Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Клара Зиевна.docx
Скачиваний:
1
Добавлен:
18.09.2019
Размер:
26.26 Кб
Скачать

Төп хезмәтләре:

  1. Залоги глагола в современном татарском литературном языке.

Монография. – Казань, Татар. кн. изд-во, 1969. – 195 с.

  1. Хәзерге татар әдәби теле морфологиясе (Морфология современного

татарского литературного языка: учебное пособие для студентов и учителей). – Казан, 1972. – 210 б. (Соавторы З.М. Валиуллина, М.А. Сагитов).

  1. Сопоставительный синтаксис русского и татарского языков.

Учебное пособие для студентов и учителей. – Казань, 1977. – 85 с. (Соавторы М.З. Закиев, С.М. Ибрагимов).

  1. Программа педагогических институтов. Сопоставительная

типология русского и родного языков. – М.: Просвещие, 1978; 1980. – 24 с. (Соавтор М.З. Закиев).

  1. Прграмма по сопоставительной типологии русского и родного

языков для педвузов (дополнительное и переработанное издание). Минпрос СССР, Ленинград, 1985. – 20 с. (Соавтор М.З. Закиев).

  1. Курс заочного обучения скорочтению на татарском языке. – М.,

1990. – 105 с.

7. Татар теле (Татарский язык). Учебник для 5 класса татарской школы. – Казань, 1991; 1995, 2000. – 167 с. (Соавторы Р.А. Юсупов, Т.М. Гайфуллина).

8. Татрская грамматика. Т. 2. Разделы: залоги глагола (с 163-184), деепричастия (с 223-230), имя прилагательное (с. 64-70), местоимение (с. 252-263), наречие (с. 288-293). – Казань, 1992-1994.

9. Рус мәктәпләрендә укучы татар балалары өчен татар теле программасы (Программа по татарскому языку для учащихся татар русской школы). – Казан: Мәгариф, 1996. – 64 б. (Коллектив авторов).

10. Программа по татарскому языку для 5-11 классов татарской средней школы. – Казань: Магариф, 1996. – 50 с. (Коллектив авторов).

11. Учебник татарского языка для 6 класса татарской школы. – Казань: Магариф, 2001.- 304 с. (Коллектив авторов).

Хәзерге татар әдәби телендә фигыль юнәлешләре” хезмәте. Фәнни редакторы – профессор М.З. Зәкиев.

Хезмәтнең эчтәлеге:

Введение.

Раздел 1. Учение о залогах. Основные принципы анализа языкогого материала.

  1. К истории вопроса.

  2. Учение о залогах русского глагола.

  3. Учение о залогах глагола в тюрских языках.

  4. Учение о залогах татарского глагола.

  5. Основные принцины анализа языкогого материала.

Раздел 2. Основные формы глагола в татарском языке.

  1. Таблица залоговых форм.

  2. Производные формы глагола.

  3. Исходные формы глагола.

  4. Страдательные формы глагола.

  5. Возвратные формы глагола.

  6. Взаимно-совместные формы глагола.

  7. Понудительные формы глагола.

  8. Обобщение данных анализа залоговых форм глагола.

Заключение.

Библиография.

Һәрбер темадан соң нәтиҗәләр (вывод) чыгарылып барылган.

Рус һәм татар телләренең чагыштырма синтаксисы” хезмәте.

Татарстан Республикасының күпчелек филологик югары уку йортлары студентлары татар hәм рус телләренең чагыштырма грамматикаларын өйрәнсәләр дә, әлегә кадәр бу мәсьәләне яктырткан бер махсус дәреслек тә булмый. Элегрәк дөнья күргән бу кулланма озак еллар буе әлеге проблеманы яктырткан бердәнбер басма була; рус hәм татар чагыштырма грамматикасын укыту практикасы исә аның кайбер үзгәрешләр белән кабаттан басылуын кирәк дип тапты. Дәреслек рус hәм татар телләренең чагыштырма грамматикасын өйрәнүче филологик уку йортлары студентларына адреслана.

Әлеге хезмәтнең эчтәлеге.(Хезмәт рус телендә).

Кереш өлеш. Аннан соң өлешләр бирелә, өлешләр исә үз чиратында бүлекләргә бүленә.

  1. Краткая история сопоставительного изучения синтаксиса русского и татарского языков.(Өйрәнү тарихы).

  2. Гади җөмлә.

Җөмлә төрләре;

Җөмләнең баш кисәкләре;

Җөмләдә сүз тәртибе һ.б.

  1. Катлаулы җөмлә.

Тезмә кушма җөмлә һәм аның төрләре;

Иярченле кушма җөмлә һәм аның төрләре.

Әлеге хезмәт тулысы белән синтаксисны өйрәнүгә багышланган һәм

бик бай мәгълүмат тупланган.

Татар грамматикасы” (Том 2) хезмәте.

Әлеге 3 томлакның бу томы тулысы белән татар теленең морфология өлкәсенә багышланган. К.З. Зиннәтуллина әлеге хезмәтнең сыйфат, фигыль юнәлешләре, алмашлык бүлекләрен тулысынча үзе яза.

Сыйфат бүлеге:

Сыйфат төркемчәләле;

Сыйфат дәрәҗәләре;

Сыйфатларда сүз басымы.

Фигыль юнәлешләре:

Гомуми мәгълүмат;

Төп юнәлеш;

Төшем юнәлеше:

Төшем юнәлеше формаларының ясалышы;

Төшем юнәлеше формаларының мәгънәләре;

Төшем юнәлешенең катлаулы формалары;

Кайтым юнәлеше:

Кайтым юнәлеше формаларының мәгънәләре;

Уртаклык юнәлеше.

Уртаклык юнәлеше формаларының ясалышы;

Уртаклык юнәлеше формаларының мәгънәләре;

Уртаклык юнәлешенең катлаулы формалары;

Йөкләтү юнәлеше.

Йөкләтү юнәлеше формаларының ясалышы;

Йөкләтү юнәлеше формаларының мәгънәләре.

Алмашлак.

Алмашлыкларда сүз басымы.

Хәзерге татар әдәби теле морфологиясе” хезмәте.

Әлеге хезмәт югары уку йортларының хәзерге татар әдәби теле программасы нигезендә төзелгән бу кулланма студентларга, укытучыларга һәм татар теле белән кызыксынучы барлык кешеләргә тәкъдим ителә.

Китапның “Татар теле морфологиясенә кереш” бүлеген профессор М. З Зәкиев, “Исем”, “Сыйфат”, “Сан”, “Алмашлык”, “Рәвеш” бүлекләрен З. М. Вәлиуллина, “Фигыль” бүлеген К. З. Зиннәтуллина, “Бәйлек”, “Теркәгеч”, “Кисәкчә”, “Модаль сүзләр”, “Аваз иятремнәре” бүлекләрен М. А. Сәгыйтова яза.

Хезмәттә шулай ук морфология өлкәсе киң яктыртылган. Сүз төркемнәре, аларның категорияләренә басым ясалган.

Хезмәтнең кыскача эчтәлеге.

Татар теле морфологиясенә кереш.

Грамматика һәм аның бүлекләре.

Морфология һәм аның өйрәнү предметы.

Сүз төркемнәре һәм аларга гомуми характеристика.

Исем;

Сыйфат;

Рәвеш;

Сан;

Алмашлык;

Фигыль;

Бәйлек;

Теркәгеч;

Кисәкчә;

Модаль сүзләр;

Ымлык;

Аваз ияртемнәре.

К.З.Зиннәтуллина үз эшенең чын остасы, олы галим иясе. Аның хезмәтләре мәңгелек!

Кулланылган әдәбият исемлеге:

1. Хәзерге татар әдәби теле морфологиясе (Морфология современного

татарского литературного языка: учебное пособие для студентов и учителей). – Казан, 1972. – 210 б. (Соавторы З.М. Валиуллина, М.А. Сагитов).

2. Сопоставительный синтаксис русского и татарского языков.

Учебное пособие для студентов и учителей. – Казань, 1977. – 85 с. (Соавторы М.З. Закиев, С.М. Ибрагимов).

  1. Татрская грамматика. Т. 2. Разделы: залоги глагола (с 163-184), деепричастия (с 223-230), имя прилагательное (с. 64-70), местоимение (с. 252-263), наречие (с. 288-293). – Казань, 1992-1994.

  2. Прграмма по сопоставительной типологии русского и родного

языков для педвузов (дополнительное и переработанное издание). Минпрос СССР, Ленинград, 1985. – 20 с. (Соавтор М.З. Закиев).