Бақылау сұрақтар

• Материалдық нүкте деген не? Санақ жүйесі деген не ?

• Орын ауыстыру векторы деген не? Орын ауыстыру векторы әрқашанда жүрілген жол ұзындығына тең бола ма? Бағыттары қандай болады?

• Ілгерілемелі қозғалыс, айналмалы қозғалыс деген не ?

• Үдеудің тангенциал және нормаль құраушыларын түсіндіріңіз. Олардың модульдері неге тең ?

• Нормаль, тангенциал үдеулері болмайтын қозғалыс бола ма? Мысал келтіріңіз.

• Бұрыштық жылдамдық, бұрыштық үдеу деген не? Олардың бағыттары қалай анықталады?

• Сызықтық және бұрыштық шамалар арасындағы байланысты көрсетіңіз.

Тапсырмалар

1.1. Материалдық нүктенің түзу сызықты қозғалысы үшін үдеуінің теңдеуі берілген: а=A+Bt+Ct², (A=8м/с², B=4м/с³, C=14м/с⁴). Материалдық нүктенің тыныштық қалпынан қозғалысқа келгеннен соң 15с уақыт өткеннен кейінгі жылдамдығы мен жүріп өткен жолын анықтаңыз.

1.2. Радиусы R болатын дөңгелектің айналмалы қозғалысының теңдеуі берілген: =A+Bt+Ct³, (А=5м/с², В=2м/с³, С=3м/с⁴). Дөңгелектің кез келген шеткі нүктесінің 3с уақыт өткеннен кейінгі сызықтық (v), бұрыштық () жылдамдықтарын, нормаль, тангенциал және бұрыштық үдеулерін табыңыз.

1.3. Поезд 36 км/сағ бастапқы жылдамдықпен келе жатып, тежегішті басқаннан кейін 20 с уақыт ішінде S жол жүріп барып тоқтайды. Поездың осы уақыт ішіндегі жылдамдығын, жүрген жолын және үдеуін анықтаңыз.

1.4. Екі материалдық нүктенің бір санақ жүйесіндегі қозғалыс теңдеулері берілген: x₁=20+4t-4.5t²; x₂=2+2t+ 0.5t². Қанша уақыт өткеннен кейін осы нүктелердің жылдамдықтары бірдей болады? Осы уақыт мезетіндегі нүктелердің жылдамдықтарын, үдеулерін және жүрген жолдарын анықтаңыз.

1.5. Дене Жер бетінен 30 м/с жылдамдықпен горизонтқа 30⁰ бұрыш жасай лақтырылған. Дененің Жер бетінен көтерілу биіктігінің ең үлкен мәнін, горизонтал бетпен ұшу қашықтығын, t уақыт өткеннен кейінгі жылдамдығын, Жер бетіне түскенге дейінгі ұшу уақытын (), траекторияның басындағы қисықтық радиусын, траекторияның ең жоғарғы нүктесіндегі қисықтық радиусын анықтаңыз.

11