3-гч кичәл

Һарутсар күүндлһн – разговор по телефону

1. Күр - диалог:

2. Кермяшин өрк-бүлин тускар келҗ өгтн.

3. Текст умштн. Орчултн.

Мини аавин нерн Басңга Лиҗ. Аавм заһсч эрдмтә. Эн җил аавм далн тав күрв. Һартан өөтә. Сул цагтан моднас дала кегдлмүд кенә. Мана герт кесг кегдл бәәнә.

Мини ээҗин нерн Соинда. Энүнә эрдм шовуч. Мини ээҗ далн hурвта. Ээҗм йир көдлмшч. Ээҗ хот сәәнәр кенә. Ээҗин кесн махн-шөлтәһән, дотр, боорцг, хальмг цә йир амтта.

Мини бичкн авһин эрдм – малын эмч. Энүнә нерн Санҗ. Эн йир шогч. Цугарн энүнд дурта. Авһ Санҗ домбр цокҗ чадна, мадниг, бичкдүдиг, домбр цокдг дасхна.

Мини һаһа Саглр школд көдлнә, кесг кел меднә. Һаһа жил болһн нег орн-нутг орна. Иим улсин тускар иигҗ келдмн: «Орн деер кевтсн өвгнәс, орчлң эргсн көвүн». Хоңх цуглулхдан дурта.

Мини аавин өрк-бүл Цаһан Амнд бәәнә. Ода өрк-бүлднь дөрвн күн бәәнә: аав, ээҗ, Санҗ, Саглр. Һучн, мини эцк, болн энүнә ахнр – Җаңһр Мергн хойр – гер-бүлтә. Эдн һурвулн онц бәәнә. Мана өрк-бүл Элстд бәәнә. Авһ Җаңһр – Шарту балһснд, авһ Мергн Әәдрхнд бәәнә.

Аав ээҗ хойрт дөрвн көвүн, һурвн бер, йисн ач болн Саглр гидг нертә отхн күүкн бәәнә. Басанговин өрк-бүлд арвн долан күн бәәнә. Бичкн көвүнь гер авад уга, отхн күүкнь хәрд һарад уга. Иим ик өрк-бүл. Цугтан ни-негн бәәнә!

4. Толь:

Һартан өөтә - мастеровой

Кегдлмүд – поделки

көдлмшч – трудолюбивый

амтта – вкусный

шогч – шутник

орн деер кевтсн өвгнас, орчлң эргсн көвүн – чем старик лежащий на кровати, юноша, увидевший мир, больше знает.

Хоңх цуглулх – коллекционировать колокольчики

Һурвулн – втроем

Цуһар – все

Цугтан – вместе

Аһш – Волгоград

Әәдрхн – Астрахань

Сарпуль – Ставрополь

Шарту - Саратов

5. Эн сурвурмудын хәрү текстд олҗ автн/ Найдите ответы на вопросы в тексте.

1. Авһ Санҗ ямаран эрдмтә?

2. Һаһа альд көдлнә?

3. Аав ээҗ хойр кедү бертә?

4. Әәдрхнд кен бәәнә?

5. Һаһан дурта керг ямаран?

5. «Э», «Уга» гичкәд, бүкл хәрү өгтн./ Дайте на вопрос полный ответ, начиная со слов «Да» или «нет».

1. Чини авһин нерн Лиҗ, тиим эсий?

2. Чини һаһа кесг кел меднә, тиим эсий?

3. Чини аавин өрк-бүл Шартуд бәәнә, тиим эсий?

4. Ээҗ Соинда далн гурвта, тиим эсий?

5. Авһ Санҗ гарма татхдан дурта, тиим эсий?

6. Басңга Лиҗин өрк-бүлд хөрн долан күн бәәнә, тиим эсий?

5. Эн зәңгсин төр текстин зәңгслә ирлцҗәни аль угай «Чик», «Чик биш» / «Верно» или «неверно» содержание предложений.

Үлгүр/ пример: - Мана герт аавин кегдлмүд бәәнә.

- Чик. Мана герт аавин кегдлмүд бәәнә.

- Уга. Мана герт аавин кегдлмүд уга.

1. Чини аавин эрдм хөөч.

2. Ээҗ Соинда хальмг хот кеҗ чадна.

3. Цуһарн авһ Санҗд дурта.

4. Һаһа Саглр җил болһн кесг орн-нутг орна.

5. Аавин бичкн көвүн гер авад уга.

5. Сведения по грамматике:

Категория склонения (типы склонений):

амр	эврә (свой)	Бий
	-ннь, -ан(-ән), -рн, -н	- м (мой)	-мдн (наш)
		-чн (твой)	-тн (ваш)
		- нь (его, ее)	-нь (их)

5. Текст умшад, бәәлһнә нердин киисклһинь олтн.

Күн болһн эврә нертә. Нерәрнь күүг талдан әмтнәс йилһнә, таньна. Нерән сән кергәр олнд танюлҗ болхмн. Му юм кесн күн нерән һутана. Му юм кесн күүнә нериг әмтн дарунь мартхар седнә. Нам тиим күүнә неринь келхәр седхш.

Сән юм кесн күүнә нериг әмтн мартхш. Әмтнд үлгүр келҗ келнә.

5. Һарутсар күүндлһн

- Менд, Бадм. - Менд. - Ямаран бәәнәч? - Гем уга, сән бәәнәв. - Чи ю кежәнәч? - Бәәртән бәәнәв. Чи альд бәәнәч? - Би сурһульдан. - Кедү кичәл үлдв? - Хойр. Би чам тал ирх санатав. - Не, ир. Зууран өдмг авчк. - Э, авнав. Дәкәд юмн кергтәй? - Дурнчн, Санҗ. Чадхла, үс авчк. - Не, сән, кичәлән төгсхлә ирнәв.

- Привет. - Привет. - Как ты поживаещь? - Хорошо. - Что делаещь? (Чем занят?) - Я в общежитии. А ты где? - Я на учебе. - Сколько пар осталось? - Две. Я хочу к тебе прийти. - Ну, приходи. По пути хлеб купи. - Хорошо, возьму. Что-нибудь еще нужно? - Смотри сам, Санджи. Если что возьми молоко. - Ну хорошо, после пар приду.