Заданне 8

Перакладзіце словазлучэнні на беларускую мову:

Белый картофель – белая бульба, второе января – другога студня, просить брата – прасіць брата, благодарить друга – дзякаваць сябру, коснуться этого вопроса – закрануць гэта пытанне, пойти за ягодами – пайсці па ягады, видеть своими глазами – бачыць сваімі вачыма, прикоснуться к руке – дакрануцца да рукі, забыть про него – забыць аб ім, спрашивать о друге – спытаць пра сябра, идти к дому – ісці дахаты, пошла за продуктами – пайшла па прадукты, жениться на подруге сестры – ажаніцца з сяброукай сястры, забыть про уроки – запамятаваць пра урокі, ухаживать за девушкой – заляцацца да дзяўчыны, издеваться над чужими манерами – здзквацца з чужых манер, шутить над неудачами – жартаваць з няўдачніка, по причине занятости – з прычыны занятасці, не удалось из-за тебя – не ўдалося з-за цябе, прийти в пять часов – прыйсці ў пяць гадзін, быстрее всех – хутчэй за ўсіх, послать по адресу - паслаць па адрасе, жить с родителями - жыць з бацькамі, создан по образцу - створаны па ўзоры, бродить по городу - блукаць па горадзе.

Заданне 9

Карыстаючыся тлумачальнымі даведнікамі, дайце азначэнні наступным тэрмінам:

Камунікацыя - 1. Шлях зносін, лінія сувязі. Водныя камунікацыі. Надземныя камунікацыі. 2. Паведамленне, абмен думкамі, перадача інфармацыі пры дапамозе мовы (кніжнае). Вусная мова як адзін са сродкаў камунікацыі.

Фаналогія – 1. Раздзел мовазнаўства — вучэнне аб фанемах. 2. Сістэма фанем мовы.

Даследванне - Навуковая праца.

Мадэль - 1. Макет якога-н. вырабу, а таксама ўзорны экзэмпляр для вырабу чаго-н. 2. Макет чаго-н., часцей у зменшаным выглядзе. 3. Тып, марка канструкцыі. 4. Схема якой-н. з'явы або фізічнага аб'екта (спецыяльны тэрмін).

Элемент - 1. Састаўная частка чаго-небудзь., .кампанент. 2. Доля, некаторая частка ў складзе чаго-небудзь. З. множны лік: Асновы, пачатак чаго-небудзь. (кніжнае). Элементы матэматыкі. 4. Пра чалавека, асобу як члена якой-небудзь. сацыяльнай групы. Прагрэсіўныя элементы грамадства. 5. Простае рэчыва, якое не раскладаецца на састаўныя часткі звычайнымі хімічнымі метадамі (спецыяльны тэрмін). Перыядычная сістэма элементаў (Мендзялеева). 6. Хімічная крыніца электрычнага току. 

Аперацыя – 1. Хірургічная лячэбная дапамога. 2. Каардынаваныя ваенныя дзеянні, аб'яднаныя адзінай мэтай. 3. Асобнае дзеянне ў шэрагу іншых падобных (афіцыйнае). Паштовыя аперацыі.

Алгебра - Раздзел матэматыкі, які вывучае ўласцівасці велічынь, выражаных літарамі, незалежна ад іх лікавага значэння.

Калорыя - Адзінка вымярэння колькасці цеплыні.

Хімія - 1. Навука аб саставе, будове, уласцівасцях рэчываў і іх узаемных ператварэннях. 2. Якасны, хімічны састаў чаго- небудзь.

Альянс - Саюз, аб'яднанне.

Мікраэканоміка -  навука, якая вывучае функцыянаванне эканамічных агентаў у ходзе іх вытворчай, размеркавальнай, спажывецкай і абменнай дзейнасці.

Заданне 10

Растаўце знакі прыпынку ў наступных сказах (звяртайце ўвагу на правільнае ўжыванне у і ў):

1. Лінейныя прасторы, модулі, а таксама іх лінейныя пераўтварэнні вывучае лінейная алгебра, часткай якой з’яўляюцца тэорыі лінейных ураўненняў і матрыц. (Беларуская энцыклапедыя)

2. Як і ўсякая навука матэматыка валодае адноснай самастойнасцю, сваёй унутранай логікай. (А.А. Гусак, Гісторыя матэматыкі)

3. Такім чынам, у матэматыцы любы лік можна разглядаць як картэж лічбаў, у граматыцы кожнае слова (сказ) з’яўляецца картэжам літар (слоў) і г.д. (І.Р. Кожух)

4. Работнік навукі - і малады, і стары - павінен вылучацца сціпласцю і самакрытычнасцю, паважаць думку іншых. (К.І.Скрабін)

5. Самыя буйныя старажытнаегіпецкія помнікі - папірус Райнда і Маскоўскі папірус. (А.А. Гусак, Гісторыя матэматыкі)

6. Нягледзячы на ўсе грамадскія пераўтварэнні матэматыка яе паняцці метады высновы захоўваюцца пераходзяць ад адной эпохі да другой. (А.А. Гусак, Гісторыя матэматыкі)

7. Мікрааб’ектам уласціва своеасаблівая дваістасць: у залежнасці ад умоў яны могуць паводзіць сябе як часціцы ці як хвалі. (Беларуская энцыклапедыя)

8. Нагадаем, што ўсялякі газ, нават вельмі разрэджаны, утварае ціск на сценкі пасудзіны, у якой ён утрымліваецца, паколькі яго малекулы няспынна бамбардзіруюць гэтыя сценкі. (Фізіка, вучэбны дапапожнік для 7 кл.)

9. Аднайменныя магнітныя полюсы адштурхоўваюцца, разнайменныя - прыцягваюцца. (Беларуская энцыклапедыя)

10. Такая магчымасць - вызначыць роўнасць дзвюх фігур, не робячы накладання адной на другую, а вымяраючы і параўноўваючы толькі некаторыя элементы гэтых фігур важна для практыкі, напрыклад: для параўнання двух зямельных участкаў, якія безумоўна нельга накласці адзін на адзін. (Геаметрыя, падручнік для 10 кл.)

11. Сэнс шматкроп’я вызначаецца правілам размяшчэння запісаных элементаў, а калі гэты сэнс незразумелы з самога запісу, то неабходна прывесці яго дадатковае тлумачэнне. (І.Р. Кожух)

12. Аналагічна вызначаецца паралельнасць адрэзка і прамой, праменя і прамой, адрэзка і праменя, двух прамянёў. (Геаметрыя, падручнік для 10 кл.)

13. У тэарэме павінна быць ясна ўказана: 1) пры якіх умовах разглядаецца той ці іншы аб’ект; 2) што аб гэтым аб’екце сцвярджаецца. (І.Р. Кожух)

5