
2004-matematicheskiy-analiz-differencial-noe-ischislenie-funkciy-odnoy-peremennoy-5mb
.pdf
Пример 2.1.12 |
|
|
|
|
Найти производную функции y = ln tg |
− |
x |
|
. |
|
||||
|
|
8 |
|
Решение
Воспользуемся правилом нахождения производной сложной функции:
(f(g(x))' = f ' (g(x))g'(x),
а также нечетностью функции y = tg x и четностью функции y = cos x. Тогда
|
|
|
y′ = |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
′ |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x ′ |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tg |
− |
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
= |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
8 |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
x |
8 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
tg |
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tg |
− |
|
|
|
cos |
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
= − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
||||||||||
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
x |
|
x |
|
|
|
|
x |
|
|
x |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tg |
− |
|
|
cos |
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−8tg |
|
|
|
cos |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8tg |
|
|
|
cos |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
8 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Пример 2.1.13 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e− x + 2 + 2arccos(3x). |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Найти производную функции y = |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Решение |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
По правилу дифференцирования сложной функции |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
′ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
y′ = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(e |
− x |
|
|
2) + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 e |
− x |
+ 2 |
|
|
|
|
|
+ |
2 |
− |
|
(3x) |
2 |
|
(3x)′ = |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
(e− x (− x)′ + |
0)− |
|
|
|
2 3 |
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1− 9x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 e− x + 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
= |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
e− x (−1) − |
|
|
|
|
6 |
|
|
= − |
|
|
|
|
e− x |
|
|
|
|
|
|
− |
|
6 |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2 e− x + 2 |
|
|
|
1− 9x2 |
|
2 e− x + 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1− 9x2 |
|
|
|
|
|
Пример 2.1.14
Найти производную функции y = 2log1 (arcsin (2x)) .
2
101

Решение
По правилу дифференцирования сложной функции
|
|
1 (arcsin (2x)) |
′ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(arcsin (2x))′ = |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
y′ = 2 log |
|
= 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
arcsin (2x)ln |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
= |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
(2x)′ = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
. |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
1 |
− |
(2x) |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
2 |
|
|||||||||||||
|
arcsin (2x)ln |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
arcsin (2x)ln |
2 |
|
|
1− 4x |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
Пример 2.1.15 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( x−1)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ctg |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Найти производную функции y = 3 |
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Решение |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
По правилу дифференцирования сложной функции |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( x−1) |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
′ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ctg |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
y′ = |
|
|
|
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
(x |
− 1) |
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
ln3 ctg |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
( x−1) |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
′ |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
ctg |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
= 3 |
|
|
|
|
|
ln 3 |
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x − 1) |
|
|
|
= |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
(x − 1) |
|
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( x−1) |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
′ |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
ctg |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln 3 |
|
|
|
|
1 |
|
(x |
− 1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
= −3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x − 1)2 3 |
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
( x−1) |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
′ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
ctg |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln3 |
|
|
|
|
|
|
1 ((x − 1) |
2 |
) |
|
|
x − (x − 1) |
2 |
x′ |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
= −3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
2 |
|
(x − 1)2 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
102
|
|
|
|
|
( x−1)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
ctg |
|
|
|
|
|
|
|
|
ln 3 |
|
|
|
|
2(x − 1)(x − 1)' x − (x − |
1) |
2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
= −3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
2 |
|
|
(x − 1)2 |
|
|
|
3x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
( x−1)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
ctg |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln 3 |
|
|
2(x − 1)x − |
(x − 1) |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
= −3 |
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
2 |
|
(x − 1)2 |
|
3x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
(x−1)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x−1)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
ctg |
|
|
|
|
|
ln3 |
|
|
|
|
(x −1)(2x − x +1) |
ctg |
|
|
|
|
|
(x |
2 |
−1)ln3 . |
|||||||||||||||||||||
= −3 |
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
= −3 |
3x |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
2 |
|
(x −1)2 |
|
|
|
|
|
3x2 |
|
|
|
|
|
|
3x |
2 |
sin |
2 |
|
(x −1)2 |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3x |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример 2.1.16
Найти производную функции y = xarctg(2x) .
Решение
Данная функция не является ни показательной, ни степенной. По- этому для нахождения производной этой функции воспользуемся формулой
y′ = y(ln y)′.
Тогда
y′ = xarctg(2x) (ln xarctg(2x) )′ = xarctg(2x) (arctg(2x)ln x)′ =
= xarctg(2x) ((arctg(2x))′ ln x + arctg(2x)(ln x)′ )=
|
1 |
(2x)′ ln x + arctg(2x) |
1 |
|
|
|
= xarctg(2x) |
|
|
= |
|||
|
+ (2x)2 |
x |
||||
1 |
|
|
|
= xarctg(2x) |
|
2 |
ln x + arctg(2x) |
1 |
|
|
|
|
|
|
. |
||
|
+ 4x2 |
x |
||||
|
1 |
|
|
103

Пример 2.1.17
|
|
1 |
2 x+3 |
Найти производную функции |
y = |
|
− 1 . |
|
|||
|
x |
|
Решение
Функция не является ни показательной, ни степенной. Поэтому для нахождения производной этой функции воспользуемся формулой
y′ = y(ln y)′.
Тогда
|
1 |
|
|
|
|
2 x+3 |
|
|
1 |
|
|
|
2x+3 |
′ |
|
1 |
|
2 x+3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
′ |
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
y′ = |
|
|
− 1 |
|
|
|
|
|
ln |
|
|
|
|
− 1 |
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
− 1 |
|
|
|
|
(2x + 3)ln |
|
|
|
− 1 |
= |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
2 x+3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
′ |
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
= |
|
|
− |
1 |
|
|
(2x |
+ 3)′ ln |
|
|
− 1 |
+ (2x + 3) ln |
|
− 1 |
|
= |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
′ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
2x+3 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
= |
|
|
|
|
− |
1 |
|
|
|
|
2ln |
|
|
− |
1 |
+ (2x + 3) |
|
|
|
|
|
|
|
|
− 1 |
|
= |
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− 1 |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
1 |
|
2 x+3 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
− 1 |
|
|
|
|
2ln |
|
|
|
− 1 |
+ (2x + |
3) |
|
|
|
|
− |
|
|
= |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
− x |
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
2 x+3 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
2x + |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
− 1 |
|
|
|
|
2ln |
|
|
|
− 1 |
− |
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
− x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример 2.1.18
Написать уравнение касательной и уравнение нормали к графику функции y = − 3 x + 2 в точке с абсциссой х0 = 0.
Решение
Уравнение касательной:
y = f(x0) + f '(x0)(x – x0).
Уравнение нормали:
(x – x0) + f '(x0)(y – f(x0)) = 0.
104

Найдем значение функции в точке х0 = 0:
|
|
|
f (x ) = f (0) = − 3 2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Найдем производную: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
f ′(x) = (− 3 x + 2 )′ = − (x + 2) |
3 |
|
= − 1 (x + 2)3−1 |
= − 1 (x + 2)− 3 . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
′ |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
||||||||||
Тогда значение производной в точке х0 = 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
f ′(x |
) = f ′(0) = − |
1 |
|
2− |
2 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
3 |
|
= − |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
33 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Запишем уравнение касательной: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
y = − 3 |
2 + |
|
|
− |
|
|
|
1 |
|
|
(x − 0); |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
33 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
y = − 3 2 − |
|
x |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
33 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Запишем уравнение нормали: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
x − 0 + |
− |
|
|
|
|
|
|
|
( y |
+ 3 2) = 0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
33 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
x − |
|
|
y |
|
|
− |
|
|
3 2 |
|
= 0; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
33 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
33 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
x − |
|
|
y |
|
|
− |
|
1 |
|
|
= 0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
33 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
33 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Итак, y = − 3 2 − |
x |
|
– уравнение касательной; |
x − |
y |
− |
1 |
= 0 – |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
33 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
33 4 |
33 2 |
|
уравнение нормали к графику функции y = − 3 x + 2 в точке с абс- циссой х0 = 0.
105
Пример 2.1.19
Написать уравнение касательной и уравнение нормали к графику функции y = e1− x2 в точке с абсциссой х0 = −1.
Решение
Уравнение касательной:
y = f(x0) + f '(x0)(x – x0).
Уравнение нормали:
(x – x0) + f '(x0)(y – f(x0)) = 0.
Найдем значение функции в точке х0 = −1:
f (x0 ) = f (−1) = e1−(−1)2 = e0 = 1.
Найдем производную:
f ′(x) = (e1− x2 )′ = e1− x2 (1− x2 )′ = e1− x2 (−2x).
Тогда значение производной в точке х0 = −1
f ′(x0 ) = f ′(−1) = −2(−1)e1−(−1)2 = 2e0 = 2.
Запишем уравнение касательной:
y = 1 + 2(x + 1); y = 2x + 3.
Запишем уравнение нормали:
(x + 1) + 2(y – 1) = 0; x + 1 + 2y – 2 = 0.
Итак, y = 2x + 3 – уравнение касательной, x + 2y – 1 = 0 – уравне- ние нормали к графику функции y = e1− x2 в точке с абсциссой х0 = −1.
106

2.2. Дифференциал функции. Дифференцируемость функции
Пусть функция y = f(x) определена в некоторой окрестности точки
х0, а приращение ∆y = f(x0 + ∆x) – f(x0) функции f(x) в точке х0 можно представить в виде
y = A x + o( x),
где А − некоторое число, которое не зависит от ∆x; o(∆x) → 0 при ∆x → 0. Тогда функция f(x) называется дифференцируемой в точке х0, а произведение A∆x называется ее дифференциалом в точке х0 и обо- значается df(х0).
Для того чтобы функция y = f(x) была дифференцируемой в точке х0, необходимо и достаточно, чтобы эта функция имела производную в этой точке.
Если функция дифференцируема в точке х0, то ее дифференциал в этой точке
dy = y′(x0) ∆x.
Для функции y = x имеем dy = ∆x, т.е. дифференциал независимо- го переменного x совпадает с приращением ∆x. Поэтому дифферен- циал функции y = f(x) записывается в виде
dy = y′(x0)dx,
и производная y ′ может быть записана как отношение дифференциалов:
y′ = dy . dx
Основные правила вычисления дифференциалов функций те же, что и для вычисления производной:
1)dc = 0, где c = const;
2)d (αf + βg) = αdf + βdg;
3)d ( fg) = g df + fdg;
4) d |
f |
|
= |
gdf − fdg |
(g(x) ≠ 0); |
|
g2 |
||||
|
g |
|
|
5) d ( f (u)) = f ′(u)du.
Функция, дифференцируемая в каждой точке некоторого интерва-
ла, называется дифференцируемой на этом интервале. Производная дифференцируемой на интервале функции y = f(x) сама является функцией аргумента x.
107

Связь между непрерывностью и дифференцируемостью
Если функция y = f(x) дифференцируема в точке х0, то она непре- рывна в этой точке. Обратное заключение неверно: из непрерывно- сти функции в точке х0 не следует дифференцируемость функции в этой точке.
Например, функция y = x непрерывна в точке х0 = 0, но она не дифференцируема в этой точке, так как
f ′(0) = lim |
|
f (0 + |
x) − f (0) |
= lim |
|
|
|
x |
|
− 0 |
= lim |
x = 1; |
|||||
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
+ |
x→0+0 |
x |
x→0+0 |
|
|
|
|
|
x |
x→0+0 x |
|||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
f ′(0) |
= lim |
|
f (0 + |
x) − f (0) |
= |
lim |
|
x |
|
− 0 |
= |
lim − |
x = −1. |
||||
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
− |
x→−0 |
|
|
x |
x→0−0 |
|
|
|
x |
x→0+0 |
x |
||||||
|
|
|
|
|
|
Левая и правая производные не равны между собой. Следователь- но, в точке х0 = 0 функция y = х не имеет производной.
Геометрический смысл дифференциала
Дифференциал функции в точке M0(х0, y0) равен приращению ор- динаты касательной к графику этой функции в точке с абсциссой х0 при изменении аргумента от х0 до х0 + ∆x (рис. 2.2).
Y
y = f(x)
N
y
М0 dy
y0
O |
x0 |
x0+ x |
X |
Рис. 2.2
108

Применение дифференциала функции к приближенным вычислениям
Если приращение ∆x → 0, то дифференциал dy функции y = f(x) и приращение ∆y приближенно равны между собой:
y ≈ dy f (x0 + x) − f (x0 ) ≈ f ′(x0 ) x f (x0 + x) ≈ f (x0 ) + f ′(x0 ) x.
Пример 2.2.1
Найти дифференциал функции y = x 5ln sin x .
Решение
Для нахождения дифференциала воспользуемся формулой
dy = y ′(x)dx.
Найдем производную заданной функции, применив формулу для нахождения производной произведения
(uv)′ = u′v + uv′,
и правило нахождения производной сложной функции:
(f(g(x))' = f '(g(x))g '(x).
|
y′ = ( x 5ln sin x )′ = ( x)′ 5ln sin x + |
x (5ln sin x )′ = |
||||||||||||
= |
1 |
|
5ln sin x + |
x 5ln sin x ln 5(ln sin x)′ = |
|
1 |
5ln sin x + |
|||||||
2 |
|
|
|
|||||||||||
|
x |
|
|
|
|
|
2 |
x |
||||||
+ |
x 5ln sin x ln 5 |
|
1 |
(sin x)′ = |
5ln sin x |
+ |
|
x 5ln sin x ln 5cos x |
. |
|||||
sin x |
2 x |
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin x |
Тогда
dy = 5 |
ln sin x |
1 |
+ |
|
|
|
|
|
x ln 5ctg x dx. |
||
|
|
||||
|
2 |
x |
|
|
Пример 2.2.2
Найти дифференциал функции y = (1+ tg x)arcsin2 x .
Решение
Дифференциал функции y(x): dy = y ′(x)dx.
109

Найдем производную заданной функции. Функция y = (1+ tg x)arcsin2 x не является ни показательной, ни степенной. По-
этому для нахождения производной этой функции воспользуемся формулой
y′ = y(ln y)′.
Тогда
y′ = y(ln(1+ tg x)arcsin2 x )′ = (1+ tg x)arcsin2 x (arcsin2 x ln(1+ tg x))′.
По формуле для нахождения производной произведения и по пра- вилу дифференцирования сложной функции имеем:
y′ = (1+ tg x)arcsin2 x ((arcsin2 x)′ ln(1+ tg x) + arcsin2 x(ln(1+ tg x))′) =
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
= (1+ tg x)arcsin |
|
x |
2arcsin x(arcsin x)′ln(1+ tg x) + arcsin2 x |
|
|
|
|
|
(1+ tg x)′ |
= |
||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1+ tg x |
|
|
|||||
= (1+ tg x) |
arcsin2 x |
|
2arcsin х ln(1+ tg x) |
+ |
arcsin2 |
x |
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
1− x2 |
|
(1+ tg x)cos |
x |
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тогда
dy = (1+ tg x) |
arcsin2 x |
|
2arcsin х ln(1+ tg x) |
+ |
arcsin2 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx. |
||
|
|
|
|
2 |
|
||||
|
|
|
1− x2 |
|
(1+ tg x)cos |
|
|
||
|
|
|
|
|
x |
Пример 2.2.3
Вычислить приближенно с помощью дифференциала 0,99819.
Решение
Рассмотрим функцию y = x19. В формуле f(x0 + ∆x) ≈ f(x0) + f ′(x0)∆x
положим x0 = 1, тогда ∆x = 0,998 − 1 = −0,002.
Найдем значение функции y = x19 и значение производной в точке x0 = 1:
y(1) = 119 =1;
y ′ (x) = 19x18 ;
y ′ (1) = 19.
110