелік:Өлеңдерін оқи отырып,үлгі-өнеге,тәрбие алу. Әдемілікке, көркемділікке баулу.Табиғатты сүю.

Дамытушылық:Мәнерлеп оқу дағдыларын қалыптастыру,оқу жылдамдықтарын арттыру.

Сабақ түрі:жаңа білімді меңгерту.

Әдіс-тәсілдері:мәнерлеп оқу,сұрақ-жауап,әңгімелесу,пікірлесу.

Қолданылатын әдебиеттер:Г.Қосымова,Ж.Дәулетбекова Қазақ тілі. 5 сынып. Алматы «Атамұра»2010 ж. Ә.Дайыр,Қ.Айтқалиев Қазақ әдебиеті 5 сынып Алматы «Атамұра»2010 ж. Ертелігер І том Бес арыс Пәнаралық байланыс: Қазақ әдебиеті, Қазақ тілі, Тарих. Сабақ барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі.Оқушылармен амандасу,түгендеу.Сабаққа дайындық. ІІ.Үй жұмысын тексеру.Өткен тақырыпты пысықтау.Жаттауды сұрау.Сұрақ-жауап. Жаңа сабақ мазмұны.

• Ақынның өмірбаянымен танысу.Оқулықпен жұмыс.Мәтінді мәнерлеп оқу.

Мағжан Жұмабаев-халқымыздың тарихында үлкен орны бар,ірі ақын.

Күншығыстан таң келеді мен келем,

Көк күңіренеді,мен де көктей күңіренем.

Жердің жүзін қараңғылық қаптаған,

Жер жүзіне нұр беремін,Күн берем!

Солтүстік Қазақстан облысында,Булаев ауданында дәулетті отбасында дүниеге келген.Мағжан өте зерек болған,4 жасында өз әкесінен хат таныған.Қазақтың арғы-бергі өлең жырларын түгел жаттап алған.

«Еліңді,жеріңді сүйсеңдер Мағжандай сүйіп,Мағжандай жаза біліңдер».

Жасалатын жұмыс түрлері:

• Өлеңді дауыс ырғағын нақышына келтіріп мәнерлеп оқу.

• Табиғат көрінісін ауызша өз сөздеріңмен әңгімелеп беріңдер.

• Сөздікпен жұмыс жасау.

• Өлең бойынша сурет көріңдер.

• Өлеңнен кейіптеуді табыңдар.

Бекіту.

Мағжан ақын туралы не білдіңдер? Өлеңнен не түсіндіңдер? Алғашқы жыр жинаған атаңдар.Ол қашан қайда жарық көрген?

Қорытындылау,бағалау.

Оқушылардың сауалдары бойынша жаңа сабақты қорытындылап,бағаларын қою.Мағжан сияқты алғыр,зерек бала болыңдар.

Үйге тапсырма. «Қысқы жолда»өлеңін жаттау.Кейіптеуді табу.

Сабақ №6 « »________2012 жыл

Сыныбы : 5

Сабақтың тақырыбы: Мағжан Жұмабаев «Сағындым», «Балалық шақ».

Мақсаты:

Білімділік.Мағжан өлеңдеріндегі басына іс түскен сәттегі қиыншылыққа төзе білгендігін,қайтпас ерлігін,ұлтшылдығын тани білу,бағалау.

Тәрбиелік: Өлеңдерін оқи отырып,анаға,туған елге,жерге,ауаға,бостандыққа деген сағынышты түсіне білу,ұлтжандылыққа баулу.

Дамытушылық:Мәнерлеп оқу дағдыларын қалыптастыру,оқу жылдамдықтарын арттыру.Әдебиет теориясы бойынша білімдерін дамыту.

Сабақ түрі:дамыту сабағы.

Әдіс-тәсілдері:мәнерлеп оқу,сұрақ-жауап,әңгімелесу,пікірлесу.

Қолданылатын әдебиеттер: Г.Қосымова,Ж.Дәулетбекова Қазақ тілі 5 сынып Алматы «Атамұра»2010 ж. Ә.Дайыр,Қ.Айтқалиев Қазақ әдебиеті 5 сынып Алматы «Атамұра»2010 ж. Бес арыс

Пәнаралық байланыс: Қазақ әдебиеті, Қазақ тілі, Тарих. Сабақ барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі.Оқушылармен амандасу,түгендеу.Сабаққа дайындық. ІІ.Үй жұмысын тексеру.Өткен тақырыпты пысықтау.Жаттауды сұрау.Сұрақ-жауап. Жаңа сабақ мазмұны.

• Оқулықпен жұмыс.Өлеңді нақышына келтіре мәнерлеп оқу.

Мағжан Жұмабаев-халқымыздың тарихында үлкен орны бар,ірі ақын.Зор мәдениеттің иесі.