- •I бөлім. Экономикалық теорияның пайда болуы мен дамуы
- •Мазмұны
- •Меркантилизм
- •Маржинализм
- •Неоклассикалық
- •Институционализм
- •Экономикалық теория құрылымы
- •Экономика бөлінуі
- •Экономикалық теория мақсаттары
- •Өндірістік мүмкіндіктер қисығы
- •Жекешелендірудің негізгі мақсаттары:
- •Жекешелендірудің жағымсыз салдары
- •Кәсіпкерлік
- •Кәсіпкерліктің негізгі түрлерінің артықшылықтары мен кемшіліктері
- •Қазақстан Республикасындағы шағын кәсіпкерлікті қолдайтын Заңдар
- •Табиғи өндіріс сипаттамалары
- •Тауар өндірісінің пайда болу себептері
- •Тауар шаруашылығына тән қасиеттер
- •Тауардың бірнеше анықтамасы бар.
- •Ақша жүйесінің элементтері
- •Баға масштабы
- •Эмиссиялық жүйе
- •Ақша айналымының жылдамдығы
- •Айналымдағы ақша мөлшері
- •Жеке меншік
- •Нарықтық экономика
- •Мемлекеттің кірісуі шектеулі
- •Командалық-әкімшіліктік экономикаға өтудің алғы шарттары
- •Нарықтық экономикаға өту кезінде елдердің топтастырылуы
- •Нарықтық экономикаға өту жолдары
- •«Шок терапиясының»
- •«Шок терапиясынан» шығу үшін қажетті шаралар
- •Нарықтық жүйенің сипатталуы:
- •Нарықтық жүйенің негізделуі
- •Нарықтың бірнеше анықтамасы бар:
- •Нарықтың негізгі белгілері
- •Нарықтар жүйесі
- •Еңбектің қоғамдық бөлінуі Өндіруші дербестігі, еркіндік Экономикалық оқшаулану
- •Нарықтың әлеуметтік институттары
- •Нарық құрылымының жіктелуі
- •Салалар бойынша
- •Сатылымдар сипаттамасы бойынша
- •Фирмалар түрлері
- •Фирма мүліктерінің түрлері
- •Фирмалардың құқықтық мәртебесі бойынша бөлінуі:
- •Нарықтық экономика жағдайындағы мемлекет ролі
- •Пайдалылықты максимизациялау ережесі
- •Талғамсыздық қисығы
- •Бюджеттік сызыққа әсер ететін факторлар
- •Сұраныс графиктерінің түрлері
- •Тепе-теңдік нүктесі үшін мыналар тән:
- •III бөлім. Жеке ұдайы өндіріс мәні мен заңдылықтары
- •Капитал айналымдылығы мен айналымы
- •Капитал айналымының саны
- •Құрал-жабдық -- 59,6 %
- •Негізгі және айналымдағы капиталды тиімді қолдану көрсеткіштері
- •Мамандандыруды қолданып, басқарушылық шығындарды қысқарту мүмкіндігі,
- •Аграрлық қатынастар
- •Бәсекелестік және монополия
- •Бағалардағы басымдылық – жетекші компания өз бағаларын белгілейді, басқалары соған ілеседі.
- •Жіө құнына есептелмейді:
- •Номинал жіө
- •Іұеж. Нарықтық шаруашылық субъектілері
- •Нарықтық экономикада операциялар номенклатурасының бөлінуі:
- •Есепке алуда қолданылатын шоттар:
- •Негізгі шоттар:
- •Активтер - бұл
- •Пассив – бұл кәсіпорынның басқа жеке және заңды тұлғалар алдындағы берешегі.
- •Кейнсиандық теория әдіснамасы
- •Ад қисығының ығысуына (оңға немесе солға) әсер ететін бағадан тыс факторлар
- •Аs жиынтық ұсыныс өсуінің салдары
- •Ад жиынтық сұраныстың учаскілерде
- •Тұтыну және қор жинау графиктері
- •200 В шығыны табыстан басым болады (қарыздар), оң жағында – оң қор жинаулар.
- •Халық тұтынуы - экономиканы анықтайтын басты
- •Оукен заңы
- •Филипс қисығы
- •Инфляцияны өлшеу
- •Инфляцияға қарсы саясат
- •Қр инфляция деңгейі
- •Экономикалық цикл кезеңдері және олардың сипаттары
- •Дағдарысқа қарсы саясат
- •Мемлекетпен ұсынылатын циклге қарсы реттеу
- •Циклдің негізгі түрлері
- •Дағдарыстан шығу екі жолмен жүзеге асырылуы мүмкін
- •Созылмалы депрессия себептері деп мыналарды атайды:
- •Экономикалық өсу тиімділігі
- •Экономикалық өсу сапасы
- •Экономикалық өсудің тікелей факторлары
- •Экономикалық өсудің жанама факторлары
- •Экономикалық өсу үлгілері
- •Неоклассикалықүлгісі
- •Кейнсиандық үлгі
- •Кобб – Дуглас үлгісі
- •Қр экономика өсуінің ауқымды мәселелері
- •Грэ тәсілдері, әдістері, құралдары
- •Ақша жүйесі және оның элементтері
- •Ақша жүйесінің элементтері
- •Несиелік-банк жүйесі
- •Ынталандырушы – экономикадағы ақша айналымын жылдамдату арқасында экономикалық процестерді жылдамдату.
- •Несие беру сипаты бойынша - банктік,
- •Несие жүйесі – бұл несие беру нысандары мен әдістерінің несиелік қатынастарының жиынтығы
- •Несие институттары
- •Банк жүйесі
- •Қр ұлттық банкі
- •Орталық (ұлттық) банк қызметі
- •Қаржы – қаржы жүйесі
- •Қаржы жүйесінің құрылымы
- •Мемлекеттік қаржылар
- •Мемлекеттік бюджет
- •Мемлекеттік несие
- •Мемлекеттік кәсіпорындар мен ұйымдардың қаржылары
- •Салық салудың негізгі қағидалары (а.Смит) қазіргі уақытқа дейін өз мәнін жоғалтқан жоқ
- •Лаффер қисығы
- •Салық элементтері
- •Қр салық түрлері
- •Мемлекеттің қаржы саясатының екі аспектісі бар:
- •Қазынагерлік саясат түрлері
- •Нарықтық экономикадағы табыстар
- •Еңбек табысының шамасы
- •Әлеуметтік қорғау қағидалары
- •Нысандары - сағаттық,
- •Түрлері - номинал,
- •Еңбекақы мөлшерлемелерін саралау критерийлері
- •Табыстарды бөлудегі теңсіздік дәрежесі
- •Джинни коэффициентімен (индексімен) анықталады
- •Халықаралық сауданың негізгі сипаттамалары
Оукен заңы
Жұмыссыздық деңгейі табиғи деңгеймен салыстырғанда 1 % өсуі нақты ЖҰӨ өсу қарқынының 2,5% төмендеуіне әкеледі.
Филипс қисығы
Инфляция
Номинал еңбекақының өсу қарқындары төмен
болғанда, жұмыссыздық көрсеткіштері жоғары
болады және ол еңбекақы жоғарылаған сайын
4 төмендейді
3
2
1
Жұмыссыздық деңгейі
1 2 3 4 5
Еңбекпен қамтуды реттеу: - жұмыс күнінің ұзақтығын қысқарту,
- зейнеткерлікке шығуға 2-3 жыл жетпеген жұмысшыларды
уақытынан бұрын зейнеткерлікке шығару,
- қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру,
- келімсектікті шектеу (елге жұмыс күшінің келуі);
Еңбек биржаларын ұйымдастыру,
Жұмыссыздық жөніндегі сақтандыру қорларын қалыптастыру,
Жұмыс орындарының пайда болуын ынталандыру,
Кадрларды дайындау және қайта дайындау,
Табыстарды дифференциациялау,
Жұмыссыздарды әлеуметтік қолдау,
Күнкөрістің ең төменгі деңгейін орнату және оны индекстеу.
Инфляция – экономикадағы бағалардың жалпы деңгейінің тұрақты көтерілуі ретінде көрінетін ақшаның құнсыздану процесі.
Сұраныс, шығындар,
Жабық, басылған,
Балансталған, балансталмаған,
Күтілген, күтілмеген,
Жорғалап жүруші (жылына 10 % дейін),
Шоқырақтаушы (жылына 10-нан 200 % дейін)
Гиперинфляция (айына 50 % дейін).
Импортталған
Ақша массасының тауар массасынан басым болуы,
Ақша шығару,
Мемлекеттік бюджет тапшылығы,
Экономика милитаризациясы,
Халық үміттері,
Экономика үйлеспеушілігі,
Экономиканың шығындық сипаты,
Спираль: еңбекақы – баға,
Кәсіпорындар монополиясы
Үй шаруашылығын ұйымдастыруда тәртіпсіздік туғызу,
Салалар арасындағы үйлеспеушіліктің өсуі,
Тұтынушылық сұраныс құрылымын бұрмалау,
Макроэкономикалық саясат тиімділігінің төмендеуі,
Халықтың өмір сүру деңгейінің төмендеуі,
Жеке қор жинаулардың нақты құндылығының төмендеуі,
Ағымдағы нақты табыстардың төмендеуі,
Кәсіпкерлік қызмет деңгейінің төмендеуі,
Капиталды нақты өндіріс саласынан айналым саласына аудару,
Кез-келген тауар, валютаға қарай «ақшадан қашу»,
Ақша жинау ынтасына зиян келтіру.
Инфляцияны өлшеу
ТБИ а. ж. – ТБИ н.ж.
Инфляция деңгейі = *100,
ТБИ н.ж.
мұнда ТБИ а.ж, (н.ж.) – ағымдағы жылдағы (негізге алынып отырған жал) тұтынушылық бағалар индексі.