Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі

С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті

«БЕКІТЕМІН»

Жергеорналастыру факультетінің деканы

________Р.Қ. Әбілдина

«Инженерлік геодезия» пәнінен емтихан сұрақтары

5В071100 «Геодезия және картография»

мамандығына арналған

курс – 3, семестр – 5

Құрастырған: _______________ аға оқытушы Р.Ш. Сайфуллина

Кафедра отырысында қарастырылған

Хаттама № ____ «____» __________ 2014 жыл

Кафедра меңгерушісі ________ Беристенов А.Т.

Факультеттің Ғылыми отырысында қарастырылған және мақұлданған

Хаттама №______ «____» ___________ 2014 жыл

АСТАНА 2014 ж.

«Инженерлік геодезия» пәнінен емтихан сұрақтары

1. Инженерлік геодезияға қойылған міндеттер.

Инженерлік геодезия міндеттері мыналар:

1. Далалық геодезиялық өлшеу және есептеу-графикалық жұмыстарды орындау, құрылыс жұмыстарын әзірлеу үшін қажетті геодезиялық материалдарды қамтамасыз ету; олардың құрылыс жобалары бойынша құрылымдар мен басқа да тән нүктелер шекараларын негізгі осьтерінің жерлерде және лауазымы

2. Айқындау;

3. Салу кезінде оның жобасына сәйкес жерге құрылыс элементтерінің геометриялық фигуралар мен өлшемдерін қамтамасыз ету;

4. Мамандандырылған жабдықтарды монтаждау және іске қосу геометриялық жағдайларын қамтамасыз ету;

5. Өзінің жобасы (атқарушы зерттеулер) зауытының құрылысы ауытқуын белгілеу; базалық органның деформациясы;

6. Зерттеу және құрылыс сыртқы факторлар мен адам қызметінің әсерінен, түрлыі жүктемелер әсерінен өту;

7. Жер бетіндегі орнын анықтау үшін (немесе оның тереңдігі) жеке обьектілерді, элементтер мен қызығушылық сипаттмаларын өнеркәсіп осы түрі немесе ұлттық экономика үшін.

2. Ғимараттардың осьтері.

Ғимарат немесе басқа да құрылыстар планда шартты осьтік сызықтар сегментті қатарға бқлінеді. Орынды анықтайтын берілген сызықтар конструкцияның негізін ұстаушылар бойлық және ендік координаталық ось деп аталады.

Координаталық ось арасындағы интервал ғимарат планында ҚАДАМ деп аталады.

Егер бойлық ось координаталар арасындағы арақашықтық, негізгі конструкция өткінімен сәйкес келген жағдайда, онда ол интервалды ӨТКІН деп аталады

Нэт қабат биіктігіне, таңдалынған қабат едені деңгейінен, жоғары орналасқан қабат еденіне дейінгі арақашықтық қолданылады. Тура осы принциппен жоғарғы қабат биіктігін анықтайды. Бірқабатты өндістік құрылыстарда қабат биіктігі еденнен конструкциялық жабындының төмегі жағына дейінгі арақашыққа тең.

Өзара орнатылған бқліктерді анықтау мақсатында, координаталық ось торын қолданылады.

Координаталық оське жіңішке сызықтармен пунктир штрих енгізіледі және ішін 6-дан 12мм-ге дейін диаметрмен маркерлейді.

Координаталық осьтерді маркерлеу араб цифрларымен белгіленеді және бас әріптермен (3, Й, О, X, Ы, Ъ, Ь.символдардан басқасы) белгіленеді.

Сандармен ең көп координаталық осьтері бар ғимараттың осін беогілейді.

Маркерлеу бағытын солдан оңға қарай, көлденең төменнен жоғарыға енгізеді.

Сыртқы қабырғаның координаталық осі а = 100 мм қашықтықта орналасады.

3. Жер бетіндегі реперден Н_р=100,00 м, а_р=1200 мм шұңқырдың биіктігін анықта, в_шұң=2220 мм. Сызбада көрсет.

Н_рп2=Н_рп1+а-( b₂ - b₁)-В .

4. Инженерлік геодезиялық ізденістер.

Инженерлік-геодезиялық ізденістер – нысандар мен ландшафтты жобалаудың, аймақтарды абаттандырып көгалдандырудың бастапқы кезеңі. Инженерлік-геодезиялық жұмыстардың мақсаты - бір арнайы аймақтың бедері мен ахуалы жайлы мәлімет алып, кейін осы мәліметті қағазға немесе электрондық тасушыға түсіру. Инженерлік-геодезиялық жұмыстардың нысаны – жоспарлы-биіктік түсірім геодезиялық торабын құру, топографиялық түсірім жасау, жер асты коммуникацияларын түсіру және жер тәлімінің шекараларын анықтау; құрылыстар мен ғимараттарды орнықтыру, туралау жұмыстарының нәтижелеріне және нысанда бұрыннан бері бар темір жолдар мен автожолдардың сипаттамаларына қарай қажетті профильдерді құру және жаңа жолдарды жобалау. Төңіректе жүргізілетін өлшеу жұмыстарының барлығы жоспарға 1:200 – 1:1000 масштабында түсіріледі.

Инженерлік-геодезиялық ізденістер (ҚР ҚН 1.02-02-2008) құрамына келесі жұмыстар кіреді:

• өткен жылдарда жасалған инженерлік ізденістердің материалдарын, топографиялық-геодезиялық, картографиялық, аэрофототүсірімдік және басқа да материалдар мен деректерді жинау және сараптап өңдеу;

• аймақты алдын ала тексеріп білу;

• тірек геодезиялық желілерін, сонымен бірге құрылысқа арналған геодезиялық желілерін құру (дамыту);

• жоспарлы -биіктік түсірім геодезиялық тораптарын құру;

• 1:10000-1:200 масштабтарында топографиялық (жер бетіндегі, аэрофототопографиялық, стереофотограмметриялық және т.б.) түсірім, сонымен бірге жер асты және жер үсті құрылыстардың түсірімін жүргізу;

• топографиялық (инженерлік-топографиялық) және кадастр жоспарларын 1:10000-1:200 масштабтарында, графикалық, сандық, фотографиялық және басқа пішіндерде жаңарту;

• инженерлік-гидрографиялық жұмыстар жүргізу;

• таудағы қуыстар мәселесін, геофизикалық нүктелерді және инженерлік ізденістер жүргізу барысында анықталған басқа нүктелерді даладағы нақты жағдаймен байланыстыру;

• қауіпті табиғи және техно-табиғи үрдістер дамитын аймақтардағы ғимараттар мен құрылыстардың табандарында, сондай-ақ жер беті мен топырақ қабаттарында пайда болатын деформацияларды геодезиялық стационарлық құралдармен бақылау;

• Қоныс-мекендер мен мемлекеттік (қала құрылысы және т.б.) кадастрлардың геомәліметтік жүйелерінің (ГМЖ) инженерлік-геодезиялық қажеттіліктерін қамтамасыз ету;

• инженерлік-топографиялық жоспарларды, кадастрлық және тематикалық карталар мен жоспарларды, арнайы атластарды (графикалық, сандық және басқа пішіндерде) жасау және басып шығару (тарату);

• далада жиналған мәлеметтерді кеңседе талдап өңдеу (камералық өңдеуден өткізу);

• техникалық есеп (түсіндірме хат) жасау

5. Қазба, үйме, нольдік деген нүктелеріне, сызбаларына анықтама бер.

Нольдік жұмыстық нүкте деп жобалық және нақты биіктіктері тең

нүктелерді айтады.

Үйме қазу дегеніміз тау жыныстарын қотару жылжыту сонымен бірге жер бетіне тік жазықтықта тегістелген жобалық жазықтықта жер бетіне түсіру.

Шаршы ішіндегі қазу-үю жұмыстарының көлемін есептеу үшін жұмыс биіктіктерін пайдаланады.

Карторграмма арқылы жер қазу, ұүю жұмыстарының көлеміне есеп жүргізгенде ғимарат пен құрылым үшін қазылған қазан шұңқырдан қазып алынатын топырақ және тау жыныстарының да көлемін есепке алып орнын аустыратын жыныстың көлемдік шамасына түзетулер енгізіледі. Егер шаршы бұрыштарында(+) плюс және (-) минус мәнді жұмыс биіктіктері болатын болса, онда жіктеу арқылы нөлдік нүктелердің жағдайларын анықтап және де оларды бір-бірімен қосып тегістелінуші участоктың қазу және үю жұмыстарының контурын анықтайды, яғни нөлдік жұмыс сызығын анықтайды.

6. Бұрыштық үйлеспеушілігінің шамасын, таңбасын, шегін есепте, егерде тұйық 6 ұштық полигонда ішкі бұрыштардың қосындысы тең 719⁰59^/. Қолданған теодолит ТТП-30^/.

7. Инженерлік геодезиялық жұмыстардың дамуы, болашағы.

Инженерлік геодезиялық ізденістер – болашақ инж ғимараттың салынуы мен пайдалануға беру жағдайын зерттеу мақсатында, жобалау алдында орындалатын кешенді жұмыстар.

Инж ғимараттардың жалпы жоспарына: эк. Ізденістер, инж-геод. Ізденістер,и инж-геологиялық, инж-гидрометеоролигиялық ізденістер кіреді

8. Трасса жүргізгендегі геодезиялық жұмыстар.

Жыралы жерлерді ннивелирлеу

Тік құламаларды нивелирлеу,

батпақты жерлермен нивелирлеу

Трассаның осін нивелирлеуге кірісу трассаның негізгі нүктелерін жерде бекітіп, оны пикеттерге, плюстік нүктелергежәне көлденеңдіктеге бөліп пикеттерді қисыққа шығарғаннан кейін басталады.

9. Бұрыштық үйлеспеушілігінің шамасын, таңбасын, шегін есепте: егерде тұйық бұрыштық полигонда сыртқы бұрыштардың қосындысы 2159⁰58^/. Қолданған теодолит ТТП-30^/.

10. Жобалау жұмыстарының сатылары.

Жобалау сатылары компаниямыздың мамандары жүзеге асыра алатын жобалау жұмыстарының барлық негізгі циклін қамтиды, әдетте, екі сатылы жобалауда «Жоба» және «Жұмыс құжаттамасы» сатыларын, бір сатылы жобалауда «Жұмыс жобасы» сатысын қамтиды.

Біздің компаниямыз клиенттеріміздің жобалау жөніндегі ойларын жүзеге асыру және Қазақстан Республикасының құрылыс нормалары, ережелері мен стандарттарының талаптарына сәйкес келетін жоба-смета құжаттамасын әзірлеу қызметтерін ұсынады.

Жоба сатылары бойынша қызмет түрлері:

ҚАЛАҚҰРЫЛЫСТЫҚ ЖОБАЛАУ:

• Қазақстан Республикасы аумағын ұйымдастырудың бас сұлбалары

• аумақты дамытудың өңіраралық сұлбалары

• аумақтарды қалақұрылыстық жобалаудың кешенді сұлбалары

• елді мекендердің бас жоспарлары

• толық жайғасым жобалары

• өнеркәсіптік аймақты жайғастыру жобалары

• құрылыс салу жобалары

• объектілер мен кешендердің бас жоспарлары

• абаттандыру және көгалдандыру жобалары

• өзге жайғасым жобалары

ТҰРҒЫН-АЗАМАТТЫҚ ОБЪЕКТІЛЕРДІ ЖОБАЛАУ:

• тұрғын ғимараттар

• қоғамдық ғимараттар (офистер, мәдени-ойын-сауық мекемелері, сауда- ойын-сауық кешендері)

• мектепке дейінгі мекемелер

• жалпы білім беретін мекемелер

• денсаулық сақтау ғимараттары

• спорт имараттары

• көпфункционалдық ғимараттар мен кешендер

• діни имараттар

• зәулім ғимараттар мен имараттар

ӨНЕРКӘСІПТІК ОБЪЕКТІЛЕРДІ ЖОБАЛАУ:

• энергетикалық өнеркәсіп

• өңдеуші өнеркәсіп

• жеңіл өнеркәсіп

• тамақ өнеркәсібі

ИНЖЕНЕРЛІК ТОРАПТАРДЫ, ЖҮЙЕЛЕР МЕН ЖАБДЫҚТАРДЫ ЖОБАЛАУ:

• электрмен қамту, электрмен жарықтандыру және қуатыы электр жабдығы

• жылыту, желдету және ауа баптау

• суқұбыр және канализация

• байланыс жүйелері

• қорғаныс-өрт дабылы және адамдарды өрт туралы хабардар ету

• кешенді автоматтандыру

• газбен қамту

• сыртқы жылу желілері

• сыртқы диспетчерлік желілер

• сыртқы электрмен қамту желілері

• сыртқы суқұбыр және канализация желілері

• сыртқы байланыс желілері

ЖОБАНЫҢ АРНАУЛЫ БӨЛІМДЕРІН ӘЗІРЛЕУ:

• жұмыс өндірісінің жобалары

• құрылысты ұйымдастыру жобалары

• жеке жұмыс түрлері мен технологиялық процестеріне жасалатын технологиялық карталар

• қоршаған ортаға әсерді бағалау

• еңбекті қорғау бөлімі

• жүйелер мен құрылмаларды тоттануға қарсы қорғау жұмыстарын орындау бөлімі

• жайдан қорғау бөлімі

• өртті болдырмау іс-шараларын орындау бөлімі