
- •А.І. Ғазизова, г.С. Ибраева
- •050802 – «Зоотехния» мамандығына арналған
- •Мазмұны
- •1. Оқытушылар туралы мағлұмат:
- •2. Пән туралы мәлімет
- •Болжамалы оқу уақытын бөлу
- •6. Курстың мазмұны
- •6.1 Дәріс сабақтарының тізбесі
- •6.2 Практикалық – зертханалық сабақтарының тізбесі
- •7.1 Физиология бойынша сөж тапсырмаларын орындау және тапсыру кестесі
- •8. Әдебиет тізімі
- •8.1. Негізгі әдебиеттер тізімі:
- •8.2. Қосымша әдебиеттер:
- •9. Курстың саясаты
- •10. Білімді бағалау жөнінде ақпарат
- •3 Глоссарий (атаулардың түсіндірме сөздігі)
- •Агглютинация – агглютиноген және агглютининдердің желімдену процесі;
- •Адреналин – бүйрекүсті безі бөлетін, стресс гормоны;
- •Аорта – қантамырлар жүйесіндегі ең ірі тамыр;
- •Артериолалар – аздап бұлшықет талшықтармен жабдықталған ұсақ тамырлар;
- •Ацинус – тыныс алу мүшесінің морфо-қызметтік бірлігі;
- •Гемопоэз – қанның ұю процесі;
- •Гемофилия – «патша ауруы» немесе қаны ұйымайтын тұқымқуалайтын ауру;
- •Глюкозурия – несептегі қанның мөлшері;
- •Гомеокинез – ішкі мүше тұрақтылығы;
- •Иммунитет – бөгде заттарға қарсы тұратын ағзаның реакциясы;
- •Капиллярлар – қантамырлар мен лимфа жүйесіндегі ұсқа тамырлар;
- •Лактогенез – буаздықтың соңғы кезеңінде және төлдегеннен кейін сүттің бөлінуі;
- •4 Дәрістердің қысқаша мазмұны
- •Диссимиляция мен ассимиляция кезеңдерiнiң сызбанұсқасы
- •III. Биологиялық қызметiне сәйкес:
- •VI. Нысана-жасушаға сигналдарды жеткiзу механизмi бойынша:
- •2. Жасанды: наркоздық және гипноздық.
- •5 Зертханалық-тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар
- •6 Сөж тапсырмаларының тақырыптық мысалдары
- •050802- «Зоотехния» мамандығына арналған
- •7 Студенттердің білімін бақылауға арналған материалдар
- •8 Қолданылған әдебиеттер тізімі
- •Айгүл Ідірісқызы Ғазизова,
7 Студенттердің білімін бақылауға арналған материалдар
Ағымдық, аралық және қорытынды бақылауға арналған тесттік тапсырмаларының үлгілері
1. Сүтқоректілердің қанындағы белок мөлшері:
А) 2-4 %;
В) 1-2 %;
С) 6-8 %;
D) 10-11 %;
Е) 2,5-3 %.
2. Ағзаның ішкі ортасының тұрақтылығы деген:
А) гомеостаз;
В) диффузия;
С) жүйкелік реттелу;
D) гуморальды реттелу;
Е) белоктар алмасуы.
3. Гемоглобиннің атқаратын ең басты қызметі:
А) Қорғаныш;
В) Жылу реттеуші;
С) Буферлік;
D) Коррелятивтік;
Е) Байланыстырушы.
4. Гемолиз деген:
А) эритроциттер санының көбеюі;
В) эритроциттердің ыдырауы;
С) лейкоциттер санының көбеюі;
D) эритроциттер санының қан қорларындағы мөлшеріне байланысты көбеюі;
Е) эритроциттер қабығы жарылып, гемоглобиннің плазмаға шығуы.
5. Қанның максимальды қысымы:
А) үлкен қан айналым шеңберіндегі қысым;
В) систола кезінде артерияларда байқалатын қысым;
С) кіші қан айналым шеңберіндегі қысым;
D) қолқадағы қысым;
Е) диастола кезінде артерияларда байқалатын қысым.
6. Қанның қан айналым жүйесінде қозғалуының себептерін, жағдайын, механизмін зерттейтін физиологияның саласы:
А) қансырау;
В) қан айналым;
С) гемодинамика;
D) гидравлика;
Е) баллистика.
7. Жүрек жұмысының графиктік бейнесі:
А) Кардиограмма;
В) фонокардиограмма;
С) сфигмограмма;
D) руминограмма;
Е) энцефалограмма.
8. Оң жүрекше мен оң қарынша арасында орналасқан қақпақша:
A) қос жармалы;
B) жарты айшық;
C) сфинктер;
D) қалталы;
E) үш жармалы.
9. Пневмография әдісі:
А) 1-реттік өкпелік көлемдерін тіркеу;
В) өкпенің тіршілік көлемін және сыйымдылықтарын графиктік тіркеу;
С) өкпе желдетілуінің минуттық көлемін жазу;
Д) 1 мин. тыныс алу қозғалыстарын санау;
Е) тыныс алу қимылдарын жазып алу.
10. Тыныс алу жиілігінің төмен болуы:
A) тахикардия;
B) тахипноэ;
C) брадикардия;
D) брадипноэ;
E) апноэ.
11. Сүтқоректiлер мен құстардың тыныс мүшелерінің айырмашылықтары:
А) диафрагма болмауы;
B) кеңiрдек болмауы;
C) өкпенiң болуы;
D) ауа қапшықтарының болуы;
E) кеңсерiк қуысының болуы.
12. Сілекей бөлу:
A) рефлекторлы жолмен атқарылады;
B) ырықты атқарылады;
C) ырықсыз атқарылады;
D) ас қорытуға жауап ретінде бөлінеді;
E) жүйке арқылы атқарылады.
13. Қарын сөлі ферменттері мына жасушаларда түзіледі:
A) негізгі;
B) көмкерме;
C) қосымша;
D) негізгі және қосымша;
E) көмкерме және негізгі.
14. Пепсин ферменті мынадай заттарға әсер етеді:
A) май эмульсиясына;
B) ісінген белоктарға;
C) табиғи белоктарға;
D) казеиногенге;
E) жеңіл қорытылатын көмірсуларға.
15. Жылқыларда клетчатканың негізгі бөлігі:
A) қарында ашиды;
B) ащы ішекте ашиды;
C) мықын ішекте ашиды;
D) бүйенде ашиды;
E) қартада ашиды.
16. Ұйқы безінің секреторлық қызметі:
A) секретиннің әсерімен жанданады;
B) энтерогастриннің әсерімен жанданады;
C) вилликиннің әсерімен жанданады;
D) холоцистокиннің әсерімен жанданады;
E) энтерокиназаның әсерімен жанданады.
17. Қабылданған азықты лоқсып, мардымды шайнап, қайта жұту процесі:
A) кекіру;
B) күйіс қайыру;
C) күйістеу мерзімі;
D) жусау;
E) ауыздағы ас қорыту.
18. Витаминдер ағзадағы атқаратын рөлі:
A) энергетикалық;
B) құрылымдық;
C) дене қоры;
D) электролиттік;
E) реттеуші.
19. Көмірсу алмасуының соңғы өнімдері:
A) мочевина, креатин, гиппур қышқылы, несеп қышқылы;
B) кетонды денелер;
C) глюкоза, фруктозадан түзілетін СО2, су және АТФ;
D) гликоген, галактоза, глюкоза, фруктоза;
E) глицерин, май қышқылдарынан түзілетін СО2, су және АТФ.
20. Химиялық жылу реттелу келесі процестерді еңгізеді:
A) жылу өткізгіштік;
B) зат алмасу қарқындылығының өзгеруі;
C) жылу бөлу;
D) конвекция;
E) булану.
21. Жоғарғы қыртыс астындағы зат алмасуды реттейтін орталық:
A) сопақша мида орналасқан;
B) гипоталамуста орналасқан;
C) таламуста орналасқан;
D) лимбиялық жүйеде орналасқан;
E) мишықта орналасқан.
22. Үй жануарлары қай топқа жатады?:
A) пойкилотермиялы жануарларға;
B) гомойотермиялы жануарларға;
C) гетеротермиялы жануарларға;
D) гипертермиялы жануарларға;
Е) гипотермиялы жануарларға.
23. Ассимиляция процесінің мәні:
A) зат алмасу өнімдерінің түзілуі;
B) зат алмасу өнімдерінің ыдырауы;
C) ыдырау өнімдерінің түзілуі мен ыдырауы;
D) ыдырау өнімдерін бөліп шығару;
E) ағзадан бөліп шығару.
24. Олигоурия – бұл:
A) несеп көлемінің артуы;
B) несептің тәуліктік мөлшерінің азаюы;
C) несеп бөлінуінің тоқтауы;
D) түнге қарағанда күндіз несептің көп бөлінуі;
E) несеп қышқылдылығының артуы.
25. Несептің патологиялық компоненті:
A) мочевина, креатинин, креатин, амин қышқылы, несеп қышқылы, гиппур қышқылы;
B) креатинин;
C) несеп қышқылы;
D) белок, қан, кетондық дене, глюкоза, билирубин, уробилин;
E) гиппур қышқылы.
26. Бүйректің морфо-қызметтік бірлігі:
A) аксон;
B) тамырлы шумақ;
C) бүйрек каналшалары;
D) нейрон;
E) нефрон.
27. Нефронда жүретін процесс:
A) алғашқы зәр түзілу;
B) қайта сору;
C) соңғы зәр;
D) сүзу;
E) заласыздандыру.
28. Эпокриндік бездер:
A) сұйық секрет бөледі, құрылым ерекшеліктері бұзылмайды;
B) май тектес заттар көп шайырлы тер бөледі, құрылым ерекшеліктер бұзылады;
C) сұйық секрет бөледі, құрылым ерекшеліктері бұзылады;
D) май тектес заттар көп шайырлы тер бөледі, құрылым ерекшеліктер бұзылмайды;
E) жай бездер.
29. Глюкокортикоидтардың бөлінуі стрестің мына сатысында тоқтайды:
A) дабыл;
B) төзімділік;
C) титықтау;
D) бейімделу;
E) көндігу.
30. Қалқанша без қызметінің әлсіреуінен туатын ауру:
A) микседема;
B) тетания;
C) базед ауруы;
D) аддисон ауруы;
E) диабет ауруы;
31. Қан қысымын жоғарылатып, бүйректегі судың кері сорылуын күшейтетін гормон:
A) вазопрессин;
B) окситоцин;
C) адреналин;
D) пролактин;
E) инсулин.
32. Статиндер:
A) тропты гормондардың бөлінуін тежейді;
B) тропты гормондардың бөлінуін үдетеді;
C) гипоталамустың нейросекрециясын күшейтеді;
D) рилизинг гормондардың бөлінуін жандандырады;
E) гипоталамустың нейросекрециясын тежейді.
33. Тұз-су алмасуын реттейтін гормон:
A) инсулин;
B) кортизол;
C) кальцитриол;
D) глюкагон;
E) альдостерон.
34. Жыныстық жетілуден соң аналық мал ағзасында мезгіл-мезгіл қайталанатын морфо-физиологиялық және биохимиялық өзгерістер жиынтығы:
A) жыныстық көбею;
B) күйлеу;
C) жыныстық айналым;
D) шылымдану;
E) жыныстық қозу.
35. Фолликуланың жарылып, аналық жасушадан босап шығуы:
A) овогенез;
B) овуляция;
C) ұрықтану;
D) зигота;
E) шылымдану .
36. Сүттің құрамына енетін қант:
A) глюкоза;
B) мальтоза;
C) фруктоза;
D) лактоза;
E) галактоза.
37. Физиологиялық тұрғыдан лактация дегеніміз:
A) сүттің пайда болу процесі;
B) сервис кезең;
C) сүттің бөліну кезеңі;
D) сүттің жиналу кезеңі;
E) сүттің пайда болуы, жиналуы және бөлінуі.
38. Жыныс безінің гормондары:
A) норадреналин, адреналин;
B) паратгормон;
C) глюкагон, инсулин;
D) андроген, эстроген, тестостерон;
E) глюкокортикоид, минералокортикоид.
39. Сары денешiктi бөлетiн гормон:
A) прогестерон;
B) фолликула жандандырушы;
C) гонадотропты;
D) тестостерон;
E) андростерон.
40. Жоғары жүйке іс-әрекетін қамтамасыз ететін құрылым:
A) торлы құрылым;
B) гипоталамус;
C) үлкен жарты шарлар қыртысы;
D) аралық ми;
E) ортаңғы ми.
41. Гипноз кезінде тежелу процесі:
A) ми қыртысын толық қамтиды;
B) Қыртыстың белгілі бөлігін ғана қамтиды;
C) қыртыс асты ядроларды қамтиды;
D) торлы құрылымды қамтиды;
E) гипоталамусты қамтиды.
42. Хронаксия:
A) реобаза әсеріне қажет ең аз уақыт;
екі еселенген реобаза әсеріне қажет ең көп уақыт;
реобаза әсеріне қажет ең көп уақыт;
екі еселенген реобаза әсер ету үшін қажет ең аз уақыт;
E) тітіркендіргіш әсерінің мерзімі.
43. Тетанус:
A) бұлшық еттің әлсіз жиырылуы;
B) бұлшық еттің күшті жиырылуы;
C) еттің қатаюы;
D) еттің қарыса ұзақ жиырылуы;
E) ет тонусының төмендеуі;
44. Тітіркеністі қабылдайтын жасушалар:
A) афферентті немесе сезімтал жасушалар;
B) эфферентті немесе қозғағыш жасушалар;
C) ендірме немесе аралық жасушалар;
D) афферентті және эфферентті;
E) эфферентті және сезімтал.
45. Шартсыз рефлекстер:
A) жүре бітеді;
B) туа бітеді;
C) өзгермелі болады;
D) жеке дараққа тән;
E) қыртыстық рефлекстер .
46. Екінші сигналдық жүйе қандай тітіркендіргішпен байланысты?
A) химиялық;
B) физикалық;
C) механикалық;
D) сөзбен;
E) биологиялық;
47. Қозған жасушада мембрана деполяризацияланып, қайта зарядталады да, оның беткейлерінде мынадай зарядтар байқалады:
A) сыртқы беткейі +, ішкі беткейі -;
B) сыртқы беткейі -, ішкі беткейі +;
C) сыртқы беткейі -, ішкі беткейі -;
D) сыртқы беткейі +, ішкі беткейі +;
E) заряд өзгермейді.
48. Электроэнцефалограмма деген не:
А) Жүрек биотоғын тiркеу;
B) Үлкен жарты шарлар қабығының биотоғын тiркеу;
C) қарын биотоғын тiркеу;
D) ішек биотоғын тiркеу;
E) бауыр биотоғын тiркеу.
49. Талдағыштарлар мына буындардан тұрады:
A) рецепторлық және қыртыстық;
B) эфференттік және афференттік;
C) афференттік және рецепторлық;
D) рецепторлық, афференттік, қыртыстық және эфференттік;
E) рецепторлық, өткізуші және қыртыстық бөлімдерден.
50. Есту талдағыштарының рецепторы:
A) Корти мүшесі;
B) вестибулалық аппарат;
C) Рейснер мембранасы;
D) жарғақты лабиринт;
E) жартылай иірімді түтікшелер .