II варыянт
Заданне 1
Устаўце ў словах прапушчаныя літары е або я:
В..лічыня, з..зюля, м..дзведзь, н..быліца, н..чаканы, к..фір, м..стэчка, С..н..гал, м..тро, зв..рыны, с..ньёр, агн..цвет, с..дзіба, м..ханік, па-б..ларуску, Напал..он, та..мніца, г..рой, з..ландскі, з..л..наваты, аб’..ктыўны, в..сёлка, п..сняр, в..чары, С..ргей, л..б..да, в..снавы, б..задказны, дз..ўчаты, засп..шацца, н..выразны, м..рыдыян, н..бачны, п..цісоценны, в..рхоў’е, л..чыць, ..нот, ап..тыт, бал..рына.
Велічыня, зязюля, мядзведзь, небыліца, нечаканы, кефір, мястэчка, Сенегал, метро, звярыны, сеньёр, агняцвет, сядзіба, механік, па-беларуску, Напалеон, таямніца, герой, зеландскі, зеленаваты, аб’ектыўны, вясёлка, пясняр, вечары, Сяргей, лебяда, веснавы, безадказны, дзяўчаты, заспяшацца, невыразны, мерыдыян, нябачны, пяцісоценны, вярхоўе, лячыць, янот, апетыт, балярына.
Заданне 2
Змяніце дадзеныя словы або падбярыце да іх аднакаранёвыя так, каб націскныя о, э перайшлі у ненаціскны а, напрыклад: возера – азёрны:
Гонар - ганаровы, воды - вадзяны, сэрца - сардэчны, дом - дамашні, змяншэнне - зменшаны, сорак - саракавы, восьмы - васьмёрка, вячэра - вечаровы, шыкоўны - шыкаваць, роўны - раўняцца, госці - гасцяваць, нос - насаты, поўдзень - паўднёвы, дослед - даследаваць, гаворка - гаварыць, ногі - нага, дошка - дашчаны, зачэпка - зачапіцца, шторм - штармавы, кантроль - кантраляваць, корань - карані, палон - паланіць, розум - разумны, поезд - паездка, рог - рагаты, цэнтр - цэнтральны, моладзь - маладзіцца, рэдкі - радзей, поспех - паспяховы, працэджваць - працадзіць, цэп - учапіць.
Заданне 3
Запішыце па-беларуску наступныя словы:
Виолончель - Віяланчэль, радио - радыё, районный - раённы, биосфера - біясфера, йогурт - ёгурт, мельхиор - мельхіёр, конвейер - канвеер, иероглиф - іерогліф, диаметр - дыяметр, радиоантенна - радыёантэна, фиолетовый - фіялетавы, комедиограф - камедыёграф, гигиеничный - гігіенічны, фиаско - фіяска, авария - аварыя, диаграмма - дыяграма, диалектика - дыялектыка, коллегиальность - калегіяльнасць, яхта - яхта, аллегория - алегорыя, специалист - адмысловец, кальян - кальян, спартакиада - спартакіяда, хореография - харэаграфія, чемпион - чэмпіён, биохимический - біяхімічны, сериал - серыял.
Заданне 4
Устаўце ў словах прапушчаныя літары:
Ка..ка (с, з), мала..ьба (дз, ц), лё..ка (г, к), даро..ка (ш, ж), ду.. (б, п), абе.. (т, д), фу..болка (т, д), па..казка (т, д), ро.. (г, х), гора.. (т, д), сту..ка (ж, ш), бу..ка (т, д), дож.. (ж, дж), чаро.. (д, т), баске..бол (д, т), на факультэ..е (т, ц), у каман..е (д, дз), скеп..ык (т, ц), брыга..ір (д, дз), у бы..е (т, ц), прая..ы (зн, здн), абла..ы (стн, сн), кары..івы (стл, сл), міласэ..ы (рдн, рн), ..іця (д, дз), э..юд (т, ц).
Каска, малацьба, лёгка, дарожка, дуб, абед, футболка, падказка, рог, горад, стужка, будка, дождж, чарот, баскетбол, на факультэце, у камандзе, скептык, брыгадзір, у быце, праязны, абласны, карыслівы, міласэрны, дзіця, эцюд.
Заданне 5
Дзе трэба ўстаўце мяккі знак ці апостраф і размясціце словы ў слупкі табліцы:
Здароў..е, Лук..ян, міжрадкоў..е, сур..ёзны, штос..ці, мал..берт, перадгор..е, з..яхіднічаць, шэсц..дзесят, прамен..чык, трохбор..е, суб..ект, рал..ля, ледз..ве, старэн..кі, рэл..еф, раз..яднаны, з..імшыць, Палес..се, павуцін..не, б..е, з..вер, вішан..ка, с..нег, міл..ярдэр, дзядз..ка, аб..ём, уз..ехаць, сем..янін, многанацыянал..ны, кампан..ён, у піс..ме, аб..ектыў, Кандрац..еў, ус..мешка, паўшар..е, брыл..янт, сел..скі, нос..біт, з любоў..ю, з..імправізіраваць, Н..ю-Джэрсі, аб..інець.
Здароўе, Лук’ян, міжрадкоўе, сур’ёзны, штосьці, мальберт, перадгор’е, з’яхіднічаць, шэсцьдзесят, праменьчык, трохбор’е, суб’ект, ралля, ледзьве, старэнькі, рэльеф, раз’яднаны, з’імшыць, Палессе, павуцінне, б’е, звер, вішанька, снег, мільярдэр, дзядзька, аб’ём, уз’ехаць, сем’янін, многанацыянальны, кампаньён, у пісьме, аб’ектыў, Кандрацьеў, усмешка, паўшар’е, брыльянт, сельскі, носьбіт, з любоўю, з’імправізіраваць, Нью-Джэрсі, аб’інець.
|
Словы |
|||
|
са змякчальным мяккім знакам |
з раздзяляльным мяккім знакам |
з апострафам |
без мяккага знака і апострафа |
|
штосьці мальберт шэсцьдзесят праменьчык ледзьве старэнькі вішанька дзядзька у пісьме сельскі носьбіт
|
рэльеф мільярдэр кампаньён брыльянт Кандрацьеў Нью-Джэрсі |
Лук’ян сур’ёзны перадгор’е з’яхіднічаць трохбор’е суб’ект раз’яднаны з’імшыць б’е аб’ём уз’ехаць сем’янін аб’ектыў паўшар’е з’імправізіраваць аб’інець |
здароўе міжрадкоўе ралля палессе павуцінне звер снег многанацыянальны усмешка з любоўю |
Заданне 6
Да дадзеных слоў падбярыце аднакаранёвыя з падоўжанымі зычнымі (напрыклад: забыць – забыццё):
Жыць - жыццё, судзіць - судзіцца, прамень - праменны, за Бугам - забужскі, крыло - акрыліцца, пад нябёсамі - паднябессе, сто гадоў - стагодзе, штурхаць - штурханне, змацаваць - змацаванне, за прудам - запрудзіць, камень - каменны.
Заданне 7
Укажыце правільны канчатак роднага склону назоўнікаў:
Ланцуг (а, у), выбух (а, у), гравій (а, ю), габарыт (а, у), градус (а, у), кантроль (я, ю), элемент (а, у), пошук (а, у), дэфіцыт (а, у), грам (а, у), інцыдэнт (а, у), струмень (я, ю), гандаль (я, ю), дэпазіт (а, у), сын (а, у), час (а, у), шторм (а, у), тыгр (а, у), мяшк (а, у), перпендыкуляр (а, у), дубняк (а, у), завод (а, у), вадарод (а, у), Мінск (а, у).
Ланцуга, выбуху, гравію, габарыту, градуса, кантролю, элемента, пошуку, дэфіцыту, грама, інцыдэнту, струменя, гандалю, дэпазіту, сына, часу, шторму, тыгра, мяшка, перпендыкуляра, дубняку, завода, вадароду, Мінска.
Заданне 8
Пастаўце наступныя назоўнікі ў месны склон, запішыце:
Асартымент – у асартыменце, артыкул – у артыкуле, выраб - у вырабе, рынак – па рынку, інстытут - у інстытуце, элемент - у элеменце, суб’ект - па суб'екце, фасад - на фасадзе, інцыдэнт - у інцыдэнце, макет - па макеце, адрасат - па адрасаце, рукаў – у руках, дзед - па дзедзе, дождж - па дажджы, сшытак – у сшытку, мітынг - у мітынгу, тыгр - аб тыгру, двор - па двары.
Заданне 9
Перакладзіце словазлучэнні на беларускую мову:
Смеяться над собой - Смяяцца над сабой, удивляться его поступку - дзівіцца яго ўчынку, издеваться над ее выводами - здзекавацца над яе высновамі, беспокоиться о дочери - турбавацца пра дачку, забыть обо всём - забыцца аб усім, знать об этом - ведаць пра гэта, радоваться успеху - цешыцца поспеху, ехать в деревню - ехаць у вёску, относиться к этой группе - ставіцца да гэтай групы, хорошо относиться к другу - добра ставіцца да сябра, поблагодарить учителя - падзякаваць настаўніка, не сделал из-за тебя - не зрабіў з-за цябе, в километрах двух от дома - у кіламетрах дзвюх ад хаты, дети лет шести - дзеці гадоў шасці, получилось по пять человек в подгруппе - атрымалася па пяць чалавек у падгрупе, обращаться за помощью - звяртацца за дапамогай, идти за хлебом - ісці за хлебам, похож на отца - падобны на бацьку, разойтись по домам - разыйсціся па хатах, женился на Елене - жаніўся на Алене.