Тэма 1
Летапiсы як гiстарычная крынiца План семiнара (2 гадзiны)
1. Летапiсы i хронiкi як форма гiсторыка-лiтаратурных твораў.
2. Этапы летапiсання на Беларусi.
3. «Аповесць мiнулых гадоў». Полацкi летапiс.
4. Беларуска-лiтоўскiя летапiсы XV—XVI ст.:
а) Гiсторыя стварэння I беларуска-лiтоўскага летапiснага звода, яго крынiцы i склад.
б) Узнiкненне падання аб паходжаннi вялiкiх князёў лiтоўскiх. Гiсторыя II беларуска-лiтоўскага звода, яго рэдакцыi.
в) «Хронiка Быхаўца». Методыка аналiзу легендарных частак летапiсных твораў.
5. Адметныя рысы летапiсання на Беларусi ў канцы XVI — XVIII ст.
Публiкацыi крынiц
Белоруссия в эпоху феодализма. Мн., 1959. Т. 1. С. 28—89.
Повесть временных лет // Памятники литературы Древней Руси. ХІ – начало ХІІ вв. М., 1978. С. 23—277.
Полное собрание русских летописей. Т.32. Хроники: Литовская и Жмойтская и Быховца. Летописи: Баркулабовская, Аверки и Панцырного. М., 1975.
Полное собрание русских летописей. Т.35. Летописи белорусско-литовские. М., 1980.
Хроника Быховца. М., 1966.
Лiтаратура
Вайтовіч Н.Т. Баркалабаўскі летапіс. Мн., 1977.
Ермаловіч М. І. Тацішчаўскія звесткі пра Беларусь // Помнікі гісторыі і культуры Беларусі. 1976. № 2. С. 33—35.
Заяц Ю. А. Заславль Х–XVIII веков. Мн., 1987. С. 8—30.
Лихачев Д. С. Русские летописи и их культурно-историческое значение. М.; Л., 1947.
Насонов А. П. История русского летописания XI – начала XVIII в. М., 1969.
Приселков М. Д. Летописание Западной Украины и Западной Белоруссии XII–XVII вв. // Ученые записки Ленинградского государственного университета. 1941. № 67. Сер. ист. наук. Вып.7. С. 5—24.
Улащик Н. Н. Введение в изучение белорусско-литовского летописания. М., 1985. С. 82—129, 237, 261, 262.
Приселков М.Д. История русского летописания ХI—ХV вв. Спб., 1996. С.296—301.
Чамярыцкі В. А. Беларускія летапісы як помнікі літаратуры. Мн., 1969.
Чамярыцкі В. А. Да пытання аб раннім летапісанні Беларусі (ХІІ— ХІІІ ст.) // Весці АН БССР. Сер. грамадскіх навук. Мн., 1965. Вып. 3. С.90—98.
Ючас М. А. Хроника Быховца // Летописи и хроники. 1973. М., 1974. С. 220 — 231.
Ходзін С. М. Крыніцы гісторыі Беларусі... Мн., 1999. С. 118-130.
Тэма 2
Лiтаратура падарожжаў аб Беларусi
як гiстарычная крынiца
План семiнара (2 гадзiны)
1. Агульная характарыстыка лiтаратуры падарожжаў як гiстарычнай крынiцы.
2. Характэрныя рысы лiтаратуры падарожжаў. Асаблiвасцi вывучэння твораў мясцовых падарожнiкаў i iншаземцаў.
3. Вiды лiтаратуры падарожжаў: «хаджэннi», «падарожжы», «пасольствы».
4. Эвалюцыя лiтаратуры падарожжаў у XVI–XVIII ст.
Публiкацыi крынiц
Герберштейн С. Записки о Московии. М., 1988.
Кніга жыцій і хаджэнняў: Пер. са старажытнарус., старабеларус. і польск. / Уклад., прадм. і камент. А.Мельнікава. Мн., 1994. С. 144 — 458.
Корб И. Г. Дневник путешествия в Московию. Спб., 1906.
Олеарий А. Путешествие // Чтения в Обществе истории и древностей российских. М., 1873. Кн. ІІІ — IV; М., 1874. Кн. І.
Поссевино А. Исторические сочинения о России XVI в. М., 1983.
Путешествие стольника П.А. Толстого по Европе 1697—1699 гг. М., 1992.
Лiтаратура
Грыцкевіч В. П., Мальдзіс А. І. Шляхі вялі праз Беларусь. Мн., 1980.
Ключевский В. О. Сказания иностранцев о Московском государстве. Пг., 1918.
Тартаковский А. Г. Русская мемуаристика XVIII– первой половины XIX в. М., 1991.
Ходзін С. М. Крыніцы гісторыі Беларусі... Мн., 1999. С. 138-140.
Тэма 3
Зараджэнне i эвалюцыя мемуарнай лiтаратуры
ў канцы XVI — XVIII ст.
План семiнара (2 гадзiны)
1. Вызначэнне тэрмiна «мемуарная лiтаратура». Асноўныя вiды мемуарнай лiтаратуры i этапы яе развiцця.
2. Асаблiвасцi гiсторыка-мемуарнай лiтаратуры канца XVI — XVII ст.
3. Асноўныя жанры мемуарнай лiтаратуры XVIII ст.
4. Методыка крыніцазнаўчага вывучэння мемуараў.
Публiкацыi крынiц
Пiльштынова (Русецкая) С. Авантуры майго жыцця. Мн.,1993.
Помнiкi мемуарнай лiтаратуры Беларусi XVII ст. Мн., 1983.
Свяжынскi У. М. «Гiстарычныя запiскi» Фёдара Еўлашоўскага. Мн., 1990.
Турчиновский И. М. Житие и страдание // Киевская старина. 1885. Т. 2.
Лiтаратура
Бушканец Е. Г. Мемуарные источники: Учеб. пособие к спецкурсу. Казань, 1975.
Коршунаў А. Ф. «Дыярыуш» Багуслава Казiмiра Маскевiча // Беларуская лiтаратура i лiтаратуразнаўства. Мн., 1975. Вып. 3.
Коршунаў А. Ф «Дыярыуш» Адама Каменскага Длужыка // Беларуская лiтаратура i лiтаратуразнаўства. Мн., 1974. Вып. 2.
Коршунаў А. Ф«Успамiны» Яна Цадроўскага // Беларуская лiтаратура i лiтаратуразнаўства. Мн., 1977. Вып. 5.
Мальдзiс А. I. Беларусь у люстэрку мемуарнай лiтаратуры XVIII ст. Мн., 1982.
Тартаковский А. Г. Русская мемуаристика XVIII – первой половины XIX в. М., 1991.
Черняева А. И. Мемуарные издания в Фундаментальной библиотеке АН БССР // Книговедение в Белоруссии. Мн., 1977.
Записки Федора Евлашевского и Яна Цедровского // Улашчык М. М. Працы па археаграфіі і крыніцазнаўству гісторыі Беларусі. З рукапіснай спадчыны. Мн., 1999. С. 61—72.
Диариуш Афанасия Филипповича //Улашчык М.М. Працы па археаграфіі і крыніцазнаўству гісторыі Беларусі. З рукапіснай спадчыны. Мн., 1999. С. 81—87.
Ходзін С. М. Крыніцы гісторыі Беларусі... Мн., 1999. С. 130-138.
Тэма 4
Мемуарная лiтаратура навейшага часу
як крынiца па гiсторыi Беларусi
План семiнара (2 гадзiны)
1. Суадносiны вiдаў мемуарнай лiтаратуры ў навейшы час.
2. Вывучэнне ўспамiнаў навейшага часу. Лiтаратурныя i стэнаграфiчныя запiсы ўспамiнаў, асаблiвасцi iх даследавання.
3. Дзённiкi навейшага часу, методыка iх аналiзу.
4. Аўтабiяграфii i анкетныя матэрыялы мемуарнага характару. Крытэрыi размежавання справаводчых дакументаў i мемуарнай лiтаратуры.
5. Публiкацыi мемуарнай лiтаратуры.
Публiкацыi крынiц
Киселев К. В. Записки советского дипломата. М., 1974.
Малецкi Я. Пад знакам Пагонi. Успамiны. Мн., 1984.
Мазуров К. Т. Незабываемое. Мн., 1984.
Октябрьская революция: Мемуары / Сост. С.А. Алексеев. М., 1991.
Орехво Н. С. Дела и люди КПЗБ. Воспоминания. Мн., 1983.
Памяцi Iвана Луцкевiча ў першыя ўгодкi смерцi яго. Вiльна, 1920.
Рагуля В. Успамiны. Мн., 1993.
Савецкая Беларусь ва успамiнах сучаснiкаў: Анатаваны паказальнiк мемуарнай лiтаратуры 1917—1972 . Мн., 1993.
Хрущев Н. С. Пенсионер союзного значения. М., 1991.