- •О гражданском праве и о праве народов.
- •Populus itaque Romanus partim suo proprio, partim communi omnium hominum iure utitur.
- •Res corporales et incorporales
- •Вещи материальные и нематериальные
- •Incorporales sunt, quae tangi non possunt, qualia sunt ea, quae in iure constituit, sicut hereditas, ususfructus, obligationes, quoquo modo contractae.
- •De servitutibus praediorum rusticorum.
- •О сервитутах сельских поместий (владений). Servitutes rusticorum praediorum sunt hae: iter, actis, via, aquaeductus.
- •О превышении притязаний.
- •Об издании, дополнении, исправлении или признании недействительными законов.
- •Вещи передаваемые в собственность и непередаваемые.
De servitutibus praediorum rusticorum.
1.de (c abl.) - о, на основании, с, из, от, по поводу
2.servitus, utis f – рабство, сервитут
servitutibus – abl.,plur., 3
3.praedium, ii – поместье, владение;
praediorum – gen., plur., 2
4.rusticus, a, um – сельское;
rusticorum – gen., plur., 3
О сервитутах сельских поместий (владений). Servitutes rusticorum praediorum sunt hae: iter, actis, via, aquaeductus.
servitus, utis f – рабство, сервитут
servitutes nom., plur., 3
2. rusticus, a, um – сельское;
rusticorum – gen., plur., 3
3. praedium, ii – поместье, владение;
praediorum – gen., plur., 2
4. suntониесть
5. hic, haec, hoc – этот, следующий
hae – plur., nom.
6.iter, itineris n – проход
iter – nom., sing., 3
7.actus, us m – прогон скота
actus – nom., sing., 4
8.via, ae f – проезд
via – nom., sing., 1
9.aquaeductus, us m – водопровод
aquaeductus – nom., sing., 4
Сервитуты сельских поместий есть следующие: проход, прогон скота, проезд, провод воды.
Iter est ius eundi, ambulandi homini, non etiam iumentum agendi.
1. iter, itineris n – проход
iter – nom., sing., 3
2.est – есть
3.ius, iuris – право; ius – nom., sing., 3
4.eo, ii (ivi), itum, ire – идти; eundi – gerundium, gen., sing. – прохода
5.ambulo, avi, atum, are – гулять, прогуливаться; ambulandi – gerundium, gen., sing. - прогулки
6.homo, hominis – человек
homini – dat., sing., 3
7.non – но
8.etiam – также, даже, не
9.iumentum, i n – упряжная лошадь, вьючное животное
iumentum – nom., sing., 2
10.ago, egi, actum, agere – гнать, действовать, предъявлять иск
agendi – gerundium, gen., sing. – прогона
Проход – право прохода, прогулки человеку, но не прогона вьючного животного.
Actus est ius agendi vel iumentum vel vehiculum.
1.actus, us m – прогон скота
actus – nom., sing., 5
2.ius, iuris – право
ius – nom., sing., 3
3.est – есть
4. ago, egi, actum, agere – гнать, действовать, предъявлять иск
agendi – gerundium, gen., sing. – прогона
vel – либо
vehiculum, i n – повозка
vehiculum – nom., sing., 2
7.iumentum, i n – упряжная лошадь, вьючное животное
iumentum – nom., sing., 2
Прогон скота – право прогона скота либо вьючного животного, либо повозки.
Itaque, qui iter habet, actum non habet; qui actum habet, et iter habet etiam sine iumento.
1. itaque – таким образом, итак
2. quis, quae, quod – кто, что, который, какой, он
3. iter, itineris n – проход
iter – nom., sing., 3
4.habeo, habui, habitum, habere – иметь, владеть
5.ago, egi, actum, agere – гнать, действовать, предъявлять иск
6.sine (с abl.) – без
7. iumentum, i n – упряжная лошадь, вьючное животное
iumento – abl., sing. 2
Таким образом, тот, кто имеет право прохода не имеет право прогона скота; тот, кто право прогона скота имеет и право прохода имеет даже без вьючного животного.
Via est ius eundi et agendi et ambulandi: nam et iter et actum in se via continet.
1.via, ae f – проезд
via – nom., sing., 1.
2.est – есть
3. ius, iuris – право
ius – nom., sing., 3
4.et –и
5. eo, ii (ivi), itum, ire – идти;
eundi – gerundium, gen., sing. – прохода
ambulo, avi, atum, are – гулять, прогуливаться;
ambulandi – gerundium, gen., sing. - прогулки
8. iter, itineris n – проход
iter – nom., sing., 3
9.nam – ибо, ведь, так как
ago, egi, actum, agere – гнать, действовать, предъявлять иск
in – в, на, в отношении
sui – себя
se – acc.,sing. – себя
13.contineo, tinui, tentum, ere – содержать, заключать
continet – activum, sing. – (он) содержит
Проезд – право прохода, и право прогона скота, и право прогулки: ибо и проход и прогон скота в себя право проезда включает.
Aquaeductus est ius aquam ducendi per fundum alienum.
1.aquaeductus, us m – водопровод
aquaeductus – nom., sing., 4
2.est – есть
3.ius, iuris – право
ius – nom., sing., 3
4.aqua, ae f – вода
aquam – acc., sing., 1
5.duco, duci, ductum, ere – вести
ducendi – gerundium, gen., sing. – провода
per (с acc.) – через, посредством
fundus, i m – земля, участок, дно
fundum – acc., sing., 2
alienus, a, um – чужой, другой
alienum – acc., sing., 2
Провод воды – право провода воды через чужой участок.
In rusticis [servitutibus] computanda sunt aquae haustus, pecoris ad aquam adpulsus ius pascendi, calcis coquendae, harenae fodiendae.
in – в, на, в отношении
rusticus, a, um – сельский
rusticis – abl., plur., 2
servitus, utis f – рабство, сервитут
servitutibus – abl., plur., 3
computo, avi, atum, are – перечислять, перечислить
сomputanda – gerundivum, nom., plur. – следует перечислить
suntониесть
aqua, ae f – вода
aquae – gen., sing. 1
haustus, us m – черпание
haustus – gen., sing.,4
pecus, pecoris n – скот
pecoris – gen., sing., 3
ad (c acc.) - к, до, для
aqua, ae f – вода
aquam – acc., sing., 1
11.adpulsus, us – пригон
adpulsus – gen., sing., 4
12. ius, iuris – право
ius – nom., sing., 3
13. pasco, pavi, pactum, ere – пасти
pascendi – gerundium, gen., sing. – пасти
14.calx, calcis f – известь
calcis – gen., sing., 3
15.coquo, coxi, coctum, ere – варить, обжигать, гасить
coquendae – gerundium, gen., sing. – варка
16.harena, ae – песок
harenae – gen., sing., 1
17.fodio, fodi, fossum, ere – копать, рыть, добывать
fodiendae – gen., sing.
В сельских сервитутах следует перечислить черпание воды, право пригона скота к воде, право пасти, обжигать известь, добывать песок.
Traditio plane et servitutum patientia inducet officium praetoris.
1.traditio, onis – передача
2.plane – явно, очевидно
3.et – и
4. servitus, utis f – рабство, сервитут
servitutum – gen., plur., 3
5. patientia=perissum – разрешение, позволение
6. inducere officium – входить в обязанности
induco, duxi, ductum, ere –входить
inducet – (он) входит
officium, ii n – обязанность, долг
7.praetor, oris m – претор
praetoris – gen., sing., 3
Передача очевидно и сервитутов разрешение будет входить в обязанности претора.
De plus petendo(Abl,Sg,герундив).
Plus petendo causa(I, abl, Sg) cadimus(Act, Pl, 1, III) aut loco(II,Abl,Sg) aut summa(I,Abl, Sg) aut tempore(III,Abl,Sg) aut qualitate(III, Abl,Sg): loco – alibi; summa – plus(сравн. Степень, прил); tempore – repetendo(герунд, Abl) ante tempus(III,Acc,Sg); qualitate – eiusdem (Gen,Sg,определенное) rei(IV,Gen,Sg) speciem(V,Acc, Sg) meliorem(Acc,Sg,III, cp) postulantes.