22. Палітычнае і сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў другой палове 16 – 18 стст.

Рэч паспалітая самая няшчасная дзяржава ва ўсім свеце Каля 70 % часу існавання гэтай дзяржавы на яе тэрыторыі ійшла вайна. 7 ст. самае ваеннае стагодддзе беларускай гісторыі, 55 гадоў з яго ў Беларусі ійшлі войны пад час каторых за кошт беларускага селяніна карміліся арміі ледзь не ўсяго свету. Самай крывапрпралітнай была вайна РП з Расіяй ў 1654 – 1667 г. пад час гэтай вайны загінула 2/3 насельніцтва Беларусі. У 18 ст. з 1700 па 1721 ійшла паўночная вайна паміж Расіяй і Швецыяй але на тэрыторыі Рэчы паспалітай адбываліся ўсе баявыя дзеянні. Усе гэтыя падзеі самым неспрыяльным чынам адбіваліся на сельскай гаспадарцы але дзякуючы працавітасці нашых продкаў Беларусь хутка аднаўляла сваю гаспадарку. Аптымальны памер сялянскага надзелу для падтрымання і развіцця гаспадаркі павінен быў складаць 2 валокі. Пазанадзельныя землі, яны называліся прыёмныя. Слабада гэта вёска ў каторай на некалькі год адмяняліся павіннасці і падаткі. Што датычыцца павіннасцяў і падаткаў то гісторыкі іх налічылі звыш 150. Тым не менш, для баларускага селяніна сам пан не быў такой вялікай бядой як арандатар панскага маёнтка. Паны здавалі маёнткі у арэнду яурэям,або шляхцічам,а шляхцічы ужл яурэям. І падатку узрасталі у некалькі разоў. У параўнанні з Расійскімі сялянамі, беларускія былі сапраўднымі багацеямі. Прыгоннае права ў Расіі было на столькі бязлітасным, што рускія сяляне цэлымі вёскамі ўцякалі ў Беларусь ў пошуках лепшай долі. Гарады. Квітнеючыя беларускія гарады 16 – пачатку 17ст. увайшлі ў другую палову 17 – 18 ст. у стане страшэннага разбурэння. Жыхары і ўлады. Пасля ваенных спусташэнняў гарадскі люд пачаў інтэнсіўна папаўняцца яўрэйскім насельніцтвам. Прыток яўрэяў у асноўным з Польшчы і Украіны падтрымліваўся дзяржаўнай уладай і буйнымі землеўласнікамі. У буйных гарадах Беларусі яўрэі складалі ў гэты час каля 30 – 40 % насельніцтва, а ў мястэчках – часцяком палову і болей. Жылі яны ў асобных кварталах сваёй грамадой – кагаламі. Рамеснікі-яўрэі большасцю не ўваходзілі ў цэхі і стваралі свае рамесніцкія «брацтвы». Насельніцтва бел гарадоў у 2 палове 17 – 18ст. было шматэтнічным, шматмоўным і шматверным. Іудзеі ў гарадах і мястэчках будавалі і наведвалі сінагогі, мусульмане – мячэці. Прадстаўнікі вышэйшых колаў гарадскога насельн спавядалі часцей за ўсё каталіцтва. Прасталюдзіны былі ў асноўным уніятамі і, радзей, – праваслаўнымі. Гарады Беларусі паранейшаму карысталіся Магдэбургскім правам. Склад магістрату захоўваўся той жа. У яго ўваходзілі бурмістры, радцы і лаўнікі. На чале горада стаяў войт. Судовыя функцыі выконваў магістрацкі суд. Гаспадарчае жыццё. Рамяство і гандаль заставаліся асновай гаспадарчай дзейнасці гараджан. У малых гарадах і мястэчках перыядычна праводзіліся кірмашы. Найбуйнейшы адбываўся ў Зэльве. Ад 25 да 50 % гарадскога насельніцтва займалася рамяством. Мануфактурамі наз капіталістычныя прадпрыемствы, якія былі заснаваны на ручной працы і шырокім яе падзеле. Яны былі пераходнай формай ад рамеснай вытворчасці да капіталістычнай фабрыкі. Першыя ў Бел мануфактуры з'явіліся ў 10 – 30-х гадах 18ст. гэта Налібоцкая і Урэцкая шкляныя мануфактуры, а таксама Свержаньская – фаянсавая. Шырокую вядомасць атрымалі Слуцкая і Нясвіжская мануфактуры шаўковых паясоў. Еўрапейскую вядомасць мела шкляная мануфактура ў радзівілаўскім мястэчку Урэчча(№1 па вырабу люстэркаў ва ўсёй РП). Слуцкія паяы. У 2 палове 18ст. у мястэчку Карэлічы працавала ткацкая мануфактура Радзівілаў па вырабу шпалераў. Ткалі іх у складанай габеленавай тэхніцы. З'яўляюцца невялікія заводы па выплаўцы жалеза і чыгуну.