1. Ттжм негізгі мағлуматтар және анықтамалар
Жүктi тиеу-түсiру жұмыстарының механикаландыруы – шикі затты әкелуі мен дайын өнімін тиеуін, автоматтандырылған және механикаландырылған машина жүйелерін қолдану және т.б..
Басты мақсат — еңбек өнімділігін жоғарлату, өндірістік циклінің ұзақтығының азайуы, жылжымалы құрамның қолдану тиімділігінің үлкеюі, босату демек, ауыр жұмыс істетейтін жұмысшылар саны. МПРР барлық технологиялық операцияларды алғышартын біртұтас кешен ретінде құрады.
Жүкті тиеу және түсіру, немесе тиеу – түсіру жұмысы, бұл жүк жіберушілер және жүк алушыларда көліктің кез келген түрінің жылжымалы құрамының жүктерін тасымалдау кезінде атқаратын көтергіш – көлік операциясы.
Көлікке түсетін барлық олжалар мен өндірістік өнімдер жүктер деп аталады.
Бірнеше жүк түрлері, артып, іріктеп, түсіріп және біркелкі сақтап қалуын жүк бірлігі деп атайды.
Тиеу – түсіру жұмысы негізгі және қосалқы көтергіш – көлік операциясы болып бөлінеді. Негізгі операцияларды: тиеу – түсіру көлігіне жүкті алу немесе беру, көтеру, ауыстыру және жүкті түсіру немесе көлікпен бірге штабель қалау, штабель алу және т.б. құрайды.
Қосалқы операцияларға жатады: басып алу құрылымдарының жүктi стропылау және стропылау, салу және алуы, жүктердi бағыт және тарту, жүктердi бекiткiш, жүктi тиеу-түсiру жұмыстарына жылжымалы құрамның әзiрлеуi, пакеттердiң бекiткiшi, краншыларға сигналдарының берiлуi тағы басқалар.
2. Тиеу-түсіру жұмыстарының мінездемесі
Тиеу – түсіру жұмысы(ТТЖ), жүк таситын тармақпен атқарылатын және тиеу – түсіру көліктерінің(ТТК),жүк таситын операциялардың тиеуге, түсіруге және әртүрлі жүктердің түрлерін сұрыптау жүзеге асырылуы көлік – жүк жүйесін көлікке құрайды.
Көлік процесі жүк тиеуді, тасымалдауды және жүкті түсіруді қосады.
Көлікке түсетін барлық олжалар мен өндірістік өнімдер жүктер деп аталады.
Бірнеше жүк түрлері, артып, іріктеп, түсіріп және біркелкі сақтап қалуын жүк бірлігі деп атайды.
Тиеу – түсіру жұмысы негізгі және қосалқы көтергіш – көлік операциясы болып бөлінеді. Негізгі операцияларды: тиеу – түсіру көлігіне жүкті алу немесе беру, көтеру, ауыстыру және жүкті түсіру немесе көлікпен бірге штабель қалау, штабель алу және т.б. құрайды.
Қосалқы операцияларға жатады: басып алу құрылымдарының жүктi стропылау және стропылау, салу және алуы, жүктердi бағыт және тарту, жүктердi бекiткiш, жүктi тиеу-түсiру жұмыстарына жылжымалы құрамның әзiрлеуi, пакеттердiң бекiткiшi, краншыларға сигналдарының берiлуi тағы басқалар.
3. Қораптанған-дана және контейнерлермен тиеу-түсіру жұмыстарын механикаландрыру сұлбасы
Ыдысты-қаптамалы және даралы жүктерге қаптардағы, қағаз қапшықтардағы, пакеттердегі, жәшіктердегі, қораптардағы жүктер, бір орынның массасы 250 кг дейінгі қаптамасыз жүктер кіреді.
Ыдысты-даралы жүктер ыдысының, массасы-ның, өлшемдерінің, жеке орындардың пішін үйлесім-дерінің үлкен алуан түрлілігімен ерекшеленеді. Олар, тәртіп бойынша, жүк жөнелткіштен (дайындау-шыдан) алушыға (тұтынушыға) дейін тасымалдау жолында жүк операцияларының көп санына ұшырайды. Ыдысымен бірге массасы 20 т (30 т) ірі тонналы контейнерлерді тиеу, түсіру, сорттау және қоймалау бойынша операцияларды орындау технологиясы арнайы қармауыштармен (спредерлермен) және байланыс аппаратурасымен жабдықталған 32 м дейінгі аралықпен төрт тағанды екі консольды крандарды қолдануға негізделген.
Ыдысты-даралы жүктермен және контейнерлер-мен жұмыс істегендегі ТТЖМ сұлбасы 1-суретте берілген.
