- •Гісторыя беларусі
- •Складальнікі
- •Рэцэнзенты
- •Рэкамендавана да зацвярджэння
- •Тлумачальная запіска
- •Прыкладны тэматычны план
- •Змест дысцыпліны
- •Тэма 2. Станаўленне раннефеадальных дзяржаўных утварэнняў на тэрыторыі Беларусі
- •Тэма 3. Беларускія землі ў складзе Вялікага Княства Літоўскага (вкл) у хііі – першай палове хіv ст.
- •Тэма 4. Беларуска-літоўская дзяржава ў другой палове XIV – першай палове XV ст.
- •Тэма 5. Беларуска-літоўская дзяржава ў другой палове XV – першай палове XVI ст.
- •Тэма 6. Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель у xіv–xvі стст.
- •Тэма 7. Культура Беларусі ў XIV–XVI стст.
- •Раздзел іі. Цывілізацыйная спадчына
- •Новага часу і Беларусь
- •Тэма 8. Палітычнае становішча вкл у XVI ст.
- •Утварэнне Рэчы Паспалітай (рп)
- •Тэма 9. Рэлігійнае становішча ў Беларусі. Рэфармацыя. Контррэфармацыя. Уніяцкая царква
- •Тэма 10. Беларусь у другой палове XVII – сярэдзіне XVIII ст. Войны і іх наступствы
- •Тэма 11. Палітычнае становішча, эканоміка і культура Беларусі ў другой палове XVIII ст. Уключэнне Беларусі ў склад Расійскай імперыі
- •Тэма 12. Беларусь у складзе Расійскай імперыі ў апошняй чвэрці хvііі – першай палове хіХст.
- •Тэма 13. Беларусь у другой палове хіх – пачатку хх ст. Рух за нацыянальнае адраджэнне
- •Раздзел ііі. Савецкая мадэль мадэрнізацыі ў гісторыі Беларусі Тэма 14. Беларусь у гады Першай сусветнай вайны. Лютаўская і Кастрычніцкая рэвалюцыі 1917 г. Станаўленне дзяржаўнасці
- •Тэма 15. Бсср у перыяд новай эканамічнай палітыкі (1921–1927). Узбуйненне тэрыторыі бсср. Беларусізацыя
- •Тэма 16. Бсср у канцы 1920–1930-х гг. Індустрыялізацыя і калектывізацыя. Станаўленне камандна-адміністрацыйных метадаў кіравання грамадствам
- •Тэма 17. Заходняя Беларусь у 1919–1939 гг. Пачатак Другой сусветнай вайны. Далучэнне Заходняй Беларусі да бсср
- •Раздзел IV. Геапалітычнае становішча Беларусі
- •Ў сярэдзіне хх ст.
- •Тэма 18. Беларусь у гады Вялікай Айчыннай вайны.
- •Пасляваеннае аднаўленне
- •Тэма 19. Беларусь у 1950–1960-х гг. Спробы рэформ. Навукова-тэхнічная рэвалюцыя
- •Тэма 20. Бсср у 1970 – першай палове 1980-х гг. Крызіс грамадска-палітычнага і эканамічнага ладу ссср
- •Раздзел V. Суверэнная Рэспубліка Беларусь ва ўмовах глабалізацыі сусветных працэсаў Тэма 21. Палітычныя падзеі ў другой палове 1980-х гг. Спроба перабудовы сацыяльна-эканамічнай сістэмы грамадства
- •Тэма 22. Абвяшчэнне незалежнасці Рэспублікі Беларусь. Рэспубліка Беларусь на сучасным этапе
- •Інфармацыйна-метадычная частка Літаратура
- •1. Падручнікі і вучэбныя дапаможнікі
- •2. Дакументы і матэрыялы
- •Гісторыя беларусі
Раздзел іі. Цывілізацыйная спадчына
Новага часу і Беларусь
Тэма 8. Палітычнае становішча вкл у XVI ст.
Утварэнне Рэчы Паспалітай (рп)
Прычыны і пачатак Лівонскай вайны. Пераход Лівоніі пад пратэктарат ВКЛ. Ваенныя дзеянні на тэрыторыі Беларусі. Захоп Полацка. Стэфан Баторый і завяршэнне Лівонскай вайны. Ям-Запольскае перамір’е. Вынікі вайны.
Імкненне беларускай шляхты да федэратыўнага саюза з Польшчай. Сойм пад Віцебскам (1562). Агульны сойм Польшчы і ВКЛ у Любліне. Інкарпарацыя Падляшша і ўкраінскіх ваяводстваў у склад Польшчы. Барацьба беларуска-літоўскіх магнатаў супраць новай дзяржаўнай уніі. Умовы уніі 1569 г. і дзяржаўна-прававое становішча ВКЛ у складзе Рэчы Паспалітай. Паступовая паланізацыя беларускай і літоўскай шляхты. “Генрыхавы артыкулы” 1574 г. Становішча ў Беларусі ў першай палове XVII ст. Правядзенне валочнай памеры на Палессі і на ўсходзе Беларусі. Жыгімонт III Ваза. Удзел ВКЛ у інтэрвенцыі ў Маскоўскую дзяржаву ў 1608–1618 гг. Дэўлінскае перамір’е 1618 г. Далучэнне Смаленскага ваяводства да ВКЛ. Палянаўскі мір 1634 г.
Тэма 9. Рэлігійнае становішча ў Беларусі. Рэфармацыя. Контррэфармацыя. Уніяцкая царква
Становішча праваслаўнай і каталіцкай царквы ў ВКЛ.
Сутнасць рэфармацыйнага руху і яго плыні. Рэфармацыя ў Беларусі. Асноўныя кірункі і прадстаўнікі. Роля магнатаў. Пашырэнне кальвінізму на Беларусі.
Барацьба супраць Рэфармацыі ў Рэчы Паспалітай. Каталіцкая контррэфармацыя. Дзейнасць езуітаў. Пётр Скарга. Берасцейская царкоўная унія. Мэты, ідэі і падрыхтоўка уніі. Пазіцыя брацтваў праваслаўных і духавенства. Берасцейскі царкоўны сабор 1596 г. Умовы уніі. Сутнасць уніяцтва. Адносіны кіруючых колаў Рэчы Паспалітай да грэка-каталіцкай царквы. Канфесійная сітуацыя на беларускіх землях у ХVII–XVIII стст.
Тэма 10. Беларусь у другой палове XVII – сярэдзіне XVIII ст. Войны і іх наступствы
Вызначэнне характару падзей 1648–1651 гг. у Беларусі.
Пачатак вызваленчай вайны на Украіне. Рэйды казацкіх “загонаў” на Беларусь. Паўстанні на Беларусі восенню 1648 – зімой 1649 гг. Падаўленне паўстанняў войскамі Я. Радзівіла. Казацка-сялянскія выступленні вясной і ўлетку 1649 г. Бітва пад Лоевам. Белацаркоўскі мір. Пераяслаўская рада і саюз Украіны і Расіі.
Прычыны вайны 1654–1667 гг. паміж Расіяй і Рэччу Паспалітай. Наступленне расійскіх армій і казацкага войска. Абарона Смаленска, Мсціслава, Шклова, Крычава, Віцебска і іншых гарадоў. “Прысяжная шляхта”. Рабункі царскага і казацкага войскаў.
Напад Швецыі на Польшчу і Жамойцію. Пазіцыя Януша Радзівіла і спроба уніі ВКЛ са Швецыяй (Кейданская унія). Перамір’е Расіі з Рэччу Паспалітай. Беларускія казацка-сялянскія атрады і рух “шышоў”. Беларусы ў Маскве і іншых мясцовасцях Расіі. Эпідэміі і голад у Беларусі. Андрусаўскае перамір'е. “Вечны мір” 1686 г.
Палітычнае становішча на Беларусі ў другой палове XVII ст. Барацьба магнацкіх груповак за ўладу ў ВКЛ.
Прычыны і пачатак Паўночнай вайны 1700–1721 гг. Баявыя дзеянні шведскіх і рускіх войск у Беларусі. Бітва пры Лясной. Палтаўская бітва. Выгнанне шведаў з тэрыторыі Беларусі. Вынікі Паўночнай вайны для Беларусі.
Эканамічны заняпад Беларусі ў другой палове XVII – першай палове XVIII ст. і яго прычыны. Шляхі аднаўлення сельскай гаспадаркі. Катэгорыі і павіннасці сялян. Сялянскія паўстанні ў Крычаўскім старастве і на Каменшчыне.
Стан гарадоў і мястэчак: гарадское рамяство, гандаль, гарадскія цэхі. Пашырэнне зямельнай уласнасці феадалаў у гарадах. Сацыяльныя групы насельніцтва ў гарадах.