Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
5-сынып әдебиет 1-4 тоқсан.doc
Скачиваний:
2
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
973.82 Кб
Скачать

III.Жаңа сабақ.

Ауыз әдебиетінің бір алуан саласы – аңыз. Аңыз белгілі бір адамның атына, іс-әрекетіне байланысты туады. Аңыздарда шындық оқиға мен қиял-ғажайып оқиға аралас келіп отырады. Аңыздар көбінесе тарихта болған адамдарға құрылады. Содан ел аузына әңгіме, жыр ретінде тарап, ұрпақтан-ұрпаққа жеткізіліп отырған.

Қазақ аңыздарындағы Асанқайғы, Жиренше, Қорқыт, Жошы хан сияқты кейіпкерлер – бәрі де тарихта болған, ел басқарған адамдар, кейін олардың әрекеттері айтыла-айтыла аңыз болып кеткен.

Асанқайғы атанып кеткен Хасан Сәбитұлы 1361-1370 жылдар аралығында Еділ бойында туса керек. Тарихи аңыздар Асанның әкесі саятшы екен дейді. Асан ХҮ ғасырда өмір сүрген жырау. Асан қазақтардың бұрынғы Көк Орда жеріндегі үкімі артып, қазіргі Қазақстанның орталық және солтүстік-батыс алқабын қайтадан иеленген уақыты – 1465 жылы әлі тірі болса керек. Аңыздың айтуынша, ақын Сарыарқада – Ұлытауда дүние салыпты.

Ш. Уәлиханов «Асанқайғы – көшпелілер философы» деп айтқан.

Асанқайғының көптеген толғаулары бар: «Таза мінсіз асыл тас», «Әй, хан, мен айтпасам білмейсің», “Көлде жүрген қоңыр қаз», «Қырында киік жайлаған», т.б.

  1. Тапсырмалармен жұмыс:

  • Бұрыннан таныс емес сөздерді сөздік дәптерлеріне жазғызу. Мағыналарын ашу.

  • Қазақ аңыздары – тарихта болған адамдардың айтқан сөздері, істеген игі әрекеттері біреуден-біреуге айтыла-айтыла аңызға айналып кеткен.

  • Сұрақтарға жауап беріңдер:

  1. Асанқайғының жерұйықты іздеудегі мақсаты, арманы неде деп ойлайсыңдар?

  2. Маңғыстау жері туралы не деген?Түсіндір.

  3. Жетісуды қандай адамға ыңғайлы жер деген?

  4. Аспара деген қай жер?

  5. Баянауылды Асанқайғы өзіне қандай қоныс етіпті?

  6. Жуалы жер туралы қалай деген екен?

  7. Қарсақбай аймағы туралы не айтыпты?

  8. Шыңғырлау өзенін көргенде, төрт түліктің қайсысына шұрайлы жер екен депті?

  9. Асанқайғы қай жерде қайтыс болған?

  10. Сендер үшін жерұйық қай жер деп ойлайсыңдар?

  • Әр адам өміріне мақсат қояды. Асан қайғы бабамыз еліне жұмақ, Жерұйық іздеп бармаған тау мен тасы, орман мен көлі болмапты.

Сұрақ: Ал сендердің елім үшін, жерім үшін, Отаным үшін деп алға қойған мақсаттарың қандай? Сендер халыққа қандай жақсылық жасағыларың келеді?

  • Өзіңнің туған жеріңе Асанқайғыша баға бер. Қарағанды қандай жер?Қарағандыда тұрған адам қандай шаруашылықпен айналысса ыңғайлы деп ойлайсыңдар?

IV.Сабақты бекіту, қорытындылау.

Аңыз әңгімелер дегеніміз не?

Асанқайғы неге өмірін бұлай өткізген?

Асанқайғы қай ғасырда өмір сүрген?

V.Бағалау. Білімдерін бағалау

VI. Үйге тапсырма беру.

Өтілген тақырыпты мазмұндап келу. «Жерұйық» тақырыбына өлең шығару.

Сыныбы: 5- сынып

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Ақсақ құлан, Жошы хан

Сабақтың міндеті мен мақсаты:

А) Білімділігі: аңыз-әңгімелер туралы оқушыларға түсінік беру, Жошы хан туралы мәлімет айту

Ә) Тәрбиелігі: көркем әдебиетті сүйіп оқуға тәрбиелеу, жамандықтан аулақ болып, адамгершілік тәрбие беру;

Б) Дамытушылығы: оқушылардың сөйлеу тілін жетілдіру, ізденіске баулу

Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілдері: түсіндіру, іздендіру, сұрақ-жауап, әңгімелесу, мәнерлеп оқыту, талдау, пікірталас, топтық жұмыс

Сабақтың көрнекілігі: оқулық,

Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, тарих, жаратылыстану

Пайдаланылған әдебиет: Ә.Дайыр, Қ.Айтқалиев Қазақ әдебиеті, 5 - сынып, Алматы «Атамұра» 2001ж.

Сабақтың барысы:

  1. Ұйымдастыру

  2. Үй жұмысын сұрау

  3. Сабақты түсіндіру

4. Тапсырмалармен жұмыс

5. Сабақты бекіту

6. Үйге тапсырма беру

7. Бағалау

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]