- •1. Ақша қаражаттары және олардың баламаларын тану, 7 хқес
- •2. Ақшалай қаражаттарды қолдануға қойылатын шектеулер. Ақша қаражаттарына бақылау жасау.
- •3. Ақшалай операциялардың есебін ұйымдастыру.
- •4. Ақша қаражаттырың қозғалысы туралы есепті ұсыну. Операциондық, инвестициялық және қаржылық қызметтен алынатын ақша ағымдарын ұсыну.
- •4. Ақша қаражаттарының жасырын ағымдарын бейнелеу.
- •1. Дебиторлық борыштарды тану және жіктеу.Бастапқы бағалау.
- •2. Сатып алушылар мен тапсырыс берушілердің дебиторлық борыштарының есебі.
- •3. Жеңілдіктер мен тауарлардың қайтарылуы.
- •4. Үмітсіз дебиторлық борыштарды есептен шығару.
- •5. Күмәнді борыштар бойынша резервтерді бағалау әдістері.
- •1.Тәуелді және қауымдасқан компаниялардың дебиторлық борыштарының есебі.
- •2. Қызметкерлердің, жал бойынша, алынуға тиісті сыйақылар бойынша, басқа да дебиторлық борыштары.
- •Салықтық активтер есебі: берілген аванстар; алдағы кезең шығыстары; аяқталмаған құрылыс және басқа активтер.
- •1. Қорларды тану (2 хқес). Қорларды тану критерийлері.
- •Қорларды бағалау. Сатып өткізудің мүмкін болатын таза құны.
- •4. Қорлардың шығыс етілуі.
- •5. Дайын өнімнің, тауарлардың, аяқталмаған өндірістің есебі.
- •6. Қорлар есебінің мерзімдік және үздіксіз жүйелері.
- •7. Қорлардың қоймадағы және бухгалтериядағы есебі. Қорларды есептен шығару бойынша резерв
- •Негізгі құралдарды сатып алу есебі.
- •Кейінгі шығындар: капитализациялау және кезең шығындары.
- •4. Негізгі құралдардың кейінгі есебі: тарихи құны бойынша есепке алу, негізгі құралдарды қайта бағалау.
- •5. Негізгі құралдардың амортизациясы: пайдалы қызмет мерзімдері және есептеу әдістері, оларды есепте бейнелеу.
- •6. Негізгі құралдардың шығыс етілуі: тану және есепте ашып көрсету.
- •Материалдық емес активтерді тану (хқес 38). Бірегейлендіру. Бақылау. Болашақ экономикалық тиімділік.
- •Материалдық емес активтерді сатып алу сәтіндегі бағалау және тану. Кәсіпорында құрастырылған материалдық емес активтердің өзіндік құны.
- •Кәсіпорында жасалған саудалық маркалар, іскерлік бедел.
- •Кейінгі шығындар. Материалдық емес активтерді кейінгі есепке алу моделі.
- •Қайта бағалау құны бойынша есепке алу моделі. Пайдалы қызмет ету мерзімі. Шектелмеген пайдалы қызмет ету мерзімі бар материалдық емес активтер.
- •Материалдық емес активтерді амортизациялау әдістері.
- •Материалдық емес активтерді қолдануды тоқтату және есептен шығару.
- •Материалдық емес активтермен операциялар есебі.
- •36 Хқес қолдану аясы. Орны толтырылған құн.
- •Сату бойынша шығындарды алып тастағандағы әділ құн. 3. Қолдану құндылығы. Басты (генерирущая) бірлік. 4. Құнсызданудың белгілері.
- •5. Құнсызданудан алынатын зиянды тану. 6. Құнсызданудан алынатын зиянды қайта қалпына келтіру (реверсирование). 7. Активтердің құнсыздануының есебін ұйымдастыру.
- •Міндеттемелердің түсінігі және жіктелуі, оларды тану.
- •Қаржылық міндеттемелер есебі: банктік және басқа займдар, дивидендтер мен қатысушылар кірістері.
- •Салықтар бойынша міндеттемелер есебі.
- •Уақытша және тұрақты айырмашылықтар. 5.Уақытша айырмашылықтардың салықтық әсері.
- •6. Басқа да міндетті және ерікті төлемдер бойынша міндеттемелер есебі.
- •7. Кредиторлық борыштар есебі: жабдықтаушылар мен мердігерлерге; еншілес (қауымдасқан, бірлескен) ұйымдарға; филиалдар мен құрылымдық бөлімшелерге; жал бойынша; төленуге тиісті сыйақылар бойынша.
- •8. Зайымдар бойынша шығындарды тану, 23 хқес. 9. Еңбек ақы бойынша қысқа мерзімді кредиторлық борыштар есебі.
- •Түсімді тану критерийі 18 хқес. 2. Мәмілені бірегейлендіру.
- •Тауарларды сатудан, қызмет көрсетуден, пайыздар, лицензиялық төлемдер, дивидендтер түріндегі түсімді тану.
- •4. Кірістер және шығыстар түсінігі. 5. Қаржыландырудан алынатын кірістер есебі. 6. Басқа да кірістер есебі.
- •7. Сатылған өнімдер мен көрсетілген қызметтердің өзіндік құндарының есебі. Кезең шығыстарының есебі. 8. Өзге де шығыстар есебі.
- •9. Қорытынды кірісті немесе зиянды тану, жабылушы жазбалар. 10. Корпоративні табыс салығы бойынша шығындар есебі.
- •Жарғылық капитал есебі: шығарылған акционерлік капитал; салымдар мен пайлар. Төленбеген капитал есебі. Қайта сатып алынған меншікті үлестік құралдар.
- •2. Эмиссиялық кіріс есебі. 3. Ұйымның резервтерінің есебі: резервтік капитал, активтерді қайта бағалау резервтері; шетел валютасын қайта санау резервтері және басқа да резервтер.
- •4. Есепті және өткен кезеңнің бөлінбеген пайдасы. 5. Жабылмаған зиянды есепте және қаржылық есептілікте бейнелеу.
- •8. Бухгалтерлік балансты ұсыну. Балансқа қойылатын ең аз талаптар. 9. Қысқа мерзімді және ұзақ мерзімге жіктеу.
- •10. Пайда және зиян жөніндегі есепке қойылатын талаптар. Пайда және зиян жөніндегі есептің екі нысаны.
- •11. Капиталдағы өзгерістер туралы есептің құрылымы, оның нысаны.
- •12. Ақша қозғалысы туралы есепті құрастырудың тікелей және жанама әдістері.
- •13. Түсініктеме жазбаларда апараттарды ашып көрсету.
- •14. Есеп саясаты түсінігі, оның құрылымы. 15. Есеп саясатындағы өзгерістер. Кейіндетілген жағдайлар.
- •Пәннің оқу әдістемелік қамтамасыздандырылуы Оқулықтар, оқу құралдары және монографиялар
- •Пән тақырыптары бойынша тарату материалдары
- •1010,1020 Шоттардың дебеті бойынша 1-ші тізімдеме
- •1010, 1020 Шоттардың кредиті бойынша журнал-ордер 1
- •Слайд 4 - тмқ бағалау әдісін салыстыру
- •Журнал-ордер 12
- •Қаржылық есеп беру
- •Шоттар жоспары
- •1300 Запастар
- •2 Бөлім. Ұзақ мерзімді активтер. Активті
- •2200 Үлестік қатысу әдісімен есепке алынған инвестициялар.
- •2300 Жылжымайтын мүлікке инвестициялар. /Салымдар/
- •2400 Негізгі құралдар
- •3 Бөлім. Қысқа мерзімді міндеттемелер. Пассивті
- •4 Бөлім. Ұзақ мерзімді міндеттемелер. Пассивті
- •5 Бөлім. Капитал мен резервтер. Пассивті
- •6 Бөлім. Табыстар. Пассивті
- •7 Бөлім. Шығындар. Активті
- •8 Бөлім. Өндірістік шоттар. Активті
Салықтар бойынша міндеттемелер есебі.
Кәсiпорынның бюджетпен есеп айырысу операциялары 3100 “Салықтар бойынша міндеттемелер” бөлiмшесiнiң шоттарында есепке алынады. Бұл бөлiмшеге келесi шоттар кiредi:
3110 Төленетiн корпоративтiк табыс салығы
3120 Жеке табыс салығы
3130 Қосымша құн салығы
3140 Акциздер
3150 Әлеуметтiк салық
3160 Жер салығы
3170 Көлiк құралдарына салынатын салық
3180 Мүлiк салығы
3190 Өзге салықтар
Корпоративтiк табыс салығы бойынша бюджетпен есеп айырысу 3110 пассивтiк шотта жүргiзiледi.
Корпоративтiк табыс салығының салық салынатын негiзгi объектiсi салық салынатын табыс болып табылады, оның деңгейi жылдық табыс жиынтығы мен шегерiмнiң арасындағы айырмасы арқылы анықталады. Жылдық жиынтық табысқа: жөнелтiлген өнiмдер, атқарылған жұмыстар, көрсетiлген қызметтер және басқа операциялары үшiн, салық төлеушiнiң алуына жататын ақшалай немесе басқа қаражаттар, өзара есеп айырысу ретiнде үшiншi тұлғаға жiберiлген, тiкелей не жанама түрiнде шығындарды өтеуге жiберiлген қаражаттар кiредi.
Корпоративтiк табыс салығын есептеген кезде 7710 шоты дебеттелiп, 3110 шоты кредиттеледi. Бұл салық жылдың соңында бiр рет есептелiнедi.
Корпоративтiк табыс салығын бюджетке төлеген кезде оның iшiнде аванстық төлемiн қоса алғанда 3110 шоты дебеттелiп, 1040 шоты кредиттеледi.
7710 шоттың дебетi бойыншы және 4310 шотының кредитi бойынша кейiнге қалдырылған салықтың пайда болғанын немесе ағымдағы кезеңде уақытша айырмасының жойылғанын, болашақта бюджетке төленуге жататындығынкөрсетедi. Жыл соңында табыс салығы бойынша жұмсалған шығыс сомасына 5420 шот дебеттелiп, 7710 шоты кредиттеледi.
Кейiнге қалдырылған салықтың есебi үшiн 4310 “Кейiнге қалдырылған корпоративтiк табыс салығы” шоты арналған. Бұл шотта бухгалтерлiк және салық есебiнiң талаптарындағы айырманың нәтижесiнде пайда болған уақытша сомалары көрсетiледi.
Уақытша және тұрақты айырмашылықтар. 5.Уақытша айырмашылықтардың салықтық әсері.
Бухгалтерлiк және салық есебi арасындағы мәлiметтердiң теңдiгiн сақтау оңай шара емес, өйткенi оларлың арасында тұрақты және уақытша сипаттағы айырмашылықтары болады.
Тұрақты айырмашылықтар – бұл ағымдағы есептi кезеңде туындайтын және бұдан кейiнгi есептi кезеңде жойылмайтын салық салынатын және бухгалтерлiк табыстар арасындағы айырмашылықтар.
Уақытша айырма бухгалтерлiк табысты есептеген кезде кейбiр табыс пен шығыс баптарының бiр бөлiгi бiр есептiк кезеңде, ал салық салынатын табысты есептеген кезде басқа есептiк кезеңде есептелiнедi. Сондықтан бiрiнде болған айырма, екiншiде жойылады. Тұрақты және уақытша айырма шаруашылық жүргiзушi субъектiнiң есеп саясатына бухгалтерлiк есептiң де, салық есебiнiң де енгiзген өзгерiстерiнiң (түзетiлерiнiң) салдарынан болуы мүмкiн. Бұл арада тұрақты айырманың келесi есептiк кезеңде жоюға болмайды, ал уақытша айырма жойылады. Тұрақты айырманы да, уақытша айырманы да өте жеңiл түрде табуға болады, егер де тиесiлi бухгалтерлiк регистрiне салықтық есеп қағидасының зерттеулерiн жүргiзсе. Уақытша айырма сомасынан салықтық эффектiнi бухгалтерлiк есепте көрсету және анықтау жолымен оның уақытша айырмасын табады. Салық эффектiсi төлеуге жататын немесе кейiнге қалдырылатын төлем болып саналады.
Халықаралық тәжiрибеде жалпы қабылданған пiкiр бойынша табыстан алынатын салықты сол табысты табу үшiн жасалатын шығыс деп санайды, ал ол шығыс есептеу қағидасына сәйкес, өз кезеңiне қарап, тиесiлi пайда болған табыстармен бiрге танылады.
Есептiк кезеңде уақытша айырманың салдарынан пайда болған салық эффектiсi 4310 “Кейiнге қалдырылған табыс салығы” шотында көрiнiс табады.
Салықтық төлем мiндеттемесiнiң әдiсiне сәйкес, олар кезең барысында, өзiне мынаны енгiзедi:
салық салынатын табыстан төлеуге жататын табыс салығын, ал ол әрекет етiп тұрған заңға сәйкес есептелiнедi, оның деңгейi былайша анықталады:
Бухгалтерлiк + Тұрақты + Уақытша
табыс - айырмасы - айырмасы
уақытша айырмасының салықтық эффектiсi сол есептiк кезеңде не төленедi, не жойылады, оның мөлшерiн ағымдағы кезеңнiң салықтық мөлшерлемесi бойынша жалпы уақытша айырманың сомасынан анықтайды. Егер де келесi жылға корпоративтiк табыс салығының мөлшерлемесi өзгеретiн болса, онда ол сол өзгерген мөлшерлемесi бойынша алынады.
Кейiнге қалдырылған салықтарды осы есептiк кезеңге сәйкес келетiндей етiп түзетедi. Түзету сомасы 7710 шотта көрiнiс табады.